Marantz PM-15S1 en SA-15S1

Luxe is een relatief begrip. Wat voor de ene mens luxe is, beschouwt een ander als normaal. Toch acht ik het woord luxe op zijn plaats als ik op mijn luisterplek zit en naast mij staan twee nieuwe Marantz apparaten te glimmen en zachtjes blauw te schijnen.

Luxe in de vorm van uiterlijk dat mij enorm aanspreekt maar ook luxe in de geluidskwaliteit. Want tenslotte, al kan een mooi smoeltje boeien, het gaat om het geluid. Marantz heeft een reputatie hoog te houden met de nieuwe “15S1” serie, laten we eens kijken of ze dat ook kunnen.

PM-15S1 en SA-15S1

Zowel de versterker als de SA-CD speler stammen rechtstreeks af van de duurdere “11” generatie, maar zijn op een aantal punten vereenvoudigd. Zo treft u geen gebalanceerde in- en uitgangen aan, slechts cinch bussen. De voedingen zijn wat kleiner en het vermogen meer bescheiden. Over de PM-15S1 valt het meeste te vertellen. Het is een versterker die ruim 2 x 90 Watt levert aan 8 Ohm en 2 x 140 Watt aan 4 Ohm. De dempingfactor is 100 Ohm, over welk bereik specificeert Marantz niet. Het frequentiebereik is ruim, maar niet overdreven met 5 Hz tot 100 kHz. De ingangsgevoeligheden zijn voor phono MC 300 microvolt, voor phono MM 3,2 millivolt en voor lijningangen 240 millivolt. De pre-out levert maximaal 1,7 volt aan een lage uitgangimpedantie van 300 Ohm. Ideaal om een actieve subwoofer aan te sturen. Op de achterzijde treffen we ingangen voor een platenspeler, CD speler, lijn 1 en 2, tape 1 en 2. Een speciale aansluiting stelt u in staat om de PM-15S1 op te nemen in een keten van versterkers die zich centraal laat besturen. U kunt dan denken aan het uitbreiden van de stereo set naar bi-amp met een tweede PM-15S1 of naar een multichannel opstelling. Tot vier PM-15S1 versterkers zijn in staat met elkaar samen te werken. Op de voorzijde is een duidelijke display geplaatst dat onder meer laat zien welke ingang en welke volumestand is gekozen. Links zit de ingangkeuze schakelaar, rechts het volume. Met zes druktoetsen kiest u voor display aan/uit, toonregeling aan/uit, speakers aan/uit, een muting, recording aan/uit en tenslotte phono MM of MC. Twee kleine regelaars staan het regelen van de hoge en lage tonen toe door resp. op 50 Hz en 20 KHz +/- 10 dB te versterken of te verzwakken. Met de afstandbediening is de kanaalbalans in te stellen.

De SA-CD speler is net zo imposant qua uiterlijk, maar er valt minder over te vertellen. Hij speelt zowel normale CD’s als SA-CD’s en heeft analoge en digitale uitgangen. De laatste werken uiteraard alleen bij CD weergave. Heeft een uitgangsspanning van 2,1 Volt en het -3 dB punt bij SA-CD weergave ligt op 50 kHz. De interne opbouw is fraai en ruim bemeten. Centraal staat het eigen loopwerk van Marantz dat ook DVD aan zou kunnen, maar wat in deze speler beperkt is tot CD en SA-CD. Op de printplaat een paar HDAM modules, waarvan er twee niet afgedekt waren, een klein foutje in deze speler die wordt gebruikt voor de introductie van de “15S1” lijn.

Met oog voor detail gebruikt Marantz veel koper voor alles wat aan aarde hangt of aan de voeding. Over de techniek en de converter laat Marantz zich niet uit. Iets wat ook niet zomaar te achterhalen is. Net zo min als de versterkertechniek. In de versterker is het een drukke boel en dat nodigt niet uit om e.e.a. te gaan slopen. Hoewel Marantz veel aandacht geeft aan details, zoals heel fraaie luidsprekerklemmen, veel ferriet ringen, zware ringkerntrafo, etcetera, is de versterker geen schoolvoorbeeld van versterkerbouw met de vele draden en diverse losse printen. Beide apparaten zijn zwaar en groot, de afmetingen zijn 440 x 123 x 419 (SA-15S1) of 444 (PM-15S1) mm. Het gewicht van de SA-CD speler is 13,5 kilo, de versterker weegt 18 kilo. Een deel van het gewicht is te danken aan de gebruikte transformatoren, een ander deel aan de stijve en zeer fraaie constructie van de kast met heel veel aluminium. De kast heeft een uitstraling zoals luxe Classé en Mark Levinson apparatuur dat kan hebben. Oogstrelend en zacht glanzend.

