Hegel CDP4a Mk2

Hegel noemt hun topspeler trots `reference CD player`. Dat dat niet overdreven is, blijkt zowel uit de zeer verfijnde en grotendeels binnenshuis ontwikkelde technologie als de prestaties. Op dat laaste punt wordt straks verder ingegaan want de technische ins & outs van deze Scandinavier zijn op zijn zachtst gezegd noemenswaardig.

De CDP4a Mk2 is voorzien van een multilevel `SynchroDAC` circuit met 24 bit resolutie en synchrone upsampling tot 352 kHz. Het Dac-circuit heeft een zuiver gebalanceerde topologie, aldus de fabrikant. Van de tegenwoordig nagenoeg universeel toegepaste asynchrone upsampling maakt Hegel geen gebruik. De reden? Volgens Hegel zullen bij asynchrone upsampling tijdbasis fouten worden omgezet in amplitudefouten. De Hegel CD-spelers werken daarom met gesynchroniseerde upsampling. Voor een dergelijk systeem is een ijzeren timing-discipline nodig, waarvoor Hegel de Direct Masterclock technologie heeft ontwikkeld wat in samenwerking met hun SynchroDAC circuit D/A conversiefouten tot een minimum moet beperken zonder aan amplituderesolutie in te boeten.

Via een digitaal filter met een lineair faseverloop gaat het signaal naar het uitgangscircuit wat in het Hegeliaans de LineDriver heet (Hegel is net als MartinLogan vrij scheutig met termen en trademarks). Dat LineDriver circuit maakt het mogelijk om vele kabeltypen en grote kabellengtes te gebruiken en in dat opzicht doet het denken aan het C.E.C. LEF (Load Effect Free) circuit. In dit geval wordt de hoge belastingstabiliteit bereikt door een grote stroomcapaciteit, zeer strak geregelde voedingslijnen en natuurlijk de gebalanceerde opzet. Dat maakt de CDP4A Mk2 niet alleen ongevoeliger voor kabels maar ook minder afhankelijk van randapparatuur. De CDP4a Mk2 maakt geen gebruik van een standaard OEM servoprint voor het loopwerk maar is voorzien van Hegel`s eigen interne klok en servocircuit. Die twee circuits bevinden zich bij veel standaard servo`s op dezelfde print, met nadelige gevolgen voor de klok en de optische uitlezing van de zilveren schijven.

Dat heeft mede te maken met relatief hoge stoorniveaus van de loopwerkaansturing maar ook met een suboptimale aansturing van de servomotoren en de fotodiode. Bij de CDP4a Mk2 bevindt de zogeheten master-klok zich daarom op de DAC print, van waaruit de D/A omzetter en de loopwerkservo worden gedirigeerd. Hegel`s Superclock2 heeft een jitterniveau van slechts 10 picoseconden (de eerder besproken CDP2a had reeds een relatief laag niveau van 14 ps). Bij het ontwerp van de Hegel servo is extra aandacht besteed aan het zoveel mogelijk scheiden van de fotodiode- en servomotor-circuits. Daardoor zal de gevoelige fotodiode minder worden gestoord door zijn elektromechanische collega`s en kunnen de focusspoelen van de laserslede met grotere precisie worden gepositioneerd.

