Multitest interlinks deel 2 (van 189 tot 253 euro)


René van Es | 10 april 2008 | Fotografie René van Es | B&W

Deze multitest is in twee delen gepubliceerd. Het eerste deel kunt u hier lezen.

In het tweede deel van onze kabeltest nemen we als panel duurdere interconnects onder de loep. In plaats van tien interconnects beperken we ons tot zes stuks, die in prijs varieren van 189 euro tot 253 euro. De lengtes varieren van 75 cm tot 1 meter. Daardoor konden de leveranciers kabels leveren die binnen onze prijsgrenzen lagen.

Deel 2 van de kabeltest is een vervolg op het eerder gepubliceerde deel 1. Daarom zal slechts in het kort worden herhaald hoe het eindoordeel tot stand is gekomen. De scores van de kabels in dit deel zijn niet vergelijkbaar met die van kabels in deel 1. Met het toekennen van punten (zoals verderop beschreven) is rekening gehouden met de hogere prijsklasse en liggen de eisen veel hoger. Zoals ik het omschreef in deel 1: “Is er wel zoiets als "de beste kabel voor het geld"? Of bestaan er slechte kabels die voor niet onaardige bedragen over de toonbank gaan? Is het een kwestie van smaak, of horen we allemaal bepaalde kwaliteiten?”. Ook dit deel van de HiFi.nl kabeltest geeft niet overal antwoord op, maar probeert opnieuw meer duidelijkheid te brengen in kabelland.


Logistiek

Mijn huis is wederom de plaats van handeling en ik heb de eer een installatie op te stellen. Die bestaat uit de volgende onderdelen. Een PrimaLuna ProLogue Two buizenversterker, gevuld met JJ Electronics buizen. Eerste bron is een PrimaLuna ProLogue Eight cd-speler. Daarboven komt een Vyger Baltic M platenspeler te staan met in de SME arm een Goldring Eroica element. Aangesloten op een EAR 834P phono-versterker. De interlinks komen tussen zowel de EAR met de PL2 als de PL8 met PL2. Alles is opgesteld op een Quadraspire Sunoko-Vent rek. Voor de stroomvoorziening gebruik ik een SEEC netfilter, Supra verdeelblok en Supra LoRad netsnoeren. Om te beschikken over luidsprekers die veel laten horen, zich prettig laten beluisteren en passen binnen het prijssegment, stel ik een set Ruark Sabre III monitors op. Deze staan op Target stands, zijn in de lage tonen gesteund door een kleine Dynaudio subwoofer.

De panelleden zijn dezelfde personen als in deel 1. Zelf wissel ik de interlinks en draai de muziek. Het panel bestaat uit Marc Brekelmans (hoofdredacteur van HiFi.nl), René Smit (recensent die al heel lang werkt voor HiFi.nl), John Koning (voormalig recensent), en tenslotte Jeroen Boonstra (muziekliefhebber in hart en nieren). Mijn voordeel ten opzichte van de panelleden is dat ik de apparatuur, de luisterruimte en de gekozen muziek door en door ken. Nadeel is, als ik zelf een paar dagen later de luistersessie nog eens dunnetjes overdoe, dat ik kan zien welke kabel ik aansluit. Dat kan onderbewust leiden tot subjectiviteit. De panelleden oordelen “blind”.



Met het maken van de muziekkeuze is gekozen voor een xrcd van Jacintha: “Lush life”, waarop de stem en de lage tonen weergave goed te beoordelen zijn. De opname is loom van aard, vol met kleine details. Van Giovanni Angeleri kies ik een klassiek werk op cd: “Légende”, dat bestaat uit een heftig intro van vol orkest, dan overgaat in heel zacht en subtiel spel. Veel kleine details zoals een triangel die kan verdwijnen of juist opvallend aanwezig is. De viool is meesterlijk opgenomen en behoort een volkomen natuurlijke klank te hebben. Het derde stuk is big band met Harry James, opgenomen op een Sheffield direct-to-disc langspeelplaat. Met dit soort muziek kun je oordelen over detailweergave, vooral over ritme en daarnaast ontstaat een rommelige indruk als de transparantie niet goed is bij hoge volumes (dichtlopen).


