Neat Acoustics Motive SE2

Onlangs werd een van mijn favoriete compact-floorstanders herzien; de Motive 2 van het aimabele Engelse Neat Acoustics. Overigens blijft de standaard uitvoering voorlopig leverbaar naast de doorontwikkelde versie. Met een totaal andere hoogfrequent-unit en een in verschillende compartimenten verdeelde klankkast had het nieuws van een nieuwe kleine Motive vloerstaander direct mijn onverdeelde aandacht. De standaard Motive 2 zorgde reeds voor groot luisterplezier, net als de Petite SX mini monitoren die met een aanstekelijke levendigheid en souplesse te werk gingen. Voor wie niet of minder goed bekend is met Neat, volgt eerst een beknopt stuk geschiedenis.

Het Britse bedrijf Neat Acoustics Ltd. werd in 1989 opgericht door Bob Surgeoner die reeds decennia (sinds eind jaren `60) zowel gitaar als Double Bass speelt. Het ontwerpteam werd in 2006 versterkt door Paul Ryder, een ervaren opnametechnicus, gitarist en songwriter. Muziek, zowel in opgenomen als live gespeelde vorm staat hoog in het vaandel bij deze heren. Neat Acoustics is gevestigd in de historische kasteel-stad Barnard-Castle wat in de prachtige Teesdale regio ligt. Alle Neat weergevers worden daar eigenhandig ontworpen en gebouwd. Men gebruikt bij Neat sinds jaar en dag Naim electronica voor de ontwikkeling en demonstratie van hun producten. De meest roemruchte Neat klassieker is de Petite mini-monitor die met zijn LS 3/5a-achtige vormgeving en dynamische weergave Neat als luidsprekerspecialist op de audiofiele kaart zette.

De concurrentie van andere puur Britse luidsprekerfabrikanten was toen groter dan nu, wat betekent dat Neat des te hoger moest scoren om een plaats tussen de oudere en soms zelfs legendarische collega`s te verwerven. Het feit dat Neat meer geliefd is dan ooit, spreekt boekdelen. Neat heeft momenteel vier productlijnen, te weten: Motive, Momentum, Classic (waar de Petite nog altijd deel van uitmaakt) en de Ultimatum Series. De Motive lijn is de meest betaalbare productlijn met een Centre Channel weergever, een compacte standstaander en drie slanke vloerstaanders waarvan de Motive 2 en Motive SE2 de meest compacte zijn.

Motive SE2

De Motive SE2 is in feite een verder doorontwikkelde uitvoering van de eerder door ondergetekende besproken Motive 2. De klankkast is een 2-weg basreflex ontwerp met een `flared` baspoort aan de onderzijde van de klankkast. Het zijn slanke zuilen die licht achterover leunen op hun voetplaten, die aan de randen van verschillende ingefreesde facetten zijn voorzien. De Motive SE2 is rondom gefineerd en er zijn in de baffle kleine, bescheiden noppen aangebracht voor de bevestiging van de meegeleverde frontjes. Ten opzichte van de Motive 2 is de SE2 op meerdere punten verfijns maarhet meest in het oog springende gedeelte van de makeover is de nieuwe hoogfrequent-unit. Die van de Motive 2 komt uit de stal van Focal en heeft een geïnverteerde titanium dome met een vlakke schuimrubber surround. De SE2 s echter van een EMIT planar-magnetische unit voorzien, die to dusver enkel in de Neat Ultimatum modellen werd toegepast. Geheel volgens Neat traditie is de frontplaat van de hoogfrequent-unit bekleed met muisgrijs akoestisch schuim, voorzien van een gestilleerde N. Dat helpt bij het verkrijgen van een verbeterde off-axis hoogfrequent weergave en tegelijkertijd geeft het een idividualistisch tintje mee aan het uiterlijk. In het Engels zou ik zeggen: it looks... neat.