Aangesloten

Zowel de SA-15S1 als de PM-15S1 zijn aangesloten op een lichtnet dat nogal heftig is gefilterd en geoptimaliseerd. Het begint met een AHP Neozed zekering, dan een Kemp Balanced Isolator source (scheidingstrafo), een Kemp Powersource (netfilter) en eindigt met Crystal Cable Power Reference netsnoeren. Gecontroleerd is uiteraard of de filters geen negatieve invloed hebben op de versterker door hem ook rechtstreeks aan te sluiten op het lichtnet. Gelukkig was dat niet het geval en bleven zowel de scheidingstrafo als het filter in de keten opgenomen. De Crystal Cable lijn is voortgezet met een Piccolo interconnect tussen SA-CD speler en versterker en het gebruik van Speaker Reference kabels naar een set Focal-JMlab Electra 927 Be luidsprekers. Op de versterker werd tevens aangesloten een Magnum Dynalab tuner en een platenspeler met Benz-Micro Glider L2 low output moving coil element. De SA-CD speler is mede gebruikt op mijn eigen Marsh versterkers en toen vergeleken met een SA8400 van Marantz met Van Medevoort modificatie. Ter uitbreiding van de laagweergave tot in de diepste basregisters is met regelmaat een Focal-JMlab actieve subwoofer ingezet.

Eén plus één is twee

Toen het schrijfwerk eraan zat te komen is begonnen met de SA-15S1 als CD speler in mijn eigen set. Heel afgezaagd draaide ik Patricia Barber’s “Café Blue” waarvan de structuur binnen de complexe muziek door de SA-15S1 mooi bloot wordt gelegd. Veel kracht in het laag wat passend bij Barber resulteert in een drukkend laag. Het neigt zelfs naar de bruine kant wat het gebruik van een subwoofer eerder irritant dan aangenaam maakt. De drumsolo op “Nardis” plaatst tot ver buiten de speakers en de bekkens worden met groot gemak uitermate fijntjes weergegeven. De algemene indruk is meer beheerst dan dynamisch. De beheersing zie ik ook terug met Rachelle Ferrell. Het klinkt erg lieflijk en gemakkelijk. Meer geweld en een ruwere bolster zou best mogen van mij.

Pluspunten in de soepele weergave zijn zaken als detaillering die prima is, een redelijke ruimtelijke weergave, expressie en emotie die correct wordt overgedragen. De allround weergave kwaliteit ligt op behoorlijk hoog niveau. Geen gekleef aan de luidsprekers, een stuwende bas, een sterk ritmisch gevoel en een prima sfeertekening. Met Maire Brennan op SA-CD in de speler ervaar ik de weergave als rijden in een luxe sedan. Comfortabel, geen last van hobbels in de weg en een aangename zit. Als ik ter vergelijk mijn vM SA8400 aanzet is dat een speler die meer weg heeft van een sportwagen. Fel, vraagt om stuurmanskunst, geeft minder luxe en comfort, maar daarentegen wel meer fun en sensatie. Wat zich laat uitdrukken in dynamiek toename, een nog betere ruimtelijke plaatsing van instrumenten en zangers en meer “live” ervaring. De SA-15S1 is melodieus te noemen. Meerstemmige zang trekt goed uit elkaar en geeft ruimte aan zowel solist als het koor. Instrumenten zijn heel evenwichtig en prettig om naar te luisteren zonder een spoor van agressie of verkeerde hardheid.

De versterker kent een phono ingang en daar is gretig gebruik van gemaakt met een moving coil element. Eerst maar eens de Carpenters met “Now and then”. De weergave is voor een ingebouwde phonotrap zeker niet onverdienstelijk en heeft voor veel luisteraars voldoende kwaliteit in huis. Hij is uitermate stil en de gevoeligheid is goed gekozen. Als ik de phonotrap moet inschalen dan komt hij overeen met de betere losse NAD of Pro-ject phonotrapjes. Wie meer wil zal moeten uitwijken naar een losse phono versterker of probeer zelfs eens een step-up trafo gecombineerd met de MM stand. De grootste beperking van de ingebouwde versterker is de dynamiek omvang en de beleving van muziek. Aan de andere kant, voor wie af en toe eens een plaatje draait en niet beschikt over een topspeler maar eerder een wat oudere combinatie kan prima uit de voeten. Prijzenswaardig is zonder meer de mogelijkheid om zelfs MC aan te sluiten. Een klassiek werk opgenomen op het ter ziele zijnde label Gale laat zien dat de PM-15S1 een duidelijke voorkeur heeft voor klassieke muziek. Heel uitgebalanceerd en zeer prettig om op deze wijze naar Italiaanse barok uit de 17e eeuw te luisteren. Of het gaat om de viool, de klavecimbel of de inzet van hoorns, het is puur genieten. Doorspekt van een vleugje romantiek vormt de PM-15S1 de muziek tot een pakkende weergave die doet denken aan de weergave kwaliteit van veel Engelse versterkers.

