Transfiguration Axia element

Onbekend maakt onbemind. Zou dat de reden zijn, dat ik lang heb moeten zoeken naar informatie over een Transfiguration Axia element? Kennelijk is de productie van Transfiguration niet erg groot, slechts in een handvol landen worden de elementen geïmporteerd. Waaronder Nederland, waar Hansted Audio de vertegenwoordiger is. Lang geleden vroeg ik Jesper Hansted naar de Aria, de voorloper van de Axia. Die heb ik nimmer in huis gekregen. Met de komst van de Axia wilde ik daar verandering in brengen. Hetgeen lukte en tot nu toe kunnen het element en ik heel goed samenleven.

Het bedrijf Transfiguration is in 1992 opgericht door operaliefhebber Seiji Yoshioka, precies in de tijd dat heel veel Japanse bedrijven stopten met het produceren van draaitafels en elementen wegens de sterk teruglopende vraag. Misschien is Seiji een visionair en voorzag hij de terugkeer van de liefde voor vinyl. Zijn eerste element, de "Yokeless MC Transducer" AF-1, werd heel snel een begerenswaardig bezit. De onconventionele bouw en de uitstekende eigenschappen trokken vooral de aandacht van de pers in Amerika en Duitsland.

Seiji Yoshioka bouwde zijn eerste echte MC-element op basis van een enkele ringmagneet. Nu, met de komst van drie nieuwe, in prijs oplopende elementen, is de enkele ringmagneet vervangen door een dubbele. De namen van de elementen luiden Axia, Phoenix en Orpheus. De Axia is het instapmodel, dat nog altijd een lieve duit kost. De plaatsing van de spoelen in het magneetveld is zodanig, dat een juk overbodig is. Normaal hebben de spoelen nogal wat ruimte en moet het juk zorgen voor concentratie van het magneetveld. Die ruimte veroorzaakt detailverlies en beperkt de dynamiek.

Het gebruik van een dubbele ringmagneet heeft volgens Transfiguration een aantal voordelen. Er zijn maar twee spoelen nodig in plaats van vier. Het magneetveld is overal even sterk, waarbij de spoelen precies in het krachtige deel van het magnetisch veld hangen. De dubbele spoel, aan het draaipunt van de cantilever vastgemaakt, minimaliseert de dynamische massa en de mechanische impedantie. De kenmerken van de Axia, naast het bovenstaande, zijn onder meer: een dubbele spoel uit zilverdraad, een resonantievrije behuizing afgestemd op de magneetvorm, een push pull demping om invloed van temperatuurschommelingen klein te houden en een diamant, die is geslepen volgens het Ogura PA model, met een afronding van 3 x 30 micrometer, die is gelijmd op een beangstigend ver uitstekende boron cantilever. Het element weegt 7 gram, heeft een output van 0,4 mV (gemeten bij 3,54 cm/s, 1 kHz), een interne impedantie van 10 Ohm; de Axia sluit het beste af boven de 20 Ohm en drukt het liefst met ca 2 gram op de plaat. De prijs is (na de recente stijging van de Yen) 1490 Euro.

Nummer drie

De Axia is het derde element in korte tijd, dat een plekje vindt in mijn SME 5009 arm. Eerst was er een Phase Tech P3, toen een ZYX 4D-X/SB2 en nu de Transfiguration Axia. Allemaal kijken ze aan tegen een H(et) A(udio) T(eam) phonoversterker, die op 100 Ohm afsluit en is voorzien van Lundahl trafo’s, gevolgd door een buizenschakeling. Daarvandaan gaat het signaal door een H.A.T. lijnvoorversterker en Manley Snapper eindversterkers, om uiteindelijk terecht te komen in een set Focal Diablo Utopia luidsprekers.

