Bluenote Bellavista

"Bellavista" betekent letterlijk "mooi uitzicht" en dat is ongeveer wat ik heb als ik naar mijn audiorek kijk waar een Bluenote draaitafel een plekje heeft gevonden. Mits de Bellavista Signature een beetje voldoet aan je smaak. De uitgesproken vormgeving maakt hem vast niet ieders vriend. Het is erg veel messing wat er blinkt en de rondraaiende gewichtjes aan het plateau geven een lichtspel.

Een platenspeler is er niet alleen voor het uizicht, hij is om platen mee te draaien. Dat de Bellavista Signature door de importeur is uitgerust met een Jan Allaerts element en dat de importeur er twee verschillende phono versterkers bijleverde, maakte het luisteren naar dit Italiaanse product alleen maar leuker en indringender.

Bellavista Signature + Bellaria arm

De Bellavista Signature is opgebouwd op twee platen gepolijst acryl. De onderste plaat vormt de basis van de speler en rust op drie verstelbare poten, waarmee de speler waterpas gezet kan worden. In de onderplaat is de motor gemonteerd. Een 24-polige synchroonmotor in een messing behuizing. Op zes messing bussen rust de tweede plaat acryl die het lager van het plateau draagt en de arm van de speler. De motor is daarmee doeltreffend ontkoppeld. Het lager in het tweede plateau bevat een roestvrijstalen bus, bekleed met teflon, ook weer gevat in messing. Daarin draait een 60 mm lange spindel met een groef die zorgt dat de olie in het lager omhoog wordt gepompt. Opvallend is dat het lager in hoogte verstelbaar is, daarmee kan de VTA veranderd worden als dat niet mogelijk zou zijn met de gemonteerde arm. Het plateau waarop straks een LP rust is gemaakt van geextrudeerd polyvinyl en "getuned" met negen messing gewichtjes. Als de platenspeler draait draaien de gewichtjes hun rondjes, iets waar ik zelf heel onrustig van wordt. Het is een kwestie van smaak, hetzelfde zien we terug bij Transrotor, Michell en andere merken. De gewichtjes zijn er om de middelpuntvliedende kracht te verhogen en daarmee een zeer stabiele gelijkloop te garanderen. Het toerental van de speler is te veranderen van 33 1/3 naar 45 toeren door het omleggen van de relatief dikke snaar. Prijs voor de draaitafel is (zonder arm) 1995 euro.

Op de Bellavista Signature prijkt een Bellaria arm van 1795 euro. De Bellaria is een uni-pivot arm, maakt dus gebruik van een puntlager. De armbuis is gemaakt van titanium en heeft een lengte van 223 mm., wat overeenkomt met de Rega standaard. De armbuis komt aan de ene kant uit in een aluminium headshell waarin het element kan schuiven om de fouthoek te corrigeren. Aan de andere (achter)kant komt de armbuis uit in het bronzen lager. Welke is omgeven door een messing behuizing. De pivot is gemaakt van roestvrij staal. Het contragewicht is een kunstwerkje op zich en bestaat uit vier onderdelen die in elkaar schroeven. De interne bekabeling van de arm is OFC OCC koper litze met een zilver coating, terwijl de externe kabel gemaakt is van puur zilver geleiders in een teflon jasje. Die externe kabel haalt men bij de firma Tasker. De dwarsdrukcompensatie van de arm werkt met een nylondraad en een gewichtje. Hoewel Bluenote de voorkeur geeft aan het niet toepassen van dwarsdrukcompensatie als de naaldkracht boven de 1,5 gram komt, heeft de importeur het toch ingesteld en het gewichtje met lood verzwaard. De arm, met een totale lengte van 265 mm, heeft een effectieve massa van 19,5 gram, iets dat hem bij de zwaardere jongens plaatst.


