Berendsen Vor- und Endstufe


Jan de Jeu | 12 mei 2005 | Berendsen Audioelektronik

Een audio apparaat kan mij intrigeren nog voordat ik de klank gehoord heb. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn op grond van de faam die er aan vooraf gaat, maar vaker nog is het op grond van het uiterlijk.

Nog voordat de "silver look" "en vogue" was, sprak mij deze verschijningsvorm - die ik associeer met Scandinavische vormgeving - al sterk aan. Eén blik op de hier geteste versterker combinatie maakt duidelijk dat deze, uit het aan de Duitse nederrijn gelegen Moers afkomstige, apparaten ruimschoots voldoen aan dat visuele criterium. Een prima reden dus om ze bij mij thuis uit te nodigen.

Sven Berendsen heeft zijn bedrijf in 1987 opgericht en in Duitsland kom ik het merk dan ook al jaren tegen. Het bedrijf produceert als basisprogramma de phono voorversterkers A1 en PPR 2, de voorversterker PRE 1, de eindversterker STA 150, de geïntegreerde versterker IPA 80, de CD spelers CDP I en CDP II alsmede signaalkabels en netsnoeren. Daarnaast is er nog een Special Edition lijn waartoe naast de hier geteste voor / eind combinatie ook de CDP I SE behoort. Special Edition staat daarbij "für das Erheben der Basiskomponente in eine andere, höhere, technische Klasse". Ende Zitaat.


Vorstufe PRE 1 SE


In mijn USM Haller rack oogt dit apparaat fragiel met zijn geringe hoogte van 65 mm. De breedte is 445 mm en de diepte 260 mm. Het materiaal is zwart staal met een zilveren (ook verkrijgbaar in zwart) aluminium frontplaat met rechte hoeken. Het ziet er strak en netjes afgewerkt uit. Persoonlijk vind ik dat men voor de ‘special edition’ aanduiding op het front hetzelfde lettertype had moeten gebruiken als dat waarin de merknaam uitgevoerd is maar ach; dat is een bijzaak die bovendien zeer discutabel is.Links een kleine solide aan/uit knop die een rode, daaronder aangebrachte, LED activeert. Let er overigens op dat de eindversterker altijd uitgeschakeld dient te zijn wanneer u de voortrap aan- dan wel uitzet, want de tikken die u anders via uw luidsprekers te horen krijgt zijn zowel voor uw oren als voor uw speakers verre van aangenaam. Midden op het front drie knoppen waarvan de middelste, die het volume regelt, wat groter is dan de linker, waarmee de bronkeuze ingesteld wordt, en de rechter waarmee een opnamebron geselecteerd kan worden. Rechts bevindt zich het oog dat aangestuurd wordt door het signaal van de afstandsbediening.

In de toekomst is er als optie een ‘Berendsen Style’ afstandsbediening gepland maar vooralsnog moet de koper het doen met de bijgeleverde standaard plastic remote die me qua vorm nog het meest doet denken aan een ernstig gemaltraiteerde paardekeutel en qua design dus sterk uit de toon valt tegen de achtergrond van de gelikt vormgegeven versterker. Een tweede minpuntje van dit kleine bolle apparaatje; alvorens het volume lager of hoger te kunnen zetten dient eerst het knopje "tun" ingedrukt te worden. Persoonlijk vind ik al die handelingen die zich tussen mij en mijn muziek bevinden veel te omslachtig en het speelgoed dingetje blijft dan ook gedurende de volle drie weken onaangeroerd op mijn salontafel liggen.

De achterkant van de PRE 1 SE biedt maar liefst vijf lijningangen en er kunnen twee opnameapparaten tegelijk aangesloten zijn. Overigens kan maar van één bron tegelijk opgenomen worden. Van mijn laatste recorder heb ik reeds jaren geleden afscheid genomen en ik heb gedurende de testperiode dan ook niets met deze mogelijkheid gedaan. Er is voorzien in twee maal main RCA waarmee bi-amping of het aansluiten van een subwoofer kinderspel wordt. De RCA connectoren zijn van goede kwaliteit en het aansluiten van de Siltech Classic SQ28 interlinks levert dan ook geen enkel probleem op waarmee de digitale bron via de voorversterker zijn signalen aan kan bieden aan de eindversterker.

