MS Performance 6

Ruim anderhalf jaar geleden had ik een felle discussie met een audiofabrikant over luidsprekers. Hij was van mening dat er maar één juiste luidspreker is (die van hem natuurlijk). Ik vertelde hem dat het menselijk gehoor en perceptie erg complex zijn. Het brede aanbod van luidsprekers bevestigt voor mij die stelling. Ieder mens heeft zijn eigen unieke gevoelens bij muziek, en smaak is vaak doorslaggevend bij de keuze van een paartje speakers.

Hij was het daar absoluut niet mee eens. Hij stelde dat bijvoorbeeld de neutraliteit van een speaker niets met smaak te maken heeft. Daar zit iets in, maar wat is neutraal? Is de weergave van muziek in het Concertgebouw in Amsterdam neutraal? Of klinkt hetzelfde muziekstuk gespeeld door hetzelfde orkest in het Frits Philips Muziekcentrum in Eindhoven neutraler? Ik weet het niet. Ik weet wel dat elke zaal haar eigen ambiance heeft. De perceptie van de luisteraar is bepalend.

De één vindt zaal A geweldig, de ander zaal B. Neutraliteit is op dat moment niet waar we naar zoeken, maar de ambiance, de gedrevenheid van het orkest, en zelfs de dame die naast je zit kunnen zorgen voor een onvergetelijke avond. Niemand gaat als een robot of meetinstrument naar een orkest zitten luisteren. Daar is muziek niet voor gemaakt. Dezelfde interpretatie houd ik erop na bij luidsprekers. Zoals een zaal een bepaald gevoel bij jezelf creeert doen luidsprekers dat ook. Vaak zie je dat een Audiofiel zó gecharmeerd is van een bepaalde speaker, dat hij maar niet snapt dat een ander er minder over te spreken is. Hij snapt niet dat die persoon niet dezelfde overtuiging aanhangt als hijzelf.

De meeste luidsprekerfabrikanten van vandaag de dag proberen een speaker zodanig te bouwen dat er geen opvallende storende factoren aanwezig zijn (in hun perceptie wel te verstaan). Als dat tot bepaalde hoogte lukt ben je al een heel eind. Elke bouwer heeft zijn eigen gedachten en overtuigingen bij de bouw van zijn product. De één houdt het bij succesvolle ontwerpen uit het verleden, de ander probeert geheel nieuwe technieken uit, soms met succes. De Mordaunt-Short Performance 6 die hier besproken wordt valt in de laatste categorie.

Mordaunt-Short is een fabrikant die al vanaf de jaren zestig bezig is met luidsprekers. Het bedrijf werd opgericht door Norman Mordaunt. Hij hield zich destijds voornamelijk bezig met goedkopere modellen. In 1967 werd het bedrijf overgenomen door Rodney Short. En zo ontstond de huidige naam. In 1970 namen zijn broers Michael en Chris Short het bedrijf over, maar de meest populaire ontwerpen kwamen in die tijd toch op naam van designer Mike Dedman. In 1990 werd MS opgekocht door de TGI Group die ook Tannoy en Goodman onder hun hoede hadden. Rond de eeuwwisseling werd MS afgestoten door TGI en overgenomen door The Audio Partnership (TAP). Dit bedrijf is gevestigd in Londen en heeft ongeveer zeventig mensen in dienst en vertegenwoordigt ook een aantal andere audiomerken.

De techniek

Mordaunt-Short heeft zich tot op heden bezig gehouden met traditioneel ogende speakers. Daar is met de ontwikkeling van de Performance serie een eind aan gekomen. De Performance 6 is het paradepaardje in deze serie en ziet er niet alledaags uit. Het was voor mij dan ook even wennen aan de vorm. Het uiterlijk is niet bepaald wat je van een Engelse fabrikant verwacht en de Performance 6 valt meteen ook in een hoger prijssegment dan we van MS gewend zijn. Het zijn behoorlijk grote jongens met hun hoogte van 121 cm en het gewicht van 30 kilo is nog net te hanteren door één persoon.

