VTL TP-6.5 Signature phonoversterker

Met een welgemeende waarschuwing in de oren van mijn kant, omdat mijn set wellicht niet het optimale uit de VTL phonoversterker zou kunnen halen, vertrok de importeur en liet een TP-6.5 Signature bij mij achter. Dat gevoel, niet te kunnen reiken naar het topniveau, is gebleven. Een zo kostbaar apparaat hoort eerder thuis in een aanzienlijk duurdere setup, vanaf de voorkant gevoed met een top-element, daarachter de beste versterkers die men zich denken kan. Het is een gegeven dat de set van een recensent zijn basis vormt, echter ik ken mijn limieten.

Want ondanks dat ik mij gelukkig mag prijzen met een installatie die klinkt als een klok en modaal ver te boven gaat, zou ik niet durven beweren dat ik het summum bezit. De kans dat ik ooit in de huidige set een eigen phono versterker van 10 mille zal plaatsen is nihil.

Daarom kunt u dit verslag beter lezen en beschouwen als een verkenning dan als een recensie. De reden dat het verslag is gemaakt moge duidelijk zijn, iedereen wil graag proeven van de grenzen van het vernuft, ook ik. Mijn verwachting is, u te prikkelen met een beleving die ik thuis mocht ervaren. Een tocht langs de grenzen van het haalbare, zonder te vervallen in kritiekloze lyriek.

Wennen

Het is even wennen geblazen met de VTL phono. Ik zie namelijk kans om hem eerst volledig verkeerd in te schatten. Iets waar ik gelukkig op tijd achter kom. Want toen ik mijn geliefde Greco opzette, miste ik de intense liefde die tussen ons kan ontstaan. De VTL houdt een zekere afstand tussen mij en de zangeres, die niet te overbruggen lijkt. Het is daarom dat ik mijn eigen phono weer eens aansluit, een tweede phono uit de kast trek en dat paar ga vergelijken met de TP-6.5 Signature. Pas tijdens dat vergelijk merk ik, waarom de VTL zijn prijs alleen al gehoormatig waard is. Een openbaring die zich vooral lijkt te voltrekken in de totale afwezigheid een soort korrelige vervorming ten opzichte van mijn eigen phonotrappen. Het is met de VTL het opentrekken van een blik details, een ongekunsteldheid die direct leidt naar de essentie van de opname, maar die aan de andere kant meer technisch klinkt dan intense liefde weet te bieden. Alsof het een geliefde betreft, die moeite moet doen zijn partner te begrijpen. Juist daar denk ik dat mijn set met de VTL tekort schiet, in het overbrengen van de intensiteit van de artiest.

Mijn eigen meer ekleurendee phonosysteem maakt de romantiek iets mooier dan de werkelijkheid. Een gegeven dat, eenmaal onderkend, niet in de weg hoeft te staan van het genot om naar muziek te luisteren en heel erg met smaak/voorkeur te maken heeft. Meer platen komen langs en bedekken het Transrotor plateau, net zo lang tot ik bemerk dat de componenten in de gloednieuwe VTL nog maar heel langzaam aan kracht winnen en vrijwel optimaal presteren. De buizen hebben de inbrandtijd gehad, de overige onderdelen grotendeels, het moment is daar om met een uitgelezen stapeltje lpes bevindingen te noteren en het daadwerkelijke verslag uit te werken.

Recycling The Blues

Taj Mahal zet met de lp Reclycling The Blues & Other Related Stuff een stereobeeld neer waar mijn element nog nooit aan is toegekomen. Heel plastisch en driedimensionaal. In een helderheid die het meeste lijkt op gepoetst kristal. Zuiver en transparant. Het publiek omgeeft de artiest en mensen zijn heel individueel te onderscheiden. Dat gaat verder dan ik mij herinner van zelfs de beste phonoversterker tot nu toe, een Manley Steelhead die eveneens met buizen is opgebouwd. Nu ik weet op welke manier de VTL presenteert, kan ik met volle teugen genieten van de hoeveelheid details die de ruimte worden ingeschoten. Haast letterlijk geschoten, de VTL is razendsnel en pakt de transient vanaf het eerste begin. Opklimmen naar een hoger geluidsniveau gaat met een gemak als de start van een Bugatti Veyron.