Elke signaalweg voert door Crystal Cables, met uitzondering van de Van den Hul kabel aan de SME arm. De stroomvoorziening wordt voorbeeldig schoon gehouden door Kemp apparatuur. De draaitafel staat vrij van de ondergrond door een Gingko Audio platform, dat wezenlijk bijdraagt aan het eindresultaat. Masterbase, Composite Products, andere voetjes en plexiglas platen maken de ondergronden af. Aan de muur hangen Acoustic System resonators. Tussendoor heeft de Axia nog Focal Electra 937Be luidsprekers gezien, een Pure Sound A30/P10 versterker/phonoversterker-combinatie en een gemodificeerde Xindak phonoversterker met eigen Xindak step-up trafo’s. Een ruime keuze aan phonotrappen en trafo’s, kunnen we wel stellen.

Zwart goud

In een eerder verslag heb ik al aangegeven, dat een pickup-element voor een groot deel klinkt zoals zijn omgeving dat dicteert. De arm is van belang, de platenspeler, de voeding van de speler, de ondergrond, de kabels, de phonoversterker en zijn instelling, de versterker, de luidsprekers en de luisterruimte. Een zeer complex geheel. Vandaar dat u een recensie van een pickup-element nooit mag lezen als zijnde volkomen van toepassing op uw eigen situatie. Wij recensenten kunnen slechts aangeven, dat een element meer of minder presteert in onze eigen situatie. Daar schijnt het karakter van het element doorheen. Dat karakter en de prestatie zullen we omschrijven, maar laat u nooit wijsmaken, dat een goede of slechte recensie van een element 100% van toepassing is op uw situatie.

U mag, moet zelfs, van een recensent verwachten dat hij of zij eerlijk en objectief aangeeft hoe hij/zij het “samenzijn” met een element heeft beleefd. Daarna kunt u zelf beslissen, of het de moeite waard is om naar de winkel te lopen en te gaan luisteren. Mijn samenzijn heeft inmiddels de vorm van samenwonen met de Axia aangenomen. Vanaf 31 december 2008 leven we in één ruimte. Genoeg tijd om aan elkaar te wennen en elkaar door en door te leren kennen. Het was een leerzame ervaring om van een Phase Tech P3 over te stappen op een ZYX 4D-X en verder te draaien met de Axia. De P3 was lange tijd mijn referentie, tot de matige aftasteigenschappen van het element mij steeds meer gingen tegenstaan. In een 12” arm gaat het prima, maar een lichte 9” als de SME 5009 is geen goede combinatie. De ZYX maakte dat nog eens extra duidelijk, omdat die zich wel thuis voelt op de Transrotor Super Seven (die geen 12” arm accepteert). De ZYX spoorde met gemak door alle groeven en bood daarbij een oneindig inzicht in details en opname. Meer dan de P3 dat ooit deed. De P3 en de ZYX presenteren zich heel verschillend. De P3 is wild, ruig, opwindend, heftig in dynamiek. De ZYX is beschaafder, rustiger, verre van ruig, juist zeer verfijnd. Daar tussenin valt (ook in prijs) de Transfiguration Axia. Voordat ik in ga op individuele platen die de Axia mocht aftasten, kan ik grofweg stellen dat de Axia rustiger is dan de P-3, wilder dan de 4D-X, het beste spoort van alle drie, minder detail geeft dan de ZYX, wellicht de beste allrounder is van de drie. Dat geldt zonder meer voor mij in de SME 5009. Ook al mis ik soms de spitsheid van de P3 en mis ik de overvoed aan intieme details van de 4D-X.

Snel, dynamisch, aangenaam

De reden om de Axia te behouden is voornamelijk te zoeken in de wijze, waarop het element de muziek presenteert. Snel, rijk aan dynamiek, aangenaam, met een neutrale klankkleur en niet analytisch. Tot op heden heb ik geen plaat kunnen vinden die niet te draaien viel vanwege de opname, de plaatruis, slijtage aan de groef of een andere reden. Slechts de muziek zelf viel soms tegen, maar dat is een kwestie van smaak en stemming op dat moment.