Ik was blij dat er aan de voorkant een basreflex opening aanwezig was waar ik mijn hand in kon steken, anders had ik niet geweten hoe ik deze gladde, bijzonder gevormde obelisk uit de doos had moeten tillen. Het uit- en inpakken van de speakers is al een puzzel op zich. Er is alles aangedaan om maar geen beschadigingen op te lopen en de verpakking is dan ook behoorlijk ingenieus.. De aluminium units zijn allemaal door MS zelf ontwikkeld en zijn van het CPC type. Dat staat voor Continuous Profile Cone. Dat wil zeggen dat alle drivers een ononderbroken conus oppervlak hebben wat de afstraling en snelheid ten goede zou komen. Ook over de ophanging is lang nagedacht en de units hangen erg los in hun ophangrubbers.

De twee woofers zijn zodanig ontworpen dat ze een behoorlijke lange slag kunnen maken. Ze bezitten hun eigen behuizing en deze behuizing is middels een stang vastgezet aan de achterwand om zo een zeer rigide constructie te waarborgen. De woofers hebben op deze wijze geen direct contact met het front. Frontpaneel resonanties worden op deze manier grotendeels buitenspel gezet. De motor achter de woofers en middenunit zijn nogal fors uitgevallen als je ziet hoe klein de units op zich zijn. De middenunit bevat een magneet van het nieuwste soort (neodyonium) en zou volgens MS een zeer open en realistisch karakter hebben. Alles is er op gebaseerd dat er een makkelijke en brede afstraling als resultaat verwacht mag worden, en de opstelling dus niet al te kritisch is, al valt daar nog wel iets over te zeggen, maar daarover later.

De unit die het meest opvalt is de tweeter, dat kan ook niet anders, want hij steekt dwars door de kast heen. De gehele kast is gegoten, jawel, en is gemaakt van een composiet waar ik niet meer informatie over kreeg. Lekker geheimzinnig, maar goed. Door het gebruik van dit materiaal wordt geclaimd dat de kast resonantievrij is, maar daar heb ik niets van gemerkt. Bij laag volume zijn met een hand op de bovenkant van de speaker al snel trillingen voelbaar.

Op zich kan ik me daar niet druk over maken. Ik heb door de jaren heen geleerd dat resonantievrije kasten niet zaligmakend hoeven te zijn; van alle speakers die bij mij thuis staan is alleen de Von Schweikert zo dood als een pier. Het 3 weg filter bevindt zich op de bodem van de kast en is mechanisch geïsoleerd. Verder bevat de kast geen enkele parallelle zijde, dit om staande golven intern te vermijden. Elke unit bevat zijn eigen afneembaar frontje (behalve de tweeter). De frontjes zijn een aanfluiting. Eenmaal eraf gehaald zijn ze haast niet meer terug te zetten.

De plastic nopjes waarmee ze vastgeprikt moeten worden zijn verschrikkelijk zwak, passen slecht en breken snel af. Een minpunt dus. Aan de andere kant vind ik ze veel mooier zonder frontjes. Maar voor de gevraagde prijs mag je toch wel iets beters verwachten.

Het design van de tweeter wordt doorgevoerd in de luidsprekeraansluitingen; erg mooi, en goed bruikbaar voor allerhande banaantjes, pins en vorkjes. Er is de mogelijkheid om 3 paar speakerkabels aan te sluiten, apart voor hoog, midden en laag. Fijn voor de kabelfabrikanten.

Als je als bezitter niet van plan bent om tri-wiring toe te passen en het met 1 paartje luidsprekerkabels wilt gaan aansturen, verdient het de aanbeveling om aparte goede jumpers te kopen, want de bijgeleverde koperen verbindingsringen zijn van een abominabel slechte kwaliteit. Standaard solid core elektriciteitsdraad klonk nog beter. Ook de meegeleverde spikes hebben hetzelfde design meegekregen als de tweeter en de entrees. Erg fraai hoor, maar jammer dat er geen enkel steeksleuteltje op past zodat je de speaker steeds moet kantelen als je een spike wilt in- of uitdraaien om de speaker te stabiliseren. Onhandig dus. Al met al een uiterlijk fraai ontwerp met wat praktische ongemakken. De speaker is in 2 kleuren verkrijgbaar, graniet grijs of briljant zilver. Ik kreeg de graniet grijze versie.

De juiste opstelling

Het vinden van de juiste opstelling viel tegen. Ik had verwacht dat door de vorm en gebruikte units de optimale plaats snel gevonden zou worden. Nee dus. Het duurde toch zeker twee uur voordat ik tevreden was met de opstelling. Als ik de speakers teveel naar de achterwand schoof werd het diepe laag al snel te fors en werd het midlaag weggezogen. En als ik de speakers precies op mijn oren richtte werd het midden wat nasaal en het hoog iets te geprononceerd.

Na veel geschuif kwamen de speakers 1.30 meter van de achterwand te staan en 3.20 meter uit elkaar. Deze luidsprekers kwamen bij mij het meest tot hun recht als ik ze bijna recht vooruit liet stralen. Een heel klein beetje toe-in gaf het meest homogene plaatje. Het duurde 3 dagen voordat de kwaliteiten van de Performance 6 ten tonele kwam. Ik begon toen ook pas serieus te luisteren. Het eerste wat me opviel was het enorme gemak waarmee de muziek de kamer werd ingeslingerd. Ze vragen kennelijk niet veel power van de eindversterkers.

De impedantie schommelt dan ook tussen de 4 en 8 ohm en komt daar vrijwel nooit onder. Het rendement is 88 dB en haalt daarmee de opgegeven 89 dB net niet, maar er zullen maar weinig versterkers zijn die moeite hebben om deze jongens muziek te laten maken. Al snel bleek dat de speakers blij waren met mijn huiskamerakoestiek. Ze lieten een mooi homogeen, detailrijk beeld achter met een behoorlijke soundstage. Ze hadden de kracht om de hele huiskamer én keuken te vullen met warme, heldere en aangename klanken.

Ik sta vaak in de keuken. Deze keuken is ver achter de speakers gesitueerd en veel speakers laten verstek gaan als het gaat om het vermogen het gehele vertrek te vullen met realisme. Ik wil daarmee zeggen dat de kracht en intensiteit op andere plekken dan de luisterplaats vaak verloren gaat. De homogeniteit valt weg. De Performance 6 was de eerste speaker die mij ook in de keuken liet genieten van een realistisch geluid. Je kreeg het gevoel of er echt muziek gemaakt werd in de kamer waar de luidsprekers stonden. De moeite die door MS in het ontwerp van de CPC conussen was gestoken wierp zijn vruchten af, want de Performance is supersnel.

De titeltrack van Pat Metheny’s Imaginary Day klapte eruit en ik schrok me rot. Microdetaillering is de beste die ik hier in mijn huiskamer ooit gehoord heb, Bach’s Andante e Spiccato klonk uiterst gedetailleerd, fijnmazig en met een zij-igheid zoals ik dat graag hoor met klassiek. Dat is iets wat je zelden uit luidsprekers hoort komen en eigenlijk alleen goed hoort in de concertzaal. De Mordaunt-Shorts evenaren de Von Schweikert VR4se wat microdetaillering betreft, maar speelt deze Amerikaanse kolossen verder op alle punten weg. De cd Peace Orchestra van Peter Kruder laat horen dat het laag heel diep, strak, ongecomprimeerd en zeer royaal is. Het laag heeft een drive en ‘stumping’-factor waar je u tegen zegt. Dat is ook goed te horen op de cd Lateralus van Tool. De Performance 6 houdt de strakke en hoekige baslijnen op deze cd goed onder controle. Niks geen brij of gerommel.

De meeste basreflex-loaded speakers kunnen het midlaag wel eens wat aandikken om zo een voor het oor stevig en royaal laag te fingeren. Dat gaat niet altijd goed met als resultaat een wat dikkig midlaag. Vergis je niet, dit aangedikte laag kan ook de oorzaak zijn van fasefouten in het systeem waar de luidsprekers door gevoed worden. Mijn eigen Virgo’s wordt nogal eens verweten last te hebben van een wat aangedikt laag, maar ik ben erachter gekomen dat dit niet de schuld is van de speakers. Bij de MS is geen spoortje van dat probleem terug te vinden, erg knap! Waar mijn eigen Virgo’s bij hogere volumes vastlopen gaan deze Performance 6 vrolijk door en het lijkt niet op te kunnen, mijn oren begonnen eerder compressie verschijnselen te vertonen dan de speakers. Het stemmengebied is ook niet mis. Ik pak altijd naar Peter Hammil’s cd Fireships. Zijn stem op ‘His Best Girl’ is uiterst goed te volgen en de articulatie is van topklasse. Het klinkt erg rustgevend, open en stabiel. Waar veel -vooral 2-weg- speakers een wat nasaal midden laten horen is het midden hier zeer natuurlijk en realistisch. Ik hoor geen toegevoegde warmte in de stem en de balans in de hoogste en laagste frequenties van het middengebied is mooi evenwichtig.

