Focal/JMlab Cobalt “S”

Sinds enige tijd gebruik ik tot volle tevredenheid een set Cobalt "S" achterluidsprekers en een Cobalt "S" center. Ze dienen ter aanvulling op mijn hoofdluidsprekers voor de keren dat ik film kijk via mijn home cinema systeem. Om er achter te komen wat een volledige Cobalt opstelling presteert, zijn mijn hoofdluidsprekers tijdelijk vervangen door een stel 806S aangevuld met een SW800S subwoofer uit de Cobalt "S"lijn. Op die manier een systeem creerend dat relatief onopvallend in de kamer te plaatsen is en waar toch het nodige van verwacht mag worden. Met films in de hand en CD’s voor het grijpen begint een aangename kennismaking.


Cobalt "S"

De Cobalt "S" reeks is de opvolger van de oude Cobalt serie en heeft een driververwisseling ondergaan die rechtstreeks is afgeleid van de duurdere Electra reeks van Focal/JMlab. Zo is de tweeter in deze Cobalt`s een echte 1 inch inverse dome met een tioxid coating. Tioxid is een titanium oxide. De tweeter heeft een ¾ inch spreekspoel. Het conusmateriaal van de woofers is het door Focal/JMlab ontwikkelde "W" materiaal. Een lichte foam die stevig en stijf gemaakt is met laagjes glasvezel die "gebakken" zijn op de foam. Het resultaat is een conus die bijna net zo licht is als papier maar veel minder opbreekt. De spreekspoel in deze units is 1 inch. Bij JMlab zie je dat de spreekspoelen groter worden naarmate de units kostbaarder zijn. Een tweede punt waar Focal/JMlab op bespaart in de goedkopere series (zoals in Cobalt versus Electra) is de opbouw van de magneetsystemen. Overigens iets dat je bij elke fabrikant tegenkomt. Men noemt het de motor van de unit.

Focal/JMlab geeft geen informatie over het filter van de diverse speakers maar toont het filter wel. Achter op de 806S zit een venster met zichtbaar het filter, opgebouwd rond 4 spoelen, 3 polyester condensatoren, 2 elektrolytische condensatoren en 2 weerstanden. Dat kan duiden op een 18 of 24 dB/octaaf filter of een paar zuigkringen. JMlab kennende is het 18 dB.
In ieder geval is het een redelijk zwaar en complex filter voor een tweeweg systeem in deze prijsklasse. Ik zal kort de systemen langslopen voor de specificaties.

De 806S is een monitor basreflex van 385x220x278 mm dat op stands thuishoort van 60 cm hoog. Hij weegt bijna 9 kilo en is voor zijn afmetingen zwaar. Het rendement is lekker hoog met 90 dB.
De nominale impedantie is 8 Ohm en die kan zakken tot 3 Ohm. De crossover frequentie ligt op 2,2 kHz. Het opgegeven frequentiebereik is 50 Hz tot 22 kHz binnen +/- 3 dB. Het -6 dB punt ligt voor de woofer op 45 Hz.
Op de achterkant een bi-wire aansluiting voor spades, blank draad of banaan stekkers.

De CC800S is een center van 180x520x298 mm. Het is een gesloten systeem met twee woofers. Ook hij is zwaar en weegt 12 kilo. Het rendement is door de twee woofers omhoog gegaan tot 92,5 dB. De minimale impedantie blijft wat hoger met 3,3 Ohm. De crossover frequentie is gelijk, het frequentiebereik door de gesloten kast iets kleiner en loopt van 60 Hz tot 22 kHz binnen +/- 3 dB. Het -6 dB punt is 55 Hz. Op de achterkant een bi-wire aansluiting voor spades, blank draad of banaan stekkers.

De SR800S achterspeaker is eveneens een gesloten systeem dat plat tegen de muur moet hangen. Het is geen dipool dus is de juiste plaats naast de luisterpositie of tegen de achtermuur. De afmetingen zijn 352x400x148 mm. Door de kleinere inhoud van de kast en het ontbreken van een tweede woofer is het frequentiebereik nog iets kleiner. 65 Hz tot 22 kHz. Al is de afval in het laag beperkt en ligt het -6 dB punt toch op 50 Hz. De SR800S ondervindt, doordat hij plat tegen de muur hangt, wat extra steun in de laagweergave. Dit geeft een +3 dB baswinst. Op de achterkant een enkele aansluiting voor spades, blank draad of banaan stekkers.