De Axia blijkt door elke groef te sporen (op een testplaat tot 90 µm). Dat zorgt ervoor, dat er nooit extra vervorming te horen is, die wordt veroorzaakt door modulatie. De presentatie is zeer open, met een goed stereobeeld dat ook in diepte presteert en bovendien op de juiste hoogte weet af te beelden. De weergave van de lage tonen gaat diep, al is de ZYX daarin de overtreffende trap. Het middengebied is uitermate zuiver, laat stemmen volop de ruimte, geeft plaats aan heel veel instrumenten. De hoge tonen weergave is puntig en detailrijk (in puntigheid de mindere van de P3, in detaillering de betere, precies omgekeerd t.o.v. de 4D-X).

De Axia is heel melodieus, zoals ik nu hoor, terwijl de Anita Kerr Singers voorbijkomen. Stemmen zijn perfect van elkaar te onderscheiden en vormen een zuiver geheel. Tot een solo-stem naar voren wordt gehaald, dan staat de stem inderdaad meer naar de luisteraar toe. Het herschapen stereobeeld is wijd en vrij van de luidsprekers. Geen stem blijft hangen in de conus. Het orkest losjes op de achtergrond. In de stijl van die tijd, lees: James Last, Mantovani, Dick Bakker en andere romantiek. Jongeren zullen Anita Kerr beschouwen als een fossiel uit de oudheid. Helemaal ongelijk hebben ze niet. De plaat is uit 1972, terwijl iemand als Duffy toen zelfs nog geboren moest worden. Die was uiteindelijk 23 toen ze in 2008 Rockferry uitbracht. Leverbaar op vinyl en cd; de keuze was eenvoudig. Dus draait de dame onder Axia door en laat me genieten van hedendaagse muziek. Ondanks het enorme verschil in de muziek tussen Kerr en Duffy zijn de aftasteigenschappen van de Axia gelijk te noemen. Los, gemakkelijk, veel inzicht in de opname, stem uitstekend, muziek achter de zangeres gepositioneerd.

Fraai evenwicht tussen de hoge, lage en middentonen. Geen schreeuwerigheid, geen scherpte, ook geen (te) afgerond geheel waarin zo gemakkelijk details verloren kunnen raken. De balans is mooi neutraal. De lage tonen beoordelen is lastig, omdat mijn monitors niet zo heel diep gaan. Een subje doet wel iets aardigs, maar is te sloom om hard te kunnen meespelen. Daar moet nog iets beters voor komen. Dat de sub de zaak overduidelijk vertraagt, bewijst mij trouwens twee dingen: de speakers zijn razendsnel in weergave en het Axia element vraagt, eerder eist een zelfde soort snelheid. Ik houd van snelheid, omdat snelheid de muziek dicht bij een live-concert brengt. Je kunt van hoorns en PA-systemen zeggen wat je wilt, de weergave wordt er nooit traag of saai mee. Hetzelfde gaat op voor klassieke live-muziek. Snelheid is dan terug te leiden tot dynamiek. Is de set langzaam, dan zakt het volume al in voordat het ooit zijn maximum heeft kunnen halen.

Geen compromis

Het voorgaande doet u wellicht vermoeden dat de Transfiguration Axia een voor mij passend compromis is tussen Phase Tech en ZYX. Deels is dat inderdaad zo, maar het zou de Axia tekort doen. Want een compromis heeft de nare bijsmaak, nooit datgene te zijn wat iemand nastreeft. Het is daarom beter, de Axia nadrukkelijk ook op zijn eigen merites te beoordelen. Het is een eigen unieke “persoonlijkheid”, die speelt en op zijn eigen manier het uiterste uit de groef probeert te trekken. Rijk gelardeerd met akkoorden.

