Pioneer PDX-Z9

Mag je een veelzijdig ruimtemodel als de Mercedes B-klasse spiegelen aan zijn uiterst chique en natuurlijk ook veel kostbaarder S-klasse broeder? Het lijkt op het eerste gezicht absoluut geen vergelijk, maar zoals de kenners wel weten, ligt dat vandaag de dag aanzienlijk minder scherp dan voorheen. Ook de minder gefortuneerde zakenrijder profiteert in elk geval van een verbluffend grote portie moderne techniek.

Zo’n zelfde vraag komt – misschien een tikje ondeugend - bij ons op wanneer de Pioneer PDX-Z9 tijdens de test thuis staat opgesteld naast de als uit een brok metaal gehouwen Symphonic Line RG 9, omgeven door al zijn ‘toeleveranciers’. Een heel Tabula Rasa audiomeubel vol.

Foto: Inge Veerkamp

Terwijl de Z9 bescheiden op een klein tafeltje staat. Alleen. Maar heeft Pioneerzelf hem ook niet in de high end brochure gezet? In zekere zin is de Pioneer de elektronische evenknie van dat compacte Mercedes Multi Purpose Vehicle. Ook de Pioneer is een soort schaap met vijf poten, dat op allerlei manieren kan inspelen op je wensen van alledag. En over het Mercedes design mogen de meningen verschillen, maar de Z9 oogt absoluut klasse. Maar dan zonder S ervoor.

Hij heeft het strak zakelijke en tegelijkertijd aaibare van een iPod. Zijn formaat is handzaam. De hoogglans delen, details in geborsteld zwart metaal en de onopvallend geïntegreerde aanraakgevoelige bedieningselementen langs de bovenrand suggereren een prijsniveau waarvoor je even door moet sparen. Dat geldt trouwens ook voor de nette indruk die de behuizing maakt.

Meevaller

De klap blijkt mee te vallen: adviesprijs 899 euro. Toch bewijst de in verhouding wat grote en vooral druk bezette afstandsbediening dat er kennelijk een boel verborgen geneugten aan boord zijn. Knopjes zat. En inderdaad wordt je zelfs dán nog verrast door allerhande extra mogelijkheden.

Toch is de basis juist bijna klassiek. Hij volgt Pioneers al eerder ingezette koers (G-Clef versterkers, SACD-spelers en tuners) om stereo in ere te herstellen. Maar in de Z9 dan wel op de basis van een twee maal 50 Watt versterker. Zeer compacte door digitale techniek. Door diezelfde ‘geïntegreerde’ filosofie consequent door te voeren, lukte het om talloze functies samen te ballen in een uitzonderlijk low profile verpakking.

Foto: Inge Veerkamp

Perfect in een strak modern interieur en voor moeders de vrouw wederom aanleiding om eens te informeren of de ruil niet permanent kan worden. Pioneer – zo heeft ze intussen heel sluw uitgedokterd – heeft trouwens ook mooie kleine luidsprekerboxen. Het Pure Malt setje, dat ondanks een laag rendement heel lekker met de Z9 schijnt te combineren. Bovendien, alles zit toch in de Z9?

Rondom

Naast een tuner en een speler voor CD en zelfs SACD zit de Z9 inderdaad rondom in de aansluitingen. Hij doet zijn digitale wortels eer aan met USB, een iPod aansluiting (met een ietwat grofstoffelijk dikke kabel bijgeleverd) en zelfs een intrigerende LAN netwerk aansluiting. Ook internet radio hoort er namelijk bij. Dankzij een DLNA-stempel is ook het direct spelen vanaf bijvoorbeeld een harde schijf in het netwerk zonder al te veel gedoe te regelen. Alleen het ‘bladeren’ door de muziekbestanden bleek wat weerbarstig. Kan aan ons liggen, want de bediening bleek een heel avontuur om echt alles te verkennen.