In plaats van de standaard meegeleverde netkabel sluit ik op het achterpaneel een door de importeur meegeleverde DiMarzio Mpath power kabel aan. Gelooft u mij; deze - eventueel uiteraard ook op een later tijdstip nog te realiseren - upgrade is de meerprijs waard. Van de importeur begrijp ik trouwens dat u een mooie korting krijgt wanneer u de DiMarzio’s tegelijkertijd met de versterkers aanschaft. In de gebruiksaanwijzing wordt aangegeven welke pin van de IEC connector de fase pin is. Ook het fase correct aansluiten bij deze versterker(s) brengt duidelijke winst. Intern heeft het apparaat een stevige ringkerntrafo van 30 VA die voor een deel verantwoordelijk is voor het gewicht van 7,5 kilo. Het gaat hier om een breedband ontwerp en de frequentie loopt dan ook van 1,5 Hz tot 200 kHz. Verder zijn er in de signaalweg van dit klasse A design geen condensatoren opgenomen. Meer specificaties vindt u op de sites van de importeur en de fabrikant.


Endstufe STA 150 SE


Zo fragiel als de voortrap oogt, zo masculien komt de 25 kilo zware STA 150 SE over. Hij heeft dezelfde breedte, 445 mm, maar is met zijn 390 mm veel dieper, en met zijn 155 mm bijna tweeeneenhalf maal zo hoog. Ook hier eenzelfde aan/uit knop met rode LED links onder en type/merk aanduidingen in de eerder genoemde lay-out. Verder in het midden twee kleine LED’s die oranje opgloeien wanneer de versterker geactiveerd wordt en, vrijwel onmiddellijk, na het geluid van relaisklikken, even rood worden als de voorversterker LED. Na uitschakelen blijven deze LED’s nog enige tijd nagloeien waarmee nogmaals onderstreept wordt wat ook tijdens de luistersessies blijkt, hier is sprake van een ruim bemeten voeding; ringkern transformator 750 VA, 100.000 uF. Overige specificaties kunt u weer op het net vinden. Aan de achterkant 1 paar RCA aansluitingen en 1 paar luidsprekerkabel klemmen, helaas uitgevoerd in plastic. Op deze laatstgenoemden sluit ik de WBT bananen van de Siltech Classic LS88 aan. Daarbij is het niet onbelangrijk te weten dat deze bij 8 Ohm twee maal 150 Watt producerende Class AB Endstufe "invertierend" is. De min en de plus van de kabels worden dus respectievelijk op de plus en de min van de versterker aangesloten teneinde de totale configuratie in fase te laten klinken. Vraagt u mij nu niet waarom Sven die twee aansluitpunten dan niet gewoon omgewisseld heeft. Het heeft alles te maken met EC normen en met spanning maar wanneer u er meer van wilt weten zult u uw vraag voor moeten leggen aan de ‘expert’ van Hifi.nl. Ik houd mij, als alpha man, verre van deze technische zaken.Toegegeven, verwarrend is het wel. Tenslotte maak ik ook hier gebruik van een DiMarzio Mpath netkabel die erg dik lijkt wanneer hij naast de Siltech Classic SPX 30 ligt waarmee de overige apparatuur uitgerust is.

Zuhören

Hiervoor gebruik ik ditmaal uitsluitend een digitale bron in de vorm van het snaar aangedreven CEC TL 5100 CD loopwerk, de NorthStar Design model 3 24/96 DAC en de Northstar Design model 4 24/96 upsampler / anti jitter device. Onderling zijn zij gebalanceerd verbonden met Siltech G3 HF-9 digitale interlinks. Luidsprekers zijn de Concerto monitoren van Sonus Faber. Gedurende de eerste week na de Lente Show speelt de Duitse combinatie uitsluitend op achtergrond sterkte. In die periode bezoek ik de internetsite van Berendsen en daar tref ik op de homepage een fraaie natuurfoto aan. Geen overdadig kleurrijke bloemen, planten of bomenpracht maar een zwart-wit opname van een stuk kust dat gedomineerd wordt door uit zee oprijzende rotsen omgeven door een fijne mist van watermoleculen en overspannen door een laag hangende, met energie geladen lucht. Het geheel ademt een pure, zuivere en krachtige sfeer. Aan die foto moet ik denken wanneer ik de eerste echte luisterervaring met deze versterkers heb.

