Audiolab 8000 serie

Audiolab is terug. Nou zijn er diverse merken die zichzelf Audiolab noemen, maar ik heb het hier over de Britse fabrikant van audioapparatuur, die in 1997 werd overgenomen en onder de naam TAG McLaren verder ging. In Nederland staat Audiolab ook wel bekend onder de naam Camtech. De producten werden gerestyled en fors duurder. TAG McLaren heeft naast het restylen van de Audiolab producten zich bezig gehouden met het fabriceren van high-end home theatre apparatuur zoals surroundprocessors, DVD-spelers en meerkanaals eindversterkers.

TAG McLaren heeft, ik denk vooral door erg hoge aanschafprijzen, een te klein publiek weten te bereiken waardoor het simpelweg niet in staat bleek om met een normale winstgevendheid te blijven voortbestaan. In 2004 is Tag McLaren overgenomen door de International Audio Group (IAG), die het merk weer heeft getransformeerd naar Audiolab. IAG is de groep die enige jaren geleden ook Quad heeft overgenomen, en ze bezit ook Wharfdale en Mission. De apparatuur van deze merken wordt ontwikkeld in Engeland en geproduceerd in China.

Audiolab is dus terug en komt met een reeks nieuwe componenten die deels zijn gebaseerd op de eerdere modellen die Audiolab voerde. De huidige reeks bestaat uit een CD-speler, een geïntegreerde versterker, een voorversterker, een stereo-eindversterker en een monoblok. De CD-speler is een compleet nieuw ontwerp, gebaseerd op de technieken en componenten die anno 2006 gebruikelijk zijn in de betere CD-spelers. Men is bezig met een tuner en zo rond het verschijnen van deze recensie moet de surroundvoorversterker op de markt komen.


Uitgebreide combinatiemogelijkheden.

Met de nu verkrijgbare componenten kunnen al veel combinaties worden gerealiseerd. De eenvoudigste combinatie is natuurlijk de CD-speler met de geïntegreerde versterker. Wat luxer wordt de combinatie met een losse voorversterker en een stereo-eindversterker. De stereo-eindversterker kan worden vervangen door een tweetal monoblokken. Wil je het nog audiofieler maken, dan kun je zelfs de voorversterker combineren met vier monoblokken, waarmee je een stel stereo-luidsprekers kunt bi-ampen. Dat laatste kan natuurlijk ook met twee stereo-eindversterkers.

Alle eindversterkers zijn qua versterkingsfactor op elkaar afgestemd, dus je kunt ook bi-ampen door de geïntegreerde versterker (2x60W) te combineren met een losse stereo-eindversterker (2x100W) van Audiolab. En deze combinaties kun je natuurlijk ook maken met de toekomstige surround versterker. De serie biedt hiermee de mogelijkheid om eenvoudig te beginnen en later uit te breiden, wanneer het budget dat toelaat.


Minimalisme.

Alle componenten zijn Spartaans van opzet. Bij de voorversterkers geen balans- of klankregeling. Audiolab wil een hoge kwaliteit leveren voor een betaalbare prijs, en dan moet je bezuinigen op bepaalde zaken. Liever op mogelijkheden bezuinigen dan op kwaliteit denk ik dan, want wie gebruikt nu eigenlijk de balans-knop. Ik controleer zo nu en dan of die netjes in het midden staat. Dat hoeft tenminste ook niet meer als ie ontbreekt. Natuurlijk is een klankregeling gewenst, maar er zijn genoeg puristen die juist blij zijn met het ontbreken van deze meestal niet zo goed uitgevoerde klankaanpasser. Opvallend aan alle eindversterkers is dat de luidsprekeraansluitingen dubbel zijn uitgevoerd. Dus direct klaar om te bi-wireren zonder dat je zit te hannesen om de bekabeling bij de versterker aan elkaar te knopen. De CD-speler heeft een dubbele analoge stereo-uitgang. Je kunt die gebruiken om te multi-roomen, maar de aansluiting is ook heel geschikt voor het testen van interlinks. Uit een test bleek dat je de meegeleverde interlinks beter maar gelijk kunt vervangen door betere exemplaren.

De recensieset

Voor de recensie zijn de volgende componenten door Transtec bij mij afgeleverd: de CD-speler, de geïntegreerde versterker, de voorversterker en de stereo-eindversterker. Eerst iets over de componenten.


