Isophon Cortina
Ik weet niet welke reputatie ik heb opgebouwd in de korte tijd dat ik voor HiFi.nl schrijf, maar de importeur van Isophon had een duidelijke voorkeur om de onlangs geïntroduceerde Cortina’s bij hem te komen luisteren. Audiodelight heeft haar habitat in Babberich, vlakbij de Duitse grens. Jan Kruitwagen voert hier in het weidse groen het importeurschap voor Isophon, SAC en Mudra. Overduidelijk Duits georienteerd en zelf verstokt Anglofiel steken vooroordelen onwillekeurig de kop op, hoewel ik weet dat de gerenommeerde Duitse merken de badkuipsound al jaren achter zich hebben gelaten.
Deze luidsprekers kenmerken zich door gebruik van het bandpass-systeem en worden onder meer geroemd om de kwaliteit van de enorm diepgaande en gitzwarte basweergave.
Het nadeel van een dergelijk systeem is dat het een flink kastvolume vraagt en de Vieta en Europa, de twee topmodellen, zijn daardoor grote jongens met traditionele rechthoekige kasten. Sinds Sonus Faber en B&W de trend hebben gezet naar sierlijkere vormen volgen bijna alle merken deze lijn. Ook bij Isophon is het roer om. Prees het Duitse merk de Vieta nog aan met "Beauty and the Bea(s)t", de Cortina mag het doen met "Elegance and beauty".
Naast deze nieuwe vorm zijn het ook de eerste speakers in deze prijsklasse die geen gebruik maken van het bandpass systeem om het laag te produceren. Dit is een echt basreflex systeem. Het laag wordt door twee 18 centimeter grote-slag woofers voor zijn rekening genomen, ondersteund door een poort die zijn energie naar onderen afstraalt. Een 12 centimeter gecoate papieren conusdriver verzorgt het midden en een ultrasnelle gecoate zijde soft-dome tweeter met dubbele magneet pakt het hoog op vanaf 3400 Hertz.
Alle drivers worden trouwens door Isophon in eigen huis ontworpen en gefabriceerd, waarbij voor vervaardiging van de conussen en domes voornamelijk natuurlijke materialen zoals papier en zijde worden gebruikt. Roland Gauder houdt er een onorthodoxe wijze op na als het op scheidingsfilters komt. Schuwde hij bij de filters voor het bandpass-systeem al niet voor het steil afkappen van het gebrom van de woofers met 48db per octaaf, bij de Cortina’s is dat een 10e orde filter (70db per octaaf!) waardoor de drivers elkaar maximaal een halve octaaf overlappen. En niet geheel onbelangrijk en een technisch hoogstandje van Herr Doktor: Ohne Phaseverdrehung!
Luisteren en conclusie
Doordat de basreflexpoort van onderen zit wordt de Cortina standaard geleverd met verstelbare kegels. Deze moeten niet alleen de luchtstroom vrije doorloop geven, ook de entrees voor de speakerkabels hebben hier hun plek. Twee luxe WBT aansluitklemmen voorzien in single-wire aansluiting. Verder zien we nog een vergulde draadbrug waarmee het laag anderhalve decibel verzwakt of versterkt kan worden. Voor grotere woonkamers kan het net dat extra beetje body geven. Het voordeel van de naar beneden gerichte poort maakt dat de speaker betrekkelijk dicht bij de achterwand geplaatst kan worden, in vergelijking met basreflexsystemen die naar achteren afstralen, en moet de plaatsing minder kritisch maken.
Omdat de luistersessie ditmaal bij de importeur plaats vond zijn niet alleen de speakers de onbekende factor, ook de apparatuur er omheen en de luisterruimte zijn dat. Als bron dient een TEAC 50 cd-speler, die met AVM Pro Bicoax interlinks verbonden is aan een AVM AMP voorversterker, die op zijn beurt met AVM Pro Starline XLR kabels het signaal doorgeeft aan twee AVM AMP monoblokken. Tussen de versterkers en de Cortina’s lopen Isophon Clearwater luidsprekerkabels. De Teac is een voor mij bekende bron en de AMP serie is de top van AVM die zich moeiteloos met de duurdere Krell’s, Levinson’s en Accuphasen kan meten. De versterking is in verhouding tot de speakers misschien iets te kostbaar, maar het creëert wel de ideale omstandigheden om het onderste uit de kan te halen. De installatie staat opgesteld in een kamer van modale afmetingen van ongeveer 4 bij 6 meter. Deze lijkt vrij "hard" door de natuurstenen vloer, maar ter compensatie is het plafond met akoestische panelen afgewerkt voor de benodigde absorptie en er is geen spoor van hinderlijke echo te ontdekken. Een luie lederen fauteuil complementeert het geheel waar ik me lekker in laat wegzakken…
Na een klein half uur de speakers en mijn oren en geest te hebben ingespeeld begint het serieuze luisterwerk. "Frozen" en "The power of good-bye" van Madonna’s album Ray of Light hebben een wellustig laag in de opname, maar de Cortina’s houden de muziek goed in de greep. De synthesizer bas overheerst niet en laat het stemgeluid van Madonna onberoerd. Alle details worden goed gearticuleerd weergegeven, echo’s sterven langzaam uit en geven diepte aan het beeld. Ook wanneer het volume flink wordt opgeschroefd blijft het beeld als een rots staan, gaan details niet ten onder in een brij van geluid en behoudt het laag zijn plaats in verhouding tot het midden en hoog.