Dat is heerlijk omdat het gevoel, bij de opname aanwezig te zijn, daardoor enorm toeneemt. Bovendien blijven de snaaraanslagen bewaard en is de afronding van de toon van een instrument minder. Daarmee is het instrument natuurlijker en de weergave sneller en dynamisch. Beslist een van de meest markante punten van de VTL TP-6.5. Waar de projectie nog moest groeien vanaf het moment dat de versterker de eerste keer aan de stroom hing tot dit moment, daartussen zit een periode van groei naar volwassenheid. De groei van een mooi product tot oprechte bewondering van de prestatie en een rechtvaardiging van de prijs. Een prijs die zich zelfs op mijn installatie openbaart, al komt hij nog steeds niet tot volle wasdom. Vanwege mijn beperkingen en niet vanwege de VTL. De potentie is duidelijk, de partners kunnen het nauwelijks bijhouden. Wanneer Taj Mahal praat tegen het publiek is het moment daar om heel stil te genieten. Ik kan mij niet herinneren ooit zo dicht bij deze artiest te zijn geweest. Handgeklap is ronduit live. De ruimte die in de opname is meegenomen komt volledig tot zijn recht. Ik prijs mij gelukkig met mijn set, opnieuw leer ik tot welk niveau ik nog kan groeien door de bronnen te verbeteren. Het is ook voor het eerst sinds de ervaring met een Soundsmith Straingauge element dat ik mijn platenspeler ten volle weet te waarderen. Een Transfiguration Axia element is mooi, maar u en ik weten zonder de VTL niet hoe mooi.

De Taj Mahal opname is trouwens gewoon de oude lp van destijds en geen audiofiele herpersing, net zo min als de Donna Summer plaat On The Radio die ik opleg. Het intro nog maar net voorbij zit ik mee te swingen op haar muziek. De dame maakte hit na hit en heeft heel wat awards binnen weten te halen. Tijdloos is de tekst die ze haar vriendje toezingt. Met een hoge mate van enthousiasme. Na Taj Mahal is het duidelijk dat de producent van On The Radio meer heeft gekeken naar disco dan naar weergavekwaliteit. Met als gevolg dat de stem in een zelfde plat vlak staat als de band, fors uitstijgt en haast schreeuwt tegen de toehoorders. Precies zoals het is opgetekend, niet altijd even mooi.

Donna Summer

Pas lekker in het kreunende Love To Love You Baby, een track waar Summer later afstand van wilde nemen toen zij de Here leerde kennen. In mijn pubertijd kon ik het goed bevatten welk een hitsigheid Summer in dit nummer stopte. Vele jaren laten met de VTL is het nog overduidelijk en hoort er een eadults onlye sticker op de hoes te staan. Als de disco nog nadreunt door het huis ga ik over naar een andere vorm van popmuziek, voortgebracht door Dead Can Dance. Into The Labyrinth is een vast moment in elke recensie, omdat de plaat uitblinkt in microdetails en ruimte. Net als daarnet Taj Mahal. Dead Can Dance is wel een audiofiele persing, dus die zou nog een stap beter moeten zijn. Belangrijke aspecten om op te letten zijn het diepe laag, de shakers die wijd en diep horen te gaan, het geluid van de shakers zelf, de overige percussie en de stem die boven de muziek hoort te zweven. Om kort te gaan, shakers een 9, percussie een 9, laag een 9 en zweverigheid een 8. Gek genoeg is het plastische in de diepte minder dan een optimale prestatie. Mis ik hier opnieuw die intimiteit tussen artiest en luisteraar? Ik denk het wel. Zonder een oordeel te willen vellen aan welke component dat te wijten is.

Een set is een samenspel tussen elk onderdeel, waarin solistische prestaties wel tellen, doch waarin alleen het geheel beoordeeld kan worden. Slechts op een meetbank is een component individueel te meten. Helaas zeggen die metingen vaak weinig over de prestatie die onze oren registreert. Diezelfde Here, waartoe Donna Summer zich heeft bekeerd, wist de mens uit rusten met een arsenaal aan meetinstrumenten/zintuigen, die in de oertijd de enige hulpmiddelen waren om te overleven, maar nu voornamelijk van pas komen om te genieten. Wie denkt, alle waarnemingen te kunnen vatten in een objectief meetrapport, heeft de ware zin van audio nooit begrepen. Geen instrument kan tippen aan onze oren en de processorkracht van onze hersenen. Zelfs niet als we de vertroebeling meerekenen van (voor)oordelen, vertekening door stemming en het gebrek aan reproduceerbaarheid door houdbaarheid in het geheugen. Precies de reden waarom luisteren naar een component weken moet duren en meten in een uur klaar is.

Terug naar de muziek. Chet Baker is vast geen onbekende. Van zijn gelijknamige lp is de eerste track Alone Together adembenemend mooi. Opnieuw een audiofiele uitgave die ik niet kon laten liggen. Gelukkig maar, want de plaat is zelfs voor een niet-jazzliefhebber een "must have". Is de trompet van Chet fraai aan de linkerkant, uit de sax van Pepper Adams druipt de melancholiek, er staan mannen te spelen in de huiskamer. Prachtig is die dynamiek die zo hevig de weergave laat leven, de minuscule details die overeind blijven. Het is met deze muziek dat ik intimiteit niet mis. Waar stemmen soms naar meer doen verlangen, brengen instrumenten de totale bevrediging. Muziek voor de beginnende avond of voor de late uren. Speel het zachtjes of voluit, vanaf lp is het prachtig. Dat de VTL er een live performance van maakt is des te leuker. In het spel van de trompet en de sax zou ik de overige bandleden haast vergeten. Ze vormen letterlijk een achtergrond die dient als fundament en ritmetrein. Op een natuurlijke wijze waarin de piano past, de bas en het slagwerk. Overtuigend in de bijrol.

Noordse pracht

Noorwegen bracht ons Kari Bremnes en haar laatste uiting met de titel Ly. Voor de verandering is deze lp weer geheel in het Noors gezongen en staat in de groeven gelukkig niet dat overdreven laag dat fjorden kan vullen, maar in onze Nederlandse huiskamers al snel teveel van het goede is. Het openingsnummer is strak uptempo en brengt de stemming er in. Lekker swingend, met een vleugje truttigheid in de achtergrondstemmen. De Alison Krauss uit het trollenland. Dat klinkt mogelijk denigrerend maar zo is het niet bedoeld. Het is lekkere muziek, grijpbaar, onverstaanbaar en toch boeiend. Dat de opname mooi is laat de VTL graag in volle glorie horen. Puntig hoog, zacht in karakter zonder te verliezen in expressie. Stem goed naar voren geplaatst en duidelijk. Laag krachtig zowel van de bas als de basdrum. Daarom heen gedrapeerd de overige instrumenten die op belangrijke wijze de sfeer versterken, waardoor mijn gemis aan kennis van de Noorse taal onbelangrijk is. Als het geen dubbel-lp zou zijn die omgekeerd en gewisseld moet worden, maar een cd, dan zou ik de stoel niet verlaten tot de laatste noot langzaam en eenzaam uitgestorven is.

Het is een goede gewoonte om het hele muzikale spectrum langs te gaan, met in achtneming van mijn voorkeur voor muziek. Na pop en jazz komt klassiek. Bach gespeeld door de Academy of St. Martin-In-The-Fields met de Brandenburgse concerten. Waar daarnet Donna nog kreunde, Kari zong en Chet blies, staan de violen broederlijk naast de cello, het klavecimbel en het orgel. In een harmonie die ik zo waanzinnig waardeer in de werken van Bach en vaak tegenkom in barokmuziek maakt de VTL het verschil tussen muziek luisteren en muziek beleven. Daar hangt een forse prijskaart aan. Toch kan ik daar overheen stappen en begrijpen waarom VTL zoveel geld durft en kan vragen. Deze phonoversterker behoort tot de hoogste klasse. Hetgeen een beschrijving ook zo moeilijk maakt. Immers: hoor ik wel alles via mijn set? Kan ik hetgeen ik waarneem wel op de juiste merites schatten? Ik denk het eigenlijk niet. Ik weet vrijwel zeker dat ik tegen beperkingen aanloop in zowel de bron als de versterking en de luidsprekers. Als u in deze categorie gaat shoppen en het budget heeft, is zelf luisteren de enige manier om te besluiten of u en de VTL een verbintenis voor lange tijd durven aan te gaan.