CD-speler model 8000CD.

De CD-speler is samen met de losse voorversterker de duurste component van de huidige serie. Men redeneert terecht dat de bron goed moet zijn wil het geheel goed kunnen klinken, en daar hangt natuurlijk een prijskaartje aan. De CD-speler is voorzien van een loopwerk dat specifiek bestemd is voor het afspelen van CD`s. Voor de digitaal naar analoog omzetting wordt gebruik gemaakt van 192kHz/24 bit 5e order delta/sigma DA-converters. De digitale en analoge signalen zijn van elkaar gescheiden en zijn ieder voorzien zijn van een eigen ringkernvoeding. Zo wordt onderlinge beïnvloeding zoveel mogelijk voorkomen.

Alle uitgangen aan de achterzijde van het apparaat zijn verguld, wat zorgt voor een betere geleiding, ook op de langere duur doordat corrosie is uitgesloten. Naast analoge uitgangen is de speler voorzien van zowel optische als coaxiale digitale uitgangen, en zelf een BNC connector is voorzien. Mocht de speler worden aangesloten op een externe DAC, dan zijn de aansluitingsmogelijkheden in ieder geval royaal.

Aan de voorzijde is een display voorzien dat netjes alle informatie toont, maar wat mij betreft wel wat grotere letters en cijfers had mogen hebben. Vanaf een meter of drie afstand is het display praktisch niet te lezen. Voor de bediening van de speler zijn zes knopjes beschikbaar, welke prima functioneren. De netsnoeren kunnen worden verwijderd en vervangen door een beter exemplaar.


Voorversterker model 8000Q.

De voorversterker is net als de CD-speler Spartaans en sober uitgevoerd. De ronde (plastic) knoppen hadden wat mij betreft wel iets chiquer gemogen. Het lijkt net of de knoppen zijn voorzien van een ledje voor verlichting, maar dat is niet het geval. Wat wel bijzonder is, is dat de bronkeuzeknoppen ook met een motortje worden aangedreven wanneer je met de afstandsbediening van bron wisselt.

De voorversterker voorzien is van een instelbare versterkingsfactor, wat het mogelijk maakt om bij nagenoeg elke eindtrap het volledige bereik van de volumeregeling te gebruiken. De gebruikte componenten zijn van zeer hoge kwaliteit, zoals de Alps volumeregelaar en de Elna cerafine elko`s. Hoge kwaliteitscomponenten die, tezamen met de degelijke opbouw, er in ieder geval voor zorgen dat niets een lange levensduur en goede geluidskwaliteit in de weg staan.

De voorversterker heeft zes vergulde ingangen, waarvan er twee zijn bedoeld voor tape en één voor het geluid van een videobron, maar die had net zo goed tape 3 kunnen heten. De huidige versie is niet uitgevoerd met een phono-voortrap, maar daar wordt wel aan gewerkt. Een aardingsaansluiting is in ieder geval al voorzien. Voor het aansluiten van eindversterkers, subwoofers of processors is een dubbele pre-out.


Stereo eindversterker model 8000P.

De stereo-eindversterker heeft een vermogen van 2x 100W aan 8 Ohm en 2x 150W aan 4 Ohm. Ruim voldoende om ook de minder efficiënte luidsprekers aan te sturen, wat natuurlijk ook komt door de maximale stroomsterkte van 40A. Aan de voorzijde slechts een aan-uit knop. Aan de achterzijde vergulde cinch-ingangen en cinch uitgangen voor wanneer meerdere eindversterkers worden toegepast. Dubbel uitgevoerde 4 mm luidsprekeraansluitingen maken bi-wiren zeer eenvoudig realiseerbaar.


Geïntegreerde versterker model 8000S.

De geïntegreerde versterker model 8000S levert 2x 60W aan 8 Ohm, 2x 95 W aan 4 ohm en is daarmee een tandje lichter dan de losse stereo-eindversterker. Deze versterker is mijn inziens dan ook bedoeld voor wat kleinere luidsprekers in wat kleinere ruimtes. Nou is klein een relatief begrip natuurlijk, want bij toepassing van luidsprekers met een relatief hoge gevoeligheid (>90 dB) verwacht ik dat hij het ook prima doet in ruimtes van 30 tot 40 m2 vloeroppervlak.

De geïntegreerde versterker is een heel flexibel inzetbaar apparaat. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met de geïntegreerde versterker en later een 8000P stereo-eindversterker eraan toevoegen. Je kunt met die combinatie gaan bi-ampen, of de geïntegreerde versterker slechts gebruiken als voorversterker. Je kunt zelfs, wanneer je de 8000AV surroundprocessor aanschaft, de eindtrappen van de geïntegreerde versterker gebruiken voor bijvoorbeeld de achterkanalen, waarbij het voorversterkerdeel van de geïntegreerde versterker geheel wordt uitgeschakeld. Je kunt dus, wanneer je budget dat toelaat, upgraden met behoud van reeds aangeschafte componenten. En dat is altijd prettig in een tijd waarin ontwikkelingen snel gaan en regelmatig nieuwe producten worden gelanceerd.

De 8000S geïntegreerde versterker heeft net als de losse voorversterker geen balansregeling of klankregeling. Qua uiterlijk vind ik de geïntegreerde versterker wel wat fraaier ogen dan de losse voorversterker, en dat komt vooral door de toegepaste knoppen. Het is net iets verfijnder en wat mij betreft mogen ze op de voorversterker de knoppen van de geïntegreerde versterker toepassen. Naast knoppen voor het instellen van bronkeuze en opnamekeuze is er een knop waarmee de werkstand van het apparaat kan worden ingesteld: in de PRE stand werkt alleen de ingebouwde voorversterker, de MUTE stand laat het apparaat zwijgen, INTEGRATED schakelt zowel voor- als eindversterker in. De PRE-POWER stand maakt het apparaat geschikt voor bi-amping en PRE-POWER-AV laat een AV processor gebruik maken van de pre-out of de ingangen zodat de eindtrappen het AV signaal kunnen versterken.

Aansluiten en luisteren

De hierboven beschreven componenten zijn in mijn luisterruimte opgesteld. In eerste instantie is geluisterd naar de combinatie CD-speler en geïntegreerde versterker. Daarna is de geïntegreerde versterker vervangen door de losse voor- en eindversterker. Als laatste is nog geluisterd naar de combinatie CD-speler, geïntegreerde versterker en stereo eindversterker, waarbij gebruik is gemaakt van bi-amping. Voor de stroomvoorziening en bekabeling is gebruik gemaakt van apparatuur en bekabeling van Kemp Elektroniks en Audioquest. Zo is de Power Source Plus als netfilter gebruikt en zijn interlinks en luidsprekerbekabeling van Kemp Elektroniks toegepast. Ook is luidsprekerbekabeling gebruik van Audioquest. Als luidsprekers zijn zowel mijn Quad 21L luidsprekers als mijn KEF Reference Model 3 luidsprekers gebruikt. De Quads zijn natuurlijk een wat betere match (zeker financieel) voor de Audiolab componenten dan de KEF`s, maar uit de luistertest bleek dat de apparatuur de KEF`s prima wist aan te sturen.

Wat meteen opviel bij het luisteren naar de combinatie CD-speler en geïntegreerde versterker is muzikaliteit. Het klinkt allemaal prettig en aangenaam, ongeacht de muzieksoort. De 8000S doet zijn best om de relatief grote en in verhouding relatief dure KEF`s goed aan te sturen en dat lukt ook goed, totdat erg luid gespeeld wordt met de test-cd van het boek Checkpoint Audio, waarbij het kinderkoor van track 43 van CD 1 wat intermodulatievervorming laat horen. U kunt zich wel iets voorstellen bij een koor dat luid zingt en waarbij de stemmen iets gaan vervormen. Bij minder luid spelen klinkt het koor prachtig en loopt het geluid niet dicht. De track laat horen dat de combinatie goed in staat is om tegelijkertijd ruimtelijkheid en openheid te bewaren. Geen geringe prestatie voor een set met (in verhouding) een beperkt vermogen. Na het vervangen van de geïntegreerde versterker door de losse voor- en eindversterker is natuurlijk getest hoe deze combinatie het luid zingende kinderkoor laat klinken. Bij het verhogen van het volume bleek meteen dat de intermodulatievervorming niet aanwezig was tot volumeniveaus waarbij ik een beetje zenuwachtig word en denk aan passanten die zich afvragen waar al die herrie vandaan komt. Ook deze combinatie klinkt erg muzikaal. Door wat meer vermogensreserve is de weergave nog wat strakker en gecontroleerder dan bij toepassing van de lichtere versterker, zeker met de KEF`s, die best een zware eindtrap aankunnen. Verder valt op dat het laag in beide situaties lekker snel is, het hoog is fris maar niet scherp. Soms mis ik de klankregeling wel, want niet iedere opname is even audiofiel opgenomen en dat laat de set goed horen.