De grootste verschillen

De grootste verschillen met de eerder besproken Hegel CDP2a Mk2 zijn volgens de fabrikant te vinden in de meer geavanceerde analoge circuits die zijn opgebouwd met een hogere componentkwaliteit en nauwere toleranties. Daarnaast is de voeding meer uitgebreid, met veel regulatoren en buffering. De Superclock2 en het uitgekiende servocircuit zijn ongetwijfeld zeer cruciale onderdelen van het nieuwe Hegel vlaggenschip. De CDP4a Mk2 oogt tijdloos en straalt een bepaald Scandinavisch minimalisme uit. Het aluminium front is gestraald met glasdeeltjes, de rest van het chassis is geborsteld en helder of zwart geanodiseerd. Hegel`s topspeler maakt van binnen een even degelijke als doordachte indruk. Het Sony KSS-213Q loopwerk is via veren en rubbers met de kantelplaat een Sony KSM-2.2 lademechanisme verbonden. Aan dat lademechanisme zijn nog enkele kleine modificaties toegevoegd; zo zijn tussen de klembrug en diens montagepunten kunststof foliestrippen aangebracht, ter ontkoppeling van dat (altijd licht resonante) onderdeel. Aan de linker zijde van het loopwerk bevindt zich een ruim opgezette audioprint met opvallend veel capacitieve buffering (uit de kluiten gewassen elco`s) en een woud van spanningsregulatoren.

Rechts bevindt zich een al even fraaie voedingsprint met alweer zeer hoogwaardige elco`s en een ringkerntrafo. Het chassis is zo solide als maar kan, het resultaat van dikke metaalplaten en bescheiden (Britse) afmetingen. De soliditeit en het materiaalgebruik leiden ertoe dat deze speler eerder als een stuk hoogwaardig gereedschap dan als doorsnee apparaat aanvoelt. Aan de voorzijde wordt het display door twee ronde, multifunctionele toetsen geflankeerd. Heel minimalistisch en praktisch, behalve de standby functie van de linker toets wat nog wel eens tot onbedoelde uitschakeling kan leiden. Overigens doet de play-functie ook dienst als pauze, in de vorm van dubbelklik bediening. De diep geborstelde topplaat -die ondergetekende doet denken aan Cello apparatuur- is tamelijk vrij van klopgeesten, oftewel: het reageert gereserveerd op aankloppen. Zo hoort het. De achterzijde is al even spaars bezet als het front maar toch is er in voldoende `connectivity` voorzien. De analoge uitgang is zowel uitgevoerd als ongebalanceerd (met cinchbussen) als gebalanceerd (met XLR chassis). In beide gevallen ligt het maximale signaalniveau op 2,3 Volt. De digitale uitgang is eveneens als cinchbus uitgevoerd (75 Ohm S/P-DIF) en een IEC ingang biedt de mogelijkheid tot het uitwisselen van de lichtnetkabel. De CDP4a Mk2 meet 8X43X29 centimeter (HXBXD) en legt een niet mis te verstaan gewicht van 10 kilo in de schaal. Hij is leverbaar in het zogenoemde pearl silver of zwart en wordt geleverd met de fraaie aluminium Hegel RC2 remote.

Luisteren

De goed ingespeelde Hegel werd via de ongebalanceerde analoge uitgangen verbonden met de Heed Obelisk SI versterker terwijl het via de (correct gepoolde) meegeleverde netkabel op de lichtnetstrip werd aangesloten. Van het onvolprezen Chris Thomas King album Red Mud werd de gelijknamige track beluisterd. Deze meesterlijke bluestrack, bestaande uit snappy percussie, prachtig opgenomen gitaarspel en King`s gekweld klinkende zangstem werd op uiterst stabiele en sonore wijze vertolkt. Met name de bottleneck slide`s waren een lust voor het audiofiele oor; organisch, rijk en met duidelijk weergegeven beweeglijkheid. De CDP4a Mk2 weet ook raad met het overbrengen van dynamisch contrast, wat vooral goed tot uiting kwam bij het snarenspel op de National Resophonic gitaar.

De prettige combinatie van souplesse en dynamische expressiviteit waarmee de Hegel topspeler te werk gaat, zorgde steeds voor geheel of grotendeels uitgeluisterde albums, ook wanneer het een zilveren of gouden schijf met slechts enkele persoonlijke favorieten betrof. Deze speler maakt muziek luisteren niet alleen plezierig maar ook interessant, wat kan leiden tot een verbrede muzikale horizon. Een ander interessant facet van de presentatie is het hoge luistercomfort zonder een daaraan gekoppelde versluiering. Een ronde, warme en onkritische weergave voorkomt auditieve stress maar kan in bepaalde situaties beperkend gaan werken op de overdracht van muzikaal drama. Bij de CDP4a Mk2 is daar gelukkig geen sprake van; deze digitale bron geeft als het ware even gul met beide handen waardoor expresiviteit goed tot uiting kan komen, zonder dat men hoeft in te boeten aan luistercomfort.

