Sony PlayStation3

Een game console besproken op HiFi.nl? Menig audiofiel zal misschien vreemd opkijken bij deze constatering, maar Sony’s derde generatie Playstation is meer dan enkel een game console. Veel meer zelfs, want waar de weg naar een heuse multimediacenter met de PS2 was ingeslagen, is met de komst van de PS3 deze stap een volwaardig feit. High Definition gaming en filmbeleving of meerkanaals muziek middels sacd zijn enkele eigenschappen die de PS3 als entertainmentcenter aan de gebruiker biedt.

Het futuristisch vormgegeven apparaat werd op 16 mei 2006 voorgesteld aan het publiek tijdens de E3, enkele dagen na Microsofts aankondiging van de XBOX360 welke als eerste van de alweer 7de generatie gamingconsoles werd voorgesteld.

Het duurde echter nog lange tijd alvorens de PS3 ook daadwerkelijk leverbaar was en hevige speculaties circuleerden al snel rond over allerlei internetfora. Sony’s vastberadenheid om de PS3 uit te rusten met een next-gen speler, een Blu-ray loopwerk in dit geval, zal ongetwijfeld voor de verstreken deadlines gezorgd hebben maar op 11 november 2006 was het dan zover. De eerste PS3’s wisselden van eigenaar in Japan, de US volgde al snel terwijl Europa nog vier maanden moest wachten alvorens de eerste PS3 over de toonbank kon gaan.

In vergelijking met de meest recente versie van de Playstation 2 is de PS3 fors van formaat maar, dankzij de futuristische vormgeving, zeker het aanzien waard. Blikvanger is de gebogen, in glossy zwart uitgevoerde, kap met aan een zijde een uitsparing voor het Blu-ray loopwerk. Geen lade maar een gleuf waarin de schijfjes aan het oog worden onttrokken. De PS3 kan zowel horizontaal als verticaal geplaatst worden, zolang de ventilatiegleuven maar niet geblokkeerd worden. Het centrale brein van de PS3 wordt gevormd door een 4GHz Cell processor, ontwikkeld door IBM en Toshiba, bestaande uit een kernprocessor en een zevental ondersteunende processoren en met 256MB werkgeheugen aan boord. De grafische chipset is afkomstig van nVidia, is geklokt op 550MHz en heeft 256MB gddr3-geheugen tot zijn beschikking. In totaal 40 maal meer ‘processing power’ dan de PS2 en met deze gegevens zet Sony een uiterst krachtige unit neer welke een behoorlijk aantal berekeningen per seconde kan uitvoeren en daarmee tot een grafisch hoogstandje in staat moet zijn.

De PS3 is uitgerust met een 60Gb 2,5” harde schijf, de opslagruimte kan, mocht dat nodig zijn, uitgebreid worden door de HDD te vervangen door een exemplaar met een hogere capaciteit. Aan de voorkant van de PS3 vinden we tal van kaartlezers, geschikt voor onder andere SD en CF kaarten. Een zestal USB aansluitingen waarvan vier aan de voorzijde en twee aan de achterzijde. I/O gaat communicatie middels een ethernet-aansluiting, Wi-Fi en bluetooth. Voor beeld- en geluidsoverdracht beschikt de PS3 over een AV-Multi, HDMI en optische uitgang. Wat betreft de HDMI uitgang, de PS3 is het eerste product welke uitgerust is met de HDMI 1.3 standaard. Dit betekent dat 10-bits Deep Color Technologie, een digitale uitvoer van (SA)CD en nieuwe surroundformaten, met uitzondering van DTS-HD 7.1, ondersteund worden. Nadeel is echter dat op moment van schrijven nog nauwelijks AV-receivers of bijvoorbeeld projectoren uitgerust zijn met een HDMI aansluiting volgens de 1.3 standaard.

Met de standaard meegeleverde AV-kabel en Euro AV-adapter kan de PS3 via de scart of composiet aansluiting van uw tv-toestel aangesloten worden. De beeldresolutie bij een dergelijke aansluiting beperkt zich helaas tot 576 interlaced, wil men de High Definition capaciteiten van de PS3 benutten dan dient men of een HDMI of een component AV-kabel aan te schaffen. Dat het reduceren van de kostprijs een belangrijke factor is voor de industrie vind ik volkomen begrijpelijk. Persoonlijk vind ik het echter compleet onvoorstelbaar dat Sony niet óf een HDMI óf een component AV-kabel standaard met de PS3 heeft bijgesloten. Binnen het Blu-ray kamp moet de PS3 immers een flink anker vormen en daarmee een statement zetten tegenover HD-DVD in de huidige “format war”. Binnen deze context was het wenselijk geweest dat de PS3 ook rechtstreeks uit de doos tot een ware High Definition beleving in staat zou zijn, zonder daarvoor eerst weer in de buidel te moeten tasten?

Naast de PS3 unit vinden we tevens de onmisbare controller aan in de verpakking. De SIXAXIS controller is qua uiterlijk nagenoeg gelijk aan de vorige Playstation controllers doch een zeer groot verschil is de afwezigheid van een snoer. De controller is volledig draadloos en communiceert via Bluetooth met de PS3 unit. Een zeer welkome innovatie ten opzichte van de vorige Playstation edities waarbij het snoer toch vaak de beperkende factor was bij het lekker vanuit de luie stoel gamen! De rumble functie is geheel afwezig, wat direct resulteert in afname van de massa van de controller. De SIXAXIS controller is een waar vlieggewicht en ligt mede hierdoor lekker in de hand. Een verkorte handleiding en de verder benodigde bekabeling zijn standaard bijgesloten. Een uitgebreide handleiding is te vinden op het playstation website alwaar het regelmatig geüpdate wordt indien van toepassing. Het verdient overigens zeker de aandacht om de playstation website op gezette tijden te controleren want er komen regelmatig updates uit welke de functionaliteit van de PS3 verder uitbreiden en verbeteren.

De HD beleving

Tijdens deze test is gebruik gemaakt van een Sony KDL-40X2000 LCD scherm met een beelddiagonaal van 101,6cm welke speciaal door Sony beschikbaar werd gesteld. De KDL-40X2000 is een zogehete Full-HD scherm en dus in staat om de volledige beeldresolutie van 1080 beeldlijnen weer te geven. Hiermee is dit LCD toestel natuurlijk een ideale partner om de HD-kwaliteiten van de Playstation 3 te gaan beleven. Eenmaal aangesloten met een HDMI kabel verloopt de installatie van de Playstation soepel, de unit herkent de beeldresolutie van de weergever automatisch en stelt zich hier zonder enig probleem op in.

Met een stapel games in High Definition formaat valt de nieuwsgierigheid nauwelijks meer te bedwingen en al snel ben ik dan ook aan het ‘gamen’ geslagen. Met een arsenaal aan wapens trek ik ten strijde tegen de Chimera en probeer daarmee mijn steentje bij te dragen om de wereld van een ondergang te behoeden. Het is verassend om te moeten constateren hoe verslavend ‘gamen’ eigenlijk kan zijn waarbij ik zeker weet dat de fun-factor niet enkel door het High Definition gegeven wordt veroorzaakt. Op grafisch vlak had het spel ‘Restistance Fall of Men’ slechts een resolutie van 720P en waren de graphics nog niet eens zo overweldigend. Een kwaal welke wel vaker wil voorkomen bij de eerste serie games voor een nieuwe console, ook de softwareontwikkelaars zullen nog hun eigen weg moeten vinden met de compleet nieuwe engine waarop games kunnen draaien.

Andere, meegeleverde spellen welke wel een beeldresolutie van 1080p ondersteunden, lieten al meer van de grafische kwaliteiten van de PS3 zien hoewel ik mij niet nog geheel aan de indruk kan onttrekken dat dit pas een tipje van de ijsberg is. Toekomstige games zullen ongetwijfeld steeds meer de daadwerkelijke kracht van de console zullen gaan benutten, iets wat ook het geval is geweest bij de vorige versies van de Playstation of de concurrerende gaming consoles. Dit neemt echter niet weg dat de amusementwaarde op dit moment en met de huidige games al enorm hoog is. Beeldweergave in een hogere resolutie dan standaard definitie en een 5.1 surroundmix nemen de speler mee in een interactieve fantasiewereld, het is alsof je de hoofdrol speelt in een Hollywood blockbuster en zelf de touwtjes in handen hebt om het verhaal te laten eindigen zoals je het wilt. De hoge opslagcapaciteit van de Blu-ray schijf stelt softwareontwikkelaars in staat om op audiovisueel vlak zo veel meer te bieden dan het geval was bij de voorganger, de Playstation 2, waar nog gebruik werd gemaakt van het DVD medium.

Maar de PS3 biedt, zoals al eerder vermeldt, meer dan enkel spelbeleving. Veel van de populariteit bij Home Theater enthousiastelingen dankt de PS3 natuurlijk aan het feit dat het een Blu-ray loopwerk bevat en daarmee in staat is om High Definition films te tonen. De grote vraag blijft natuurlijk in hoeverre een gaming console, of in dit geval beter gezegd multimedia-apparaat, kan meekomen met de dedicated Blu-ray spelers? Vaak is toch gebleken dat multiformat spelers op allerlei aspecten moeten inboeten ten opzichte van de betere spelers die enkel voor een enkele taak ontworpen zijn. Ik kan u echter verzekeren dat de kwaliteiten van Blu-ray playback op de PS3 allerminst tegenvallen, sterker nog de PS3 is op dit moment zelfs een van de betere Blu-ray spelers op de markt! MPEG-2, MPEG-4 AVC en de SPMTE VC-1 videoformaten worden ondersteund door de regiobeveiligde PS3 Blu-ray drive. De hogere bronresolutie van een High Definition medium, in dit geval dus de Blu-ray schijf, biedt op alle beeldaspecten een flinke verbetering wanneer we het afzetten tegen het standaard definitie formaat zoals we dat kennen van het medium DVD. Veel van de uiteindelijk getoonde kwaliteit hangt natuurlijk ook sterk af van de transfer van de film, maar de beste DVD-transfer komt bij lange na niet in de buurt van de betere HD transfers. Met Blu-ray films zet de PS3 een enorm gedetailleerd en kleurrijk, met diepe saturatie, en dynamisch plaatje neer.

“Casino Royale”, niet te verwarren met de in 1987 uitgebrachte James Bond persiflage, laat duidelijk zien waartoe High Definition in staat is. De, in het MPEG-4 AVC formaat gecomprimeerde, Blu-ray schijf zet een nagenoeg artifactvrij beeld neer waarin het detailniveau behoorlijk hoog ligt. De regio 2 DVD release was al niet slecht te noemen maar de PS3 laat met deze Blu-ray schijf zien dat het nog zoveel beter kan. Dankzij een degelijke contrastverhouding en de hoge mate van detaillering komen beelden haast echt tot leven. Er is sprake van een goede dieptewerking in de beeldweergave, iets wat tijdens de snelle actiescene’s op de hoogwerkers vrijwel aan het begin van deze film goed naar voren komt. Een scherm zoals de KDL-40X2000 profiteert enorm van de hoge bronresolutie en de kijker profiteert vervolgens van de beeldweergave op een groter scherm waardoor films meer een belevenis worden in plaats van simpelweg een kijkervaring.

Conclusie

De PS3 speelt naast Blu-ray schijven natuurlijk ook het vertrouwde DVD medium af. Vanaf firmware versie 1.8 is de PS3 zelfs in staat om de standaard resolutie van DVD te scalen naar een hogere resolutie over HDMI. Via component kan de PS3 ook upscaled DVD materiaal weergeven mits het medium niet voorzien is van een kopieerbeveiliging. Deinterlacing en upscaling verlopen vrij netjes en vrijwel beter dan de videoprocessoren van mening modern “plat scherm”. Overall presteert de PS3 prima als DVD-speler, geen uitzonderlijke hoogvlieger maar een degelijke kwaliteit in beeldweergave zoals men kan verwachten in een middenklassement.

De Blu-ray optische drive speelt verder sacd en uiteraard cd. Geluidstechnisch zal de PS3 geen zware concurrent vormen voor sacd of cd-spelers in de hogere klasses, maar dit zal ongetwijfeld ook niet tot de doelstelling van het product gelegen hebben. Surroundformaten zoals Dolby Digital en DTS worden via de digitale coax-uitgang naar een AV-receiver getransporteerd. Dolby TrueHD wordt door de interne decoder omgezet naar een meerkanaals LPCM signaal met een bemonsteringsfrequentie tot maximaal 192KHz. De PS3 profiteert natuurlijk enorm van deze mogelijkheid tot weergave van dit next-gen surroundformaat. In tegenstelling tot de gecomprimeerde Dolby Digital equivalent is deze lossless surroundweergave namelijk enorm detailrijk, kent een behoorlijke dynamiek en weet het een holografisch surround geluidsbeeld neer te zetten welke de luisteraar volledig omringt. Voor de serieuze Home Theater enthousiasteling is er echter wel een aspect waar serieus rekening mee gehouden dient te worden. De Playstation 3 wordt actief gekoeld door middel van een ventilator en deze is helaas niet al te stil te noemen. Met een goede, passieve koeling en wat aandacht bij het plaatsen van het toestel is er echter voldoende geluidsreductie te realiseren doch preventie verdient nog altijd de voorkeur boven het verhelpen van een kwaal.

Naast gaming, film en muziekbeleving biedt de PS3 echter nog meer. Foto’s opgeslagen op een geheugenkaart zoals een SD of CF kaart, kunnen worden bekeken waarbij de PS3 een waar fotoalbum op de beeldschijn tovert. De PS3 kan worden aangesloten op een netwerk, zowel via een ethernetkabel alsook draadloos, waardoor men online kan gaan. Websites bezoeken, online gaming, aanmelden bij het Playstation Network alwaar je toegang krijgt tot een online store, game demo’s kunt downloaden of film trailers kunt bekijken. De Playstation 3 is een heuse multimediacenter geworden en beperkt zich niet enkel tot het spelen van games. In de korte tijd dat ik de PS3 op bezoek heb gehad is de aandacht voornamelijk uitgegaan naar Blu-ray, gaming in High Definition en het bekijken van DVD’s via de PS3. Lang niet alle online of interactieve mogelijkheden zijn gedurende de reviewperiode volledig onderzocht vanwege tijdgebrek. En juist dit geeft eigenlijk wel aan dat er veel mogelijk is met Sony’s nieuwe console, meer dan simpelweg een spelletje spelen en wat films kijken.

Conclusie

Een verstokte audiofiel zal wellicht niet direct aan het streamen van mediabestanden denken in zijn of haar zoektocht naar de hoogst haalbare kwaliteit in geluidsweergave. Maar diezelfde audiofiel zal waarschijnlijk ook niet het audio walhalla gaan zoeken of vinden in Sony’s PS3. De veeleisende gebruiker echter, voor welk gebruikersgemak en een veelvoud aan mediabestanden, entertainment en functionaliteit hoog in het vaandel staan, zal in de PS3 een waardige entertainmenthub vinden dat als middelpunt van de gehele audiovisuele installatie kan fungeren. Sony’s Playstation 3 zal een breed publiek aanspreken, van filmliefhebber tot game fanaat, van jong tot oud.

Met een huidige adviesprijs van 599 euro kan ik eigenlijk niet anders concluderen dat de Playstation 3 een koopje is. Enkel alleen al voor de Blu-ray speler zou een dergelijke vraagprijs gerechtvaardigd zijn, zeker wanneer men zich realiseert dat de dedicated Blu-ray spelers welke momenteel op de markt te verkrijgen zijn enkele honderden euro’s meer kosten. Een meer dan prima Blu-ray speler, een degelijke DVD-speler met upscale-mogelijkheden en een krachtige gaming center is wat de PS3 u te bieden heeft, en nog veel meer. Het minpunt dat er voor de High Definition ervaring dan nog een extra kabel aangeschaft dient te worden, neem ik maar op de koop toe.