Klangwerk (audio)PHIL luidspreker

Voor het eerst sinds hun komst, begin januari van dit jaar, gaan mijn eigen speakers van hun plaats. Dat moet wel, want de Klangwerk PHIL luidsprekers wensen met de rug tegen de muur te staan. Hoe dichter bij de muur, des te beter eigenlijk. Je mag ze zelfs aan de muur ophangen, als je de moeite neemt om de voet er even af te schroeven. Dat aan de muur hangen gaat me een stapje te ver. Dus zet ik ze neer zoals de importeur heeft verzocht. Lekker ingedraaid en mooi vrij van objecten in de omgeving.

Omdat de Klangwerk PHIL meer een luidspreker lijkt, die een doelgroep zal aanspreken die houdt van eenvoud, muziek en schoonheid, lijkt het me nauwelijks interessant om heel diep in te gaan op de technische aspecten. Edoch, wie naar deze lange doos luistert, zal worden gegrepen door de klankkwaliteit en zal daarom toch willen weten, hoe dat geluid tot stand komt. Vandaar in vogelvlucht de PHIL uitgelegd.

De kast meet 100 x 21 cm en is slechts 9,5 cm diep. Wie de voet meetelt komt op 19 cm. In de kast slechts twee units, beide van Audax. Een titanium dometweeter met een soort van faseplug, daaronder een 10 cm basweergever met een door Audax gepatenteerde HDA (High Definition Aerogel) conus. De ondiepe kast is gemaakt van MDF, daarna gespoten met Nextel verf (de onverslijtbare verfsoort). Het front, dat met soepel rubber is ontkoppeld van de kast, is van het harde materiaal Creanit. Creanit heeft een veel hogere dichtheid dan MDF en laat zich daardoor perfect afwerken. Omdat het zo hard is, kan het nauwelijks beschadigen. De fronten kunnen in alle RAL kleuren worden gespoten en later met een gerust hart naar een andere kleur worden gebracht. Verandert het interieur, dan verandert de PHIL mee.

De kast bevat een basreflexsysteem, met een speciale demping en versteviging met dwarslatten en bitumen. Het rendement van de tweeter is wat verbeterd door in het front een korte hoornvorm te frezen. Omdat de basluidspreker ook iets naar achteren is gezet, past daar een doekje voor. De luidsprekers moeten tegen de wand staan. Niet los in de ruimte. Daarnaast is het wenselijk (als ze niet aan de wand hangen) om ze sterk in te draaien, zodat de as van de tweeters een snijpunt heeft vóór de luisterpositie. De website van Klangwerk geeft uitgebreide informatie over zowel het systeem als de juiste wijze van opstellen. In alles op de site en aan de luidspreker merk je, hoe serieus de ontwerper van Klangwerk met zijn producten omgaat.

Om te luisteren sloot ik de (audio)PHIL aan op een paar forse buizenversterkers van Manley Labs, met daarvoor H.A.T. voor- en phonoversterker. Als cd-speler kwam mijn gemodificeerde Lua goed van pas. Voor het draaien van vinyl staat er een Transrotor platenspeler, die veelvuldig is gebruikt vanwege mijn voorliefde voor lp’s. De bekabeling is allemaal van Crystal Cable, dun en eigenlijk alleen al qua uiterlijk mooi aansluitend bij de PHIL. Omdat ik in een wijk woon waar de stroom verontreinigd is, stelde ik de nodige Kemp Elektroniks filters op om de set schone stroom te bezorgen. De totaalprijs van de set overtreft de prijs van de luidsprekers, een gegeven dat mee kan wegen in het eindresultaat. Waarbij ik gerust durf te stellen, dat het met een streepje minder elektronica eveneens genieten zal zijn van de PHIL. In de kamer zijn nog wat speciale maatregelen getroffen voor een betere akoestiek, iets dat niets met de PHIL te maken heeft, wel met mijn dagelijks genieten van muziek met mijn eigen of over een paar ter recensie aangeboden luidsprekers. Het is geen speciale luisterruimte, het is evenmin een ruimte met een slechte akoestiek. Het is eigenlijk de betere gemiddelde huiskamer.

Spelen en spelen

Net nieuw binnengekomen is een fraaie lp van Count Basie and the Kansas City 7. Een heerlijke oude jazz-opname uit 1962 met daarop, naast Count Basie, mensen als Thad Jones op trompet en Sonny Payne op drums. Wat Klangwerk goed laat horen, is de droge opname techniek van toen. Elk instrument heeft zo zijn plek en komt daar niet vandaan. Slagwerk is helemaal rechts opgenomen. Soms lijkt het of je slechts de twee speakers hoort, vooral de trompet zit er links diep in, maar dan ontstaat opeens die virtuele middenspeaker en laat Klangwerk zien, dat het alleen plakt als de mastering engineer Rudy van Gelder dat zo heeft bedoeld. De lp is mij nog te onbekend om waardeoordelen te gaan geven, dus door naar meer bekend werk.