Tenslotte de subwoofer SW800S. Een naar voren stralende gesloten sub die een 13 inch woofer herbergt met een "W" conus met een 2,5 inch spreekspoel. Een 175 watt versterker drijft de enorme unit aan. Het bereik is door Focal/JMlab realistisch opgegeven. Zo ligt het -6 dB punt bij 25 Hz en is het +/- 3 dB bereik 30 tot 180 Hz. Zoals meestal bij JMlab zijn de volgende aansluitingen aanwezig: gefilterde ingangen voor links en rechts en een directe ingang die via bass managent behoort te zijn aangestuurd. Geen ingangen die aangesloten kunnen worden op de luidspreker klemmen van de versterker. Regelingen zijn er voor de wisselfrequentie (40 tot 100 Hz, 18 dB/octaaf), de fase (0 tot -180 graden) en het volume. Tenslotte een +3 dB boost schakelaar (35 Hz voor home cinema) en een schakelaar die de automatische inschakeling regelt als de sub signaal voelt. Geen gescheiden standen voor muziek en home cinema en geen afstandbediening. De 28 kilo zware sub meet 438x390x572 mm en is daarmee in mijn ogen een echte subwoofer en geen samengeperste kubus waar met kunstgrepen laag uit gedrukt moet worden.

De Cobalt "S" lijn is leverbaar als Classic in zwart met een soort kersen fineer. Als Style met een grijze kast en calvados fineer, of als Technic, een grijze kast met zwart afgewerkte zijkanten. Tenslotte tegen een bescheiden meerprijs in Signature uitvoering met een grijze kast en diep roodkersen fineer. In alle gevallen zijn de fronten van geperforeerd metaal, gespoten in de kastkleur. De afwerking is goed maar steekt niet boven de middelmaat uit. In mijn verslag over het bezoek aan de Focal/JMlab kastenfabriek staat hoe de kasten gemaakt worden. Het tape dat de ronde hoeken afwerkt kleurt niet altijd even goed bij het hout (de SR800S heeft daar het meeste last van). Je moet wel met je neus op de kasten gaan staan om het te zien, wat uiteraard niet veel voorkomt. Ik ken echter merken die fraaier fineren in een vergelijkbare prijsklasse. Wat ik ook betreur, al is dat een kwestie van smaak, is dat Focal/JMlab sinds jaar en dag kiest voor houtkleuren die net niet aansluiten bij de Nederlandse meubelmakers. Net geen beuken, net geen kersen, net geen mahonie (rosewood). Daardoor vallen ze altijd meer op in een interieur.

Opstelling

Zoals het een home cinema set betaamd is hij aangesloten op een 6.1 receiver. De receiver, een Marantz SR4300 is eigenlijk te licht en te goedkoop voor een set van deze klasse, maar bleek in de praktijk uitstekend te voldoen en zich niet te verslikken in de Cobalt`s. Meer kwaliteit in de muziekweergave is bereikt door de L/R voorkanalen te leiden via een Marsh Sound Design eindversterker die de stereo opstelling voor zijn rekening neemt. Met regelmaat is voor de voorkanalen ook een Van Medevoort MA240 gebruikt. Muziekbronnen zijn een CD speler, een SA-CD speler, een platenspeler en een tuner. De DVD speler is een DV6200 van Marantz die via een lange digitale kabel de receiver voedt.

De subwoofer is op twee manieren aangesloten. Op de receiver uitgang werkend met bass management, kiezend tussen wel of geen beperking in de laagweergave van de frontkanalen. En via de pre-out van de Marsh of de Van Medevoort. De instelling op de receiver is dan grote speakers voor en een grote center. Het laag loopt in dat geval mee met de frontkanalen, wat in mijn geval een betere weergave opleverde. Waarbij aangetekend dat de (front) eindversterker klassen beter is dan de interne eindtrap van de SR4300. Stands voor de monitors zijn Alphason Aragon AG60-s, de center vindt een plek op een Spectral Straight TV913 meubel, ontkoppeld met Acoustic Analyzing dempers en de achterspeakers hangen tegen de achtermuur. De subwoofer stond tussen de linker speaker en de center. Ter vergelijk staan Focal/JMlab Electra 927 vloerstaanders ter beschikking, al of niet gecombineerd met een Electra SW900 actieve sub.