Pace, Rhytm & Timing

Een breedbandig en intertonaal correcte timing is nodig voor de volledige overdracht van ritmische punctuering en `swing`. Het belang daarvan kreeg begin jaren `80 grote bekendheid toen de Britse luidsprekerontwerper en professionele audio-journalist Martin Colloms zijn opvallende term `Pace, Rhythm & Timing` in een aantal publicaties naar voren bracht (verschillende Britse audiofabrikanten hebben daar sindsdien dankbaar gebruik van gemaakt). Qua PRaT-factor slaat deze Hegel de temporale spijker heel precies op de kop. Maar dan niet alleen in één bepaalde frequentieband, zoals helaas het geval is bij sommige digitale spelers. Een goede overdracht van PRaT moet ongeacht het bronmateriaal overeind blijven en dat was zeker het geval met de opper-Hegel. Een duidelijke indicatie dat het minutieus uitgedokterde klok/servo/dac systeem zijn auditieve vruchten afwerpt.

Jazz staat hoog in het vaandel bij veel Scandinavische muziekliefhebbers dus werden er vele Jazz-klassiekers beluisterd zoals Night Train van het Oscar Petersen Trio. De ongedwongen swing en de inherente souplesse waarmee deze meestermuzikanten te werk gaan kwam dusdanig goed uit de verf, dat de track tweemaal werd beluisterd. De knorrende en kreunende bassolo van Ray Brown moest namelijk nogmaals worden gehoord en beide keren werd er breed grijnzend en hoofdschuddend geluisterd. Het ultra-ontspannen en tegelijkertijd zeer precieze drumspel van Ed Thigpen kreeg een duidelijke dieptestaffeling en scherpe focus mee. Wat een luistergenot. De Richard Thompson CD Mock Tudor werd tevoorschijn gehaald om de track Dry My Tears And Move On te beluisteren. De droeve zangstem van Richard Thompson werd haarscherp afgebeeld terwijl bij het stevige plukspel van bassist Danny Thompson het kenmerkende gebalde en elastische karakter heel goed naar voren kwam, zonder te `buikig` te worden. De zware dreunen van de drums kwamen net iets tekort aan push maar de articulatie waarmee alle percussieve klanken werden vertolkt maakte dat meer dan goed. Alhoewel deze track hier wel eens op meer stuwende en geaarde wijze werd gehoord, deed de Hegel speler de muziek qua zeggingskracht geenszins tekort. Zeggingskracht dus, geen klankmatig vertoon. Dat is wat deze edele Noor bovenal biedt.

Conclusie

Deze CD-speler dringt zich nooit aan de luisteraar op en weet alle nuances en de `body` van muziekinstrumenten of zang volledig tot hun recht te laten komen. Daarnaast kunnen de verschillende partijen van een muziekstuk tegelijkertijd worden gevolgd, zonder een spoor van segmentering. Een opmerkelijk apparaat, deze Hegel en dat geldt niet alleen voor de klankmatige prestaties.

De oerdegelijke constructie en het simplistische design zullen bij velen goed in de audiofiele smaak vallen. Hegel mag dan niet tot de meest bekende high-end audiomerken behoren maar het verfijnde ontwerp en de swingende muzikale weergave van de CDP4a Mk2 kunnen daar snel verandering in gaan brengen.

Aanvullende informatie:

Importeur Hegel Music Systems: Hifinesse;
Internet: www.hifinesse.nl
Telefoon: 0297-321626

Hegel CDP4a Mk2: 3399,- Euro (zilver of zwart)