Phono 1 Mk II + Jan Allaerts Boron MC 1

De Phono 1 is de meest eenvoudige phono versterker van Bluenote en kost 495 euro. Het fors bemeten kastje is van gespoten staal en heeft een acryl voorkant met een blauwe LED. Waardoor het netjes past bij de Bellavista Signature. De voeding zit in de kast zelf en is niet extern. De Phono 1 is instelbaar voor zowel MM als MC elementen. Voor MM is de afsluitimpedantie een standaard 47 kOhm, voor MC is een goede gemiddelde waarde van 470 Ohm gekozen (aanpasbaar met andere weerstanden). De versterkingsfactor is voor MM 40 dB en voor MC 60 dB. MM elementen met een afgifte van 0,9 tot 5,0 mV zijn geschikt, voor MC is dat 0,3 tot 0,8 mV. Normaal gesproken peuter ik alles open om te kijken wat er in zit en om e.e.a. in te stellen, ditmaal was de importeur zo vriendelijk een optimaal ingesteld systeem te leveren (speler, arm, element, phonotrappen) en heb ik de kast dichtgelaten.

Het gemonteerde en afgeregelde element is een Jan Allaerts kunstwerkje. De JA elementen vallen altijd direct op vanwege hun grote aluminium behuizing. In Jan’s opinie bestaat het niet dat een element onafgeschermd is (zoals b.v. mijn Benz Micro Glider) omdat het aantal stoorzenders meer en meer toeneemt. Te denken aan GSM en draadloze computer netwerken. In de behuizing vinden we (naar ik moet aannemen want ik maakt hem niet open) een magneet en de spoelen. De spoelen zijn gewonden uit koperdraad en hebben een eigen impedantie van 22 Ohm. De cantilever is van boron en meet 0,3 x 7 mm. Aan het eind van de cantilever een diamand met een afronding van 3,5 micron. Het afspeelgewicht ligt rond de 2 gram met een maximale tolerantie van 0,1 gram. De spanningsafgifte is een fraaie 0,5 mV. Het element heeft een frequentiebereik van 10 Hz tot 50 kHz en een grote kanaalscheiding van 60 dB rond 100 Hz tot 50 dB bij 20 kHz. Het element weegt in totaal 10 gram, wat inclusief de meegeleverde schroefjes is. Voorzichtigheid met het element is geboden, de prijs is namelijk 1996 euro.

In totaal komt de prijs van de speler, de arm en de phonotrap daarmee rond de 5850 euro, exclusief een benodigde kabel tussen phono versterker en voorversterker. En exclusief de Perfect Sound puck (75 euro) van ruim 800 gram die ik op de speler aantrof.

Opstelling

De importeur bracht de tafel en leverde die werkend en waterpas op. Geplaatst op een Real Spectral glazen meubel levert hij een imposant geheel. Ik heb gebruik gemaakt van drie phono versterkers, te weten: een Van Medevoort PHM3, een Sphinx Phono en de Bluenote Phono die op hun beurt met een Crystal Cable CrystalConnect Piccolo aangesloten zijn op een Marsh P2000b voorversterker. Ter analoog vergelijk staat er een Garrard 301 met Pro-ject 9C arm en een Benz-Micro Glider L2 element. Als eindversterker diende een Marsh A200s, die al snel plaats maakte voor een PrimaLuna ProLogue Five buizen eindversterker, omdat die ongelofelijk goed presteert. Luidsprekers zijn Focal-JMLab Electra 927 Be met een SW900 actieve subwoofer. Luidspreker kabel is Crystal Cable SpeakReference. De netspanning is geoptimaliseerd met AHP zekeringen, Kemp Balanced Source Isolator en een Kemp Powersource netfilter. Netsnoeren, vrijwel zonder uitzondering afgeschermd, komen onder meer van Kemp, Läpp en Crystal Cable.