Neat heeft de EMIT unit goed bedeeld met een compliante (`lossy`) bevestiging die zorgt voor een mechanische ontkoppeling. Daarnaast heeft het een eigen afgesloten compartiment in de klankkast waardoor het tevens akoestisch ongestoord te werk kan gaan. De mid/laag unit die speciaal voor Neat wordt gemaakt heeft een conus van geperst en gecoat papier met een geïnverteerde stofkap. Deze unit is ondanks zijn bescheiden formaat met maar liefst 6 bouten bevestigd. De SE2 versie heeft een herziene afstemming van de laag/mid kolom en poort. Aan de achterzijde bevinden zich de ver uit elkaar geplaatste en vergulde bi-wire aansluitingen. De groot uitgevallen montageplaat is ook met 6 bouten bevestigd; deze ranke weergever is oerdegelijk geconstrueerd. Het wisselfilter is puristisch van opzet en opgebouwd uit hoogwaardige componenten. Het frequentiebereik gaat van 35 Hertz tot 40 kiloHertz; dankzij de EMIT unit loopt het hoog 10 kiloHertz verder door dan de standaard Motive 2. De gevoeligheid is onveranderd en resulteert nog altijd in een geluidsdruk van 85 dB bij 1 watt aansturing. De nominale impedantie van de SE2 ligt met 6 Ohm iets lager dan de 8 Ohm van de Motive 2 terwijl de elegante maten van 76,5 bij 16 bij 20 (HXBXD) centimeter zijn gebleven. De sokkels hebben een bescheiden footprint van 22 breed bij 26 centimeter diep. De Motive SE2 weegt een kilo meer dan zijn familielid en is standaard leverbaar in zwart essen, esdoorn (maple), eiken, kersen, walnoot en rood walnoot (rosenut).

Luisteren

De Motive SE2`s worden samen in één royale doos verpakt en omgeven door stevige schuimblokken. De meegeleverde spikes zijn fraai afgewerkt en handig in gebruik. Het recensiepaar was afgewerkt in tijdloos ogend eikenfineer (wat mij deed denken aan het eikenhout wat Castle gebruikte toen het nog in de Pennines was gevestigd). Blond eiken staat goed staat op hoekige klankkasten, getuige de Neat Petite die altijd in die afwerking leverbaar is geweest. De Motive SE2 is geen doorsnee basreflex type; de baspoort bevindt zich aan de onderzijde. De sokkel heeft daarom een ronde uitsparing met een luchtkanaal aan voorzijde (zie foto). De meegeleverde spikes zijn vanwege de poort-positie en de geringe hoogte van de kast een must. De juiste vertikale aftstraalhoek kan daarmee worden ingeregeld (de kast leunt in standaard vorm al wat achterover op de sokkel) maar ook de afstand tussen sokkel en vloer kan met de spikes binnen een kleine marge worden gekozen zodat de baspoort een optimale luchtweerstand `ziet`. Er werd wat geëxperimenteerd met spike-hoogte bij gelijke vertikale tilt, als proef of dat invloed had op de laagweergave.

Alhoewel er verschillen hoorbaar waren (circa 2,5 centimeter bleek hier optimaal), was het niet dramatisch, wat waarschijnlijk te maken had met het feit dat de Motive SE2`s reeds op een dik tapijt stonden (hoge demping van refelecties en zelfs enige demping van het laag). Met de spikes goed geborgd stonden de kleine Neats ondanks hun bescheiden voetafdruk opmerkelijk stabiel. Dat is van cruciaal belang bij elke weergever; een werkelijk stabiele, spelingvrije en kanaalgelijke opstelling zorgt in alle opzichten voor van een betere weergave. De Motive SE2 torent niet boven het meubilair uit, zoals menig standstaander of 1 meter-plus vloerstaander, sterker nog, deze Neat is niet veel hoger dan het gemiddelde zitmeubilair. Dat zal voor velen een meer aangenaam uitzicht bieden dan een paar forse zuilen, laat staan paneelweergevers met maatje kast- of voordeur.