Foto: Inge Veerkamp

In dat licht bezien, is het tamelijk verrassend dat zelfs de analoge traditie van vinyl hier niet is vergeten. Achterop is namelijk een phono aansluiting met bijbehorende aardeklem te vinden. Niet zijn ‘audiofiele’ hoogtepunt, maar het phonotrapje is in combinatie met een pittig MM element redelijk bruikbaar en laat ondanks de digiversterkers toch nog wat van het analoge vinylkarakter in leven. De Benz ACE M in onze Transrotor werd er iets te terughoudend van, maar zelfs deze nogal ‘overbemeten’ combinatie bleef aardig te beluisteren. Maar het zal duidelijk zijn dat de Pioneer meer mikt op mensen die ook nog een platenspelertje hadden staan om hun oude liefdes te beluisteren.

Voor we verder gaan: met één stel aansluitingen analoog uit en één analoog in houden de combinatiemogelijkheden verder juist rap op. Je zult er al gauw een televisie of decoder op willen aansluiten, dus dat is een duidelijk minnetje op de scorelijst.

AIR

Het is een wat raar detail tussen de rijkdom aan verbindingsmogelijkheden. Eigenlijk ontbreekt alleen een WLAN, zou je bijna zeggen. Voor internetradio zul je kabel moeten leggen. Het resultaat? Het oude verhaal: sterk afhankelijk van de internetstations. Soms is het zelfs met een vrij hoge bitrate niet te genieten, maar soms met ogenschijnlijk minder ‘signaal’ juist heel fatsoenlijk. Overigens zie je helaas niets van dat soort technisch informatie in het verder prima werkende displaytje. Zelf hielden we het veelal bij onze gewone kabelstations, maar voor een keuze uit zesduizend stations (die gelukkig gerubriceerd worden op genre) is ook wat te zeggen.

Hoe dan ook: een troefkaart van het apparaat. Dat geldt zeker ook voor de mogelijkheid van muziek uit een mediaplayer op het netwerk. De Pioneer weet met zo ongeveer alle formaten weg, tot WMA Lossless (24 Bit/96 kHz) aan toe. Ook een USB stick met WMA of FLAC bestanden in het frontje werkt verrassend aardig.

Foto: Pioneer

Maar toch: in de praktijk zal hij veel eerder uit een iPod gevoed worden. Ze passen ook qua design bij elkaar. Daarbij weet hij weg met allerhande ‘formaten’. Met WAV op de Apple player is het zelfs een aardige race tegen de ingebouwde CD speler. De laatste speelt weliswaar levendiger en met meer ruimte en doortekening, maar de iPod klinkt op een of andere manier iets voller. Muzikaler.

Overigens konden we niet bespeuren of de kloeke iPod kabel echt iets bracht. Hij voert analoog signaal ergens in de DA techniek binnen. Maar helaas niet vóór de decoder. Een gewoon kabeltje inprikken, is eigenlijk wel zo makkelijk.

Luisteren

Tijd om de multi purpose versterker naast de spreekwoordelijke Mercedes S-klasse te houden. Om precies te zijn de door audio goeroe Rolf Gemein ambachtelijk gebouwde Symphonic Line RG 9 Mk4. Een versterker die op de meest veeleisende luisteraar mikt. Als je het doet, moet je het goed doen. Toch?

Toegegeven, met een prijskaartje én een gewicht dat vier maal hoger ligt speelt hij vele divisies hoger. Zoals de gewone zakenrijder ook niet shopt voor een S-klasse. Ook in dit geval is het uiterlijk ingetogen, maar in geen enkel opzicht trendy. Vooral de versie met ‘donker verchroomd’ centimeterdik front straalt klasse uit. Mede door de uit vol gedraaide knoppen en de hoogwaardige cinch- en luidspreker aansluitingen achterop. Onder welke een omschakelbare phonotrap (MM/MC) die ons deed besluiten de tot dan gebruikte en toch heus niet geringe losse ‘voortrap’ maar meteen in te ruilen.