Zoals ik de VTL ervaar durf ik dat, zij het met enige gereserveerdheid. Want naast alle schoonheid mis ik een voor mij belangrijk stukje `liefde` dat maar niet naar voren wil komen. Ik doel op stemmen en niet op instrumenten. Aan dit werk van Bach, zo weergegeven, heb ik niets, helemaal niets toe te voegen. Ik geef mij over en verzink in diepe concentratie om geen noot te hoeven missen. Als ik geroepen word door de geluiden uit de uitloopgroef verwissel ik Bach voor een Tacet opname. Niet langer om u te vertellen wat de VTL in huis heeft, maar puur ter bevrediging van eigen nieuwsgierigheid en genot. Tacet maakt heel mooie platen die ongekend rijk aan detail zijn, zuiver in schoonheid. Het moment dat de importeur de VTL terug zal willen komt naderbij, ik ben er niet blij mee, maar weet mijn bescheiden plaats. Ik doe verslag en kan nu eenmaal niet alles houden wat het hart begeert. Mooie apparatuur komt en gaat, slechts een enkele keer blijft het steken omdat het budget er op dat moment is en afscheid nemen te zwaar valt. Bij de VTL ontbreekt het budget. Einde verhaal.

Inhoud

De VTL TP-6.5 is onderdeel van de Signature reeks van VTL en past daar qua uiterlijk en ergonomie bij. De schakeling is opgebouwd met een hybride circuit waar JFETes samenwerken met triode buizen. Volgens VTL gevoed uit in cascade geschakelde spanningregelaars en afgeschermde voedingen. De specificaties van de VTL liegen er niet om. Zo is het opgegeven frequentiebereik recht binnen 1 dB tussen 1 Hz en 100 kHz, is de kanaalscheiding > 70 dB bij 1 kHz en nog steeds 65 dB bij 20 kHz, is de vervorming pas 1% bij een output van 10 Volt en is de output impedantie ondanks de buizen maar 150 Ohm, zodat lange interlinks geen probleem hoeven te geven. De TP-6.5 weegt ruim 20 kilo, meet 44,5 x 44 x 11,5 cm en verbruikt met zijn acht buizen 80 Watt aan energie. Veel aandacht is gegeven aan afscherming tegen EMI, RFI en brom, alsmede het voorkomen van vibraties die naar de buizen kunnen leiden.

Er zijn twee ingangen beschikbaar op de TP-6.5, waarvan een een MM ingang is met een maximale versterking van 35 dB via de cinch uitgangen en 40 dB via XLR. De afsluitimpedantie is instelbaar op 10 - 22 en 47 kOhm of via zelf te leveren weerstanden op een eigen waarde. De tweede ingang is voor MC en versterkt 62 dB via cinch en 68 dB via XLR. De versterking voor MC in instelbaar in 5 stappen van elk 6 dB vanaf 44 dB (via cinch 38 dB). Voor MC zijn de afsluitimpedanties 100 - 250 en 470 Ohm, 1 - 2,5 - 4,7 en 47 kOhm en een zelf te kiezen waarde. Met de meegeleverde afstandbediening of op het frontpaneel kunt u zowel de ingangen als de versterking en de afsluitwaarde kiezen. Bovendien kiest u voor mono/stereo, omkeren van de fase, RIAA of Enhanced RIAA correctie, een rumblefilter en mute. Het display op het frontpaneel laat u precies zien wat u kiest. Lastig vind ik dat de TP-6.5 steeds langdurig mute bij het kiezen van een functie. Behalve bij het wisselen van de impedantie, maar daar kun je alleen omhoog stappen en niet naar beneden. Van 250 Ohm naar 100 Ohm gaat langs alle hogere waarden. Niet echt handig als je snel wilt vergelijken. Het viel mij op dat ik met mijn beide elementen, waarvoor ik met andere phonotrappen steeds een instelling prefereer van 100 Ohm als vaste afsluitwaarde, met de VTL 250 Ohm als ideaal koos. Op die waarde sprong het totaalbeeld open zonder naar scherpte te neigen.