Phonoversterker shoot out

Met drie phono versterkers de test van een draaitafel ingaan wordt mij te gek, dus heb ik eerst uitgezocht welke phono versterker mij het beste past in de combinatie. Van start met een Van Medevoort PHM3 die hier toch staat. De Carpenters leveren op de draaitafel een fraaie, open weergave zonder dissonanten. Het geluid spreidt zich tussen de speakers uit. De stem van zowel Karen als Richard is los van de achtergrond. Kinderstemmetjes op track 1 klinken behoorlijk als kinderstemmen, wat lang niet altijd het geval is. Een blokfluit hangt mooi in de lucht. Weinig plaatsruis, geen waarneembare vervorming en geen slissende weergave. Hetzelfde gaat op met Sade. Een licht ingehouden basweergave, wel lekker stuwend. Percussie is helder en ritmisch met veel kleine details. Zodra de zang meerstemmig is blijft de verstaanbaarheid hoog en heeft elke stem een afgebakend gebied. De hoogte afbeelding is maar matig. De totaal indruk met de PHM3 is een eerder rustig en uitgewogen dan een opzwepend geheel. Harmonieus, breed en langdurig beluisterbaar.

Ik had meer verwacht van de duurste phono trap, een Sphinx Phono Equalizer van eveneens Nederlandse bodem. Wat direct opvalt, is dat de Sphinx het geluid tussen de luidsprekers blijft houden. Het stereobeeld is meters smaller en opeengedrongen. De kinderstemmetjes zijn wat meer kind dan met de vM. Iets meer evenwicht naar de baskant, zeker ritmisch maar bij vlagen ook scherp. Die scherpte komt nog meer naar voren met Sade. Weer meer bas, meer slissen van de stem en minder oplossend vermogen. Ook minder is de weergave van diepte, terwijl de hoogte afbeelding niet beter is dan met de vM. De totale weergave is, naar mijn mening, onrustig. Het lijkt alsof de speler sneller is gaan draaien en de plaat afgeraffeld moet worden. Het kleine voordeel dat de basweergave heeft boven de vM maakt de mindere eigenschappen niet goed en met de prijs van de Sphinx in het achterhoofd, laat ik die vallen ten gunste van de vM.

Als laatste pak ik de Bluenote Phono 1 Mk II. Direct komt de breedte van de vM terug en daarbij gaat de Bluenote zelfs nog een stapje verder. De bas blijft goed. Het geheel is spannend en helder. Een mooie, wederom open afbeelding met dit keer wel informatie op de juiste hoogte. Heel aangenaam klinkt Sade, met veel detail. Plaatruis blijft laag, de definitie van de muziek hoog. De Carpenters ontlokken meer commentaar. Karen zingt met een hardere "S"-klank. Richard’s stem gaat minder diep. De kinderen zijn nog net meer kind dan met een vM. De plaatsing van stemmen en instrumenten is beter, omdat de Bluenote transparanter is. Wat ook tot gevolg heeft dat de onzuiverheid van de stem van Karen meer naar voren komt. Een klein rafelig randje kleeft van nature aan haar stem. Een Eucalypta kraakje om met Paulus de Boskabouter te spreken. De rust die de vM bracht keert slechts ten dele terug, waardoor de Bluenote ongeveer tussen de Sphinx en de vM hangt. Daarmee maakt de Bluenote de weergave wel wat levendiger en spannender. De keuze tussen vM en Bluenote is lastig, ik vraag mij zelfs af of ik bij een blindtest de juiste naam bij de juiste versterker kan plakken. Daarom laat ik het uiterlijk, wat past bij de draaitafel, meetellen samen met de geboden levendigheid. In andere woorden, de rest van de recensie speelt de Bellavista Signature met het Jan Allaerts element en de Bellaria arm via de Bluenote Phono 1. Een kleine extra opmerking: de Bluenote is het meest gevoelig voor brom en de kabels van de platenspeler mogen niet in de buurt van voedingen komen of lopen langs slecht afgeschermde netsnoeren. Een punt van aandacht bij het opstellen.


Hoofdrolspeler

Natuurlijk is de Bellavista Signature de hoofdrolspeler in deze recensie. Nu mag hij de volle aandacht hebben. Voor zover hij dat niet genoot met de phono shoot-out. Het is kenmerkend dat de Bluenote met Jan Allaerts zich zo makkelijk leent om phonotrappen te beoordelen. In de periode die achter mij ligt heb ik een prima indruk opgedaan van het kunnen van de combinatie. Niet dat ik daar lang voor nodig had, binnen één minuut, met een willekeurige langspeelplaat, weet je dat dit een platenspeler is van hoge kwaliteit die als geheel "klikt". Daar heb je echt geen weken voor nodig. Rechtstreeks passend in de selecte groep topklasse spelers met namen als VPI, Nottingham Analogue of Oracle (en anderen). Met een enorme verfijning die slechts weggelegd is voor de allerbesten.