Terwijl de Cortina net wat gewicht mist in het allerlaagste register, zoals de Europa dat wel heeft, laat hij op Medeski, Martin & Woods’ live registratie in het New Yorkse Tonic wel duidelijk het vingergetokkel op de contrabas horen, gevolgd door het geluid van de klankkast van het instrument.
Het is gedetailleerd en uitstekend gecontroleerd. Dat de Cortina’s een groots geluidsbeeld neer kunnen zetten blijkt wel wanneer ik een track 5 van Carnet de Routes van Romano, Sclavis, Texier en Le Querrec draai. De avant-gardistische, bijna choatische jazz-melodieën rollen de kamer in en slepen je mee alsof je in een roller-coaster door de kurkentrekker gaat.
Het middengebied is duidelijk een sterk punt van dit 3-wegsysteem en het is een genot om naar vocalen te luisteren. Hier spelen ongetwijfeld de eigenschappen van het steile filter een rol: er is absoluut geen versmering vanuit de lage tonen te ontdekken in het zo belangrijke middengebied. Christy Baron vertolkt op het Chesky label haar eigen minimalistische interpretatie van "Ain’t no sunshine". Sunshine is er deze middag zeker niet, maar wat de Cortina laat horen is oogverblindend mooi: Christy staat levensecht tussen de speakers op een ietwat naar achtergelegen podium.
Hetzelfde effect vindt plaats wanneer Kari Bremnes haar stem laat horen. Ook hier weten de Cortina’s de juiste sfeer weer te geven: het intieme geluid van de breekbare stem van Kari gecombineerd met het koele Noorwegen.
Je kunt haar stem omvatten met je handen en kippenvel maakt zich meester van me, zo veel gevoel zit er in. Met de ruimtelijke weergave en plaatsing zit het ook goed. Bij het door Jacky Terrasson geïnspireerde "Like TJ" van Patricia Barber is alsof je zo op het podium kan stappen, tussen de muzikanten kan doorlopen en de instrumenten kan aanraken. Voor wat de hoge tonen betreft, deze klonken veel vloeiender dan ik had verwacht.
Vergeleken met electrostaten uit mijn eigen set vind ik het hoog van conventionele systemen vaak te helder en te confronterend overkomen. Zeker bij aluminium domes die door hun opbrekingsverschijnselen nogal eens hard of schel kunnen klinken. De softdome tweeter doorstaat de test echter met glans. Zoals met het midden is het hoog van de Cortina’s nooit te opvallend of overdreven. Brushes en high-hats komen sprankelend en levendig over, maar zonder overdrijven waardoor het niet hard of aggressief wordt.
Conclusie
Samengevat doen deze slanke, stijlvolle en prachtig gebouwde speakers precies wat de fabrikant claimt. Met hun gearticuleerde weergave en meelevende karakter reproduceren ze de muziek op melodieuze wijze, met fijne doortekening, snelheid en dynamiek. De Cortina is een heel schone en neutrale speaker. Analytisch zonder analytisch te worden en waarbij genieten van de muziek voorop staat. Isophon mag misschien niet erg bekend zijn in Nederland, maar deze speakers zijn het zeker waard om beluisterd te worden voor eenieder die natuurgetrouwe muziekreproductie zoekt.
Ik kan me volledig aansluiten bij Isophon’s lijfspreuk "Freude am Hören!".
Prijs:
Isophon Cortina: 2564 euro per stuk, met zilver geanodiseerde frontplaat in elke RAL kleur.
Chromen frontplaat: 410 euro extra.
Importeur:
Audiodelight
Telefoon: 0316 248192
E-mail: info@audiodelight.nl
Internet: www.audiodelight.nl