Shelter 201 MM element

Op het moment dat ik hoorde dat ik een Moving Magnet pick up element in huis zou krijgen voor een recensie trok ik de neus op. Moving Magnet elementen hebben voor mij lang geleden afgedaan ten gunstige van Moving Coil types. Veelal duurder, vooral veel directer in de weergave, feller, meer betrokken. Met als gevolg dat ik in de afgelopen 30 jaar uitsluitend MC elementen in mijn speler heb gebruikt. Als recensent moet je in staat zijn je vooroordelen te laten varen en met een open vizier elk apparaat tegemoet te treden dat de hoofdredacteur je aanbiedt. Dus ook een MM element van Shelter met type nummer 201. Gelukkig maar dat ik hapte, in 30 jaar is er heel wat verandert, ruimschoots op het gebied van MM elementen bleek mij.

De Shelter 201 doet ouderwets aan als ik hem uit het doosje haal. Zwart met een goud accent. Het element heeft aan de zijkanten lange halfronde uitsparingen waar de meegeleverde bevestigingsboutjes doorheen gaan. Shelter heeft er helaas niet voor gekozen om in de body schroefdraad te tappen zodat met korte lichte boutjes kan worden volstaan. Door de vorm is inbouwen gemakkelijk en het beschermkapje maakt het monteren een stuk veiliger.

Shelter is summier met specificaties, een uitgangspanning van 4 mV, een kanaalgelijkheid binnen 1 dB bij 1 kHz, een elliptische naald met een afronding van 0.3 x 0.7 mil, een eigen gewicht van 6,2 gram, een gewenste afsluit impedantie van 50 kOhm en tenslotte een naaldkracht die tussen de 1,5 en 2 gram moet liggen. Ik zal het ermee moeten doen. Geen opgave van frequentiebereik of kanaalgelijkheid over een breder gebied. Wie weet ben ik teveel verwend met dure elementen dat ik dat allemaal verwacht. De prijs is wel bekend, de Shelter 201 kost 200 euro bij uw favoriete audio winkelier.


Montage

Zoals opgemerkt is de montage recht-toe-recht-aan in mijn Pro-ject 9C arm die staat op een Garrard 301. De Garrard zit in een DIY console en maakt gebruik van een Funk Achromat en een Transrotor puck. Het draadje naar een EAR 834P phono versterker is een Crystal Cable Connect. Vanaf daar ga ik met een NFO (Natural Fibers Only) naar een Ayon 300B buizenversterker. Crystal Cable Speak Reference zet achter de Ayon een setje JMlab – Focal Electra 927Be speakers aan het werk, die ik combineer met een Electra SW900 subwoofer. Van Kemp Elektroniks en opnieuw Crystal Cable liggen er de nodige filters en netsnoeren.

De Shelter 201 vervangt tijdelijk mijn eigen Benz Micro Glider L2, wat wel een MC element is en waar ik een paar jaar mee draai. De NFO kabel is gebruikt naast een Crystal Cable Reference Ultra interconnect. De NFO is een handgemaakte interconnect met zilver geleiders gewikkeld in rijstpapier en katoen. Een specifieke eigenschap van dat kabeltje is luisterplezier en levendigheid. Na wat heen en weer proberen tussen de Crystal Cable en de NFO prefereer ik de laatste in deze opstelling. Met de Shelter 201 gemonteerd begin ik met een naaldkracht van 1,75 gram. Te vaak hoor ik tracking fouten die storend werken. Langzaam maar zeker ga ik naar de maximum aanbevolen naaldkracht van 2 gram. Alle fouten zijn daarmee weg en elke plaat is zonder enig probleem afspeelbaar. Tijd voor de LP’s.


Muziek maken

Alison Krauss & Union Station spelen met grote pret het album “So long so wrong”. Het lijkt wel of de artiesten een extra stukje plezier in de plaat hebben gestopt als hij onder de Shelter 201 doordraait. Veel pit, een stemmetje dat je doet vallen voor Alison, het is vanaf het eerste moment voeten van de vloer en meetikken in de maat. Zeker op de tweede track hou je mij niet vast in mijn stoel. Opvallend is het stereobeeld dat voor deze prijsklasse ongekend wordt neergezet. Volledig, aansluitend en breed uitgemeten. Met de solisten en muzikanten elk op een eigen stukje grond. Lekker pittig de banjo, gitaarwerk ter opvulling. De mannenstem is perfect verstaanbaar en heeft een natuurlijke klank. Het liefste zou ik de hele dubbel LP uitdraaien maar daartoe ontbreekt de tijd. Vandaar de overstap naar old time favorite Dire Straits “Brothers in arms”. Mijn kraak en knars exemplaar stamt nog uit de tijd dat de LP op de markt werd gezet. De Shelter doet een heel succesvolle poging de groefwand op die plaatsen af te tasten waar de plaat het minste beschadigd is.

De eerste track van kant twee zet met kracht in. Je gelooft niet dat dit een Moving Magnet element is. Iets dat keer op keer opviel in de gehele recensie periode. Het gaat diep en wordt met grote overtuiging uit mijn vier woofers en een forse subwoofer geblazen op een schone en doortekende manier. Via het open en gedetailleerde middengebied loopt het frequentiespectrum naar boven toe heel egaal. Geen nare opslinger in het hoog die op Focal tweeters venijnige effecten kan hebben. Het open middengebied is een kenmerk dat in een goed MM element altijd te vinden in. Het diepe, krachtige laag dat echte klappen neerzet zou ik eerder toeschrijven aan een MC element dan de 201. Het evenwicht in het hoog is weer des MM’s. Het geheel is in de som der delen meer dan genieten. Waarbij kracht en natuurlijke klank de hoofdrol vertolken. Terug naar een dame ligt Bette Middler op de Garrard. Van “Live at last” speelt “Shiver me timbers” en het is waar, de live sfeer dringt in mijn huid. Haar rauwe stem die van triest tot uitbundig clownesk kan klinken raakt de juiste snaar en laat je stil met de ogen gesloten luisteren. Het is de Shelter 201 niet gegeven elk detail tot op het bot uit te benen, op dat gebied is een duurder element heer en meester. Ik weet van veel platen de plekken waar mini geluiden verborgen zijn, ook van deze Middler en ervaar dat niet alles naar voren komt. Daar staat wel tegenover dat de weergave ongekend compleet is in het beeld dat wordt neergezet. Op een manier die uren en uren luisteren toe kan staan. Waarbij plezier en een verwarmd hart voorop staan.

Het resultaat

Na een volle kant Bette Middler en haar Staggering Harlettes moet een mens even bijkomen en dat kan met een plaat die mij al jaren na aan het hart ligt, al vormt hij een vreemde eend in de collectie. “The psalms of David” uitgevoerd door King’s College Choir of Cambridge is een EMI opname uit 1969. Het is een werk voor een groot koor ondersteund door een orgel dat lang naklinkt in de kerkakoestiek. De wisselingen van enkele stemmen naar een volledig koor laten zich in dynamiek goed uitdrukken. Zowel de zachte passages als de meest luide waarbij het orgel met kracht uithaalt vormen geen probleem voor de Shelter 201. Mooi vallen de stemmen uiteen tot individuen. Constant verstaanbaar, zuiver, aanwijsbaar. Een bezoeker die liefhebber is van koorwerk genoot van de opname en van de weergave op mijn set.

Dat het Shelter element maar 200 euro kost verbaasde hem net zoveel als het mij verbaast. Eenmaal ingezet met klassiek kan ik daar het beste meer door gaan. Een Tacet opname van Mozart waarop “Eine kleine Nachtmusik”. Van voor tot achter opgenomen met buizen apparatuur, bij mij afgespeeld via buizen. Halfgeleiders slechts toegepast in de voedingen. Net als eerder is het de intensiteit en kracht die als eerste opvalt. De overtuiging achter de muziek. Dat de instrumenten zuiver worden weergegeven lijkt haast vanzelfsprekend met de Shelter 201. Violen hebben de scherpte die ze in werkelijkheid ook hebben. Missen gelukkig de valse rand die een goedkoop element soms meegeeft. De zo vaak gebruikte en misbruikte opmerkingen als: los van de speakers, breed stereobeeld, fraaie hoogte afbeelding, zijn allemaal wel van toepassing. Lichte kritiek is de diepte van het beeld, dat mag nog wat groter. Iets meer inzicht via details zou fijn zijn. Het is waar, een veel duurder element presteert meer en laat meer los vanuit de LP, maar daar hangt een evenredig prijskaartje aan. Waar de Shelter met klassiek in excelleert is vooral eerlijkheid en het ontbreken van de schijn van valse romantiek. Dat maakt Mozart boeiend. Lukt dat ook met Grieg? Gelukkig wel, groot orkest laat zich niet uit hel veld slaan of verzandt niet in een brei. Het fraaie “Ases Tod” is dramatisch in deze setting. Roept beelden op van een lange, treurende stoet mensen die zich begeven naar de laatste rustplaats van Ase. De sfeer beklemmend. De bassen versterken het verdriet, de violen vormen de opstijgende ziel van Ase. Dit is precies waar het helemaal om gaat. Emotie, beleving, voorstelling van beelden opgeroepen door de muziek. Veel meer is toch niet nodig?

Ik zou niet durven de jazz liefhebbers over te slaan. Vandaar dat Yamamoto “Misty” komt spelen. Op een prima manier. De piano die veel te fel is opgenomen hamert de luidsprekers uit. Vraagt vermogenspieken die mijn 20 Watt Ayon nog altijd beter weet op te vangen dan menige 100 Watt transistorversterker. De bas is duidelijk aanwezig, het slagwerk begeeft zich zoals gewoonlijk op de achtergrond. Nog sterker dan eerst heb ik het gevoel naar een goed MC element te luisteren. De felheid en directheid die de Shelter draagt zijn daar de oorzaak van. Zo hoort “Misty” te klinken als Yamamoto het speelt. Achter de Japanner hobbelt een Nederlandse dame aan die vooral in de VS furore maakt. Diane Shuur heeft heel wat platen en CD’s op haar naam staan waarvan “Pure Schuur” en één is. In 1991 was GRP zo vriendelijk “Pure Schuur” niet alleen op CD maar ook op LP uit te brengen. Opmerkelijk voor een platenmaatschappij die synoniem is aan digitale mastering. Plezierig voor de vinyl liefhebber. Diane heeft een indringende manier van zingen die niet altijd aanspreekt. Ze kan uithalen op een manier waar het lijkt op een scheurend overhemd. Haar stem is zeker niet glad en doorspekt van romantiek. De Shelter gaat daar anders mee om dan menig element. Neem bijvoorbeeld mijn Benz Micro Glider L2. Die zet je niet graag in de groef. Die maakt Schuur ongenietbaar. De Shelter doet nauwelijks afbreuk aan de intensiteit die Schuur in haar muziek legt edoch verschuift het accent naar een acceptabele weergave door de stem op te waarderen en de scherpe randen te omzeilen. De band en achtergrond vocalisten vullen het geheel in en vormen een muurtje van geluid achter Diane.


Conclusie

Een overtuigde liefhebber van Moving Coil elementen die valt voor een Moving Magnet. Ik had het zelf niet voor mogelijk gehouden. De Shelter 201 maakt het waar. Wat ik denk is dat Shelter geprobeerd heeft een element op de markt te brengen dat als instap moet dienen naar de duurdere MC’s. Toen men niet slaagde in het fabriceren van een goedkope MC heeft men een MM ontwerp gekozen en de klank en eigenschappen van een MC daarin verwerkt. Met succes mag ik u verzekeren. De synergie in de weergave die met een Shelter 201 bereikt is maakt het element tot een aanrader eerste klas. Eerlijk is eerlijk, ik luister in mijn combinatie eigenlijk liever naar deze 200 euro Shelter dan naar mijn eigen element dat 4,5 x meer kost. Dat is weliswaar gedetailleerder, opener, helderder, maar maakt simpelweg minder muziek en is veel kritischer op de kwaliteit van het vinyl. Dag in dag uit liet ik de CD’s links liggen en zocht naar juweeltjes in de platenkast. Met volle teugen genieten kan op een betaalbare manier. Zeker als u bedenkt dat menige versterker nog altijd beschikt over een heel aardige tot uitstekende MM phono ingang, maar vaak een low output MC niet aankan. Plaats de Shelter 201 in een Pro-ject, Thorens of Rega en sluit hem aan op een Creek, PrimaLuna of Unison Research om wat voorbeelden te geven. Ik wed dat u net zo valt voor de weergave als ik dat doe. Hij is in de afgelopen weken tot mijn favoriete element geworden in de betaalbare klasse, zelfs tot een stuk daarboven en dat alles ondanks, mogelijk dankzij de bewegende magneetjes.


Prijs:

Shelter 201 200 euro


Importeur:

Audiotec Ltd.
Broekermeerdijk 16
1454 AH Watergang
Telefoon 020 - 403 1750