De Nits hebben meerdere heerlijke CD’s gemaakt maar "Wool" blijft één van mijn meest favoriete schijven. Ik start met het eerste nummer – openheid en helderheid zijn mijn deel - maar vervolgens word ik de muziek ingetrokken en voor ik er erg in heb speelt nummer vier "The ‘Darling’ Stone".

Wanneer ik me dwing om wat kritischer te luisteren valt me op hoe fraai gedetailleerd en zuiver de bijdrage van de achtergrond zangeres klinkt. Het breedbandige karakter doet zich gelden.
Op deze CD zijn voldoende details aanwezig en het één na het andere nummer trekt dan ook aan me voorbij zonder dat ik de neiging krijg om een andere schijf in de bovenlader te deponeren.

Wanneer ik dat dan uiteindelijk toch doe is het de CD van Holly Cole waarbij opnieuw de hoge resolutie opvalt, ditmaal door de goede verstaanbaarheid van de vele kleine geluidjes die deze zangeres tussen het zingen door maakt. Er valt nog iets op; net als de Nits wordt ook Holly wat lager afgebeeld dan verwacht.

De recente XRCD versie van Count Basie’s meesterwerk "88 Basie Street" verdwijnt in de speler en de dynamiek spettert de speakers uit. Afwisselend is er de perfect weergegeven subtiele aanslag van de Count himself, de gestoken trompet met de messcherpe, maar tegelijkertijd absoluut rafelloze, metaaltonen en de heerlijk gelaagd klinkende trombone sectie van dit dreamteam, bestaand uit een mixture van doorkneedde veteranen en enthousiaste jonge honden. Breedte en diepte worden fraai weergegeven ook al gaat dit niet zover als mijn GamuT combo dat doet.Er speelt wel degelijk een bigband; dynamisch, met druk en gewicht, maar wat slanker dan ik gewend ben.

Ook wanneer Ella - Fitzgerald,wie anders? - zich bij dit orkest voegt ligt de nadruk meer op details, snelheid, dynamiek, pace, rythm & timing dan op rijk en vol. Ella is meer stemband en minder borstkas. Uiteraard zijn dit nuance verschillen en zowel "Honeysuckle Rose" als "Into Each Life Some Rain Must Fall" blijven dan ook swingend overeind. Om van "Them There Eyes" nog maar te zwijgen."Dream a Little Dream of Me" met z’n heerlijk gorgelende orgeltje en een fantastisch klinkende saxofoon solo. U begrijpt het; ook deze CD kan ik niet voortijdig uitzetten. Het klassieke genre wordt ditmaal vertegenwoordigd door de Nederlandse Godelieve Schrama die op haar harp concerto’s van Haydn ten gehore brengt welke oorspronkelijk voor klavecimbel geschreven zijn. De Berendsen combinatie geeft het prachtig door NorthWest Classics vastgelegde timbre van dit instrument fraai weer.

De heldere stem van Sarah McLachlan lijkt zich te wentelen in de aandacht van de Berendsens wanneer zij op de bonus CD van "Afterglow" de nummers "Fallen" en "Answer" live brengt. David Munyon gaat nog een stapje verder. Het Stockfisch label is - terecht, mijns inziens - tegenwoordig erg populair tijdens demo’s op beurzen maar David schijnt men nog niet ontdekt te hebben.

Sara K. en Chris Jones hoor ik zo vaak dat ik ze bijna niet meer draai op mijn eigen systeem maar David is nog steeds relatief onbekend. Deze CD biedt niet alleen een perfecte opname maar ook een stem waarin emotie te ontdekken is. Berendsen legt het allemaal bloot en ik geniet van de gelaagdheid in de stem, de snelle transienten, de afbeelding van de, wat kleinere, opnameruimte en de virtuositeit van de instrumentalisten. Met name de didgeridoo van Beo Brockhausen wordt imposant weergegeven in "Four Wild Horses".

Intimiteit is de noemer waaronder Christy Baron via de Berendsen versterkers weergegeven wordt. Ondanks het feit dat het hier gaat om een transistor ontwerp - en ik gewend ben aan de grenzeloze intimiteit zoals die door de PrimaLuna weergegeven wordt – is het met name dit aspect van de opname wat me opvalt en ik geniet van de helder blootgelegde ademhalingscontrole, intonatie en dictie in "A House Is Not A Home". Hut ab, Sven!

Na und?

Wie de moeite genomen heeft om de gehele recensie door te lezen zal bemerkt hebben dat ik hier en daar enkele kleine aanmerkingen op dit ontwerp heb. Hopelijk is echter tegelijkertijd datgene duidelijk wat beklijft aan het eind van deze wekenlange luisterperiode. Het beeld van een niet alleen strak vormgegeven, maar tevens – in combinatie met beide optionele netsnoeren - krachtig en gecontroleerd klinkende versterkercombinatie met een goede prijs/kwaliteitsverhouding. De aantrekkingskracht van het ‘afgetrainde’, zuivere geluidsbeeld ligt met name op het gebied van pace, rythm & timing en bij de hoge resolutie die tot uitdrukking komt in de grote mate van verfijning. Daardoor worden niet alleen alle (micro)details, maar ook de eventueel in de opname gevangen en voor muziek zo essentiële emoties, integraal doorgegeven.

 

Prijzen:
Berendsen PRE 1 SE 1325 euro
Berendsen STA 150 SE 2300 euro
DiMarzio Mpath 1,80 mtr 225 euro
DiMarzio Mpath 2,40 mtr 250 euro

Importeur:
Melodia Audio Import
R.J.H. Fortuijnstraat 101
1019 WJ Amsterdam
Tel.  06 - 26 77 67 87
Fax: 020 4196111
Internet: www.melodia-audio.nl
E-mail : info@melodia-audio.nl

Fabrikant:
Berendsen Audioelektronik GmbH
Nieper Strasse 103
47447 Moers
Deutschland
Tel. +49 (0) 2841 964025
Fax. +49 (0) 2841 964026
Internet: www.berendsen-audio.de
E-mail: mail@berendsen-audio.de

Gebruikte Apparatuur: 

CEC TL 5100 belt drive cd transport North Star model 3 24/96 DAC North Star model 4 24/96 upsampler / anti jitter device GamuT C2R GamuT D200 PrimaLuna ProLogue One Sonus Faber Concerto luidsprekers Sonus Faber fixed stands Interlinks: Siltech Classic SQ28. Gebalanceerde digitale interlinks: Siltech G3 HF-9. Speakerkabel: Siltech Classic LS88. Netkabels: DiMarzio Mpath, Siltech Classic SPX-30. Accessoires: USM Haller audiorack, Master Base 1, Purist audio design system enhancer, Ortho Spectrum AV Harmonizer HM8, Master Wire Tweak, Gryphon Exorcist, AH! AC noise killer, Schaffner filter, van Medevoort polechecker

Beluisterde CD`s

The Nits, Wool, Pias Recordings, 1999, 944.0060.20 Holly Cole, Shade, Alert Music, 2003, 61528 10392 Count Basie & His Orchestra, 88 Basie Street, 1983, 2005, XRCD JVCXR 0021-2 Ella Fitzgerald & Count Basie, Ella & Basie, 1963, 1997, Verve master edition , 539 059-2 Godelieve Schrama, Haydn Concerti, 2002, NorthWest Classics, (SA)CD, NWC 206241  Sarah McLachlan, Afterglow, 2003, Arista Records,82876 59671 2  David Munyon, More Songs for Planet Earth, 2004, Stockfisch Records, SFR 357.6032.2  Christy Baron, Take This Journey, 2002, Chesky Records, JD 239