Film

Tijdens de Madonna film over het leven van Evita Perron valt als eerste op dat de weergave vreselijk mooi homogeen is. Daar bedoel ik mee dat er geen verschuiving plaatsvindt in de klankbalans als geluid schuift van center naar front of naar rear. De luisterruimte is volledig voorzien van geluid. De film bevat veel muziek en daar heeft de Cobalt set aangesloten op de SR4300 geen problemen mee. Geboeid kijken we naar de film terwijl het geluid in de juiste mate aanvulling geeft. Zonder boembas, zonder scherpte en met een hoge mate van verstaanbaarheid. Dat mag zo wel even doorgaan. Als ik de DVD van Diana Krall speel merk ik dat de beperkende factor de Marantz receiver is. Ondanks dat de weergave niet tegen valt, weet de Marantz niet te voldoen aan het prijsgeven van details, het leveren van behoorlijke dynamiek en het scheppen van de ambiance. Daarom sluit ik de 806S aan op de stereoset en gebruik ik die voor de frontkanalen. De sub gaat van de SR4300 af en werkt via de line out van de Marsh. De instelling gaat naar large op front en center op de receiver en "no sub woofer". Al is die wel aanwezig in de ruimte en speelt hij mee. De weergave verliest zo niets aan de homogeniteit maar wint wel aan definitie en ruimtelijkheid. Dat is ook zeer goed merkbaar met een Sting DVD.

Elke speaker vervult een eigen taak zonder op de solotoer te gaan. De gehele Cobalt set blijft het beeld sterk ondersteunen. De subwoofer bleek verbluffend eenvoudig te integreren in het geheel en was heel snel optimaal ingesteld. De sub doet uitstekend werk, zonder overdrijving, zonder bonken en gaat behoorlijk diep, al haalt hij niet het niveau van de veel duurdere Electra. Die gaat nog dieper en legt nog meer gewicht in de schaal. Voor filmweergave heeft de Cobalt "S" set een dikke plus met het stempeltje "gewoon erg goed" van mij gekregen. Geen uitschieters in negatieve zin, wel in positieve zin met de perfecte integratie van sub en andere kanalen, de klankbalans die tussen de onderlinge speakers volkomen gelijk blijft en de verstaanbaarheid van dialogen. De set heeft heel wat uurtjes staan draaien met films uit diverse genres. Van romantische komedie tot actie zoals in de Bourne Identity. Dat de Marantz een maatje te klein is was voorspelbaar, de Cobalt set verdient een betere receiver of home cinema versterker als voeding om echt uit de verf te kunnen komen.



Er is ook zonder de 806S front speakers gespeeld, waarbij de Elektra 927 met een SW900 subwoofer de taak overnam. Aangestuurd vanuit de Marantz via de Marsh versterker op de front kanalen. Dat is mijn normale opstelling. CC800S voor en SR800S achter tegen de muur. Wat me nu opvalt, is dat de homogeniteit van het geluid afneemt. De 927 is dominant t.o.v. de center geworden. In het verleden, toen ik met de Electra 926 speelde had ik daar minder last van. Ik wijt dat aan de beryllium tweeter in de 927 die veel verfijnder is en een verschoven klankbalans geeft in vergelijk met de tioxide tweeter van de 926 of de Cobalt serie. Wat ik wel bereik is dat films met veel plezier te draaien zijn zonder dat ik inlever op de stereo weergave van CD en plaat. Nu ik de beschikking heb over de 806S reist de vraag of je in een totale opstelling voor een volledige Cobalt of een volledige Electra set moet kiezen om eenheid te bewaren. Kies je voor Cobalt dan lever je in op de weergave, kies je voor Electra dan lever je fors geld in bij de dealer, de Electra range is flink duurder. Het door mij gevonden compromis is voldoende goed voor wie af en toe een film kijkt. Wie de set neerzet met de nadruk op film en muziek ondergeschikt acht, kan een mix beter niet toepassen.


Muziek

Met de muziekweergave via de Cobalt "S" serie had ik in het begin nogal wat moeite, waar ik graag enige uitleg over geef. Ik ben al jaren gewend aan het geluid van Focal/JMlab. Diverse zelfbouwpakketten zijn opgevolgd door de Electra 926 en recent door de Electra 927 met een beryllium tweeter. Daardoor raak je verwent met details binnen een bepaalde klankkleur, een diepe weergave - Zeker in combinatie met een SW900 subwoofer - power en drive enzovoort. Focal/JMlab luidsprekers hebben zeker in de hogere regionen een bepaalde signatuur die het merk kenmerkt. Dat kunt u mooi vinden of niet, feit is dat, naarmate je meer geld uitgeeft bij JMlab, je niet zozeer de klank verschuift maar beloond wordt met een steeds hoger weergavenniveau. En dat maakt een vergelijk zo moeilijk voor mij. Stel dat ik altijd een Peugeot 407 zou rijden en ik krijg tijdelijk van de garage een 106 mee. Dan voel je en weet je dat je in basis een zelfde soort auto rijdt. Alleen is elke rijeigenschap minder dan van de 407. Dus valt het vergelijk altijd negatief uit. Maar geeft de garage je in plaats van een Peugeot een Smart mee, dan valt dat vergelijk weg en heb je ineens reuze lol met een kleine auto. Zo vergaat het mij ook met de 806S als ik die aanzet na de 927. Terwijl ik "Yola" draai van Elenor McEvoy lijkt de 806S kaal en levenloos. Het laag gaat weliswaar diep, ook zonder sub, maar ik mis de rijke klank van de duurdere types. Zodra ik de sub erbij zet komt het laag tot zijn recht en knapt het hoog op. De dynamiek neemt toe en versluierde details treden naar voren. Maar het is niet waar ik op hoop. Dus wacht ik een paar dagen en speel met andere speakers om af te kicken en vers te herstarten. Dat lukt met Jalane, een Franse R&B zangeres die net iets meer muziek maakt dan Destiny’s Child. Het blijft een beetje ruw en ongepolijst geluid dat de 806S weet neer te zetten. Wederom biedt de sub uitkomst en slijpt de randjes van de weergave af. De spreiding is erg goed en het geluid komt tot ver buiten de kasten zelf. Het plakt er ook totaal niet aan vast. Lekker veel ritme is juist wat de muziek pakkend maakt. Een forse hoeveelheid drive en een stuwend laag uit de sub zal de jeugdigen die van R&B houden zeker aanspreken met de Cobalt combi.

De SA-CD van Krall schuift in de SA8400 vM en zet een mens neer in de ruimte. Het klinkt voor het prijsniveau van de Cobalt zonder meer acceptabel en correct. Ik moet gewoon de 927 uit het hoofd zetten en concentreren op wat hier geboden wordt. Losjes klinkende muziek met een prima stemweergave. Op de hotspot laat de 806S veel diepte horen en plaatst mooi. Dat het wat simpel klinkt vergeet je snel genoeg als de muziek je gaat grijpen en de emotionele kant van de hersenen het overneemt van de technische kant.

