PMC DB1+

Via hoofdredacteur René van Es krijg ik een set PMC DB1+ monitor speakers aangereikt. Een bescheiden doos verdwijnt achter in de kofferbak, een verademing na het recenseren van diverse vloerstaande speakers met aanmerkelijk grotere afmetingen en inherent daaraan een hoger gewicht.

Thuis aangekomen vinden de speakers tijdelijk een plekje op zolder om de volgende avond bij afwezigheid van de vrouw des huizes uitgepakt te worden. Uit de doos komen twee speakers met het formaat van een gemiddelde schoenendoos, ongeveer vergelijkbaar met mijn eigen Spendor S3 speakers. De speakers zien er perfect afgewerkt uit en zijn uitgevoerd in licht kersenkleurig fineer met zwarte fronten. Onder het frontdoek prijkt de naam PMC wat staat voor Professional Monitor Company.

PMC is gevestigd in Engeland en levert zonder tussenkomst van een importeur direct aan de vakhandel. PMC produceert speakers voor de professionele markt, daarnaast ook een range welke specifiek bedoelt is voor thuisgebruik. Uiteraard wordt voor de laatst genoemde groep wel gretig gebruik gemaakt van de expertise die opgedaan is in de professionele wereld. Zo is zelfs de kleinste telg, de onderhanden zijnde DB1+, voorzien van een echte Transmissielijn voor de laagweergave. Leuk om te vertellen is nog de manier waarop de naamgeving tot stand komt van de diverse modellen. Zo staat DB voor Dinky Box, TB voor Tiny Box, FB voor Floor Box en OB voor………………Other Box. Tijdens een brainwave sessie van de ontwerpers (in de kroeg) werd naarstig gezocht naar een aanduiding voor "the other box" en daar is het gewoon bij gebleven.


DB1+

Zoals gezegd is de DB1+ uitgerust met een transmissielijn om de laagweergave van de woofer aan te vullen. De DB1+ is daarmee de kleinste speaker ter wereld met deze techniek. Kort gezegd komt het er op neer dat door de achterzijde van de luidsprekerunits te dempen met speciale foam uitsluitend het allerlaagste laag de kans krijgt, langs een labyrint in de kast, aan de achterzijde via een poort de kast te verlaten. Heel simpel gesteld want de techniek luistert bijzonder nauw. Zo moet het foam precies de juiste frequenties dempen en zorgen dat de lage tonen in fase met het laag van de units de poort verlaten. Ook de gebruikte hoeveelheid foam is van belang, teveel foam zorgt ervoor de laagunit niet genoeg kan bewegen en te weinig vermindert de controle van het laag.

De schotjes in de kast die er voor zorgen dat de "transmissielijn" de juiste lengte krijgt, hebben als bijkomend voordeel dat de totale stijfheid van de kast aanzienlijk toeneemt. Positief gevolg hiervan is dat kastresonanties minimaal zijn en er aldus een ongekleurde weergave ontstaat. Mits goed toegepast is de transmissielijn een ontwerp met veel voordelen. Ten opzichte van de kastinhoud een dieper laag en een vrijwel ongekleurde weergave. Logisch voor PMC om uit te gaan van dit principe, afluistermonitors in studio’s moeten natuurlijk verregaand neutraal en ongekleurd weergeven. Dat PMC hier goed in slaagt, blijkt wel uit de studio’s van naam en faam welke van PMC speakers gebruik maken. Voor meer informatie over het ontwerp en waar de PMC speakers allemaal gebruikt worden kun je kijken op de buitengewoon interessante internetsite www.pmc-speakers.com.

Na het verwijderen van het front zien we een 14 centimeter woofer met een magnesium chassis en een 2,7 centimeter silk soft dome tweeter die ferrofluid gekoeld wordt. Beide drive units zijn door PMC ontworpen en worden onder deze specificaties in Denemarken gebouwd (de precieze herkomst van de units blijft onbekend). Aan de achterzijde vinden we stevige, voor bi-wire en bi-amp geschikte, aansluitterminals.

Het opgegeven frequentiebereik loopt van 50Hz tot 25kHz en de gevoeligheid bedraagt 87dB. De DB1+ meet 29x15,5x23,4 centimeter en weegt 4,5 kilo. Knap van PMC dat men in een speaker van deze afmetingen, niet veel meer dan een gemiddelde schoenendoos, een transmissielijn van 1,5 meter heeft weten te creeren.

De DB1+ is standaard leverbaar in kersen, eiken of zwart fineer. Ook kan men kiezen voor Professional black wat de speakers een wat ruigere uitstraling geeft en de kans op beschadigingen sterk vermindert. Tegen meerprijs bestaat de mogelijkheid andere fineer soorten te bestellen. Genoeg over de speakers het wordt tijd om de boel spelend te gaan krijgen.