Ik zou nog kunnen ingaan op Sara K., klassieke platen, Stacey Kent, Dire Straits, Oscar Peterson en de vele andere platen die uit het rek zijn gehaald. Ik ben bang dat ik teveel in herhalingen ga vervallen. De Axia is namelijk geen element dat een voorkeur aan de dag legt voor bepaalde muziek. Dus zal een gelijkluidende terminologie steeds terugkomen. Het element is in dat opzicht een kameleon, het past zich aan de muzikale omgeving van dat moment aan. Er valt uren naar te luisteren. Is er vervorming hoorbaar, dan is dat of een beschadiging van de groef, of er hangt vuil aan de naaldtip. De Axia heeft niet zoveel problemen met onvolkomenheden, plaatruis en krasjes vallen daardoor niet of nauwelijks op, maar wel met stofjes aan de naaldpunt. De set laat dat direct horen. Een klein nadeel van vinyl.

Een potje Extreme Phono Stylus Cleaner doet wonderen en is onmisbaar. Intussen speelt een piano nadrukkelijk in de huiskamer. Met een zachte geplukte bas en een enkel percussie-instrument. Telkens ben ik aangenaam verrast hoe heerlijk de Axia dat presenteert. Waarbij de stand van de volumeregelaar geen rol speelt. Fijn voor de buren. Het geheel blijft compleet en overeind op lage niveaus. Geef ik gas en speelt dezelfde band voluit: geen enkel punt, dat gaat net zo lekker. De Transfiguration Axia is in de set een component, die nooit zelf de aandacht vraagt, niet opvalt met een bepaalde eigenschap, maar evenmin zichzelf wegcijfert, omdat het daarvoor veel te ver boven het maaiveld uitsteekt. Het is een heel evenwichtig element, waarmee Seiji Yoshioka zijn lijn topelementen voort zet in een nieuwe richting. Hij laat mij nog even verder genieten met Kari Bremnes. Ik weet dat nog vele platen zullen volgen, vandaag, morgen, overmorgen etc.

Samengevat

Onlangs sprak ik een vriendje en ik merkte en passsant op “dat ik af en toe een cd draai”. Hij keek me aan en trok de conclusie dat vinyl kennelijk 90% van de tijd staat te spelen. Hij sloeg de spijker op zijn kop. Ik draai graag platen, altijd al gedaan, maar ik kan niet ontkennen dat de Transfiguration Axia leidt tot een herontdekking van mijn zwarte goud. Het gemak waarmee het element speelt, is gekoppeld aan zuiverheid in weergave en het uitstekende sporen. Die eigenschappen maken het tot een muziekbron die keer op keer laat horen, hoe goed het medium mee kan in een tijd dat alles digitaal moet zijn. Waarbij ik de cd-weergave absoluut niet verketter, mijn lp/cd collectie is ongeveer even groot.

Maar heb ik de keuze uit cd of lp van dezelfde opname, dan gaat veelal de voorkeur uit naar de vinyl-versie. De Axia blijkt na ruim zeven weken spelen niets aan glans te hebben verloren. Hij laat me genieten van mijn muziek, brengt me in vervoering, kan een traan trekken. Ongeacht of het gaat om pop, jazz of klassiek. In mijn set past hij perfect en de SME 5009 arm lijkt voor het element gemaakt. Bewonder de klank, de rust die beslist niet verloren gaat in sloomheid, geniet van het brede toonspectrum, van de stereoweergave, van stemmen en instrumenten. Verwacht geen dramatische uitspattingen in de weergave van de Axia, daarvoor is hij te neutraal, zoals het behoort te zijn. Als de Axia een vrouw zou zijn past ze niet in het beeld dat men doorgaans heeft van een burgertrutje, evenmin is het een met siliconen gevulde sexbom. Het is meer een degelijke, aantrekkelijke, liefhebbende vrouw. Daarom van harte aanbevolen om een flinke tijd mee te gaan samenwonen.

Prijs:

Transfiguration Axia 1490 Euro

Importeur: