Crystal Cable Ultra

Niet anders wel ultiem

Kabels en kabelmerken zijn er te kust en te keur. Kabels geven een set de finishing touch. Al worden ze helaas vaak toegepast als filters, klankregeling, of om de buren te imponeren. Uiteindelijk hebben kabels maar één enkel doel en dat is het verliesvrij transporteren van energie.

Van uw wandcontactdoos naar de apparatuur, tussen de apparaten onderling en naar uw luidsprekers. Het lijkt zo eenvoudig, pas de wet van Ohm toe, neem een zuivere geleider, isoleer die geleider en voilá het werkt. Inderdaad het werkt. Tot u gaat merken dat andere kabels een ander geluid geven. Beter of slechter. Een andere indruk geven qua stereobeeld of detailweergave. De kunst is voor een fabrikant om naarmate de prijs van de kabel toeneemt de kwaliteit te laten toenemen. Zonder klankverandering. Zonder de neutraliteit aan te tasten. Of het nu gaat om het goedkoopste type of het duurste. De eis is synergie. Dat kunnen maar weinig fabrikanten waarmaken. Iets dat Crystal Cable wel kan en het bedrijf daarmee een unieke plaats op de overvolle kabelmarkt geeft.

Opbouw van Crystal Cable Connect Ultra

Voor het samenstellen van de Ultra kabels heeft Crystal Cable nieuwe wegen gezocht. Zo zijn de twee gebalanceerde geleiders gemaakt van zeer zuiver zilver waaraan goud is toegevoegd. Een geheel nieuwe techniek is gebruikt om de kristallen in het metaal allen dezelfde kant op te richten. Daardoor vormen ze geen chaos in de geleider maar liggen parallel aan de richting van de kabel. De zo gevormde legering is mechanisch zeer sterk en vertoont zelfs met de meest gevoelige meetinstrumenten bijna nul procent vervorming over een frequentiebereik van gelijkstroom tot 500 kHz. Om de geleiders te isoleren is Kapton gebruikt, thermisch bewerkt om de eigenschappen te verbeteren. De volledig gebalanceerde kabel met getwiste geleiders is ongevoelig voor storingen van buitenaf, omdat die door de opbouw worden geelimineerd. Volgens Crystal Cable is de verbetering in afscherming tegen externe ruis 60 dB (= 1000 keer) groter in een gebied tussen 1 Hz en 50 kHz ten opzichte van kabels van veel andere merken. De Ultra kabels zijn voorzien van acryl labels met unieke serienummers om namaak tegen te gaan. Ondanks de getwiste geleider is een Crystal Cable nog steeds dun ten opzichte van andere top interconnects, makkelijk buigbaar en eenvoudig achter de apparatuur weg te werken.

Opstelling

Men neme een platenspeler (Garrard 301), een arm (Pro-ject 9C), een element (Benz Micro Glider L2) met daaraan een Crystal Cable Connect Piccolo of Standard. Verdere ingredienten een EAR 834P phono versterker. Een Lua Cantilena SEL CD speler. Een Ayon Audio 300B versterker om via Crystal Cable Speak Reference een set Focal–JMlab Electra 927 Be speakers aan te sturen. Daarnaast een Electra SW900 subwoofer. Tussen de componenten wissel ik zowel van Crystal Cable netsnoeren (Power Reference versus Power Ultra) als van interconnects (Connect Reference versus Connect Ultra). De stroom hou ik zuiver met een Kemp Balanced Source Isolator en een Powersource. Om vervolgens met zorg muziek uit te zoeken op CD en LP, waarmee ik kan beschrijven wat ik in de afgelopen weken ervoer.

Kabels brrr….

Luisteren naar de verschillen in kabels behoort niet tot mijn favoriete bezigheden, mocht u dat denken. In tegendeel, het alsmaar wisselen van kabels achter de set vraagt om acrobatische toeren die huisgenoten verbaasd doen fronsen. Bovendien is het resultaat dat te bereiken is met een kabel mede afhankelijk van de gebruikte set. Proefondervindelijk heb ik in het verleden vastgesteld dat Cyrstal Cable één van de kabelmerken is die over de gehele linie constant presteert. Met een uitermate goed resultaat. Gelooft u mij, waren Crystal Cables van inferieure kwaliteit dan vormden die niet vanaf hun introductie elke belangrijke verbinding in mijn stereo opstelling. Inmiddels zijn bijna alle types interconnects gepasseerd, CrystalConnect Piccolo, CrystalConnect Standard, CrystalConnect Reference en nu komt de CrystalConnect Ultra aan de beurt. Gebruikte powercords zijn tot nu toe CrystalPower Reference en ook daarvan nu de CrystalPower Ultra. De Ultra kabels zet ik onder meer af tegen Reference kabels. Normaal gesproken vinden de Reference interconnects een plekje tussen mijn phono voorversterker en geïntegreerde versterker en tussen mijn CD-speler en versterker. De powercords hangen eveneens aan deze drie apparaten. Omdat mij geen drie maar twee Powercords Ultra ter beschikking stonden koos ik ervoor die aan de versterker en CD-speler te wisselen met de Reference Powercords. De grootste stroomverbruikers.