Het Jan Allaerts element steelt mijn hart al in die eerste minuut. Luister maar eens naar Toshima Yamamoto als hij "Misty" speelt. Veel verder dan bij mijn speler gaat de nuancering van elke pianonoot. De klank van de snaar, het natrillen en het resoneren van de vleugel door de zeer hoge mate van transparantie. Heftig. Yamamoto martelt de piano die op zijn beurt uw set tot het uiterste drijft. De Bluenote blijft terughoudender dan een Garrard met zijn grote drive, meer harmonieus. Nog altijd heftig genoeg om menig versterker tot clippen te drijven. De aftastvervorming is heel erg klein, de plaatruis van mijn licht beschadigde Yamamoto LP aangenaam laag. De bas goed in balans met het midden en hoog. Dat de bas terughoudender is komt mede doordat de eindversterker (PrimaLuna ProLogue Five) relatief nieuw is. Een feest van snelheid is het beluisteren van "Die Röhre". Een opname met uiterste zorg gemaakt op een keten bestaande uit louter buizenapparatuur (van microfoon tot snijtafel) en waarop werken staan van onder meer Biber, Corelli en Vivaldi. Al in het eerste werk spettert de solo viool overal bovenuit. Terwijl toch het volle orkest in de schijnwerpers komt te staan. Zeer lieflijk waar nodig, zeer heftig als de muziek dat voorschrijft. Een breed beeld vult de kamer, zeker als het stuk van Biber aan de beurt is (Battalia à 10) waarin de muziek de herrie die dronken passanten kunnen maken tracht uit te beelden. Al spelen de instrumenten dwars door elkaar heen hun eigen melodie, elk instrument is te volgen in de open en snelle weergave.

Ik weet nog exact waarom ik een paar jaar geleden verliefd werd op de stem van Juliette Gréco. Het was tijdens een demo van een set in Berlijn. Het heeft lang geduurd voor ik weer die liefde voelde omdat ik geen set kon vinden die de ervaring evenaarde. Toegegeven, ik geniet vaak van de opname "Et ses grandes chansons", maar het gebeurt zelden dat de oorspronkelijke verliefdheid de kop op steekt. Kennelijk is de perfecte opname alleen niet genoeg om de Franse sfeer van de straten van Parijs zo levendig voor te toveren. Zodat ik de geur van vers stokbrood ruik, de schilderijen kleurig in de galerieën zie hangen en met passerende Françaises kan flirten. De Bluenote en Jan Allaerts roepen het beeld in herinnering terug. Mijn nieuwe versterker geeft er een dimensie extra aan, dat is mooi meegenomen. Gréco, met al haar charmes op deze speler, zorgt haast voor tranen in de ogen. Het verlangen de Thalys te pakken en haastig richting Gare du Nord te vertrekken blijft alleen geremd door aardse zaken als geld en tijd. Als beide LP kanten gepasseerd zijn zucht ik diep, tot het moment dat het geluk mij toelacht en ik een appartement in Parijs kan kopen, zal ik het met de LP moeten doen. Met het gruwelijke vooruitzicht dat de Bluenote terug naar Sneek verhuist lang voor ik de droom heb waargemaakt. Volgens de fabrikant/ontwerper Maurizio Aterini worden alle Bluenote audio producten vanuit het hart ontworpen om een zo goed mogelijke emotionele overdacht te verkrijgen. Meneer Aterini het is u gelukt.

