Rega Planet & Jupiter

Rega is een merk dat van oudsher bekend staat om zijn draaitafels. In 1975 verscheen de eerste draaitafel die luisterde naar de naam Planet. Dat deze naam later voor een andere productreeks hergebruikt zou worden heeft ontwerper Roy Gandy waarschijnlijk niet voorzien.

Later kwamen als uitbreiding op de Planet de beroemde Planar 2 en 3 draaitafels. Stuks voor stuk betaalbare, goede spelers waar vele vinyl liefhebbers jarenlang met veel plezier naar hebben geluisterd. Bijna 20 jaar later is in 1993 besloten om het niet alleen bij analoog te laten maar de blik mede te richten op digitaal. Daaraan werd wel de voorwaarde gesteld dat de CD-speler de klankmatige eigenschappen van een draaitafel zou bezitten. Het analoge imago van het merk moest immers hoog gehouden worden. Ongeveer vier jaar later vond men het kwaliteitsniveau van de spelers hoog genoeg om een aanvang te maken met de productie, waarna de eerste spelers de winkels binnen rolden. Je kunt stellen dat Rega in de tussentijd een behoorlijke ervaring heeft opgedaan met CD-spelers.

Planet & Jupiter

Momenteel heeft Rega twee CD-spelers in het pakket zitten, de Jupiter en Planet. De Planet verscheen als eerste op de markt en als doorontwikkeling daarop bracht men de Jupiter uit. De Jupiter is bedoeld voor het hogere prijssegment. Omdat beide spelers door hun prijsstelling zeer aantrekkelijk zijn werd besloten om beide aan te vragen voor een recensie. Wat als leuke bijkomstigheid heeft dat te ontdekken valt of het verschil in prijs tussen beide spelers te rechtvaardigen is. Importeur Joenit verscheen tweemaal in huize Van Deijk en liet de eerste keer de Jupiter achter, bij het volgende bezoek de Planet. Met de optionele Solar afstandbediening van 55 euro die voor beide spelers gebruikt kan worden. Gelukkig maar want het is heel vervelend om constant heen en weer te lopen om bepaalde nummers achter elkaar te beluisteren.

Beide spelers zitten in een aluminium behuizing en zien er door hun ranke vorm heel fraai uit (een behuizing van 4 mm dikke aluminium exstrusie) Ze zijn zowel in het zwart als zilver leverbaar. De vormgeving van de spelers is door het toepassen van dezelfde extrusie mede een reden waardoor de prijs laag gehouden kan worden. Alle Rega componenten maken gebruik van éénzelfde behuizing. De CD-spelers wijken iets af omdat het bovenladers zijn en de bovenzijde daardoor een andere constructie nodig heeft. De Planet weegt 6 kilo en de Jupiter 8 en zij behoren niet tot de zwaarste, maar ze voelen in ieder geval degelijk en solide aan als je ze in handen hebt. Dat geeft vertrouwen. Het loopwerk in de Planet en Jupiter is een gemodificeerde versie van een Sony loopwerk. Het verschil tussen de Planet en Jupiter zit hem voornamelijk in het digitale gedeelte. Moet een Planet het bijvoorbeeld doen met een enkele Rega 24 bit Delta Sigma IC40 DAC, de Jupiter heeft er twee. Eén voor het linker en één voor het rechter kanaal. De Jupiter is voorzien van een betere klok, die zorg draagt voor een nauwkeuriger timing van het digitale signaal en daardoor minder jitter. Ook bijzonder doordacht zijn de koelribben aan de onderzijde van de Jupiter, die zorgen voor een extra stabiliteit van het Sony loopwerk. Een zeer efficiente oplossing. Zo zijn er nog tal van andere vernuftigheden waar de Jupiter wel en de Planet niet mee uitgerust is, wat de hogere aanschafprijs rechtvaardigt. Mocht u nadere specificaties van deze spelers willen dan verwijs ik u gaarne naar de website van de importeur.

Plaatsing

Een plaats in het Creaktiv audiorack was snel gemaakt waarna de spelers hun kunsten konden vertonen. Om de objectiviteit te waarborgen zijn beide spelers single ended met hetzelfde type Sign Audio interlink aangesloten. De rest van de keten bestond uit de Marsh P2000 voorversterker, een A400s eindversterker en een paar Avalon Avatar luidsprekers. Als luidsprekerkabels dient de SL-serie van Nirvana. Aan de zijlijn stonden een VPI/Clearaudio Victory combinatie en een Teac/M-Audio/AudioAlchemy referentie set. Eén ding was in ieder geval snel duidelijk, het scheelt letterlijk en figuurlijk een boel kabels wanneer er met geïntegreerde CD-speler gewerkt wordt.

Hoe het klinkt?

Ik heb de afgelopen tijd natuurlijk heel veel CD’s over beide spelers gedraaid. Slechts een paar CD’s zal ik belichten en nader bespreken om de karakters weer te geven van de beide spelers. Omdat de Jupiter een paar dagen eerder afgeleverd werd dan de Planet, mocht hij de spits afbijten. Ik had gezien de prijs en de bouwwijze vrij hoge verwachtingen van de speler. Nadat ik enkele CD’s had beluisterd wist ik dat die verwachtingen waargemaakt gingen worden. Terry Evans op het Audioquest label met het nummer “Down to Mississippi” kent een droge, diepe en snel klinkende drum die ver achterin staat geplaatst. De Jupiter laat de kwaliteiten van het drumspel van één van m’n favoriete drummers Jim Keltner feilloos horen. Snelle en roffelende klanken, Jim op zijn best. De stem lekker rauw en Ry Cooder op slide gitaar links van Terry. In mijn aantekeningen staat geschreven: een heerlijk irritant klinkend Hammond B3 orgel er tussendoor. ‘Irritant’ omdat een B3 zo kan jengelen en ‘heerlijk’ omdat het erbij hoort. Ik ga nog even door met blues en John Lee Hooker verdween onder de klep van de speler. Op het “Missing Album More Real Folk Blues” staat het nummer “This Land is Nobodys Land”. Eddie Burns op basgitaar, laag en strak. De drum in een eigen ruimte achter John. Alleen met een goede bron los van elkaar weer te geven. John staat voor me met een smekkend zingende stem, net boven zijn gitaar, los in de ruimte. Kippenvel bij het nummer “Nobody Nows”, alle instrumenten kennen hun eigen ruimte met veel lucht, een spetterende, snerpende gitaar en venijnige uithalen van John.

Laurie Anderson daarna bovenin de speler, waarna laag doorlopende synthesizers klinken. Er tussen hangend in het midden, de zingend pratende stem van Laurie. Mysterieus uithalend en altijd betoverend. Op het laatste nummer komen de alom bekende piepjes van haar VCR van ver, maar zijn desondanks duidelijk waarneembaar. Na een paar dagen komt de Planet binnen en deze krijgt boven de Jupiter een plaats in het rek. Ik draai dezelfde nummers en merk op dat de klankeigenschappen met elkaar overeenkomen. Alleen gaat de Jupiter een stuk verder op het gebied van dynamiek, detail en verfijning. De Planet is meer vergevensgezinder wat betreft matig opgenomen CD’s. Draai de CD “Songs from the last century” van George Michael maar eens. Op de Jupiter kent zijn stem een harde s-klank en een overmatig kunstmatig laag. De Planet laat een wat mildere s-klank horen en het laag is ook meer in verhouding. De opnamefouten worden minder blootgelegd. Draai ik CD’s die ik eerder heb benoemd via de Planet dan blijft er een kaler en puntiger geluid over. De stemmen hebben iets meer afstand genomen en de instrumenten vermengen zich wat meer met elkaar. De vraag rijst of het eerlijk is om de spelers zo direct met elkaar te vergelijken. Het is prijs- en ontwerptechnisch gezien niet eerlijk, de Planet erkent in de Jupiter onherroepelijk zijn meerdere. Om dat te horen is niet veel nodig. Op zich helemaal niet erg, de twee spelers zijn zo ontworpen dat zij ieder hun eigen deel van het marktsegment bestrijken. Ik ga om die reden door met de Planet als stand-alone speler en vergeet de kwaliteiten van de Jupiter even.

“Amused To Death” van Roger Waters verdwijnt in de speler. Een CD waar verschrikkelijk veel interessant luistermateriaal op staat dat onmiddellijk de tekortkomingen van een speler laat horen. De in zogenaamde Q-Sound opgenomen effecten geven een mooi los staand geluidsbeeld. Het geluid van de blaffende en jankende honden is achterin zachtjes te horen. De stem van de presentator die even later zijn intrede doet komt tot op driekwart naast me, maar klinkt wel realistisch. Evenals de scène van het houthakken. De zucht, de klap, de splinters die direct daarop volgen, het is samen één vloeiend geheel. Het neerkomen van de splinters is uiteraard onafhankelijk van elkaar te horen. Even later volgt de arrenslee. Beginnend met het gehinnik van de paarden ver links van mij, halverwege de linker luidspreker en de luisterplaats. Daarop volgend het paardengetrappel dat overgaat in een duidelijke galop, die tussen de luidsprekers een wijde boog maakt om halverwege rechts weer samen met het gehinnik te eindigen. Hoe langer ik naar de Planet luister des te meer ik hem ga bewonderen. Ik ben de Jupiter enigszins vergeten en kan me goed vinden in de klankmatige eigenschappen van de speler. Tori Amos heeft inmiddels plaats genomen achter haar Bösendorfer en ik merk dat de vleugel enigszins aan grootte en kracht heeft ingeboet. Haar stem staat boven de piano en klinkt daarbij luchtig en frivool. Ik mis wat verfijning en er is meer inspanning nodig om de basisdetails te horen.