Aansluiten

Deze keer geen gesleep of gedoe, de PMC speakers kunnen zonder problemen de plaats innemen van mijn Spendor S3 speakers op de Target TR60 stands. Voor een goede verbinding tussen stands en speakers wordt gebruik gemaakt van propjes Blue Tack. In eerste instantie laat ik de speakers recht vooruit stralen, tijdens de luistersessies wordt er later nog wat geschoven. De speakers worden met vM SC3Rxxx luidsprekerkabels single-wire gekoppeld aan mijn vM MA240 versterker. Als bronnen dienen als gewoonlijk een vM Philips DVD963Sa in combinatie met een M-Audio Superdac, die met elkaar verbonden zijn met een Canare Digiflex digitale kabel. Van de dac gaat het signaal naar de versterker met Siltech SQ88G5 MKII interlinks. Ook analoog wordt deze keer fanatiek benut. Een Clearaudio Champion draaitafel stuurt zijn signaal naar een vM PHM3 phonotrap welke het signaal versterkt en ook hier zorgt een Siltech SQ88G5 MKII interlink dat het signaal zo ongeschonden mogelijk mijn vM MA240 versterker bereikt. Alle apparatuur staat opgesteld in een recent aangekocht Alphason audiorack en om ongewenste trillingen nog verder uit te bannen zijn de versterker en DVD-speler ook nog eens op Master Base plaatjes geplaatst. De apparaten krijgen stroom aangeleverd uit een dedicated groep waarbij in de meterkast de standaard schakelautomaat door een AHP klankmodule 3i is vervangen. Netsnoeren zijn Supra Lorad exemplaren voor de versterker en het loopwerk, de overige apparaten hebben een standaard exemplaar.

Luisteren

Het grote voordeel van het beoordelen van speakers t.o.v. CD/DVD/SA-CD spelers is de mogelijkheid om lekker LP’s te kunnen draaien. Van deze mogelijkheid heb ik dan ook gretig gebruik gemaakt.

Diverse LP’s werden op zolder uit het platenrek gehaald en vonden hun weg naar de Clearaudio draaitafel. De eerste plaat, die ik na de zogenaamde inspeelperiode van de speakers op het plateau legde, om de PMC speakers serieus aan de tand te voelen, was: "Body and Soul" van singer/songwriter Joe Jackson.
Dit album is bijna live opgenomen met slechts twee vintage Neumann M50 microfoons welke in de opnameruimte hingen. Beluisterd via de DB1+ wordt de ruimte uitstekend in mijn luisterruimte geprojecteerd. De PMC speakers weten een perfecte 3D soundstage op te bouwen waarbij de reflecties van de ruimte geweldig goed te horen zijn.

Wanneer Joe solo zingt in het nummer "Cha Cha Loco", slechts begeleid door een cowbell, dan is prima te horen dat de bespeler van de cowbell achter in de ruimte staat en Joe voorin. Naarmate het nummer vordert komen er steeds meer instrumenten en stemmen bij en die krijgen ieder hun eigen plek in de ruimte. Het geluid is direct en ritmisch zeer goed in orde.

Een ander fraai vinyl exemplaar is een LP van Tracy Chapman. De ballad "Baby can I hold you" is behept met een wat overdreven aangezet laag waardoor percussie instrumenten nog wel eens ondersneeuwen in het geluidsbeeld. Met de DB1+ is dat echter geen probleem, de instrumenten zijn prima te volgen en ook de melancholieke stem van Tracy wordt fraai weergegeven. Ik blijf nog even bij de damesstemmen en verruil Tracy Chapman voor Sade. De LP "Diamond Life" heb ik recent op een rommelmarkt op de kop getikt voor slechts 25 eurocent. Na de noodzakelijke wasbeurt klinkt de LP weer als nieuw.

Het nummer "Smooth Operator" wordt met heel veel energie en drive gepresenteerd. Het is onmogelijk de voeten stil te houden. De PMC speakers zijn echte entertainers, het geluid is direct en zorgt voor een betrokkenheid bij de muziek die het bijna onmogelijk maakt bijvoorbeeld een boek te lezen. Telkens heb ik de neiging om het volume nog wat verder op te voeren. Drie op de eerste etage slapende kinderen zijn de beperkende factor en niet de PMC speakers. Onwillekeurig schiet me een bekende reclamekreet te binnen: "Danoontje Powerrrrrrrrrrrrrr", klein maar met heel veel kracht. Het 3D beeld wat deze speakers op kunnen bouwen is een ander pluspunt. De percussie instrumenten klinken tot ver buiten de speakers in de breedte en ook is er verschil in hoogte plaatsing waar te nemen.

Van een andere orde is het nummer "Signalen" van Herman van Veen. Hier draait alles om subtiliteit en detaillering. Tijdens het beluisteren neem ik iets waar wat mijn eigen speakers niet doen. Mijn Spendor S3 monitors bouwen een beeld op in de diepte, vanaf het front van de speaker naar achteren, de PMC DB1+ begint al ruim voor de speakers met opbouwen waardoor een nog dieper beeld ontstaat. In het nummer zijn spelende kinderen te horen en de woorden die ze daarbij roepen heb ik nooit helemaal kunnen verstaan, met de PMC speakers zijn flarden van de zinnen te ontcijferen. Ook de aanblaasgeluiden van de saxofoon in het instrumentale tussengedeelte heb ik niet eerder zo goed gehoord.

Op "Graceland" van Paul Simon staat het stuk "Homeless", dat grotendeels gezongen wordt door een mannenkoor. De individuele stemmen staan perfect in de ruimte, de speakers verdwijnen, wat rest is het koor dat in de luisterruimte lijkt te staan. De typische klikgeluiden met de tong klinken levensecht. De stemmen hebben power en er is heel veel dynamiek te horen. Laatste LP die beluisterd wordt is een jaren tachtig exemplaar, te weten "Spirits havin flown" van de Bee Gees. Reeds bij de eerste tonen van het lied "Tragedy" is te horen dat dit qua opname niet de beste jaren waren voor muziekliefhebbers. De mix is plat, enigszins schel en rommelig. Dat weerhoudt me er echter niet van het volume toch nog een tikkie verder op te schroeven en met een grote grijns op het gezicht lekker mee te zingen. De PMC’s nemen je mee in een achtbaan waarin je niets anders kunt doen dan jezelf goed vasthouden en meerijden. Alles draait om snelheid, pace en rhytm, een rit duidelijk niet bedoelt voor angsthazen.

Later in de recensieperiode komt ook digitaal nog uitgebreid aan bod. Een groot aantal CD’s is beluisterd waaronder "Songbird" van Eva Cassidy. Na de verpletterende demo met Wavac elektronica en Kharma speakers op de High-end show te München, waar dit album vanaf LP te beluisteren was in een voor mij nooit eerder gehoorde schoonheid, heb ik de CD een hele tijd thuis niet durven draaien. Inmiddels zijn deze indrukken wat naar de achtergrond verdreven en kan er ook thuis weer naar geluisterd worden. Ik kies voor de track "People get ready" en hoor heel realistisch een drumstel waarbij de basdrum de bekkens niet in de weg zit. Ook klinken de bekkens heel mooi uit. Er is veel detail te horen en er is een vastomlijnd beeld waarin ieder instrument zijn eigen plaats heeft met vooraan Eva heel geloofwaardig afgebeeld. Het al eerder genoemde drumstel heb ik zelden zo geweldig gehoord via een monitor speaker van deze afmetingen. Het geluid is direct, pakkend en betrekt je volledig bij de muziek. Ik blijf bij de enigszins kwetsbare damesstemmen en haal een oude verzamelaar van Janis Ian uit de kast. Het ingetogen en licht meelijwekkende "At seventeen" laat weer die betrokkenheid horen met een perfecte ritmische timing. Ook het 3D beeld is wederom grandioos in orde. Als laatste nog een album wat in een Londense studio op PMC speakers afgemixt is, te weten "Home" van Simply Red. De stem van zanger Mick Hucknall heeft precies dat kleine, ruige en rauwe randje rondom de stem op de cover van de Stylistic’s klassieker "You make me feel brand New". Ook hier de typische PMC signatuur van direct geluid met een mooi groot geloofwaardig beeld.

Goed gevouwen

Tijdens de gebruiksperiode ben ik de PMC DB1+ speakers bijzonder gaan waarderen. Ze hebben een duidelijk eigen geluid met als sterke punten ruimtelijkheid, betrokkenheid en een uitstekend gevoel voor timing. Je kunt heerlijk uit je dak gaan met deze speakers, maar ook het subtielere werk komt prima uit de verf. Het plaatsen van de speakers in de ruimte vraagt enige zorgvuldigheid ten gevolge van de naar achter stralende transmissielijn. Uiteindelijk kreeg ik in mijn ruimte het beste resultaat door de speakers ongeveer 70 centimeter van de achterwand te plaatsen en zo’n 15 graden in te draaien. Resultaat een messcherp stereobeeld met strak laag. Wanneer je op zoek bent naar een set speakers die je entertaint en bij de muziek betrekt, ga deze PMC DB1+ dan zeker beluisteren. Na elke avond muziek luisteren zette ik met een lach om de mond de set uit. De winkelprijs van 1056 euro voor een set is gezien de afwerking en de geboden geluidskwaliteit uiterst scherp. Van harte aanbevolen.

Prijs:
PMC DB1+ 1056 euro per paar

Leverancier:
PMC Limited
43-45 Crawley Green Road
Luton
LU2 0AA
e-mail: sales@promonitor.co.uk
Internet: www.pmc-speakers.com