Een heerlijke verzamelaar met de beste nummers van Dire Straits en hun baasje Mark Knopfler. Sultans Of Swing heeft nog niets van zijn glorie verloren. Ogenblikkelijk wordt duidelijk dat het plakken aan de speakers inderdaad te maken heeft gehad met de Count Basie lp. Het is volkomen weg. Een lekker homogeen geheel, dat zich voor mij afspeelt, vormt de band. Vanuit de ondiepe weergevers gaat het opvallend diep in het laag. Diep genoeg om niet de behoefte te hebben een subwoofer bij te zetten. Tot het moment dat ik daar even mee experimenteer. Nu winnen de PHIL’s één, twee tot drie dimensies extra. Meer ruimte, lossere klank, meer gedragen hoog en midden met iets meer stevigheid. Nodig is het niet, prettig is het wel dat de PHIL zo goed reageert op mijn Velodyne die ik slechts laat werken tot ongeveer 50 Hertz. Tenslotte zit in de Klangwerk een heel kleine woofer en die mag je best een handje helpen.

Love Over Gold is eveneens blij met dat streepje extra. Een opmerking van de maker van Klangwerk, die ik in München recent ontmoette, schiet me in gedachten. Als je de PHIL tegen de muur hangt win je nog wat in het laag. Het zou zomaar de streep kunnen zijn die ik nu extern toevoeg. Terug naar wat de luidspreker staat te presteren. Welnu, met de Dire Straits is dat uitermate bevredigend. Het midden is vrij van enige hardheid, terwijl het toch wijd open ligt en stemmen alle ruimte krijgen. Hoge tonen zijn zuiver en als van zijde. Zonder spitsheid in te leveren zoals percussie in alle vormen laat horen. Een xylofoon krijgt een hoofdrol toebedeeld dit keer. Hij klinkt haast levensecht. Haast ja, niets kan het originele instrument exact imiteren. Zeker niet in een huiskamer. Toen mijn vrouw nog thuis piano speelde, kreeg ik het niet voor elkaar dat instrument tot in de finesses na te spelen. Wederom is het geen kritiek op de PHIL, slechts een constatering van een feit. De xylofoon, daar waren we gebleven. Hij heeft iets vrolijks over zich, heerlijk levendig.

Van Dire Straits naar Duffy

Net zo min als u speel ook ik niet alleen Dire Straits. Duffy verschijnt uit het niets. Haar Rockferry is op lp verkrijgbaar. Niet moeilijk kiezen, het vinyl ligt al onder de puck. Eerst het minder bekende Serious om vervolgens tophit Stepping Stone onder de diamant door te jagen. In Serious hoor je de brutale mond van Duffy goed terug. Op een heel natuurlijke en eerlijke manier. Haar stem staat redelijk goed op hoogte, dat mag iets nog stijgen, vrij in de ruimte, zoals steeds elk instrument wordt weergegeven. Ik krijg genoeg druk en informatie om deze rock-lp stevig neer te zetten. Zelfs al is dit geen luidspreker voor de headbangers, dan nog staat hij zijn mannetje met ruig of ruiger werk.

Weg van de dames, weg van de lp met een cd van Francis Cabrel met de titel Samedi Soir Sur La Terre. Veel akoestische instrumenten, die de Fransman begeleiden door de 10 tracks. Fijn materiaal om een speaker op te beoordelen, mede omdat de gitaar her en der vet is opgenomen. Eigenlijk precies zoals een gitaar hoort te zijn. Opnieuw speelt de percussie erg fraai op de Klangwerk. Met die heerlijke stevigheid die daar bij hoort te zijn. Een blazerssectie valt in, ook al zo mooi vol en vet. Een klank die me doet denken aan de beste direct-to-disc opnames van de jaren ’70. Orgel erachter, bas om het ritme vast te houden, jazzy en een beetje funky. Niet verwonderlijk dat mijn vrouw Francis al gelijk in het hart sloot. Het zal vast niet bij deze ene cd blijven. Op naar Frankrijk. Overigens, op weg naar onze (gelukkig niet open) keuken achtervolgt de stem van Cabrel mij op een manier alsof hij lijfelijk aanwezig is in de huiskamer. Dat is altijd een goed teken, dat het lijkt alsof er iemand in de kamer staat terwijl jij daar zelf niet bent. Tot aan de laatste track draai ik de cd uit. Prachtige opname, heel dicht bij pure muziek waar je bij kunt staan.

Een andere wereld, een ander continent, een ander mens. Eliane Elias speelt van haar nieuwste cd Bossa Nova Stories de track The More I See You. Alweer die aanwezigheid, die als een aangename spanning in de lucht hangt. Hier gebeurt echt iets bijzonders. Dacht ik eerder, dat Klangwerk mogelijk veel geld vraagt voor de luidsprekers, ga ik meer en meer beseffen hoe gigantisch veel denkwerk achter dit simpel ogende systeem schuilgaat. De prijs van 4600 Euro per paar is zeer goed te rechtvaardigen. Zeker als ik in ogenschouw neem, hoe weinig ruimte de PHIL vraagt, zolang hij op zijn favoriete plek staat. Dat wil zeggen: met de rug tegen de muur. Zing maar lekker verder Eliane. Je bent warm en koesterend met de bossa nova interpretaties van bekende evergreens. Als laatste stapje gaat de sub nog even aan. Hmm, dat wordt teveel laag in dit geval, die moet zeker een paar niveaus terug. Zonder gaat het eigenlijk prima als de cd al met een boost in het laag is gemasterd.

Feng Zi Cun

Er inmiddels geheel van overtuigd dat stem, jazz en pop uitstekend gedraaid kunnen worden op Klangwerk, draai ik track 11 van de Crystal Cable Arabesque cd, een werk van Saint-Saëns, dat altijd het spooksloot van de Efteling in gedachten naar boven haalt. Kleine, zachte spelmomenten, lieflijk, wisselen af met een vol inzettend orkest dat met geweld de Klangwerk van de muur probeert te drukken. Alweer een weergave die tot in de puntjes is verzorgd.

Zoekend naar minpunten realiseer ik mij, dat ik die niet heb genoemd, om de simpele reden dat ik ze niet kan vinden. Hoogstens is de prijs van de PHIL zodanig, dat hij in veel gevallen te kostbaar zal zijn om in een gezinsbudget te passen. Dat is jammer, want ik gun hem iedereen van harte. Als ik deze zin tik, speelt het orkest op volle sterkte en lijkt mijn woorden alleen maar te willen onderstrepen. Geen krimp van Klangwerk, wat een wonderlijke luidspreker, zo’n kleine woofer en dan toch helemaal los gaan.

The Psalms Of David, in dit geval When The Lord Turned Again ken ik al heel erg lang. De opname is echt oud. Groot koor, zwaar orgel en eindelijk vind ik een werk waar de PHIL een zware dobber aan heeft. Het kan, maar houdt niet over. Als straf vlieg ik haast tegen het plafond op de fluit van Feng Zi Cun. Ooit gehoord op de Crystal Cable cd? Zo niet: doen! Pas op met het volume, of u zit net zo bleekjes op de bank als ik. Volkomen zuiver tot op (te) hoog volume. Terug bij waar we waren, de allesetende PHIL. Er zijn grenzen aan een tekst, ik zou een halve platen- en cd-kast langs willen laten komen. Dat kan helaas niet. Het blijft bij indrukken die ik kan neerzetten.

Zoals een cellowerk van Pieter Wispelwey. Een werk van Bach voor solo-cello beneemt mij haast de adem van schoonheid. Zowel de klankkast als de snaren krijgen alle aandacht van de PHIL. Pieter is een fenomeen, zijn cellospel behoort tot het beste, dat verkrijgbaar is. Zoiets verdient een mooie set, een correcte opstelling en aandacht voor elk facet in de weergaveketen. Een gegeven, dat Klangwerk uitstekend kan invullen waar het de weergevers betreft. Dat de rest van mijn keten ook niet de minste is, speelt uiteraard een belangrijke rol. Het is de synergie die tot opmerkelijke resultaten zal leiden, iets waar de dealer u graag mee helpt.

Uitgespeeld

De importeur van Klangwerk moet bijkans geplaagd worden door een gespleten persoonlijkheid. Want enerzijds zijn de luidsprekers van Klangwerk gedoemd te worden toegepast in ruimtes waar de vormgeving mogelijk de hoofdrol speelt, anderzijds zijn ze (ik spreek voor de PHIL, want die staat hier) zo goed dat ze een muziekliefhebber zullen verbazen. Het verzoek van de importeur was de recensie mede te richten op het bijzondere van de vormgeving en de toepasbaarheid in omgevingen waar een binnenhuisarchitect de scepter heeft gezwaaid. Daar wilde ik best aan meewerken, maar ik ben te veel gegrepen door de klankkwaliteit van de PHIL om de nadruk te leggen op het designaspect.

De kern van het bovenstaande betoog lijkt zo tweeslachtig, het geweldige is dat twee werelden verenigbaar blijken. De vreugde van muziekbeleving, niet versus maar nu eens in het verlengde van een mooie inrichting. Niet uit mini speakers, dat is onrealistisch, maar uit een goed uitziende kast, plat, tegen de muur te zetten of zelfs op te hangen, onopvallend en ontworpen door een architect. Vasthoudend aan die gedachte staat niets meer in de weg om uw binnenhuisarchitect en partner te overtuigen, dat vorm en functie verenigd zijn in een klasseweergever. Van zulke klasse, dat hij desnoods aan een audiofiel verkocht mag worden die vorm en design een biet zal zijn. Klangwerk gaat Nederland veroveren, ik voorspelde dat jaren geleden op de beurs in München tijdens de introductie daar, ik zie de voorspelling langzaam waarheid worden. Spelen met de PHIL was gewoon………. mooi!

Prijs:

Klangwerk PHIL 4600 Euro per paar

Importeur:

Terrason Audio BV
Herenstraat 71A
3431 CX Nieuwegein
Telefoon 06 26776787
Fax 030 2340716
Email: info@terrason-audio.nl