Het vertrouwde geluid van Focal blijft rechtovereind staan. Carla Bruni mist ook wat verfijning en de kleine stemnuances vallen weg. Daar voor in de plaats komt een zekere levendigheid die de aandacht op een prettige manier blijft vasthouden. De stem is licht slisserig met een goed hoorbare "s". Niet onaangenaam, wel opvallend en het maant tot enige voorzichtigheid in de keuze van de apparatuur voor de Cobalt 806S. De band die met Bruni meespeelt staat goed achter haar en zij mag soleren op de voorgrond. Haar gitaar staat in de juiste verhouding tot de werkelijke klank en afmeting van het instrument. Het geheel vormt een warme en lieve weergave die uit het midden naar de luisteraar groeit. Vaak denk je dat de center een partij meeblaast waardoor het geheel een zekere tastbaarheid krijgt. Tenslotte klassiek van de LP "Die Röhre". Een meesterlijk opgenomen langspeelplaat die alle aandacht verdient. Hierbij staat de 806S zijn mannetje met een goed geluid. Dat de 806S inlevert aan subtiliteit ten opzichte van kostbaarder systemen staat het beleven van plezier aan muziek geen seconde in de weg. De stereo weergave, waarvoor je geen surround nodig hebt, laat een viool klinken zoals hij opgenomen is. Trefwoorden als energiek, levendig, dynamisch, snel en doortekend staan in het aantekenblok. De weergave mag als voorbeeld dienen, is bevredigend en beslist boeiend. Kritiek is meer te wijten aan de combinatie van speakers en set. Waar de Marantz SR4300 te kort komt is de Marsh set teveel van het goede. Ik weet dat de Marsh tot veel meer in staat is en dat geeft de 806S je niet. Wie een juist gemiddelde weet te vinden is spekkoper en zet een mooi geheel neer in de huiskamer.

Resumé

Focal/JMlab hangt met de Cobalt "S" reeks tussen twee werelden in. De weergave van films en muziek met mini luidsprekers en de wereld van high end home cinema systemen. De Cobalt "S" reeks vormt een betaalbaar alternatief voor wie niet beperkt is in de afmeting van de luidsprekers en bereid is enig vloeroppervlak prijs te geven. Het zijn geen kleine systemen die de kamer vullen. De forse sub, die zich zo naadloos laat integreren, is daar het beste voorbeeld van. De achterluidsprekers zijn tegen de wand nauwelijks opvallend en doen je verlangen naar een soortgelijke oplossing voor front en center. Wat trouwens met een sub erbij realiseerbaar moet zijn. Een opstelling met vier maal een SR800S, één CC800S en één SW800S is misschien wel erg de moeite waard voor de kleiner behuisde, maar dat terzijde.

Films heb ik met veel plezier gekeken op het onderhavige systeem. Muziek DVD’s speelden zonder uitzondering prima en gaven een goed gevoel aanwezig te zijn in de zaal zelf. Conversatie in films is altijd perfect te volgen via de center die zeer open zijn werk doet. De sub is een must bij deze set, niet omdat het aan laag ontbreekt, maar omdat hij exact de extra dimensie geeft die je mag verwachten van een grote actief aangestuurde woofer. Op muziek gebied ben ik veel kritischer en daar geeft de 806S meer stof tot nadenken. Ik ken naast de Focal/JMlab Cobalt 806S meer systemen die tegen een vergelijkbare prijs hetzelfde presteren of een stapje harder lopen. Mogelijk biedt een grotere Cobalt de oplossing, mogelijk ben ik teveel verpest met het JMlab geluid uit de veel duurdere Electra range. Combineer je echter de 806S met de SW800S dan slaat de balans snel door in het voordeel van Cobalt. Zoals vaak leeft het systeem in zijn geheel op. Wie de 806S gebruikt met zijn broertjes en zusje in home cinema heeft de sub toch al staan en kan die dankbaar gebruiken. Lekker aansluiten op een pre-out en bass management achterwege laten als uw receiver of processor niet behoort tot de top systemen. Kortom voor films is de Cobalt "S" range zonder meer een topper, voor muziek in de juiste combinatie zeker het beluisteren waard als de klank van JMlab u aanstaat.


Prijzen:

Classic, Style of Technic uitvoering
Cobalt CC800S center 500 euro
Cobalt 806S monitor 800 euro per paar
Cobalt SR800S rear 700 euro per paar
Cobalt SW800S subwoofer 1000 euro

Totale set: 3000 euro

Signature uitvoering (rood kersen met zilver)

Cobalt CC800S center 540 euro
Cobalt 806S monitor 850 euro per paar
Cobalt SR800S rear 750 euro per paar
Cobalt SW800S subwoofer 1070 euro

Totale set 3210 euro

Leverancier:
Heijmans Sound & Vision
Halmstraat 61
1446 DJ Purmerend
Tel: 06 53676522
Fax: 0299 643286
E-mail info@jm-lab.nl
Web www.jm-lab.nl en www.focal.tm.fr