Louis Malle Collection


Jan Luijsterburg | 09 maart 2011

Voor een bijzonder zacht prijsje is nu een box te koop met vier meesterwerken van de veelzijdige regisseur Louis Malle (1932-1995). Zijn doorbraakfilms van eind jaren 50, Ascenseur pour l’échafaud en Les amants, maakten de weg vrij voor de Nouvelle vague. Deze films worden hier gekoppeld aan twee latere films over morele dilemma’s tegen de achtergrond van de tweede wereldoorlog. 

De muziekscore die Miles Davis met zijn kwartet improviseerde voor Ascenseur pour l’échafaud is minstens zo bekend als de film zelf. Pianist René Urtreger blikt in een als extra bijgevoegd interview terug op de opnamesessies. De melancholieke klanken zijn een perfect decor voor een klassiek misdaadverhaal in het sfeervolle Parijs. Een stel beraamt een moord op de echtgenoot van de vrouw, die tevens de baas is van de man. De moord slaagt goed, alleen komt de man daarna vast te zitten in de lift van het appartementengebouw. Ondertussen wordt zijn auto gestolen, wat er toe leidt dat hij in verband gebracht met een paar andere moorden. Soms zit het wel heel erg tegen in het leven. De film was destijds naast door de muziek ook in technisch opzicht erg vernieuwend door uit de hand en buiten de studio te filmen, zonder kunstmatig licht of decors. 

Les amants veroorzaakte in 1958 behoorlijk wat ophef. Jeanne Moreau, ook al de ster van Ascenseur, speelt een vrouw die niet alleen haar man maar ook haar minnaar bedriegt. De sensualiteit spat er vanaf en er is meer bloot te zien dan in die tijd gebruikelijk was. Het kwam zelfs tot een geruchtmatige rechtszaak, waarin een bioscoopbaas in Ohio veroordeeld werd wegens het in bezit hebben van een pornografische film. Anno nu ongelofelijk. Vooral het feit de baanbrekende film geen morele afkeuring uitspreekt over het gedrag van het openlijk wellustige stel gaf reden tot heftig misprijzen, dat natuurlijk alleen maar bijdroeg aan de populariteit. 

In Lacombe Lucien (1974) wordt getoond hoe de oorlog ver van alle strijdgewoel op het platteland doorwerkte. Boerenzoon Lucien verveelt zich te pletter. Hij werkt in een verzorgingshuis en reageert zich af op dieren. Hij wil zich aanmelden bij het verzet, maar raakt verzeild op een feestje van collaborateurs. Een beetje met een geweer rondlopen, dat bevalt hem wel. Als hij op onbeholpen wijze verliefd wordt op de dochter van een Joodse kleermaker ontstaat er een lastige situatie, die dramatisch uitpakt. 

Fantastische films

Ook Au revoir les enfants uit 1987 stelt het thema schuld en het ingewikkelde en subtiele morele dilemma tussen goed en kwaad aan de orde. Uitgangspunt is een eigen jeugdervaring. Malle was in de oorlog getuige van de deportatie van drie Joodse medestudenten en een leraar van de katholieke kostschool waar hij verbleef. De film wordt verteld vanuit moederskindje Julien. Hij houdt zich kranig staand in de ruwe jongenswereld. Hij raakt bevriend met de getalenteerde Jean. Bij toeval ontdekt Julien dat Jean joods is. Het schoolhoofd Père Jacques wordt verraden en de Gestapo doet een inval. Ongewild draagt Julien er toe bij dat zijn vriend opgepakt wordt. 

Vier fantastische films die in vogelvlucht de carrière van Louis Malle mooi samenvatten: van stilistisch vernieuwer naar doorleefd humanisme. Grote thema’s worden subtiel, zonder effectbejag aangepakt, waarbij de kijker zelf zijn conclusies mag trekken. Rijke cinema.

Aanvullende informatie:
Ascenseur pour l’échafaud (1957) 

Speelduur: 90 minuten
Extra: interview met René Urtreger (pianist van het Miles Davis Kwintet) (15 min)  
Met: Jeanne Moreau, Lino Ventura, Maurice Ronet 
Beeld: 1:1,66 anamorf, zwart-wit

Les amants (1958)
Speelduur: 99 minuten
Met: Jeanne Moreau, Alain Cuny, José-Luis de Villalonga 
Beeld: 1:2,35 anamorf, zwart-wit

Lacombe Lucien (1974)
Speelduur: 133 minuten
Met: Pierre Blaise, Aurore Clément
Beeld: 1:1,66 anamorf 

Au revoir les enfants (1987)
Speelduur: 100 minuten
Met: Gaspard Manesse, Raphaël Fejtö, François Négret 
Beeld: 1:1,66 anamorf 

Geluid: mono, Frans gesproken
Regie: Louis Malle
Uitgave: Lumiere