Harman Kardon BDS-400 complete 2.1 set
All-in-one oplossingen voor het afspelen van films en muziek zijn er genoeg, maar er is heel wat kaf onder het koren. Vooral de goedkope b-merken die in bouwmarkten en huishoudwinkels te koop zijn beloven een hoop, maar presteren vaak ver onder de maat. Toch kan zo’n compacte set, bestaande uit een speler, een subwoofer en twee satellieten, om een aantal redenen heel interessant zijn. Vandaar dat ik de kans om de nieuwe BDS-400 2.1 Blu-ray Disc Receiver van Harman Kardon te reviewen met beide handen aangreep.
De forse, met een glanzende afbeelding bedrukte omdoos ziet er in elk geval uitstekend uit en als ik hem bij de redactie van HiFi.nl in mijn kofferbak leg om hem thuis te gaan testen, maakt zich een aanzienlijke nieuwsgierigheid van me meester. Iedereen die mijn artikelen een beetje bijhoudt, weet dat ik in de eerste plaats een muziekluisteraar ben, helemaal niet zo’n filmkijker. Ik hou er wel van, maar het neemt je zo in beslag. Bij muziek kan ik mijn gedachten de vrije loop laten en er lekker een eind op los associëren, maar met beeld erbij zit je vast aan het gebodene. Toch ben ik erg benieuwd naar deze set van Harman Kardon.
Uitpakken, besnuffelen en opstellen
De omdoos heeft twee uitsparingen in de zijwanden die als handgreep dienen, en dat is verdraaid handig als je hem in je eentje moet verplaatsen. Bovenin zit alweer een fraaie bedrukte doos waarin de afspeelunit zit, daaronder een grote, bijna teleurstellend bruine doos met daarin weer twee kleinere dozen voor de subwoofer en de satellieten.
De afspeelunit (die voluit BDS-2 Blu-ray Disc receiver heet) is niet erg zwaar, maar voelt stevig aan en is fraai afgewerkt met een hoogglans zwart front met ronde hoeken. Het apparaat oogt zeer rustig. Aan de voorkant vinden we naast het display slechts een gleuf waarin via een slot-loading mechanisme de af te spelen schijfjes moeten worden gestoken, een grote ronde knop die verzonken gemonteerd is en een voor Harman Kardon typische wit oplichtende buitenring heeft, en een klein paneeltje rechtsonder met een mini-hoofdtelefoonuitgang en een USB poort. Vooraan op het bovenpaneel zijn nog twee knoppen te vinden voor eject en standby, en dat is dat. De aan/uit knop zit op de achterkant, naast de net-entree.
De rustige indeling van het front wordt op de achterzijde in zekere mate voortgezet, want daar vinden we verder slechts een analoge stereo in- en uitgang met vergulde cinch-bussen, een coaxiale en twee optische digitale ingangen, een ethernet- en HDMI aansluiting, een systeembus genaamd ‘The Bridge IIIP’ voor het aansluiten van het eigen iPod/iPhone basisstation met dezelfde naam, een 75 Ohm coaxiale antenne-ingang, een enkele cinch-bus voor de subwoofer en twee paar luidsprekerklemmen voor de satellieten.
De SAT-TS60 satellieten zijn ook van een fraaie hoogglans zwarte kunststof afwerking voorzien, en staan op voetjes of hangen aan de meegeleverde muurbeugels. De aansluitingen voor de luidsprekerkabel zijn van het duw/klem model, niet verguld, en kunnen geen al te dikke kabel aan. De meegeleverde kabel past er zeker wel in en die zal dan ook voor de test worden gebruikt omdat ik er vrij zeker van ben dat het gros van de gebruikers dat ook zal doen. Ik moet overigens wel zeggen dat de kunststof voetjes een beetje wiebelig zijn en mechanisch niet helemaal overeenstemmen met de afwerking van de satellieten.
De satellieten zijn overigens naast een mooie soft-dome tweeter voorzien van twee BMR mid-laag units die de laatste tijd aan een sterke opmars bezig zijn. Deze combinatie van een NXT paneel en een ‘ouderwetse’ rolrand zorgt voor een breed frequentiebereik, een zeer goede spreiding van het geluid en een verrassend grote dynamiek. De kast is van het gesloten type, en legt een gewicht van ongeveer anderhalve kilo in de schaal.
De ook in hoogglans zwart uitgevoerde HKTS200SUB actieve subwoofer heeft een naar onderen afstralende papieren conus van 20 centimeter, die door een versterker van 200 watt in beweging wordt gezet. De kast is net als de satellieten van het gesloten type, wat de plaatsing een stuk eenvoudiger maakt. Aan de achterzijde zitten de aan/uit knop, een draaischakelaar voor het volume, schakelaars voor de fase, bass-boost en signaaltrigger, een input voor een externe trigger, een mono-subwoofer ingang en een stereo-paar cinchbussen om de subwoofer op een apparaat aan te sluiten dat geen speciale subwoofer uitgang heeft. Wat ik hier mis is een traploos instelbare overnamefrequentie.
Wanneer de sub wordt gebruikt in combinatie met de SAT-TS60 satellieten is het ontbreken van een instelbare overnamefrequentie geen probleem, want dit systeem is duidelijk gemaakt voor gecombineerd gebruik, maar wanneer de sub wordt ingezet bij een andere set kun je zo’n variabele instelling vaak goed gebruiken. Maar goed, dat is hier niet aan de orde.
De meegeleverde luidsprekerkabel is, zoals gezegd, niet van het soort waar audiofielen van zullen gaan watertanden, maar voor de gemiddelde consument zijn ze echt goed bruikbaar. Ook hun ruime lengte van vijf meter is in vrijwel alle gevallen toereikend. Hetzelfde geldt voor de subwooferkabel; nogal dun maar lang genoeg. Ook hier besluit ik me dus geen zorgen over te maken. Ik ga het systeem beoordelen op zijn af-fabriek prestaties, en daar horen deze kabels nu eenmaal bij.
In gebruik nemen en luisteren
Als je de BDS-2 Blu-ray Disc receiver voor het eerst aanzet krijg je een goed ogend en eenvoudig te bedienen menu te zien waarmee je aan de hand van een aantal vragen de gewenste parameters als beeldformaat, opstelling van de luidsprekers en dergelijke kunt instellen. Een kind kan de was doen. Via de menuknop op de afstandsbediening zijn de instellingen achteraf eenvoudig te veranderen.
De subwoofer heeft een knop waarmee je kunt instellen dat hij in rust is als er geen signaal wordt aangeboden, maar inschakelt zodra dat wel het geval is en weer uitschakelt als het signaal stopt. Ik heb in de praktijk regelmatig ruzie met dat soort systemen omdat ze mijns inziens niet gevoelig genoeg zijn afgesteld. Het kan gebeuren dat de subwoofer zichzelf uitschakelt als het volume zeer laag wordt gezet, terwijl je juist op zeer laag volume de ondersteuning van de lage tonen heel goed kunt gebruiken. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik deze mogelijkheid in dit geval half onbewust links heb laten liggen. Achteraf gezien had het erg weinig moeite gekost hem wel uit te proberen, maar niets menselijks is mij vreemd, ook het hebben van vooroordelen niet. Ik kan dus niks zeggen over hoe deze BDS-400 set in de praktijk met deze wake-on-signal schakeling functioneert.
Een bekend euvel van Blu-ray spelers is de lange inleestijd van de schijfjes. De BDS-2 is ook geen echt snelheidsmonster, maar sinds de eerste generaties Blu-ray spelers is er echt veel verbeterd op dit vlak. Ik heb het niet met de stopwatch in de hand bijgehouden, maar ik schat ongeveer twintig tot dertig seconden. Het wachten wordt echter ruimschoots beloond, want als de play-knop wordt ingedrukt barst een onvermoed spektakel los.
Luisteren (en een beetje kijken)
Omdat ik stiekem best wel een liefhebber van het ‘grote gebaar’ ben kies ik de 2D Blu-ray uitvoering van Avatar als testmateriaal. Mijn Pioneer 427 plasma-scherm heeft geen Full-HD mogelijkheid, maar blijkt op 720p wel degelijk een haarscherp beeld te produceren dat duidelijk beter is dan bij het kijken naar SD materiaal op DVD.