Om de kast te openen moet de zware kap losgeschroefd worden. Als die weg is, is het ineens heel erg duidelijk waarom deze versterker zoveel geld kost. Drie compartimenten zijn te onderscheiden: de trafo ruimte met drie transformatoren, waarvan twee grote voor de versterking links en rechts en een kleine trafo voor de logische besturing van de TP-6.5, in het volgende compartiment de voedingschakeling en als de derde de daadwerkelijke versterker. De buisbezetting kent een paar ECC82 dubbeltriodes met JFETes voor de MC schakeling, ECC83 voor de MM schakeling en verder twee maal twee ECC81 buizen voor de versterking en uitgangbuffer. Ontwerper Luke Manley is volgens mij een condensatorfreak. Ik herken een overmaat aan Reliable en Mundorf caps, Nichicon, Wima, SEC en andere merken. Opvallend is de aanwezigheid van heel veel SEC condensatoren als brug over bijvoorbeeld de Mundorfes heen. Niet vastgemaakt aan de draadjes, nee keurig op de print en de piggyback vastgezet met dubbelzijdige tape. Heel erg netjes allemaal en doordacht. Alles, maar dan ook alles schakelt met relais, de hele opbouw ziet er uit om door een ringetje te halen. Volledig "dual mono" opgebouwd is het een voorbeeld hoe een buizenversterker op een printplaat eruit kan en behoort te zien. De kast is een combinatie van staal en dik aluminium.

Tenslotte in het kort hoe de VTL TP-6.5 Signature is beluisterd. Eerst aan een Vyger draaitafel met een lange SME arm en Phase Tech element. Versterkt via een VTL IT-85 geentegreerde buizenversterker en spelend op Ruark Sabre III monitors met een Dynaudio subwoofer. Daarna kwam in de volgende opstelling een Transrotor draaitafel aan de beurt, een korte SME arm met een Transfiguration element. Een H.A.T. voorversterker, PrimaLuna eindtrappen, Focal speakers en een Velodyne sub. Veel netfilters van SEEC en Kemp, kabels onder meer van Inakustik en Crystal Cable. Vergelijkende phonostages zijn een H.A.T. PH-2 phono versterker met PHS-2 voeding en een gemodificeerde Xindak LP1.0 met Xindak MC10-26dB MC stepup trafoes.

Totaalbeeld

Vreemd dat de VTL TP-6.5 Signature mij in het begin niet kon brengen tot de later ontstane euforie over het product. Mogelijk was het de prijs die mijn hersenen op een spoor zette van snel scoren en veroveren. Mogelijk had het te maken met de relatief korte inspeeltijd. Het meest voor de hand ligt dat ik de VTL moest leren begrijpen en op waarde schatten. Zoals ik in het begin van dit verhaal aangaf, was een kortstondige terugkeer naar mijn eigen phonoversterker genoeg om te beseffen, welk een kwaliteit schuil gaat in de zware behuizing en hoe prachtig de TP-6.5 is ontworpen en gebouwd.

Daarna ben ik onbevangen gaan genieten van muziek, in de hoop dat mijn set de weergavekwaliteit van de VTL geheel naar voren zou kunnen brengen. Wat ik kon beoordelen zijn onder andere het stereobeeld, de dynamiek, de natuurlijkheid en de detailweergave, die alle geheel overeenkomstig het prijskaartje zijn. Waar ik kritiek toon is het vermogen van de VTL om (met nadruk: in mijn set) van een stem een nog meer liefdevol mens van vlees en bloed te maken. Gelooft u mij, dat laatste stapje heeft vrijwel alles te maken met het componeren van een set en mijn voorkeur van luisteren. De kennismaking met de VTL TP-6.5 Signature was een belevenis. Ik beschouw het nog steeds als een voorrecht, te mogen proeven van dit soort heerlijkheden. De VTL is onvoorwaardelijk goed. Blijft de opmerking dat hij een eigen (mooi) karakter heeft. Vandaar dat ik nogmaals uw aandacht vraag voor het feit dat u dit verslag niet moet lezen als een vast waardeoordeel, maar veel meer als een verkenning.

Prijs:

VTL TP-6.5 Signature phonoversterker voor MM en MC elementen: 9.999 euro

Importeur:

D&D AUDIO
Esdoorndreef 10
3137 BM Vlaardingen
Tel. 06 51568846

e