Als ik When I Look in Your Eyes van Diana Krall draai hoor ik voor het eerst niet alleen een stabiele stem in het midden, maar het lijkt of Diana ook benen heeft gekregen (had ze al natuurlijk) en ze staat als een huis tussen de speakers op een zo’n overtuigende manier dat ik het er warm van krijg. Af en toe hoor ik zelfs dat ze haar hoofd draait. De tweeter doet niet onder voor de andere units. Het hoog is zeer zuiver, helder, geen spoortje zanderigheid en een hoog oplossend vermogen. Met een binnengelopen vriend die even komt kijken draai ik een stukje van het subliem opgenomen Drawn For Life van Brian Eno. Deze cd laat toch wel horen dat het hoog van een veel hogere klasse is dan de Virgo’s, de Von Schweikerts en de Rega’s die hier staan. De openheid, resolutie en de detaillering die deze tweeters laten horen is van ongekende klasse. De tweeters zijn met de oogjes dicht absoluut niet aan te wijzen en de spreiding is geweldig. De units zijn dus allemaal van topkwaliteit en doen onderling hun werk uitmuntend. Het spel tussen hoog, midden en laag verloopt opvallend vloeiend en ik bespeur nergens een overname tussen de verschillende units.

Ik heb natuurlijk ook platen gedraaid. Mijn platenspeler is voorzien van een Clearaudio Virtuoso Wood element. Dit element heeft een nogal ongedempt karakter met als resultaat dat de Performance 6 gevoed door deze analoge bron zeer energiek en dynamisch klonk. Traces of a Tear van Al diMeola klonk buitengewoon los, open en sprankelend. Erg fraai!

Alles koek en ei? Nou nee. Door de kastvorm zou je verwachten dat het holografisch karakter groter zou zijn, maar daar moet de Mordaunt-Short toch zijn meerdere erkennen in de Virgo’s en de Rega R5. De soundstage is groot, maar het geluid treed naar de buitenkanten niet zover buiten de kast als bij de Rega’s. Een enkele keer kan het geluid wat teveel naar voren komen en iets te confronterend zijn, waardoor je de neiging krijgt verder naar achteren te willen gaan zitten, maar dat is denk ik ook een kwestie van gewenning.

Conclusie

De Mordaunt-Short Performance 6 is een eigenzinnig ontwerp met veel durf. Ze hebben een bijzonder uiterlijk wat sommige wel en sommige niet zal aanspreken. Ik was er na een week aan gewend. De afwerking is van een hoogstaand niveau, en dat mag je ook verwachten in deze prijscategorie. De spikes en de frontjes zijn helaas een praktisch minpuntje. Deze luidsprekers maken muziek op een zeer hoog niveau en je kunt er alles mee draaien. Ze klinken zeer homogeen en dankzij de gebruikte materialen kleurt de speaker vrijwel niet. Klinkt deze speaker neutraal? Ik vrees dat ik dat deels moet beamen, maar het blijft moeilijk voor mij om daar een oordeel over te vellen.

Het woord neutraal vind ik niet goed passen bij muziek, het woord saai schiet mij dan al snel te binnen en deze Mordaunt’s zijn dat absoluut niet. Vergeet niet dat de ruimte waarin luidsprekers staan van grote invloed is op het gedrag van speakers in het algemeen, net zoals de akoestiek van een concertzaal grote invloed heeft op het geluid wat het orkest ten gehore brengt. Een ruimte kan de muzikale beleving maken of breken. Bij aanschaf is het wel van groot belang om de juiste luidsprekerkabels erbij te kiezen want daar zijn ze nogal kieskeurig in. Als dat is gebeurd koop je een speaker waarmee je uren lang kan draaien zonder luistermoe te worden. De prijs is er niet naar om even over te beslissen op een zaterdagmiddagje, maar ik denk dat je toch behoorlijk veel meer moet uitgeven om dezelfde muzikaliteit in huis te halen.
Nice performance indeed!


Prijs:
Prijs:  2500 euro per stuk


Importeur:
Marantz Holland BV
Beemdstraat 11
5653 MA
Eindhoven
Tel : 040-250 78 00
www.marantz.com
www.mordauntshort.com