Foto: Pioneer

Voor wie Symphonic Line niet zo goed kent, even een kort signalement dan maar. Het is analoog dat de klok slaat. Als ijkpunt en werkversterker verving hij in het audio meubel een gespierde buizenversterker en deed dat met opmerkelijk gemak. Hij werkt dan ook grotendeels als ‘Klasse-A’ versterker. Toch is Rolf Gemein duidelijk niet van de ‘buizenafdeling’, maar kiest rondom een imposante transformator voor hoogwaardige Toshiba transistoren en bijpassend gesoigneerde andere componenten. Zoals maatwerk Elco’s, opvallend verfijnde bekabeling en een detailafwerking die je eigenlijk alleen als tuning kunt beschrijven. Dempende materialen, afscherming, lakafwerking, noem maar op. Ongenode resonanties worden uitgebannen.

Naar verluidt een karwei dat hij zelf in de avonduren uitvoert. Het resultaat is een zeer natuurlijk en levendig geluid, dat vooral stemmen en akoestische instrumenten prachtig beetpakt en voor je neus ‘plaatst’. Het laag is zeer gecontroleerd, het hoog sprankelend, maar misschien een tikje ingetogen. Kortom: het soort luistergenot dat je een glimlach om de lippen bezorgt.

Air Studios

Wat gebeurt er als je de Pioneer vervolgens opstart? Eerste conclusie: hij lust zijn Duitse luxe broeder met boter en suiker als het gaat om veelzijdigheid. Radio, internetradio, alle mogelijke digitale dragers en zowel CD als SACD zijn bovendien allemaal heel genoeglijk te beluisteren.

Foto: Inge Veerkamp

Maar is het ook audiofiel? Het lijkt een onredelijke vraag, maar sinds de Japanners uit de flatscreen televisie business zijn gestapt, is het glashelder dat ze een luisteroffensief hebben ingezet. Inclusief stereoapparaten die een beetje teruggaan naar hun roots. Waarbij ze veel en graag benadrukken dat het fameuze Air Studios een hoofdrol speelt bij het bepalen van de klank van de apparatuur. Het fijntunen van de eindtrap. Een trend die Pioneers ‘merk ambassadeur’ Frank van Leuvenhaege tijdens ons gesprek over de Z9 trouwens hoorbaar plezier doet.

Dus wederom die vraag: betekent het dat de low profile Z9 ook audiofiele kwaliteiten kent? Nou, die suggestie gaat ons toch een brug te ver. Met een aantal van de ingebouwde ‘bronnen’ moet je met de elektronische ‘oppeppers’ spelen om het wat peper en zout te geven. De Sound Retriever bijvoorbeeld. Maar het moet gezegd: als je de lat niet te hoog legt, is het een uitstekend apparaat om dagelijks naar te luisteren. Dat bij een goed ‘signaal’ soms zelfs ronduit verrassend uit de hoek komt.

SACD

Hij reikt het hoogst met een SACD in de lade. Zeker dan is hij met de klasse D versterker een plezierige huisgenoot. Maar eerder ontspannen dan dynamisch. Een set luidsprekers met hoog rendement is sowieso een aanrader. Van Leuvenhaege adviseert makkelijk werkende speakers vanaf 89 dB als je ook wat volume wilt krijgen. Maar voegt er in dezelfde zin aan toe dat de juist tamelijk moeilijk aan te sturen Pure Malt luidsprekertjes – mede door hun whiskyvaten houten kast ongeveer even duur als de Z9 – verbluffend lekker hun werk doen.

 
Foto: Pioneer

Waar de Symphonic Line in een heel andere wereld musiceert – krachtig en glashelder – leeft de Z9 namelijk vooral op wanneer hij wat meer op de achtergrond speelt. Zeker met een SACD in de lade is het middengebied heel aangenaam afgestemd. Met 50 Watt digitaal heerst bij het laag wat ademnood, terwijl het hoog ook best sprankelender mag. Het is kennelijk een bewuste keuze.

Kortom: de Symphonic Line blijft. Maar in ons kantoorkamertje wordt ook regelmatig geluisterd. Op wat minder prominent niveau. Het lijkt een inkopper.

Aanvullende informatie:

Uitgangsvermogen per kanaal 50W (D) Aantal kanalen 2 Ingangsaansluitingen: Line, Phono, iPod, LAN, USB, Headphone Uitgangsaansluitingen: Line Voorgeprogrammeerde radiozenders 30

PDZ-Z9 speelt:

Overige informatie: