MF Superchargers

“Mogen ze weg?”, zucht mijn vrouw met een meewarige blik op de ronde Musical Fidelity versterkers die naast de luidsprekers staan. Aangesloten op een zwaar verlengsnoer dat wekenlang zijn weg vindt, dwars door de huiskamer, over het pad naar de servieskast.

“Erg mooi vind ik ze niet”, voegt ze er overbodig aan toe. Dat ik de Superchargers dringend nodig had voor het beluisteren van luidsprekers, die ter recensie dezelfde woonkamer een paar weken sierden, vond ze maar vreemd. Mij storen ze eigenlijk helemaal niet. Ik trek de 550K monoblokken los en neem ze mee naar de tweede luisterruimte. In de huiskamer ben ik er mee klaar, heb mijn conclusies getrokken en wil de laatste luistersessies houden op een meer betaalbare set. Met luidsprekers die heel wat minder prijzig zijn dan de huiskamer exemplaren. Wat een verrassend resultaat oplevert en de ervaringen tot dan toe in een ander daglicht stellen.

De discussie

In de basis is de Musical Fidelity 550K Supercharger niets meer en niets minder dan een booster versterker die elke versterker van 2 x 50 Watt opkrikt tot een versterker van 2 x 550 Watt. Omdat, zoals Musical Fidelity het zelf omschrijft: “De meeste hifiversterkers hebben lang niet genoeg vermogen om een muzikaal realisme te kunnen bereiken. Tot nu toe moest de luisteraar genoegen nemen met imperfectie of enorme sommen geld uitgeven voor kostbare en fysiek grote versterkers om de magie van de concertzaal thuis te beleven”. Een nogal boude uitspraak, die gezien moet worden in combinatie met rendement van luidsprekers, impedantieverloop en fasegedrag. Want mijn inziens is vermogen alleen niet zaligmakend, maar soms wel totaal onmisbaar. Zelfs op lage weergaveniveaus waar onze buren geen probleem van maken.

Ter ondersteuning van de theorie heeft Musical Fidelity erg veel informatie op hun de site gezet, samen met een tabel die laat zien hoeveel vermogen noodzakelijk is. Hun gegeven dat in de begin jaren van hifi zoveel extra vermogen niet nodig was, is gestoeld op luidsprekers met extreem hoge rendementen zoals hoorns van Klipsch of James B. Lansing. In een streven naar lagere vervorming, meer bas uit een kleinere kast en plaatsbaarheid in de huiskamer, is vooral in Engeland ooit een trend ingezet naar lage rendementen. We zakten rustig van 102 dB naar 82 dB. Negerend dat 82 dB honderd maal meer vermogen vraagt voor exact dezelfde geluidsdruk. De Radford van destijds of de McIntosh MC275 van 50 Watt zouden dus 5000 Watt moeten kunnen ophoesten gekoppeld aan een klassieke luidspreker als de LS3/5A. Nu is het hardste dat ik thuis speel meestal tot ongeveer 90-95 dB op de luisterplek en zou ik met 500 Watt kunnen volstaan. Hé, dat is precies wat Musical Fidelity beweert en wat de 550K kan leveren.

De Supercharger is een versterker met een versterking van 10 dB, gebaseerd op de techniek in de KW500 van Musical Fidelity. Hij levert 550 Watt aan 8 Ohm of 750 Watt aan 4 Ohm. De piekstroom is liefst 250 ampère en meer dan genoeg voor de vreemdste luidspreker. Twaalf transistoren leveren dat vermogen en zorgen voor een dempingfactor van 220. Om de 550K geheel uit te sturen is aan de ingang een spanning nodig van 33 Volt over 50 Ohm of via de line ingang 2,23 Volt over 50 kOhm. Maximaal trekt elke 550K 1000 Watt uit het lichtnet. De idle stroom is 53 Watt, waarmee de 550K dus duidelijk in klasse AB staat met een vrij hoge ruststroom.

