Marantz TT-15 – analoog design
Over de wederopleving van de langspeelplaat als geluidsdrager hoeven we het eigenlijk niet meer te hebben. Dat vinyl eigenlijk nooit helemaal weg is geweest geldt onder audiofielen als een gegeven, maar bij de `gewone` muziekliefhebber is plaatjes draaien wel degelijk lang uit beeld geweest.
Toch zijn een aantal fabrikanten van geluidsapparatuur stug doorgegaan met het aanbieden van platenspelers en versterkers met phonotrappen, en een daarvan is Marantz. Tot 1997 hielden ze de inmiddels legendarische TT-1000 in meerdere incarnaties in productie. Dat was een door Micro-Seiki ontworpen high-end apparaat, opgetrokken uit glas en aluminium, en nog steeds zeer in trek bij analoogliefhebbers.
[TT15]
In 2004 was het tijd om een nieuwe referentieplatenspeler op de markt te brengen, en dat werd de TT-15. Ook deze keer koos Marantz voor een extern ontwerp dat door een aantal ontwerpdetails wel degelijk een echt Marantz product genoemd mag worden. Ditmaal viel de eer te beurt aan de Duitse platenspelerbouwer Clearaudio.
De TT-15 S1, zoals hij voluit heet, is grotendeels opgetrokken uit frosted acryl, wat zorgt voor een zeer chique uitstraling. De vorm van de bodemplaat is zodanig in vorm gefreesd dat de platenspeler perfect aansluit bij de gewelfde fronten van de Premium Range van Marantz, en ook de luxe metalen voeten van die productreeks zitten er onder. Maar niet alleen het oog moet gestreeld worden, het oor wil ook wat. Ik ben er dus eens goed voor gaan zitten.
Opbouwen
De platenspeler wordt als een soort bouwpakket geleverd, wat betekent dat de koper de platenspeler zelf in elkaar moet zetten. Op zich is dat niet zo heel veel werk. De (mechanisch erg mooie) arm moet op de bodemplaat geplaatst worden, het subplateau moet in het lager worden geschoven waarna het acryl plateau kan worden bevestigd, en het element moet in de arm worden gemonteerd. Tot slot wordt de losse motor in een uitsparing in de bodemplaat gezet, en wordt de siliconen-snaar aangebracht. Appeltje-eitje...toch?
(Foto: Paul Vermeulen)
Niet echt. Het opbouwen en juist afstellen van een platenspeler vraagt niet alleen aardig wat voorkennis en speciale accessoires, maar ook een vaste hand. Een goede leverancier zou dit trouwens ook moeten kunnen verzorgen, dus wie onzeker is over zijn analoge vaardigheden moet zich hier vooral niet door laten weerhouden.
(Foto: Paul Vermeulen) Na ongeveer een uurtje rustig maar geconcentreerd knutselen stond er een perfect afgestelde platenspeler, en kon ik de naald van het exclusief voor deze platenspeler gemaakte Clearaudio MM element met ebbenhouten body in de groef laten zakken. Eerlijk gezegd was mijn verwachting niet al te hoog gespannen, want een gloednieuw element heeft naar mijn ervaring nogal wat draaiuren nodig voor er naast geluid ook iets van muziek wordt geproduceerd. Maar dat was dus een misvatting.
Luisteren
Of het nu komt omdat mijn ervaring met het inspelen van elementen vooral betrekking heeft op MC types of vanwege de zeer goede phonotrap in de Marantz PM KI Pearl versterker weet ik niet, maar Ray Charles (op de lp Genius Loves Company) klonk zo levendig en warmbloedig dat ik begon te twijfelen of er toch geen gebruikt element in de arm hing.
(Foto: Paul Vermeulen)
Er was volop druk en autoriteit. Vooral het laag ronkte verrukkelijk. Maar ook de grootte van het geluidsbeeld was realistisch. Het was met de ogen dicht niet moeilijk voor te stellen dat de oude meester in levende lijve achter een piano had plaats genomen die voor de gelegenheid tussen de luidsprekers was neergezet. Toegegeven, de detailrijkdom was nog niet op peil (naar later zou blijken), maar het klonk zeer compleet.
Op dit album staat ook een duet dat Ray met Willie Nelson zingt (It Was A Very Good Year), en dat liet op indrukwekkende wijze twee tot op de draad versleten oude mannenstemmen horen, met orkestrale arrangementen die de heren dynamisch en fraai van klankkleur terzijde staan.
(Foto: Paul Vermeulen) Oude jazz dan. Miles Davis` Kind Of Blue is een van die meesterwerken die in geen enkele collectie mogen ontbreken. Wat de nog totaal niet ingespeelde TT-15 met deze opname doet grenst wederom aan het ongelooflijke. Tonaal is het misschien een tikje aan de warme kant, en sommigen zullen wellicht een wat meer laid-back presentatie willen, maar hier wordt potdorie wel muziek gemaakt!
Nog meer luisteren en conclusie
De platenspeler/element combinatie heeft geen echte voorkeur voor bepaalde muziekgenres, maar dat mag je van een combinatie in deze prijsklasse natuurlijk ook verwachten. Ook vette elektro (bijvoorbeeld Goldfrapp`s Ooh-La-La van het album Supernature) en prachtpop (denk aan het album The Well van Jennifer Warnes) klinken erg lekker.
(Foto: Paul Vermeulen)
Na ongeveer twee weken redelijk intensief gebruik wordt nog een keer kritisch geluisterd, en dan blijkt dat de eerste indruk de spijker al aardig op de kop sloeg. Alleen zijn een paar eigenschappen subtieler geworden. De warme toon en de drukvolle presentatie zijn er nog steeds, maar het is coherenter geworden. De ruimtelijkheid is nog wat toegenomen, en de allerbelangrijkste eigenschap, muziekplezier, is verhoudingsgewijs meegegroeid.
Er zijn welbeschouwd maar twee nadelen aan deze platenspeler. Het eerste is dat je heel snel een onbedwingbare zucht naar meer vinyl ontwikkelt. De platenspeler staat nu bij het jongste redactielid in huis (hij is van na de introductie van de cd), en zijn muziekconsumptie bestaat nu al voor meer dan 30% uit langspeelplaten. Persoonlijk ziet hij overigens dit nadeel niet, een duidelijk kenmerk van vergevorderde verslaving...
(Foto: Paul Vermeulen) Het andere nadeel is dat de platenspeler wordt geleverd zonder stofkap. Dat is een esthetische maar tevens stoffige en schadegevoelige keuze van de ontwerper. Er is echter een losse stolp leverbaar van (dit keer wel transparant) acryl, die in zijn geheel over de platenspeler kan worden gezet. Zo kunnen huisdieren en grijpgrage kinderhandjes bij de gevoelige delen van de TT-15 worden weggehouden.
Beide nadelen zijn echter overkomelijk, en worden zo ruimschoots door de voordelen gecompenseerd dat de vraagprijs van 1.499 euro inclusief element alsnog een serieus goede deal is.