Wisselen van powercords vraagt het meeste van ons geheugen en is daarom het minst betrouwbaar te beoordelen bij A-B vergelijk. Immers de versterker moet uit. Het snoer daarna gewisseld. Wachten tot de versterker wat afgekoeld is (minimaal 5 minuten voor mijn buizen), alles aanzetten en opnieuw luisteren. Om dat te vermijden heb ik simpelweg een aantal dagen naar de Ultra’s geluisterd om daarna terug te gaan naar de Reference. Verschillen separaat aan de CD-speler of aan de versterker zijn er wel, maar vallen niet in de categorie “schokkend”. Opvallend daarentegen is wel dat als én de CD-speler én de versterker een Ultra netsnoer hebben het verschil duidelijker begint op te vallen. In dat laatste geval wordt de weergave vloeiender, natuurlijker en gemakkelijker. Plaatsing is wat beter met een groter stereobeeld. Het waar te nemen onderlinge verschil tussen de Crystal Cables is relatief klein, afgezet tegen een “standaard” netsnoer of zelfs een Läpp Ölflex kabel zijn de verschillen uitermate groot. Uitgedrukt in een ruwe schaal van 1 tot 10 bereikt u met standaard netsnoeren 3 punten van de maximale weergave kwaliteit. Met een Läpp kabel 5 punten, met de Reference 8 en met de Ultra 10. Hoe meer kabels u van één goede soort toepast, des te meer zal er synergie zijn in de set waarbij positieve eigenschappen elkaar versterken. Dat blijkt eens te meer als ik aan de slag ga met de Ultra interconnects, terwijl ik Ultra powercords aan de apparatuur laat zitten (de gerealiseerde verbetering in stroomvoorzienig werkt natuurlijk tevens met Reference interconnects). Tijdens het wisselen van de interconnects hoef ik geen apparatuur aan en uit te zetten. Dus minder te leunen op geheugen. Vandaar dat ik u nu wel aan de hand van muziek fragmenten wil meenemen in de luisterervaring.

Ilona Knopfler schuift de Lua in. Voornamelijk omdat haar CD “Live to life” begint met een paar heel fraai opgenomen stemmen. De verschillen tussen de Ultra en de Reference komen mooi naar voren. Met de Ultra wordt de stem als het ware vloeiender. Ilona heeft meer lucht in de borstkas. Een achtergrond koor dat meezingt valt sneller uiteen in individuen. Het stereobeeld groeit niet, wordt ook niet kleiner, wel compacter, waarmee ik bedoel meer een eenheid. De presentatie is natuurlijker en een stukje dichter bij het origineel. Ten opzichte van een Reference (topklasse) speelt de Ultra in de superklasse. Beide heel erg goed en behorend tot het beste op de markt. De Ultra gaat met elke noot net iets verder dan met de Reference mogelijk is. Patricia Barber’s “Yellow car III” kies ik uit voor de klank van piano, bas en slagwerk. Weer ontstaat de onlogica dat de musici meer individueel hoorbaar worden en daarbij meer een eenheid vormen. Alsof men nauwkeuriger in de maat speelt. De bas gaat dieper en is vooral intenser te beleven. De piano raakt meer los van het geheel. Verschil met slagwerk valt me eigenlijk niet op. Opvallend is dat telkens als ik de Ultra wissel voor een Reference of andere interconnect, ik de indruk heb dat alles zachter speelt. Terwijl ik de volume regelaar angstvallig mijd en er zeker van ben dat ik steeds dezelfde in en uitgang benut door de kabel aan beide zijden te wisselen. De toename in volume met Ultra kabels is mogelijk het gevolg van een waarneembare dynamiek stijging, een heftiger indruk, een minder rommelige presentatie en een in hoogte toegenomen stereobeeld. Derde en laatste CD voor ik met klassiek en/of LP aan de gang ga is een geremasterde versie “Brothers in arms” van Dire Straits. “Your latest trick” maakt de verschillen goed waarneembaar. Zodra de Ultra aan de speler en de versterker zit is het beeld groter, in mindere mate plat, dieper en veel verder opengetrokken dan daarnet. Wederom is de weergave natuurlijker, vloeiender en gemakkelijker geworden. De saxofoon bloeit op en neemt de hoofdrol. De drumsticks laten de trommel beter herkennen zodra die wordt geraakt. Bekkens zijn dichterbij gekomen. Qua stem is Mark Knopfler (geen familie van Ilona voor zover ik weet) een stap gegroeid naar een echt mens. Twee punten tenslotte die met elkaar verband houden: uitsterven van tonen duurt langer; daar waar echo in de opname zit is die beter hoorbaar.

Klassiek met Jaap van Zweden die werken van Locatelli vertolkt. Ik draai de volgorde om en ga van de Ultra naar andere interconnects terug. Dat maakt viool zowel kleiner als scherper. Een cello is minder aanwezig. Het stereobeeld slinkt, het geheel is meer simpel en minder emotioneel meeslepend dan daarnet. Heel eerlijk, ik vergeet vaak met diverse kabels al snel alles om mij heen. Ik luister dan alleen nog naar de muziek die zo mooi is dat ik mij moet dwingen door te gaan met recenseren en de platenspeler te starten. Vraagt u mij waar het eigenlijk om gaat, dan zal ik antwoorden: muziek. Toch is spelen met kabels de moeite waard, de Ultra is terecht kostbaarder dan de Reference die op zijn beurt de Standard etc verslaat. Edoch alle Crystal Cables geven muziek tot op eenzame hoogte weer. Als muziek je grijpt is misschien wel elke opstelling van basisklasse goed genoeg. Voeten op de grond en Chopin onder de diamant. Claudio Arrau speelt virtuoos via beide kabels. Zet ik de Ultra in dan merk ik met een LP evenzeer toename in volume. De piano groeit voor mijn ogen. Het orkest heeft meer overmacht op de luisteraar. Het is lastig onder woorden te brengen wat een Ultra kabel precies doet ten opzichte van een bijvoorbeeld een Reference. Het is een gevoel dat in je kruipt en bezit van je neemt, dat hebberigheid opwekt. Emotie c.q. overdracht van emotie. Hetzelfde beleef ik met een Carpenters LP. De Ultra is egaler, meer betrokken in diepgang en dichterbij. Zet sneller de kinderstemmen neer waar een andere kabels neigen naar het weergeven van volwassenen. Is knusser de Nederlandse term voor “smooth”? Dan is de Ultra kabel beslist smooth. Opwindend hartverwarmend om in je set op te nemen.

Hoe doen ze dat?

In de jaren dat ik recenseer voor diverse media (en lang daarvoor) ben ik vele soorten interconnects, luidspreker kabels en netsnoeren tegen gekomen. Mij verwonderend hoeveel verschil kabels kunnen maken in je set. Evenzeer verbaasd over het feit dat er zoveel “klank” in kabels zit. Zelfs binnen hetzelfde merk, uiteindelijk van type tot type. Crystal Cable is daarop een uitzondering. Na een paar jaar met deze kabels aan de slag te zijn kom ik er meer en meer achter dat een Crystal Cable zo neutraal mogelijk is. Geen eigen klank, geen eigen kleur. Transparant tot op het bot. Naarmate je de lijn volgt van Piccolo naar Standard, via Reference tot Ultra, de basis van de kabel verandert niet. Wat wel verandert is de waarneming van de luisteraar waarbij te denken is aan detailweergave, stereobeeld, oplossend vermogen, coherentie, het zoeken van de extremen in het frequentie spectrum, snelheid, natuurlijkheid en overdracht van emotie.

Vanaf de Connect Piccolo geniet u daarvan, bij de Connect Ultra spreken we nog slechts in superlatieven. Onlangs raakte ik in discussie over detailweergave met een paar mede auteurs. Mijn stelling was dat de details eigenlijk altijd aanwezig zijn tijdens het draaien van muziek. Dat ze niet opvallen komt omdat de set of de kabels niet in staat zijn de details stuk voor stuk aan te bieden. Ons gehoor registreert het detail terwijl de hersenen niet reageren omdat het te onbeduidend is. Is de set of de kabel zo transparant en heeft hij een zo hoog oplossend vermogen dat elk detail afzonderlijk aandacht krijgt, dan registeren de hersenen elk detail wel. Draai maar eens een CD op een ultieme set, je hoort dan dingen die je nooit hoorde, draai de CD op een goedkopere set et voila je hoort de details opnieuw. Omdat je weet waar ze zitten, je vestigt er zelf de aandacht op.

Wat Crystal Cable uniek maakt is dat naarmate u meer wilt of kunt besteden de klank indruk gelijk blijft terwijl de details steeds beter waarneembaar worden. Alsof Crystal Cable begrijpt hoe onze oren en hersenen waarnemen. Elk onderdeel van ons audiofiele wezen raakt geprikkeld. Met als resultaat een totaal indruk die groeit in muzikaliteit, emotie, genot, waarneming en gemak. Na de Connect Piccolo/Connect Standard/Connect Reference en Power Reference presteert Crystal Cable het weer. Ze overtreffen zichzelf met de Connect Ultra en Power Ultra. Het zijn heerlijke, goudeerlijke kabels. Alleen maar beter. Niet anders. Dat is zo knap!

Prijzen:
Crystal Cable Connect Ultra 1 stereo meter   2499 euro
Crystal Cable Power Ultra 1 meter    1749 euro

Distributeur:
More Music
Groenekanseweg 6A
3737AG Groenekan
Tel. 0346 211919
E-mail: info@moremusic.nl
Web: www.crystalcable.com of www.moremusic.nl