De kast wordt een beetje warm bij normaal gebruik. De kast is 215 mm diameter, 440 mm hoog en als je de connectors meetelt 220 mm diep. Er zijn zoals genoemd twee ingangen beschikbaar die de 550K vanuit standby activeren. Met een perfecte schakelautomaat die nooit te vroeg aansprak, nooit te laat en bij heel lage volumes de 550K toch actief houdt. De luidsprekeruitgang is uitgevoerd met luxe connectors, terwijl de luidsprekeringang bestaat uit simpele terminals. Gezien de prijs van de 550K had ik beide netjes uitgevoerd. In de kast zie ik heel wat elektronica, verdeelt over twee printen. Op de bodem van de 550K zit een grote ringkern transformator. Zonder het geheel te demonteren kan ik niet nader ingaan op de schakeling. Het demonteren gaat me net iets te veel omdat de behuizing deel uitmaakt/dienst doet als koellichaam. Wat ik ervan kan zien maakt de 550K een stuk ingewikkelder dan normaliter van een booster valt te verwachten. Tenslotte de prijs, de 550K Supercharger kost 2250 euro per kanaal.

Drie opstelllingen voor de Musical Fidelity 550K

Superchargers komen tussen eindversterker en luidsprekers. De gebruikte eindversterkers zijn een Ayon Audio 300B buizenversterker die door het paar “super” 300B buizen in staat is 2 x 20 Watt te leveren. De andere versterker is een PrimaLuna PL2. De Ayon gebruik ik via zijn directe ingang als eindversterker aan een “Het Audio Team” LA2 Mk II buizen lijntrap. Bronnen vormen een Magnum Dynalab tuner, een Transrotor platenspeler met SME arm en Phase Tech element. Afwisselend aangesloten op een E.A.R. 834P phono versterker of een H.A.T. PH-2. De cd-speler is een gemodificeerde Lua Cantilena SEL. De PrimaLuna ziet of een PL8 cd speler van hetzelfde merk, een Carat tuner of een V.Y.G.E.R. platenspeler, SME arm, Goldring element en wederom de E.A.R. 834P, die naar de tweede luisterruimte is mee verhuisd vanwege de gearriveerde H.A.T. PH-2.

Het aantal Crystal Cable’s is niet langer te tellen. Stroomvoorziening loopt via Kemp apparatuur. Behalve in de tweede set waar SEEC de netspanning reinigt. De 550K Superchargers sluit ik bewust niet aan achter netfilters maar rechtstreeks op een wandcontactdoos. Die lusten namelijk wel een stroomstootje. Ik kan met drie paar luidsprekers spelen: Focal 937 Be vloerstaanders, MBL 121 rondstralende monitors en een paar Ruark Sabre III monitors. Onderling sterk verschillend in rendement, fase gedrag, impedantie verloop, prijs en weergave. Ideale middelen om te ontdekken wat een 550K kan toevoegen of weghalen.

Drie ervaringen rijker

Het luisteren met of zonder 550K versterkers begint een paar dagen nadat ik de beschikking heb gekregen over een set MBL 121 Radialstrahlers, met een rendement van slechts 82 dB aan 4 Ohm. Ze vormen een te moeilijke belasting voor mijn Ayon 300B eindversterker die geen 4 Ohm tap heeft. Het laag rolt als blubber de kamer in, terwijl het hoog en midden wel schitterend is. De kwaliteit van de versterker is hoorbaar, van de luidspreker ook, toch trekt de combinatie het niet als je een beetje op niveau wilt luisteren. De importeur van MBL kwam een paar dagen later met een MBL 7008 versterker aanzetten die 2 x 200 Watt levert aan 4 Ohm. Dat ging stukken beter, alleen opnieuw een probleem. De 7008 levert heel veel energie in het laag en dat zette de luisterruimte in een donkere tint. Jammer, weer geen echt succes, met dank aan de akoestiek dit keer.