Deze film is ook lekker lang en de soundtrack bevat zowel ongelooflijk dynamische passages als uiterst subtiele stukken. Laat ik beginnen met de resultaten met Virtual Surround, want mijn nieuwsgierigheid daarnaar was een belangrijke reden waarom ik deze set wilde testen. Die zijn uitstekend en subtiel. Er zijn twee standen, VS Wide en VS Ref. In Wide wordt het geluid, zoals de naam al doet vermoeden, extra breed neergezet. De jungle van Pandora met al haar exotische dierengeluiden strekt zich tot ver naast mijn hoofd uit, maar niet zo ver naar achteren als ik wel eens gehoord heb. Mijn ervaring is echter dat de digitale parameters die nodig zijn om het geluid ook echt achter de luisteraar te projecteren vaak hoorbare fase-effecten met zich meebrengen, en Harman Kardon kiest hier gelukkig voor een minder spectaculaire, maar klankmatig veel betere terughoudendheid.
Nadeeltje van de Wide stand is dat de geluiden uit het virtuele Center-kanaal (het merendeel van de dialogen bijvoorbeeld) wat versmeerd en daardoor diffuus worden, wat de verstaanbaarheid af en toe belemmert. In de VS Ref stand is de jungle iets minder prominent naast mij hoorbaar, maar zijn de stemmen veel beter. Deze stand prefereer ik.
Tonaal valt deze set absoluut niet tegen. De satellieten klinken zonder de subwoofer al redelijk vol, met een fraaie detaillering vanwege de soft-dome tweeter. De BMR-units geven een prachtige spreiding van het geluid, en ze kunnen erg hard zonder dat ze vervormd gaan klinken. De subwoofer heeft met zijn 200 watt versterker voldoende puf om diep en knallend laag te produceren. De scène waarin de massale raketaanval op de Home Tree van de Na’vi wordt ingezet deed mijn bank schudden, en ik prees me gelukkig met naaste buren die allebei overdag werken. Wat een geweld, zeer spectaculair. De filmbeleving wordt, door het Virtual Surround effect, echt een stuk anders. Ik ben als stelselmatige surround-ontkenner zelfs geneigd om te zeggen: beter.
Overige functionaliteiten
De meegeleverde afstandsbediening ligt lekker in de hand, is logisch ingedeeld, en heeft de mogelijkheid om (via het programmeren van een serie codes) ook apparatuur van andere merken te bedienen. Een echte ‘leerfunctie’ heeft de afstandsbediening ook, waardoor ontbrekende codes via de originele afstandsbediening van het andere apparaat kunnen worden ingelezen. Handig!
De USB input aan de voorkant van de speler is voor geheugensticks of een externe harde schijf. Het aansluiten van een PC of een actieve USB-host is niet mogelijk. De speler indexeert zelf het bruikbare audio- of beeldmateriaal op de aangesloten massa-opslag, en de bestanden zijn eenvoudig via de afstandsbediening te benaderen. Een groot nadeel is wel dat het populaire lossless FLAC bestandsformaat niet wordt ondersteund, wat ik als een forse misser beschouw.
De weergave van muziek in stereo is prima, redelijk neutraal, vol van klank en met een geloofwaardig stereobeeld. Het inschakelen van de Virtual Surround mode kan een aangenaam effect sorteren als de muziek er geschikt voor is. Doorgaans klinkt de neutrale stereo stand echter het beste. Een groot pluspunt is de digitale ingang, waardoor ik mijn Sonos Zoneplayer 90 rechtstreeks kon aansluiten op de uitstekende interne DAC van de receiver. Zou hou ik namelijk de analoge ingang over om mijn phonotrap of mijn set-top box op aan te sluiten. Prima geregeld zo.
Bij het luisteren naar muziek kom ik echter iets tegen dat ik helaas ook als nadeel beschouw, namelijk dat de subwoofer niet via de afstandsbediening harder en zachter te zetten is. De voor filmweergave noodzakelijke volumestand blijkt in mijn geval veel te luid te zijn bij muziekweergave, dus als je deze set zowel voor film als muziek gebruikt moet je bereid zijn regelmatig uit je stoel te komen om de sub fysiek harder en zachter te zetten.
Conclusie
Dat gezegd hebbende moet ik concluderen dat de BDS-400 wel degelijk een uiterst begeerlijke set is. Fraai van uiterlijk, lekker compact van formaat, eenvoudig te installeren en te bedienen, en met een geluidskwaliteit die mijn verwachtingen ver overtrof. De prijs van 1299 euro wordt volledig waargemaakt. Wie op op dit moment in de markt is voor een hoogwaardige all-in-one set met Blu-ray afspeelmogelijkheid zou zeker een Harman Kardon dealer moeten bezoeken om de BDS-400 te bekijken en te beluisteren.