Brothers in Arms

Net als Gréco blijft de Dire Straits LP "Brothers in arms" een speciaal plekje houden. Ook al is er nu een SA-CD die in multichannel fabelhaft klinkt. Wederom is de afbeelding heel breed, diep en hoog. Er is voldoende kracht in de lage regionen, zonder dat het laag de neiging tot "zompig" heeft. Hoge en midden tonen zijn snel en puntig. Drums fel een kort. Bij vlagen loopt de muziek op het scherp van de snede, wat nooit tot een bloedbad leidt. De weergave van de speler, het element en de phonotrap is net zo gemakkelijk subtiel indringend als overweldigend groots en hard. Opvallend is een drumsolo waarbij ik met de ogen gesloten exact kan aanwijzen welke trommel en welk bekken waar staat. Ziet de drummer het drumstel om zich heen, de luisteraar ziet het in een halve cirkel van zich afgebogen. Dat er speakers in de kamer staan is totaal niet hoorbaar, zo mooi los komt de holografische weergave.

Op "Brothers in arms" zelf komt de stem van Knopfler uit het niets na de rollende donder van het veldgeschut. Drums weer vlijmscherp invallend. Gitaar snijdend in de ziel. De Bluenote is nergens eigenzinnig of overheersend in een bepaald gebied. Hij gedraagt zich naar de prijsklasse van topspelers. Zowel met popmuziek als met klassieke werken. Aan het eind van een lange avond platen draaien komt het "Köln Concert" van Keith Jarret uit de witte hoes. Daar waar Jarret denkt te mogen meezingen is dat (storend) goed hoorbaar. De volle klank van de vleugel laat zich lang uitsterven in de grote concertzaal. Dat heb ik ooit beter gehoord op een Nottingham Analogue Hyperspace met Space arm, maar de Bluenote nadert tot zeer dichtbij. Podium geluiden zijn herkenbaar. Heel even bekruipt mij een gevoel van kilte door de hoge transparantie en het lichtvoetige laag, maar even snel zuigt de weergave mijn geest mee in de wereld die zich afspeelt in het hoofd van Jarret. Wat vertaald is naar zijn handen en de toetsen van de vleugel. Ademloos luister ik naar het eerste deel (en enig aanhoorbare) van het concert tot de laatste toon sterft in de zwartheid van de achtergrond en het applaus weerklinkt.


Mooi uitzicht

Over het uiterlijk van de Bluenote valt te twisten. Het vele messing tegen de zwarte acryl platen zal niet iedereen bekoren. De gewichten onder het plateau roepen bij mij kermisgevoelens op. Wie echter de tijd neemt zich te verdiepen in de weergave en het uiterlijk kan en wil accepteren (of mooi vindt want dat is net zo gemakkelijk) treft een speler die zich mag meten met de besten.

Een weergave op hoog niveau afkomstig van een geluidloos loopwerk, een ondanks de éénpunt lagering stabiele arm en een droom van een element. Te tunen met de phonotrap die je er achter gaat plaatsen. Vanaf de eerste tonen heeft de Bluenote mij weten te boeien met de muziek die onder de diamant doorschoof. Nooit vermoeiend, nooit afwezig, altijd de volle aandacht eisend en in hoge mate muzikaal. Transparantie, openheid, snelheid en ongekende detaillering zijn sleutelwoorden die een beeld moeten scheppen van dit Italiaanse handwerk, afgemaakt met Belgische fijnzinnigheid en afgeregeld door een Drent in Sneek. Laat u dit moois niet ontnemen en betrek de Bluenote zeker in uw keuze als u in deze categorie uw draaitafel kunt shoppen. Geen draaitafel voor wie even "een plaatje opzet", wel voor de ware vinyl liefhebber. En het element? Pure, knuffelbare schoonheid met de nasmaak van de beste praline denkbaar.

Prijzen:
Bluenote Bellavista Signature speler zonder arm 1995 euro
Bluenote Bellaria arm 1795 euro
Bluenote Phono 1 versterker 495 euro
Jan Allaerts Boron Mk. 1 1996 euro
Sound puck 75 euro

Importeur:
Sneek Hi-Fi. B.V.
Grootzand 66-68
8601 AZ Sneek
Tel. 0515 421875
Email: henk@audioselectief.nl
Web: www.audioselectief.nl, www.bluenote.it en http://users.pandora.be/jallaerts/