Zoals opgemerkt kwam de 550K binnen. Een regelrechte zegen. Aangesloten tussen de Ayon en de MBL kreeg ik precies wat ik wenste. Voldoende vermogen, een superstrak zij het enigszins ingehouden laag, min of meer de klank van de 300B en redelijk behoudt van de delicatesse van die versterker. U merkt al dat ik enige slagen om de arm houdt. Laten we eerlijk zijn, de 550K is niet zo neutraal en kleurloos als Musical Fidelity ons wil laten geloven. Je hoort ze wel degelijk en ze veranderen de kwaliteit van de 300B. In details, in stereobeeld, diepte en gevoelswaarde. Je weet dat er een extra versterker in de set is toegevoegd. Edoch, en dat is het allerbelangrijkste, de MBL 121 speelt geweldig met de 550K. Iets dat ik niet bereikte met de Ayon 300B alleen, minder met de MBL 7008. Wel moet ik een subwoofer bijzetten om het laagste laag te beleven en de MBL 121 meer body en/of lucht te geven. Ik weet dat de 300B daar debet aan is en maak mij daar verder niet druk om. Ik geniet uren en uren van de kwaliteit van de Radialstrahlers. Mijn Ayon wordt niet half zo heet als normaal en zal beslist langer meegaan aan de lichte 50 Ohm belasting die de 550K vormt. De buizen staan haast te flierefluiten. Na avonden luisteren mis ik de half verborgen details niet meer zo erg, accepteer volkomen het stereobeeld en heb emoties opnieuw gevonden. Voorlopige conclusie is duidelijk, zou ik mijn leven willen slijten met laag rendement luidsprekers aan mijn 300B versterker dan is de 550K een uitkomst. Ik krijg het beste uit twee werelden. Een gezond compromis.

De MBL 121 gaat de deur uit en mijn Focal’s 937 Be staan opnieuw opgesteld. Met en zonder 550K spelen is de door mijzelf gestelde opdracht. Mijn 937 Be heeft een hoog rendement van 92 dB aan 8 Ohm en nog nooit heb ik het gevoel gehad adem te kort te komen met 2 x 20 Watt buizen als voeding. De combinatie is uitgezocht op muzikaliteit en op het blootleggen van weergave aspecten in de keten. Het lot van een recensent. Ik vind de 550K daaraan niets toevoegen in deze opstelling. Niet in de lage regionen, niet in het middengebied of in het hoog. Het delicate van de 300B raak ik kwijt en krijg er eigenlijk niets speciaals voor terug. Ik probeer met hard draaien en dynamische opnames de 550K meer in de schijnwerpers te trekken, maar ben aan het eind best blij dat de Ayon weer gewoon rechtstreeks aan de 937 Be mag hangen zonder Superchargers in de luidsprekerleiding.

We zijn er nog niet. De critici van Superchargers zitten vast op het puntje van hun stoel van hun gelijk te genieten. Van die stoel ga ik ze nu af laten vallen. Want ik geef de moed niet op en breng een volgende set in stelling. Een PrimaLuna ProLogue 2 versterker van 2 x 40 Watt gekoppeld aan een paar Ruark Sabre III monitors. Kleine luidsprekers van hoge kwaliteit die tot verbluffende prestaties in staat zijn. Hevig onderschat door de Nederlands dealers naar mijn idee. Ik speel ze normaliter in combinatie met een Dynaudio subwoofer voor extra lucht en diepere lage tonen. Af en toe ontlokt deze opstelling opmerkingen van bezoekers als: “Dat kleine setje speelt op het niveau van je grote set”. Of ik daar zo blij mee ben is een andere zaak, bezien in het licht van de bestede bedragen voor de grote installatie.

Ik draai eerst een lp van Vienna Teng en een cd van Jacintha. Beiden gebruiken als begeleiding een grote vleugel, een rustig spelende band en laten kleine geluidjes in de muziek een rol spelen. Het is mooi, precies zoals ik gewend ben. Dan trek ik de luidsprekers los en zet de 550K Superchargers tussen de PL2 en de Sabre III. Het resultaat is schokkend. Was de weergave eerst aan de kleine kant, zeker als de sub uitstaat, nu is hij zonder sub al groots. Het stereobeeld is twee maal groter in de breedte, de diepte en vooral de hoogte. Er speelt een oneindig gemak waarbij impact volkomen in tact blijft, zelfs op de laagste volumes. Iets dat ik tot nu toe alleen een McIntosch MA6900 hoorde presteren. In plaats van details kwijt te raken zoals met de Ayon krijg ik meer en meer details voorgeschoteld. Strak en diep laag. Een midden gebied om van te kwijlen, stemmen die menselijk en gevoelig zijn. De vleugels hebben een presentatie die doet denken aan veel grotere en veel kostbaarder systemen, voorzien van woofers ter grote van een complete Sabre III behuizing. Kracht en volume zonder enige beperking van snelheid of dynamiek.

550K Supercharger? Ja, nee, ja

Met enige trots constateer ik dat grote versterkers aan kleine luidsprekers, gegeven kwaliteit in beide, de concurrentie met grote systemen op kleinere versterkers makkelijk aankunnen. Ik beweer dat al 30 jaar maar voel mij eveneens al 30 jaar een roepende in de woestijn. Wie geen grote vloerstaanders in huis wil of kan hebben neemt een beul van een versterker en een set top monitors. Eerlijk gezegd blijf ik de rest van de tijd verbaasd over het resultaat, met als gevolg dat ik meerdere avonden doorbreng in de kleine luisterruimte om cd na lp de revue te laten passeren. Af en toe de 550K wegtrekkend en alleen luisterend naar de PL2. Steeds dezelfde conclusie, de 550K Supercharger van Musical Fidelity verricht hier een wonder. Is volmaakt op zijn plek. Of ik nu klassieke barok speel vanaf lp, of popmuziek in de PL8 cd speler, het maakt voor de kwaliteit beleving niet uit.

Het leuke is dat de positieve eigenschappen van de PL2, die ik qua klank enigszins heb aangepast met JJ Electronic buizen, eerder beter naar voren komen met de 550K dan dat zij verdoezeld raken. Alsof met een vergrootglas de beste elementen worden bekeken. Blijft de vraag hoe goed een Sabre III zou presteren met een geïntegreerde versterker van een paar honderd Watt, iets dat ik niet zo maar kan aangeven sinds het buizenvirus heeft toegeslagen. Die buizen zijn niet voor niets gekozen en welk een vreugde dat ik met behoud van hun klank toch over een enorm vermogen kan beschikken. Vermogen dat niet dient om een disco te bouwen, maar juist een enorme rust uitstraalt, gepaard aan volwassenheid van de set. Heren critici die Musical Fidelity verketterden vanwege de Superchargers wees gewaarschuwd. In de ene opstelling heeft u wat mij betreft gelijk, maar in een andere opstelling gaat uw kritiek genadeloos onderuit. Het is als altijd met audio: “Een goede combinatie bepaal je niet op papier, die stel je samen met je oren”.

Ja, nee, ja

Drie combinaties samengesteld met diverse apparatuur om een set Musical Fidelity 550K Superchargers te beoordelen was geen overbodige luxe. Sterk afhankelijk van de gebruikte versterker en de gebruikte luidsprekers varieerden de resultaten van “geweldig”, via “bittere noodzaak” tot “overbodig”. Het heeft geen zin het bovenstaande verhaal als conclusie verkort weer te geven. Waar het mij om ging met deze recensie is om zelf te ervaren wie gelijk heeft. De critici die 550 Watt Superchargers veroordelen tot geldklopperij of de gelovigen die vermogen noodzakelijk achten voor een juiste weergave. Eerlijk gezegd ben ik er zelf nog niet uit of alleen vermogen de Superchargers zo bijzonder maakt. In het slechtste geval maakten de Superchargers een opstelling anders en minder aantrekkelijk. In het beste geval maakten zij van een set, die qua kosten binnen het bereikbare blijft, een superset met een grootse weergave. Groter dan ik had verwacht. Met een presentatie die niet meer in verhouding staat tot het formaat van de luidsprekers of hun prijs. Daar tussenin waren de Superchargers het enige beschikbare middel om een lastige luidspreker goed aan te sturen. Op basis van twee maal “ja” en één maal “nee” ben ik bereid de MF 550K Superchargers een warm hart toe te dragen. Mits passend in een installatie kunnen ze enorme prestaties leveren. “Mits passend in een installatie”, uw oren vormen het beslissende element.

Prijs:
Musical Fidelity 550K Supercharger  2250 euro per mono eindversterker

Importeur:
Viertron bv
Zuideinde 2
2991 LK Barendrecht
Tel: 0180 - 61 83 55
Fax: 0180 - 61 99 67
Webadres: www.viertron.nl
E-mail: info@viertron.nl