De PM-15S1 en de SA-15S1 vormen samen een prima koppel dat op naadloos op elkaar aansluit en waar Marantz duidelijk kiest voor versterking van de positieve elementen en niet tot het verdoezelen van individuele zwakheden door kleuring of maskering toe te passen. Waarvoor hulde want eerlijk duurt het langst. Juist veel SA-CD’s heb ik met de combinatie gedraaid, tenslotte is de SA-15S1 daarvoor gemaakt. Dat hij met CD zijn mannetje staat is al bewezen tijdens de sessie waarbij de PM-15S1 niet of slechts gedeeltelijk is ingezet. Eleanor McEvoy maakt het de combinatie moeilijk. De versterker heeft een nogal donker en rustig karakter wat de bas zwaar maakt. Daarom heeft de SA-15S1 een zware taak om die uitstekend op niveau te houden. De nadruk op het laag maakt het gebruik van een subwoofer ongewenst. Ik kan dat deels compenseren met de toonregeling, maar zodra ik die in het weergave circuit schakel neem ik een afname van klankkwaliteit waar die ik niet wil.

Ik kies ervoor de laagweergave te laten voor wat hij is en het niet bij te regelen. Dat maakt op dit moment de PM-15S1 tot een waardige versterker binnen de prijsklasse, alleen geen uitschieter naar de bovenkant, wat al meer opviel met popmuziek. Ik weet dat het laag op deze SA-CD nogal wat vergt van de set en ik vergeef de PM-15S1 als hij laat zien wel over kracht en reserves te beschikken om een soepele, zij het bruin getinte, weergave neer te zetten. Janine Jansen met Vivaldi heeft juist weer baat bij de zwaardere aanzet in het laag. Dat geeft het ensemble het broodnodige gewicht. Detail is er genoeg en de PM-15S1 is aangenaam gezelschap, die ruimte laat voor upgrade naar de grote broer PM-11S1 als u over een ruimer budget beschikt. Opmerkelijk goed laat de PM-15S1 horen met welke gedrevenheid en welke intentie het ensemble Vivaldi neer weet te zetten. Mocht u al iets missen met dit soort muziek, dan maakt de PM-15S1 dat goed met een souplesse en intensiteit die normaal heerst in een concertzaal.

De SA-CD “La Luna” van Sarah Brightman klinkt vaak als een snerpende glassnijder door de te heftig aangezette hoge tonen. Niet op de Marantz combinatie die het hoog uitstekend in de hand heeft. Terwijl ik hier luister naar een stereo set is de beleving haast vergelijkbaar met een live DVD van Brightman, opgenomen in een enorme zaal in Las Vegas. Zelfs de stereo opname klinkt groots en heftig. Met overigens een veel hoogwaardiger weergave dan haalbaar met een DVD die via decoder circuits moet lopen. Voor muziek staat een SA-CD speler ver, heel ver, boven een DVD-Video speler. Zeker als je dat dedicated toepast zoals in een SA-15S1. Tenslotte nog een stukje CD van de live opname van Mary Black. Daaraan vallen een paar zaken op die mij nieuwsgierig maken hoe een opgevoerde vM SA8400 dat doet. Erg lekker loopt de klank van de elektronische piano. De soliste heeft alle ruimte om haar boodschap over te brengen. Het beeld dat wordt neergezet is voldoende om de boodschap over te brengen en te imponeren. Aan de andere kant sterft de stem van Mary snel uit en bespeur ik een afname in de ambiance met de set. Dat wijt ik aan de SA-15S1 die in ruimtelijkheid zijn meerdere moet erkennen in de vM SA8400. Die laat meer horen van de zaal en meer van het publiek. Tonen houden langer aan, wat correct is als ik het afzet tegen wat een top CD combinatie in deze kan presteren. Waarbij in acht dient te worden genomen het prijskaartje van een dergelijke combinatie die bovendien niet in staat is om SA-CD weer te geven.

Eindoordeel

Zonder de SA-CD speler te veel naar de voorgrond te willen trekken zie ik die toch als de sterkste troef van Marantz in de “15S1”serie. Marantz bewijst met de speler wederom een zeer sterke aanbieder te zijn die kans ziet binnen het hogere segment een weergavekwaliteit neer te zetten die muziek luisteren tot een groot genoegen maakt. De weergave is helder, kent emotie, is zeer detailrijk en harmonieus. Geef een SA-15S1 de ruimte en hij zal gedurende jaren uw muziekcollectie met genoegen doen passeren. De PM-15S1 versterker is gewoon goed en past uitstekend bij de SA-15S1. Niet alleen in uiterlijk, maar ook in karakter. Een liefhebber van klassieke muziek zal zich uitstekend kunnen vinden in dit combo. Wie veel pop draait komt mogelijk wat “bite” tekort en heeft al snel de neiging de volumeregelaar verder open te zetten. De phonotrap in de versterker is een duidelijk pré en verwijst naar de platenspeler die Marantz weer in het pakket heeft. Ik kan mij voorstellen dat de “15S1” serie vaak verkocht zal worden als één geheel. Vanwege de klank en vanwege het uiterlijk. Mooi gebouwd, mooi uiterlijk en een mooi karakter. Het voelt nog steeds als luxe als ik de set beluister of zie staan.

Prijzen:
PM-15S1 versterker:  1500 euro
SA-15S1 SA-CD speler:  1500 euro

Fabrikant/distributeur:
Marantz Benelux
Eindhoven
Tel. (040) 250 78 00
Web www.marantz.com/hifi/europe