Als laatste is de geïntegreerde versterker er weer bij gehaald en is een bi-amping opstelling gemaakt. De geïntegreerde versterker is gebruikt voor de aansturing van het midden en hoog, de losse eindversterker stuurde de woofers aan. Eindelijk kon ik eens een keer die dubbele aansluitingen op de luidsprekers gebruiken!

Ik had veel verwacht van het bi-ampen, maar vond het resultaat niet spectaculair ten opzichte van de combinatie losse voor- en eindversterker. Ten eerste is de voorversterker van de geïntegreerde versterker net wat minder verfijnd dan de losse voorversterker, daarnaast wordt bij het bi-ampen alles boven de 140 Hz bij mijn luidsprekers aangestuurd door de geïntegreerde versterker. De intermodulatievervorming van het koor los je hiermee dan niet op, maar dat kan wel worden opgelost door de 8000M mono-eindversterkers te integreren of een tweede 8000P stereo eindversterker. In deze situatie gaat de 8000S puur als voorversterker werken.

Het laag wordt wel wat strakker en gecontroleerder dan bij alleen toepassing van de geïntegreerde versterker, maar dat maakt de totale klankkwaliteit niet beter dan toepassing van alleen de losse voor- en eindversterker. Gelukkig maar, het zou toch een beetje typisch zijn als de goedkopere combinatie van geïntegreerde versterker met extra eindversterker in bi-amping configuratie beter zou klinken dan de (duurdere) combinatie van de losse voor- en eindversterker. Het upgradepad voor iemand met een geïntegreerde versterker is dan ook om extra eindversterkers aan te schaffen en dan, in geval van stereo, de geïntegreerde versterker te gebruiken als voorversterker. In geval van surround wordt de geïntegreerde versterker dan wellicht een eindtrap voor bijvoorbeeld de achterkanalen.


Conclusie.

Audiolab is terug en heeft met de huidige lijn kwaliteitsapparatuur op de markt gebracht die ook nog eens (alles is relatief) betaalbaar is. No nonsense apparatuur die muzikaliteit in zich heeft en waarbij de buitenkant van secundair belang is. Door de uitbreidbaarheid met zowel stereo- en mono-eindversterkers kan een set worden samengesteld die past bij ieders wens en situatie, en die op een later moment kan worden opgewaardeerd met behoud van reeds aangeschafte Audiolab apparatuur.

Als bron is nu alleen nog een CD-speler verkrijgbaar, andere componenten zoals een tuner zijn in ontwikkeling. Met binnenkort een AV-processor in het programma valt te verwachten dat ook een DVD-speler aan de reeks componenten zal worden toegevoegd. Dan is de lijn compleet en kan voor zowel stereo als surround een zeer goed klinkende set worden samengesteld. Audiolab is terug en zal veel concurrenten zenuwachtig maken. Betaalbaarheid, muzikaliteit en uitbreidbaarheid zijn zeer belangrijke eigenschappen die meetellen bij de aanschaf van apparatuur, en Audiolab scoort op deze punten zeer hoog.


Gebruikte apparatuur en accessoires:

Zie http://my.hifi.nl/index.php?user=761


Prijzen:

Cd-speler 8000CD € 900,-
geïntegreerde stereo versterker 8000S € 750,-
voorversterker 8000Q € 900,-
stereo eindversterker 8000P € 650,-
mono eindversterker 8000M (niet gerecenseerd) € 650,-
8000AV AV processor (niet gerecenseerd) € 1500,-
8000x7 7 kanaals versterker (niet gerecenseerd) € 2250,-


Nog dit jaar te verwachten:

8000 Tuner
8000 DVD speler


Aanvullende informatie:

www.audiolab.co.uk


Importeur:

TransTec BV
Brugwachter 19
3034 KD Rotterdam
telefoon 010-4147055
fax 010-4113580
e-mail: transtec@transtec.nl
website: www.transtec.nl