Scores

Elke kabel is beoordeeld op zaken als klank, weergave van hoge/lage en middentonen, stereobeeld, ritme, dichtlopen, transparantie, ruimte, lucht, details en karakter. Op elke eigenschap “verdient” een kabel punten, die een totaal score per kabel geven. De totaalscores zijn omgezet in een klassering die loopt van 1 tot 6. Elk panellid kan op die manier aan een kabel maximaal 6 punten toekennen en minimaal (als de kabel niet presteert) 1 punt. De som van de scores van de vijf panelleden samen geeft de “slechtste” kabel een score van minimaal 5 punten, tot aan de “beste” kabel die maximaal 30 punten kan scoren. Grote “maar” in het verhaal is uiteraard de gebruikte apparatuur. Zoals Van den Hul ons aangaf toen wij om kabels vroegen: “De keuze van apparatuur behoort de keuze van kabel mede te bepalen”.

Ik heb specifiek gekozen voor buizenapparatuur, omdat de uitgangsimpedantie van zowel de cd-speler als de phono-versterker boven de 1000 Ohm ligt. In de hoop daarmee de eigenschappen van de kabel extra naar voren te halen. Hoe lager de uitgangsimpedantie is van de bron ten opzichte van de ingangsimpedantie van de versterker, des te kleiner is veelal de invloed van de kabel. Het blijft om die reden zeer belangrijk dat u zelf luistert welke kabel uw voorkeur heeft in uw situatie. Onze taak beperkt zich tot het vaststellen van verschillen, het aangeven wat die verschillen zijn en daarna het uitspreken van onze voorkeur middels een score. Met nadruk niet het uitspreken van “uw” voorkeur.

Luisteren deel 1

Chord Company Chameleon Silver +

De interconnect van Chord is een heel soepele kabel die zich in alle bochten laat leggen. Uit ervaring weet ik dat hij robuust is en vaak gewisseld kan worden. De geleiders zijn van verzilverd koper. Fraaie connectors die goed klemmen, maar niet met een tang van de apparatuur getrokken hoeven te worden. De kabel kost 189 euro voor 1 meter en is daarmee de goedkoopste uit deze groep. Vanaf het eerste moment is het duidelijk dat we in een ander prijssegment zitten. De Chord presenteert zich krachtig en groot. Zet een beeld neer dat buiten de speakers komt in alle richtingen en heeft een stuk meer impact.



Ten opzichte van de beste kabels in de goedkopere groep wordt noch het laag, noch het midden of hoog erg veel beter. Er is wat gerommel en dichtlopen onderin te horen. De triangel moet je  zoeken. Het hoog is mooi rond en zuiver. Qua presentatie is de kabel de behoorlijke meerprijs waard. In detaillering, lucht en ruimte moet er nog voldoende te winnen zijn. Deze kabel scoort het beste op klankeigenschappen, maar blinkt nergens in uit. Eén panellid, die zelf met de kabel speelt, was achteraf verrast over zijn eigen lage score voor de Chord. De rest van het panel kwam er de stoel niet voor uit. Voordelige keuze, maar als het budget wat wordt opgerekt, liggen er leukere dingen in het verschiet.


AudioQuest King Cobra

Dit keer maakt AudioQuest de mantel uit rood en zwart garen. Daaronder geleiders van zeer zuiver koper met een gladde oppervlaktestructuur. Geïsoleerd met holle PE buisjes. De verzilverde pluggen zijn zoals dat heet “cold welded” met de kabel verbonden. Een techniek die zorgt voor een mechanische verbinding en die niets met solderen van doen heeft. De King Cobra kost 225 euro voor 1 meter en presteert aangenaam, niet speciaal. Drukkend in het laag zonder daar doortekening aan toe te voegen. Middengebied met stem fraai en goed getroffen. Tijdens klassieke muziek loopt de kabel op harde passages dicht. Viool heeft weinig magie. Triangel doet het niet beter dan met goedkopere kabels.



Ook in de presentatie voegt de kabel niets toe. Een nietszeggend product dat niet overtuigt en het eerder moet hebben van het imposante uiterlijk dan van zijn klank en elektrische eigenschappen. Waar de stem nog enige aandacht vroeg, is de klassieke muziek, net als de big band, onder de maat ten opzichte van de concurrentie. Bijvoorbeeld in de bekkens van de big band ontbreekt elke doortekening. Een hard oordeel, maar wel terecht. Terwijl de kabel een stuk duurder is dan de Chord van daarnet, scoort hij precies evenveel punten, namelijk 15. Een panellid oordeelde positief over transparantie, ruimte, lucht en ritme, de ander was daarin negatief. Een kabel die met gemengde gevoelens terugging in de doos.


Siltech MXT New York

Een kabel met echt Siltech materiaal aan boord. De koperen geleiders zijn getwist met Siltech zilver/goud materiaal. Meer dan in de goedkopere kabels in de MXT-serie. De kabel is stug van buiten en staat in een grote bocht tussen de apparaten. Enige ruimte om de kabel weg te werken is geboden. De kabel is stug genoeg om componenten uit elkaar te duwen. Mede gezien de prijs van 250 euro voor 75 cm interconnect zijn de verwachtingen hoog gespannen. Jacintha staat breed in de kamer. Stem staat goed. Laag heeft kracht. Hetzelfde met viool. Toch is de viool niet zo goed als mogelijk is. Triangel blijft aanwezig en dooft best langzaam uit. Weergave is neutraal, breed neergezet, transparant, weinig lucht en mooie ruimte-afbeelding.



Ik kan zelf opnieuw niet warmlopen voor dit product. De kabel heeft een haast technische inslag, precies, zonder gevoel te hebben wat muziek aan emotie teweeg hoort te brengen. Dat technische brengt wel het ritme erg goed over. Laat ook details doorkomen die in het hoog vaak ontbreken. Zoals de diverse klanken van de bekkens. Waar de weergave van het metaal meestal beperkt is tot ruisen, komen met de New York echt klanken naar voren. Koperwerk spettert zonder te vermoeien. Opnieuw een allround kabel die in de middenmoot hoort. Valt niet op in positieve en niet in negatieve zin. De meningen in het panel zijn verdeeld en de lage score van 19 punten is samengesteld uit drie lage waarderingen en twee hoge. Dat staat ook eigenlijk hierboven. Het resultaat met de MXT New York is een mengeling van plussen en minnen.

Luisteren deel 2

Crystal Cable Piccolo

De dunste kabel in de groep en afkomstig uit de onderzoek laboratoria van Siltech. Het lijkt een fragiele kabel, maar hij is sterk. Dat komt door de pluggen die de kabel goed vasthouden en door de gebruikte high-tech isolatie materialen. Het is een echte zilverkabel, de goedkoopste in het pakket van Crystal Cable. Toch kost hij nog altijd 253 euro voor slechts 75 cm. Zelf speel ik al jaren met diverse Crystal Cable’s en waardeer hun consistente klank. Hoe hoger je de trap op gaat, des te meer informatie krijg je als luisteraar ter beschikking. De kabels gaan niet anders klinken, alleen beter. Maar wat vindt het panel ervan?



Jacintha brengt rollend laag, snelheid, detail en een heel fraaie stem. De Piccolo zet Jacintha mooi naar voren, los van de band, waardoor de stem extra aandacht krijgt. Heel natuurlijk en in evenwicht. Brengt een gezonde spanning in de weergave die de aandacht vasthoudt. Klassiek heeft impact, daarna verfijning, tot in de kleine details blijft de weergave op peil. De meeste tekening in het vioolspel tot nu toe. Triangel heeft de ruimte. Ritme met de big band is overweldigend. Veel details hangen in de ruimte, omgeven door lucht. Drums zijn uitstekend en ruimtelijk. Laag zet door zonder te overdrijven. Alles klopt met deze kabel. Het zou mijn eerste keus zijn en is zijn prijs zeker waard. Maar ik ben niet alleen, wat denkt het panel. Die zijn het in meerderheid met mij eens. Slechts één panellid is ronduit “not amused” met de Piccolo. Het aardige is dat hij dat een tijd geleden ook niet was. Toen nam ik verschillende kabels mee naar zijn huis, waaronder de Piccolo. Het bewijst mij dat hij hetzelfde hoort en consequent is in zijn mening. De Piccolo eindigt vanwege zijn lage waardering op een tweede plaats en scoort 23 punten.


Van den Hul The Integration

Van den Hul maakt met The Integration een mix van technieken en materialen. De geleiders zijn volgens een fusieproces gemaakt uit een mengeling van koper, zink en zilver. De isolatie is Hulliflex in meerdere lagen, met daartussen koolstofmateriaal dat we kennen uit The First. De kabel is mechanisch niet de sterkste. Het was de enige kabel die losraakte van de plug toen ik hem uit elkaar haalde. Gelukkig pas na het luisteren. The Integration kost 220 euro voor een meter en zit daarmee midden in de prijsklasse. Hij presteert erg goed, vindt het gehele panel. Qua klank erg zuiver, misschien nog iets beter dan de Crystal Cable, alleen wat minder spannend. Opnieuw een stem die natuurlijk is. Details blijven achter, maar de weergave is wel ronder en vetter, wat passend is bij de lome Jacintha.



De kabel lijkt geschapen voor klassieke muziek. Tonaal erg goed getroffen met een zuivere viool. Een weergave die langdurig zal plezieren en bij menig klassiek luisteraar het hart sneller zal doen slaan. Met de big band geen enkele reden tot klagen. Groot, diep en breed. Veel details, lekker koperwerk en een natuurlijke presentatie. Losjes en luchtig. Het levert de kabel de hoogste score van 24 punten op. Waarom deze kabel zo hoog scoort is niet eens zozeer aanwijsbaar. Zelf ben ik erg gecharmeerd van het stereobeeld, de lucht en de ruimte. Het ronde karakter maakt de kabel vriendelijk. Het is geen enkel probleem om er uren naar te luisteren. Van den Hul vroeg: “Met welke apparatuur ga je spelen? Dan weet ik wat ik moet opsturen.” Zijn keuze voor deze kabel in de samengestelde set, is een schot in de roos.


Oehlbach XXL Series 2

Mooi soepel is de bepaald niet dunne Oehlbach XXL Series 2 kabel met een prijs van 239 euro voor 1 meter. De kabel is symmetrisch opgebouwd, met geleiders die omgeven zijn door teflon. Zware en mooie pluggen, waarin siliconen is verwerkt, sieren de uiteinden. Meest opvallend aan de Oehlbach is het enorm grote, brede en diepe stereobeeld dat wordt neergezet. Ontbrak bij de goedkopere Oehlbach hoogte in het stereobeeld, deze kabel maakt dat meer dan goed. De totale indruk is iets rommeliger dan die van de Crystal Cable, ongeveer op het niveau van de VdH. Dat komt omdat het laag wat meer dichtloopt en details in de hoge tonen minder worden weergegeven.



Qua presentatie is dit een geweldige kabel voor mensen die van groot houden. Een big band staat er in volle omvang, voor zover dat mogelijk is in een luisterruimte thuis. Zeker fijn om naar te luisteren en de kabel scoort over het geheel genomen bovenmatig. Hoge scores van het panel voor detailweergave en ruimte. De totaalscore van 22 punten geeft aan dat de kabel dicht bij de top zit, maar net niet mee kan komen in klank en neutraliteit. Toch wilde iedereen graag weten welk merk kabel het betrof, want hij prikkelde ontzettend de nieuwsgierigheid. De afwerking, soepelheid en robuustheid zouden zeker extra punten opleveren als daarop ook gescoord zou kunnen worden.

Resultaat

Resultaten

Wie het eerste deel van de kabeltest heeft gelezen, waarin interconnects werden beoordeeld die qua prijs rond of onder de 100 euro bleven, zag dat er nogal wat extremen waren. In het hogere prijssegment dat nu aan de beurt is, waren die extremen minder te vinden. De deelnemers liggen qua resultaat veel dichter bij elkaar. Bepaald niet verrassend voor ons als panel was, dat in dit segment de kabels ineens veel meer toevoegen aan de set. Het maakt de muziek losser, toegankelijker, boeiender, speelser en meer natuurlijk. Dat geldt voor pop, jazz en klassieke muziek. Een mooie set verdient een mooie kabel. Waarbij u zelf mag kiezen of u met een kabel de set afstemt op uw smaak, of dat u (dat zie ik veel liever) de meest neutrale kabel zoekt, zodat de componenten het werk doen. Twee kabels scoren aan de lage kant, Chord Company en AudioQuest. In de middenmoot valt Siltech. Drie kabels zitten in de top heel dicht bij elkaar, Crystal Cable, Van den Hul en Oehlbach. Dat zijn de smaakmakers van vandaag. Waarbij Crystal Cable het meeste geld kost, VdH betiteld mag worden als “Beste koop” en Oehlbach het wint met de presentatie.

Tot slot wil ik u niet onthouden wat een panellid, bij wijze van grap, opmerkte toen we aan het slot van de dag de muziek nog eens draaiden via een interconnect van topkwaliteit (2500 euro): “Eigenlijk zou ik van alle scores 1 punt af moeten trekken nu ik dit heb gehoord”. Het kan, zoals we allemaal al wisten, nog beter en veel beter. Niemand vind het realistisch om 2500 euro aan een interconnect uit te geven, die aan een cd-speler hangt van 2400 euro. Het werkt echter wel en geeft een schokkend resultaat. Probeert u het vooraleerst eens met de bovenstaande types. Bedenk, een kabel is een component, geen stukje dropveter. Wie een mooie set bezit, hoort kabels in het budget mee te nemen.


Op een rijtje:


Naschrift redactie:
De in deze test gerecenseerde Chord Company Chameleon Silver+ betreft helaas niet de actuele versie. Inmiddels zijn er een paar kleine wijzigingen in het model doorgevoerd waardoor de resultaten niet meer representatief zijn voor de huidig verkrijgbare versie. Ook de genoemde verkoopprijzen zijn inmiddels gewijzigd.
Voor de volledigheid: een Carnival Silver + van 1 meter heeft een advies verkoopprijs van 179 euro, en 149 euro voor een kabel van een halve meter.

 

Meer informatie:

The Chord Company
AudioQuest
Siltech
Crystal Cable
Van den Hul
Oehlbach

Deze multitest is in twee delen gepubliceerd. Het eerste deel kunt u hier lezen.

Gebruikte apparatuur:

Analoog:

V.Y.G.E.R. Baltic M platenspeler SME 312 pickup arm Goldring Eroica LX low output MC element

Digitaal:

PrimaLuna ProLogue Eight CD-speler

Versterking:

EAR 834P DeLuxe phono-versterker (Telefunken buizen) PrimaLuna ProLogue Two versterker (JJ Electronic buizen)

Luidsprekers:

Ruark Sabre III

Subwoofer:

Dynaudio Sub 250 actieve subwoofer

Stroomvoorziening:

Netsnoeren: Läpp (DIY), Supra LoRad (DIY) Netspanning: SEEC HQSN-4U netfillter, Supra MD-06 EU Mk II verdeelblok

Kabels en accessoires:

Interlinks analoog: Zie boven Interlink subwoofer: Siltech MXT New York LS-kabels: Chord Company Epic Super Twin Meubels: Quadraspire Sunoko-Vent LS-stands: Target MR60