Bluenote analoog
Bluenote Bellavista, Borghese & Baldinotti in combinatie met Phonomena
Tot Rick Paap van Dynamic Solutions, als mede distributeur van het Deense merk GamuT, bij mij thuis een GamuT versterker combinatie op komt halen die ik enige tijd thuis heb mogen uitproberen. “Ik ga Bluenote doen” antwoordt hij op mijn standaardvraag of hij nog leuke audio nieuwtjes heeft. Acuut herleeft de belangstelling en ik weet hem de toezegging te ontfutselen dat ik als eerste Nederlandse recensent binnenkort een draaitafel van dit merk ter recensie aangeboden zal krijgen. Ik ken hem als een man van zijn woord en het verbaast me dan ook niet wanneer ik kort daarop de vraag krijg of ik in zijn demo ruimte in Geldermalsen de eerste via hem in Nederland aangekomen Bluenote draaitafel wil komen beluisteren.
Daar aangekomen tref ik een Bluenote Bellavista draaitafel aan, uitgerust met een Bluenote Borghese arm en een Audiotechnica MM element. Dit analoge frontend is met tussenkomst van een Phonomena phono voorversterker aangesloten op een P2000 Marsh Sound Design transistor voortrap en een A200S eindversterker van datzelfde merk. De bekabeling die de apparatuur zowel onderling als met de Master Four luidsprekers verbindt is afkomstig van Nirvana en Sign®Audio Technology. Achter in de luisterruimte ontwaar ik een aantal Basis draaitafels en het instapmodel van Bluenote, zeer toepasselijk de ‘Piccolo’ genaamd. Zijn prijs ligt onder de 1000 euro en ik moet bij het zien van dit model denken aan de net zo strak vormgegeven nieuwe instapper van Clearaudio; de ‘Emotion’ waarvan de prijs eveneens onder de 1000 euro ligt. Twee high end merken die elk hun eigen budget draaitafel op de markt zetten. Het zoveelste bewijs dat de terugkeer van vinyl niet slechts geldt voor de groep van over topbudgetten beschikkende muziekliefhebbers maar zich tevens doorzet in de wat bredere lagen van de bevolking.
Ik heb een stapeltje LP’s van huis meegenomen en begin naar hartelust platen te draaien. De set is met zorg samengesteld en dat komt goed in de geboden geluidskwaliteit tot uitdrukking. Plaat na plaat worden de eerste indrukken bevestigd en ik verheug me er op dat ik deze mooie speler straks mee naar huis zal kunnen nemen om in mijn eigen systeem op te nemen. Wanneer ik dat doe zit er echter een Bluenote Baldinotti MC element in de arm waarmee de doos die ik aan het eind van de middag in de auto schuif een waarde vertegenwoordigt van 1995 euro. Een tweede doos bevat de Phonomena phono voorversterker die eveneens door Dynamic Solutions geïmporteerd wordt. De prijs van deze Amerikaanse voorversterker is vastgesteld op 900 euro. Voor deze phono amp is overigens een batterijvoeding beschikbaar die eveneens 900 euro kost.
The Blue Note
Bellavista, Borghese & Baldinotti
Zoals gezegd doet de Piccolo mij denken aan de acryl draaitafels van het Duitse Clearaudio. Maar dat geldt uitsluitend voor dit instapmodel. Alle andere voor het draaien van vinyl bestemde sculpturen die aan het brein van Maestro Aterini ontsproten zijn worden qua ontwerp gekenmerkt door een onmiskenbare Italiaanse elegantie. Gedurfde composities in acryl, polyvinyl, aluminium en (geel) goud die hen een geheel eigen gezicht geven. Een uitgesproken ontwerp dat dito reacties oproept. In de periode dat deze draaitafel boven op mijn USM Haller audiorack gepositioneerd staat lopen de reacties van bezoekers op de visuele aspecten van deze blikvanger dan ook uiteen van ‘prachtig’ tot ‘protserig’. Persoonlijk zou ik een (helaas niet te leveren) versie prefereren waarin het geel goud door wit goud vervangen is. Nu ik het toch over de visuele aspecten heb; tijdens de testperiode staat de draaitafel op ooghoogte waardoor me opvalt dat de zware schroef - die de basis vormt voor het draaiende gedeelte van het plateau – wel heel erg prominent aanwezig is. Hetzelfde geldt voor de doffe onderkant van de motor. Wat in deze positie ook meer opvalt is het feit dat ik de linksvoor staande poot wat uit heb moeten draaien om de speler waterpas te krijgen; er is nu een smaller stuk zichtbaar aan de bovenkant van de staander. En dan heb ik het nog niet over het op mij vooral bij 45 toeren als onrustig overkomende ronddraaien van de onder de rand van het plateau hangende cilindervormige gewichten.Maar ach, zoals altijd gaat het uiteindelijk toch vooral om het geluid. En wat dat betreft zijn de reacties van diezelfde bezoekers zonder uitzondering positief.
Dat is inclusief het 20 mm dikke plateau dat gemaakt is van polyvinyl, een materiaal dat qua samenstelling en karakteristiek het dichtst bij vinyl komt. Het kent een hoge dichtheid, is sterk en volgens de fabrikant neutraler klinkend dan acryl. Onder het plateau hangen, zoals gezegd, langs de rand negen vergulde gewichten die de draaischijf perifeer verzwaren waarmee de rotatie stabiliteit vergroot wordt. Door deze gewichten doet de Bellavista me denken aan ontwerpen uit de hoek van Michell / Transcriptor / Transrotor die hetzelfde principe hanteren.
The Bluenote hanteert de Rega standaard en de uit geanodiseerd aluminium vervaardigde Borghese toonarm buis heeft een lengte van 270 mm. Het grote dubbele contragewicht maakt de arm geschikt voor veel elementen. Doordat het zwaartepunt erg laag gelegd is wordt de stabiliteit vergroot. Om het lager bevindt zich een vergulde cup waardoor de massa vergroot wordt en ‘tracking’ van de groeven verbeterd wordt. Eventueel kan deze cup gevuld worden met siliconen olie teneinde ongewenste resonanties van de armbuis te elimineren. Vanaf het één punt lager tot aan de voorkant van de headshell is de effectieve lengte 233 mm. De interne bedrading van de arm is van AWG32 Hyper Litz 99,9999 copper met afscherming. Er is een hydraulische lift met armklem. De los bijgeleverde interlink wordt op specificatie door Tasker gemaakt. Deze Borghese arm, die tevens de mogelijkheid biedt om VTA in te stellen, moet in Nederland een bedrag van 795 euro opbrengen.
De Baldinotti is het referentie MC element van The Blue Note. Het betreft hier een open body element met een gewicht van 12 gram. Het is 18 mm hoog, 16 mm breed en 26 mm lang. Frequentie respons; 18 – 45000 Hz. Output 0,3 mV. Impedantie 50 Ohm. Aanbevolen naalddruk 2,4 gr. +/- 0,3. De prijs van dit element is bepaald op 1595 euro waarmee de totale kosten van de geteste combinatie van draaitafel, toonarm, en element uitkomen op een substantiele 3685 euro.
Bluenote analoog
Phonomena
Invoegen in het systeem
De Phonomena krijgt een plaatsje in mijn audio rack toebedeeld waarbij elk van de vier rubber pootjes – zoals dat bij vrijwel elk apparaat in mijn set gebeurt - een Master Base 1 plaatje ondergeschoven krijgt. De te testen draaitafel zal boven op mijn USM Haller rack een plekje krijgen. Om te voorkomen dat de topplaat van mijn kast beschadigd zal worden door de drie spikes waar de draaitafel op rust leg ik eerst vier rubberen dempers neer waarop ik een mij tijdelijk door de fabrikant ter beschikking gesteld Master Art Silhouet resonantie absorberend plateau plaats. Na de doos geopend te hebben kan ik de bovenste piepschuim bak er uit tillen. Daarin ligt het draai plateau, de aluminium puck, de aandrijfsnaar en normaliter ook het lager van de draaitafel. Dit rust nu echter al in het chassis, daar aangebracht door de importeur. Rick heeft ook het element al ingebouwd dus het is voor mij dan ook slechts zaak om het chassis uit de tweede piepschuim bak te tillen, het op het uit laagjes hout opgebouwde anti resonantie plateau te plaatsen, het draaiplateau op de spindel te drukken, mijn waterpasje op het draaiplateau te leggen en met behulp daarvan te bepalen in welke mate er aan de drie poten gedraaid moet worden teneinde de draaischijf exact horizontaal te krijgen. Dat alles verloopt gladjes; o.a. omdat de clamp aan de bovenkant vrijwel even breed is als aan de onderkant en bovendien van boven afgeplat is waardoor ik mijn ronde Clearaudio waterpasje exact in het midden van de draaischijf kan plaatsen bij het waterpas afstellen. Vervolgens check ik de positie van het contragewicht, stel ik de naalddruk in en kan er begonnen worden met het inspelen van het nieuwe element. Dit doe ik door gebruik te maken van de Clearaudio stroboscoop schijf die een speciale inspeelgroef heeft. Ruim vijftig uur van continu draaien later zijn draaitafel, toonarm en element klaar om hun tijdelijke plek in mijn systeem op te eisen.
De Set
Luisteren
Eerste akte; Sphinx.
Na het inspelen van het element begin ik met het beluisteren van LP’s via mijn eigen Sphinx phonotrap teneinde een zo zuiver mogelijk oordeel te kunnen geven over de prestaties van de Bluenote combinatie. Als eerste leg ik een LP van Juliette Greco op het plateau. Wat me tijdens het plaatsen van de puck opvalt is het geringe gewicht ervan. Logisch; hij is gevormd uit aluminium. Persoonlijk vind ik hem te licht; hoe licht ik ook druk uitoefen, wanneer ik mijn borsteltje op de plaat zet dan houd ik de LP tegen en draait het plateau er onderdoor.
De eerste luisterindruk is te vergelijken met de eerste indruk die je krijgt wanneer je een persoon voor het eerst ontmoet. In een later stadium kan het oordeel weliswaar bijgesteld of genuanceerd worden, maar de toon is vaak reeds gezet. Hier is het eerste wat opvalt de geringe hoeveelheid oppervlakte geluid die deze combinatie genereert. Er is sprake van een bepaalde mate van ‘zwaarte’ in het geluid en in vergelijking met mijn eigen Clearaudio / VPI JMW combinatie klinkt deze LP wat intiemer en vloeiender. Ik heb het idee dat ik inderdaad ‘sous le ciel de Paris’ met echtgenote Antoinette aan een tafeltje zit; genietend van het zicht op de Seine, de smaak van een gekoelde Chablis, een knapperige baguette en de geur van een rijpe, de smaakpapillen prikkelende, St Albray. Hoogst muzikaal, waarbij de soloviool echt zo zijdezacht klinkt als ik hem ken uit de concertzaal. Qua helderheid en het ontleden van details gaat mijn eigen combinatie verder, qua gevoel en het zachtjes heen en weer wiegen op de muziek wint de Italiaan. Comme toujours; íl faut choisir…
De snaar van de combinatie is op de pully heel eenvoudig om te leggen zodat er ook 45 toeren LP’s gedraaid kunnen worden. Een erg fraai voorbeeld daarvan is de 45 RPM bonus LP van Holly Cole met daarop vier nummers die bij de 33 1/3 ‘Romantically Helpless’ LP gevoegd is. De Bellavista combinatie laat heel goed horen dat er ten opzichte van de ‘normale’ op 33 toeren te draaien 180 grams audiofiele persing op alle fronten winst geboekt wordt. Met name de stem krijgt nog meer presentie maar ook de instrumenten vestigen wat meer de aandacht op zichzelf. Bijvoorbeeld het orgeltje in ‘Don’t Fence Me In’. De dynamiek neemt eveneens toe. Nog fraaier – in letterlijke zin ‘treffend’- komt dat tot uiting op een schijf – eveneens 45 RPM - die nog maar net te koop is; de re-issue van het London Symphony Orchestra onder leiding van Maag die op Decca de ouverture “The Hebrides” van Mendelssohn uitvoeren.
“Ja, logisch” zult u nu misschien zeggen. Maar hoe zit dat met oudere of slechtere opnames? Ook dan weet de Italiaanse combinatie te overtuigen. Ik vind het af en toe leuk om een compilatie van UB 40 hits te draaien maar helaas stamt die LP uit 1987; de kwaliteit is niet geweldig en zowel de kopstem van de leadzanger als de schetterende trompetjes in sommige nummers zijn op de meer analytisch georiënteerde draaitafels soms niet om aan te horen. Ook op mijn eigen combinatie heb ik er meestal snel genoeg van. Nu draai ik echter alle nummers, waaronder ‘Red Red Wine’, ‘Please Don’t Make Me Cry’ en ‘Many Rivers To Cross’.
Bluenote analoog
Tweede akte; Phonomena.
Ten aanzien van ‘Loading’ kan er een onderscheid gemaakt worden tussen ‘Capacitive Loading’ en ‘Resistive Loading’. ‘Capacitive Loading’ wordt over het algemeen gebruikt bij MM elementen en heeft weinig effect op MC elementen. Toch beluister ik de twee mogelijke posities waarna ik het apparaat instel op 200 pF omdat dit ‘voor mijn gevoel’ de voorkeur geniet boven 300 pF. Vraagt u me echter niet om te beargumenteren op grond van welke waargenomen verschillen tijdens het draaien van ‘The Midnight Special’ deze beslissing genomen is. De door fabrikant The Blue Note geadviseerde ‘Resistive Loading’ bedraagt zoals gezegd 60 Ohm. De dichtst bijzijnde in te stellen waarde is 59 Ohm. Hoewel het dus het meest voor de hand ligt om deze positie te selecteren heb ik ter vergelijking ook een aantal andere instellingen geprobeerd; de aangrenzende lagere waarde 50 en het naastliggende hogere getal 80. Tenslotte staat een element niet op zich zelf maar moet hij presteren in combinatie met andere apparatuur waarbij iedere component zijn eigen specificaties kent.
Hoewel er met behulp van de instelling van de afsluitweerstand dus heel goed een fijn afstemming gerealiseerd kan worden die het dichtst komt bij de persoonlijke voorkeur van de gebruiker zijn er toch wel een aantal basale kenmerken te noemen die de Phonomena als phonotrap karakteriseren. De eerder genoemde Mendelsohn opname laat horen dat de phonotrap in staat is om een grote diepe soundstage neer te zetten waarbij ook de opnameruimte informatie goed weergegeven wordt. Hier is echter ook te horen dat de bas dynamiek en autoriteit die met de Sphinx aanwezig zijn nu wat minder uit de verf komen. Het hoog in de plaat van Holly Cole klinkt fraai en gedetailleerd maar lijkt net dat laatste stukje resolutie te missen zonder dat dit overigens ten koste gaat van de muzikaliteit van de combinatie. Harry Belafonte klinkt via de Sphinx in mijn oren fractioneel levendiger en een tikje minder ‘beschaafd’. Het timbre van de instrumenten van het Oliver Nelson Sextet is goed.
Bluenote analoog
Conclusie
De Phonomena is een kwalitatief goede phono voorversterker die zich adequaat kwijt van zijn taak; het weergeven van de in de groeven verborgen liggende muziek. Zowel in combinatie met mijn eigen draaitafel als met de geteste Blue Note combinatie is het geluid naar mijn smaak echter wat te ‘gepolijst’ en mis ik met name een stukje ‘levendigheid’. Door de voorbeeldige instelmogelijkheden is daar zeer zeker iets aan te doen maar dat lijdt dan onvermijdelijk weer tot compromissen op andere terreinen. Of die compromissen in uw geval enig gewicht in de schaal leggen is voor mij vanaf deze plek niet te beoordelen. Het is dan ook zeker zaak om – voordat u een aanschaf overweegt - deze voorversterker uitgebreid in de eigen installatie te beluisteren. Ik twijfel er niet aan dat toevoeging van de optioneel tegen een meerprijs van 900 euro verkrijgbare power supply een positieve uitwerking zal hebben op de door mij beschreven aanmerkingen. Of de in dat geval, in mijn ogen forse, totale aanschafprijs van 1800 euro in verhouding staat tot de geboden geluidskwaliteit is iets dat u alleen zelf met uw eigen oren en gebruik makend van uw eigen installatie en luisterruimte zult kunnen beoordelen.
Distributeur:
Dynamic Solutions
Benedictushof 9
4133 AG Vianen
Tel. +31-(0)347-322705
Fax. +31-(0)347-322706
Internet: www.dynamic-solutions.nl
E-mail: info@dynamic-solutions.nl
Fabrikant:
The Bluenote S.R.L.
Via della gora 6
Montespertoli
Florence
Italy
Tel. +39 0571 675005
Fax. +39 0571 675013
Internet: www.bluenote.it
E-mail: info@bluenote.it
Fabrikant:
Musical Surroundings Inc.
USA
Tel. 510 420 0379
Fax. 510 420 0392
Internet: www.musicalsurroundings.com
E-mail: info@musicalsurroundingd.com
Gebruikte apparatuur The Blue Note Bellavista draaitafelThe Blue Note Borghese toonarm The Blue Note Baldinotti MC element Clearaudio Champion Limited Edition draaitafel met VPI JMW 9 arm Clearaudio Victory H MC element Phonomena phono voorversterker Sphinx Project Phono Equaliser GamuT C2R voorversterker GamuT D200 eindversterker Sonus Faber Concerto luidsprekers Sonus Faber fixed stands Phonokabel: Clearaudio sixstream, The Bluenote standaard phonokabel Interlinks: Siltech Classic SQ28. Gebalanceerde digitale interlink: Siltech G3 HF-9. Speakerkabel: Siltech Classic LS88. Netkabels: Siltech Classic SPX-30. Accessoires: Master Art Silhouet resonantie absorberend plateau, USM Haller audiorack, Standesign muurbeugel met Creaktiv resonantie absorberend plateau, Clearaudio Matrix platenwasmachine, Master Base 1, Purist audio design system enhancer, Ortho Spectrum AV Harmonizer HM8, granieten platen, Master Wire Tweak, Gryphon Exorcist, AH! AC noise killer, Schaffner filter, van Medevoort polechecker, separate audiostroomgroep en HMS wandcontactdoos. |
Gebruikte LP`s - Juliette Gréco. Et ses grandes chansons. Philips. Stereo 526 164-1 (180 grams SpeakersCorner re-issue)- Harry Belafonte. The Midnight Special. RCA Victor. RCA LSP 2249 (180 grams SpeakersCorner re-issue) - Holly Cole. Romantically Helpless. Grooveland. GLS 110. - Maag / London Symphony Orchestra. Mendelssohn in Scotland.1960.Decca Stereo SXL 2246/45. (180 grams SpeakersCorner re-issue) - UB 40. The Best Of, volume 1. 1987. Virgin. 208717-630. - Blues and the Abstract Truth. Oliver Nelson Sextet. Impulse!. Stereo AS-5. (180 grams SpeakersCorner re-issue) - Ballads. John Coltrane Quartet. Impulse! Stereo AS-32. (180 grams SpeakersCorner re-issue) |