Als ik even later de Jupiter aan het woord laat bloeit alles meer op. De piano is gegroeid en de aanslagen zijn ronder en krachtiger geworden. Kortom er is meer dynamiek in het spel en sporen van digitaal geluid zijn vrijwel gewist. Klonk de stem eerder frivool, nu soms zelf sensueel. Bombastisch geweld van Loreena McKennit, hier is met de Jupiter het zwaar aangezette laag wel in orde. De percussie staat rotsvast in de luisterruimte en sterft langzaam uit. Nog even terug naar de Planet. Het laag blijft. Hetzij niet zo diep en strak, de percussie zweeft wat meer heen en weer en kent niet de vaste plek als bij de Jupiter. Ook is de percussie iets sneller uit mijn klankbeeld verdwenen. Hoe vergaat het onze Noorse zangers Kari Bremnes die vroeger beter werk afleverde dan tegenwoordig. Norwegian Mood is een CD die zich nog onder de categorie goed kan scharen. Van deze CD beluister ik “Montreal”. De accordeon klinkt op de Planet lekker los en vloeiend en is tastbaar aanwezig. Het in- en uitademen van de accordeon doet vermoeden dat hij daadwerkelijk in de luisterruimte speelt. Het beeld is wat je ervan mag verwachten. Niet te klein, het laag gaat lekker ver door en loopt nergens vast. De stem van Kari heeft ietwat aan formaat ingeboet en klinkt ijler dan hij zou moeten zijn. Het totaalbeeld is echter wel op niveau en laat horen waartoe de speler in staat is. Terug naar de Jupiter. De accordeon wordt nu bespeeld door een persoon. Was bij de Planet alleen een zuigende en blazende luchtstroom aanwezig, bij de Jupiter hoor je de blaaszak daadwerkelijk heen en weer gaan. De stem is in kracht en volume toegenomen, evenals het totale geluidsbeeld. De instrumenten kennen hun eigen plaats weer en later zich met meer detail horen.

Hoe klinken de Planet en Jupiter zich ten opzichte van mijn Teac referentie combinatie? De Teac combinatie kent meer autoriteit, drive en heeft een meer analytisch karakter dan beide andere spelers. De Jupiter laat een meer muzikaal karakter horen en kent een warmere en rondere klank. Het klankkarakter van de Planet zit enigszins tussen deze spelers in, maar mist nog wat meer de drive en autoriteit van de Teac. Hij heeft in vergelijk met de Teac/Audio Alchemy/M-Audio wel het prettige, muzikale karakter van de Jupiter.

Conclusie

Het is bij twee spelers, waarvan de één een stuk duurder is dan de ander, niet moeilijk om te zeggen wat de betere is. Natuurlijk is het gemakkelijk om te zeggen dat de duurste speler beter klinkt dan de goedkoopste. Zeker als ze van dezelfde fabrikant af komen. Maar de Planet zou hiermee teveel tekort gedaan worden. Het is een fijne speler die op hoog niveau kan meekomen. De Planet doet zijn werk meer dan voldoende en staat garant voor jarenlang luisterplezier.

Ik zie de spelers als twee losse objecten. Ik wilde alleen onderzoeken wat de klankmatige verbeteringen zouden zijn als er meer geld uitgetrokken mag worden voor een CD-speler. Welnu, een ruimer budget staat met Rega synoniem voor verbetering. Voor de meerprijs van de Jupiter krijgt u een speler die de extra investering waar maakt. Met de Jupiter als digitale bron slaat u de weg richting van High-End definitief in. De speler verloochent zijn afkomst niet en bezit alle eigenschappen die digitaal als analoog kunnen laten klinken. Een dynamisch, warm en rond geluid, gekoppeld aan een hoge mate van detaillering, maken deze speler tot een statement in zijn prijsklasse. Beluistert u de spelers in een direct vergelijk met elkaar, dan zal dat waarschijnlijk in het nadeel voor uw portemonnee uitvallen. Daarom is aan u de moeilijke keus.

Prijzen:

Importeur:
Joenit
Brusselsesteenweg 283
2800 Mechelen
België
Telefoon: 00 32 15 285 585
Fax: 00 32 15 285 289
E-mail: Info@Joenit.com
Website: www.joenit.com en www.rega.co.uk