Resolution Audio

Ik ken honderden mini sets waarmee de meest exotische geluidseffecten mogelijk zijn. Ik ken een handjevol mini sets die werkelijk iets presteren als het gaat om geluid. Ik ken nog veel minder mini sets die de wereld schokken met hun kwaliteit. Eén ervan is de Bijou serie van Sugden, de andere set staat mij aan te staren met zijn blauwe display, komt uit de USA en is van Resolution Audio. Ware high end in een bescheiden formaat, voorzien van elke wens die een audiofiel kan koesteren.

Resolution Audio is een kleine onderneming die zijn oorsprong vindt vlak bij Silicon Valley in Californie. Een klimaat dat barst van de ideeen en kennisbanken. Innovatief, verjongend er onorthodox. Makkelijk is natuurlijk dat in Silicon Valley het laten vervaardigen van printplaten eenvoudig is en dat programmeurs van interfaces voor het oprapen liggen.

Vanuit die basis is het ontwerp ontstaan voor het eerste product, de Opus 21 CD speler. Een speler die te vinden is in de meest hoogwaardige hifi sets ter wereld en op shows meer dan regelmatig best sound of the show verdient. Resolution Audio is na de ontwikkeling van de speler doorgegaan en heeft samen met Dennis Morecroft van het Britse bedrijf DNM een versterker ontwikkeld die aansluit bij de Opus 21. Om de set compleet te maken ontstond de XS unit die vele functionaliteiten herbergt. Tijd om de set uit te splitsen en component voor component te bezien.

De Opus 21 CD speler bestaat uit twee delen. Ten eerste de voeding en de digitale display, in een tweede gelijkvormige box zit het loopwerk, de d/a conversie en de analoge circuits. Het scheiden van de voeding en de display en het bij elkaar houden van loopwerk en converters draagt zorg voor zeer lage jitter cijfers. Vanuit een ATAPI bus komt het digitale signaal dat wordt ontvangen in een relatief grote FIFO (First In First Out) buffer om de data nog verder vrij te maken van jitter. Daarna vindt een upsampling proces plaats van 16 bit 44.1 kHz data naar een 24 bit 705 kHz 24 dataformaat. Resolution Audio vermijdt upsampling naar 96 kHz of 192 kHz omdat het signaal dan te veel biterrors zou gaan bevatten door de mathematische berekeningen. Resolution Audio acht het converter circuit van het hoogste belang in een speler en gebruikt twee Burr Brown PCM1702 24-bit converters per kanaal met passieve stroom/spanning conversie. Een derde order filter haalt de draaggolf uit het signaal. Daarna wordt het signaal gevoerd door het analoge circuit naar drie uitgangen. Een niet regelbare DIN uitgang en verder uitgangen met XLR en cinch bussen waar het signaalniveau van instelbaar is. Via cinch of XLR is direct een eindversterker aan te sturen. De DIN uitgang vraagt altijd om een regelversterker in de keten. Wie cinch of XLR aansluit op een regelversterker doet er goed aan het signaal niveau op maximaal in te stellen. De Opus 21 CD speler heeft een digitale ingang die data accepteert vanuit een andere digitale bron tot 24 bit 96 kHz. Denk aan een satelliet tuner, een DVD speler (alleen PCM signaal) of DAB.

Het tweede component in de set, naast de centrale voeding, is de versterker die gebaseerd is op de DNM PA3. Resolution Audio is terughoudend met details en verwijst naar DNM zelf, met de opmerking dat het versterker circuit eigenlijk vrij eenvoudig is en dat daarbinnen alles is gedaan om de geluidskwaliteit naar het hoogste niveau te tillen. Het voeden van de versterker die 2 x 30 Watt levert geschiedt vanuit de Opus 21 voeding die daarvoor een extra transformator heeft/krijgt ingebouwd. De versterker biedt een XLR ingang en twee cinch ingangen. Om de luidsprekers aan te sluiten zijn zowel banaan bussen voorzien als zware klemmen voor spades of blank draad. Een RS-232 ingang is er om vanuit een domotechnica opstelling de gehele set aan te sturen. De versterker is bedoeld om gebruikt te worden met de Opus 21 en koppelt via een DB-25 connector (een ATAPI poort) zowel het signaal als de besturing. Een interlink is daarmee overbodig. Tussen de versterker en de CD speler past, wederom via DB-25 connectors, de XS box die alles bevat wat een audiofiel zich kan wensen. Ten eerste een tweetal ingangen voor een platenspeler. Eén MM ingang en één MC ingang. Vervolgens als uitbreiding op de versterker ingangen twee cinch aansluitingen. Maar liefst vijf digitale ingangen. Tweemaal cinch S/PDIF, twee maal optisch en een USB bus die 1.1 en 2.0 USB standaard ondersteunt. Via de laatste kunt u naar muziek vanaf een computer luisteren via de dac van de Opus21 zonder een installatieprocedure te doorlopen. In de XS zit een tuner voor FM en AM (MW en LW) signalen, dus ook een antenneaansluiting is aanwezig. Een tuner met 80 instelbare voorkeurzenders voor FM, 30 voor MW en 6 voor LW. Uitgangen zijn in fixed en variabele vorm aanwezig via cinch. Daarnaast is er een hoofdtelefoon uitgang. De versterker en de XS maken net als de CD speler gebruik van het centrale display op de voeding om storingen in het signaal circuit te vermijden. Alles werkt samen en is te bedienen via één enkele afstandbediening.

Het duurt even voor ik de volledige logica van de set begrijp en de afstandbediening geen geheimen meer heeft. Gaandeweg krijg ik door welk vernuft is gebruikt om de set in elkaar te zetten en zo goed te integreren. Het is een compleet stereo systeem met vele extra aansluitingen en welke zelf CD en radio speelt. Zoals Resolution Audio zelf zegt: “The bedroom system that belongs in the living room”. De afmetingen per kastje zijn 24 x 25 x 7 cm. Een toren van alle componenten is maar 28 cm hoog. Men raadt overigens aan de voeding op een andere plank te plaatsen dan de actieve componenten, die wel op elkaar moeten staan. Het opsommen van alle in- en uitgang gevoeligheden gaat wat te ver. Het is voldoende om op te merken dat e.e.a volgens de gangbare normen loopt en dat de uitgangimpedanties rond 100 Ohm zitten en de ingangen rond 10 kOhm of 20 kOhm voor XLR. Goedkoop is de set niet, de Opus 21 cd-speler met voeding komt op 4500 euro, de versterker op 3400 euro en de XS unit op 1900 euro. Leverbaar in zilver of zwart (er zijn vier kleurcombi’s mogelijk. B/S B/B/ S/B S/S/) komt een complete set op 9800 euro. Met een mooi netsnoer kom je op 10.000 euro. Interconnects zijn overbodig, slechts één netsnoer is noodzakelijk. Dat scheelt u heel wat slokken op een borrel.

Gebruiken

Ik gebruik de set in meerdere opstellingen. Als eerste de Opus 21 cd-speler aan een Ayon Audio versterker via een door de importeur meegeleverde Lavardin Din-cinch interconnect. Luidsprekers: een set Focal–JMlab Electra 927 Be en een set Vivid Audio V1.5 monitors op geïntegreerde voet. Een Electra SW900 subwoofer doet mee als de Ayon speelt. Daarna gebruik Resolution Audio apparatuur als set op dezelfde luidsprekers met als extra bron een Garrard platenspeler met, of een Shelter 201 element (MM) of een ZYX RS-50 Bloom H (MC). De tuner sluit ik aan op het Casema kabelnet bij gebrek aan een eigen antenne (appartement).

Ik gebruik de Resolution Audio set met kabels van Chord en Crystal Cable als het aankomt op stroomvoorziening of het aansluiten van luidsprekers en bronnen. Soms achter een Kemp filter en scheidingstransformator, soms gewoon rechtstreeks op een stopcontact. Ik merk dat de CD speler het prettigste speelt via het netfilters, de versterker verricht het beste werk als de set zonder filters wordt aangesloten maar wel via de Kemp trafo. 90% van het luisteren is gebeurd met de Focal luidsprekers. De Vivid’s sloten minder goed aan op de bescheiden versterker in de Opus set. Die combinatie kan ik niet aanbevelen. Een Vivid ziet graag veel meer transistor vermogen om optimaal te presteren. De Focal is eenvoudiger aan te sturen. Wat wel werkt is de Opus 21 cd-speler op Ayon en daarachter Vivid. Een keten met een zeer hoog oplossend vermogen, maar daar praten we over als de muziek gaat spelen.


Resolutie

Ik speel in eerste instantie met de cd-speler aangesloten en laat de rest van de set ongebruikt. Het verbaast mij niets dat deze speler terecht komt in sets die een veelvoud kosten van de speler zelf. Wat een geweldig oplossend vermogen zonder vervelend analytisch te werk te gaan. Mijn standaard repertoire cd’s vliegt voorbij in een paar dagen tijd. Deze speler hoort absoluut tot de top en trekt alle beschikbare informatie van een cd. Hij lijkt nog het meest op het referentiemodel van Meridian, qua detaillering is hij de meerdere van een Micromega Aria, qua presentatie juist heel anders dan een Aria of bijvoorbeeld een Lindemann. Meer precies en minder soepel. Een echt puristische speler. Zuiver en puur. Geen seconde vervelend en weer verbaas ik mij hoeveel muziek te vinden is in het bitpatroon van cd als je de juiste combinatie maakt van loopwerk, dac en voeding. De Focal’s versluieren enige details die de Vivid’s nog extra kunnen vinden. Het weergeven van lage tonen zou nog strakker en scherper kunnen door van buis over te stappen naar transistorversterking. Wat ik doe als ik de set als geheel ga gebruiken op Focal en de radio laat spelen. Het Casema net vormt nauwelijks een beperking voor luistergenot en storingvrije ontvangst. Interviews zetten stemmen “echt” neer. Muziek is, mits de uitzending niet verziekt is, helder, dynamisch en ritmisch. De bediening van de tuner is intuïtief. Het niveau van mijn geliefde Magnum Dynalab haalt de Opus XS niet, maar komt er dicht bij. De 80 voorkeurzenders stel ik niet in. Al biedt Casema er vele tegen een bescheiden meerprijs aan.

Platen speel ik nog altijd graag en ik begin met een Shelter element van 200 euro zonder aantekeningen te maken. Het speelt fijn en op hoog niveau binnen de beperking van de Shelter 201 die goed beschouwd te goedkoop is voor een set als deze. De MM ingang is muisstil, vrij van brom en komt denk ik pas tot volle wasdom met een beter MM element zoals een Musicmaker. Van Shelter naar een 800 euro ZYX via de MC ingang. Een Sheffield opname van Claire Marlo. Simpele muziek met veel instrumenten, stemmen en effectjes. Met een MC element valt al snel op dat een redelijk hoge output van 0,5 tot 0,8 mV aan te bevelen is. Anders moet het volume erg ver open. Wat Resolution Audio mij voortovert is een stereobeeld dat eerder diep is dan breed. Het plakt een beetje aan de luidsprekers, wat ik niet heb waargenomen via de Ayon versterker, zorgt toch voor een prettige weergave. Veel details haalt de ZYX uit de groef en de Opus remt dat niet af. De weergave kent geen wilde uitschieters in dynamiek, is eerder aan de aangename kant dan wild en grenzen aftastend. Dat komt ook omdat het geluid van je af is geplaatst en niet opdringerig pal voor je neus. Ik geniet van de hoge resolutie, verlang aan de andere kant naar wat meer spanning en sensatie. Kwestie van smaak. Voor kamermuziek zijn de eigenschappen van Opus ideaal. De “Brandenburgse concerten” van Bach zijn rijk aan harmonie. Vloeiend, lieflijk, romantisch en ritmisch. Met een mooie bezetting van de instrumenten die voor mij uitgespreid ligt. De violen zijn iets te lief, wat rust doet uitstralen. Ik zou haast zeggen een Engelse klankbalans, wat niet vreemd gezien de invloed van DNM op de versterker.

Ik heb een gelijke opname op cd en dan valt op dat het concert nummer 4 veel meer leven biedt via de cd-speler dan via de LP. Helderder en verfijnder. De geweldige verfijnde klank van de Opus 21 doet het hem. Lekker los van de speakers, de fluit wat minder opportunistisch aanwezig en beter passend in het geheel van de musici. Het middengebied doet een paar stappen in positieve zin vooruit, iets dat het totaalbeeld sterk beïnvloed. Nog even terug naar LP, naar mijn tweede liefde na mijn vrouw: Patricia Kaas. Mooie stem, mooie band. Ik heb de LP in twee dagen evenzoveel keer gespeeld. Van voor tot achter en hij bleef boeien. Lief, oorstrelend, kietelend aan het oor blijft de concentratie behouden en ervaar ik telkens andere aspecten in de muziek. Hoogstens kun je als kritiek aanmerken dat de weergave wat onopvallend is. Eerlijk gezegd vraag ik mij af hoe belangrijk LP is ten opzichte van cd op deze set. Mede omdat de cd zo goed speelt dat een LP zijn gelijke treft. Neem nu eens Carla Bruni. Heel holografisch neergezet. Plaatst netjes naar voren. Breed en vooral opnieuw diep. De cd is eigenlijk superieur. Het hoog is ingehouden en rustig, de opname is op veel sets vaak scherp. De 2e stem op “La derniere minute” is opvallend goed te volgen en staat los van de 1ste stem.

Aan deze weergave kan menige speler een voorbeeld nemen. Een gedachte die mij opnieuw bekruipt met Cassandra Wilson & Jacky Terrasson. Extreem veel details. Zeer doortekent laag. Stevig genoeg en diep genoeg in de onderste regionen. Mist misschien de volle dynamiek van een buis of een paar honderd Watt, maar zet daar tegenover verfijning en soepelheid. Iets dat komt vanuit de versterker, de cd-speler in een andere setting mist niets. Met behoud van dezelfde verfijning en souplesse. Dan de klapper van de avond, Holly Cole met “Girl talk”. Dat is in één woord geweldig. Krankzinnig goed hoe bas, stem en piano worden neergezet. Niets is veranderd ten opzichte van daarnet en toch lijkt een engel in de set te zijn gekropen. De plaatsing is absoluut correct. De zuiverheid van de stem doet de haren op de armen ophoog staan. Misschien is het de eenvoud van de opname, het ongekunstelde dat deze cd zo doet klinken. De volgende dag op een andere set is dezelfde Holly Cole cd een deceptie en verlang ik ogenblikkelijk terug naar het geluid van Resolution Audio. Dit stuk muziek op de Opus set staat voorgoed als referentie in de oren gegrift.

Merites

De set bezien als geheel is anders dan de set bezien in componenten. Laat ik beginnen met de cd-speler. Dat is een topklasse speler die mee kan tot in de hoogste regionen. Voor elke soort muziek, op elk moment, aan elke set. Dan de XS unit die zoveel ingangen heeft. Hier tref ik een uitstekende tuner die een eigen antenne rechtvaardigt maar eveneens optimaal presteert aan een kabelnet zoals dat van Casema. De vele digitale ingangen die koppelen aan de dac van de Opus 21 bieden ruimte voor digitale bronnen, naast analoge bronnen als platenspelers.

Die laatste ingangen zijn voor de meeste LP puristen goed genoeg. Een kostbare phono versterker kan altijd nog meer presteren en die sluit u aan op de analoge ingang. Het sterkt mij in de overtuiging dat de Resolution Audio set geschapen lijkt voor digitale audio, edoch voorziet in alles wat de muziekliefhebber zich kan en wil wensen. Tot slot de versterker. Als je al kunt spreken van de zwakste schakel dan treffen we die nu. Daar hoort een duidelijke kanttekening bij. De keuze van de luidspreker is belangrijk voor dit type versterking. Een luidspreker die veel vermogen verlangt moet noodgedwongen afhaken. Een middelmatig rendement gaat prima. Een hoog rendement als Living Voice vormt het summum. Het credo voor de combinatie versterker/luidspreker is een gelijkmatige impedantie, een hoog rendement en levendigheid. Wat dat betreft doet de versterker denken aan een buizenversterker. (Vers van de pers komt het bericht dat een 2 x 100 Watt versterker aan het gamma zal worden toegevoegd voor degenen die aan De S30 te kort komen.)

Het totale plaatje van deze niet goedkope high end installatie. Eén ding staat voorop, dit hoort niet in een slaapkamer. Het hoort met trots neergezet te worden in een woonkamer. Ik voorzie een drietal kopersgroepen voor het geheel. Zij die high end willen zonder zorgen en zonder narigheden die high end helaas vaak kenmerken. Denk aan het samensmelten van componenten en kabels tot een set. Zij die muziek willen zonder zich te bekommeren om techniek/apparatuur en slechts een weergave op hoog niveau zoeken. Nummer drie in de rij, de liefhebber van goed geluid die geen rek vol spullen wil zien, een compacte set zoekt die alles kan, eventueel inpasbaar in interieur of domotechnica. Conclusie: 90% van de mensheid kan tevreden gesteld worden met Resolution Audio. Daarmee is mijn oordeel geveld.


Prijzen:
S30 versterker 3400 euro
Opus 21 CD speler 4500 euro
XS phono stage/digitale inputs/tuner 1900 euro


Importeur:
Himp Home Entertainment
Telefoon 06 28778909
Mail: info@himp.nl
Web: www.himp.nl