Toen de Motive 2 door ondergetekende werd besproken voor HiFi.nl werd het een vrolijke, levendige weergever bevonden. Al na enige albums bleek dat de SE2 versie een beduidend meer verfijnde, zelfs meer volwassen incarnatie van hetzelfde concept is. Betekent dat, dat de SE2 het aanstekelijke optimistische karakter heeft verloren? Nee, gelukkig niet; de SE2 komt weliswaar wat minder direct over en plaatst het beeld minder ver naar voren dan zijn standaard familielid maar het recensiepaar kon moeiteloos een brede glimlach van waardering op mijn gezicht toveren. Dankzij de EMIT units is de hoogfrequent-weergave opvallend fijnzinning en luchtig. Wie aan de geïnverteerde metaal-domes van de standaard Motive 2 is gewend zal deze presentatie op het eerste gehoor wellicht meer afstandelijk vinden maar bij langer luisteren ontpopt het zich als een weergave wat een beter diepteperspectief en meer inzicht in fijndetail geeft (denk aan de ademhaling van een zangeres of de differentiëring van individuele handklappen bij applaus). De laagweergave is nog altijd zeer elastisch maar de SE zet dat gedeelte van het spectrum tevens op meer gearticulleerde wijze neer. Het fijnzinnige en accurate gedrag van de EMITs brengt wel een meer sibillance-kritische stemweergave met zich mee; niet op confronterende wijze maar wel met een duidelijk benadrukt contrast tussen klinkers en medeklinkers.

Afstemming

De algehele afstemming van de SE2 is goed uitgewogen. Met Graceland van Paul Simon`s gelijknamige album was goed hoorbaar dat de afstemming van de baspoort knap gekozen is en dat Neat nog altijd een Pace, Rhythm & Timing topper is. De achtergrondzang kwam goed uit de muzikale verf terwijl de leadzang van Paul Simon totaal ontspannen maar iets ingehouden en slanker over kwam dan ik gewend ben van de Harbeth P3ESR en de ESLs. De intro van Diamonds On The Soles Of Her Shoes klonk fraai, met een prachtig uitgelichte ademhaling van (en lucht rond) de stemmen van Ladysmith Black Mambazo. Bij het energieke drumspel van Jim Keltner verderop in die grijsgedraaide track ging mijn hoofd onmiddelijk meebewegen; de Motive SE2 bewees daarmee een aanstekelijke percussievertolker te zijn, met name wat betreft timing in het hoge laag; qua intertonale timing haddden de P3ESR`s nog een streepje voor, al konden de BBC mini-monitoren qua laag-grunt en drive de Motive`s bij lange na niet bijbenen. In de aantekeningen werd "Bounce!" onderstreept. Wie muziek graag op angstaanjagend realistische niveau`s afspeelt, moet rekening houden met het feit dat de EMIT units eerder buiten adem raken dan de laag/mid units. Het moet gezegd dat de EMITs dankzij een verbluffend goede impulsweergave een heel eind mee gaan.

Het sterkste punt van de Motive SE2`s is dat ze uitstekend voldoen aan het beeld van een ranke David met quasi-Goliath prestaties. Wie ze voor het eerst in een winkel ziet staan zal als eerste indruk waarschijnlijk het beeld krijgen van een weergever die in een kleinere ruimte goed inzetbaar zal zijn, zonder te druk of overrompelend te worden. Aan die verwachting voldoen ze geheel; moeiteloos wisten ze zich staande te houden in een goed gedempte 33 vierkante meter ruimte maar ook in een relatief kale luisterruimte van 18 vierkante meter werden goede resultaten verkregen. Wat niet iedereen zal raden uit de aanblik van deze vloerstaanders is het feit dat hun tengere voorkomen geenszins resulteert in een zuinige of bedeesde voordracht. Met name de laagweergave is even daadkrachtig als goed onder controle, een uitstekende mix van yin en yang.

Jazz time; van de Hank Jones CD For My Father (met George Mraz op double bass en Dennis Mackrel op drums) werden verschillende tracks beluisterd. Bemsha Swing werd de naam eer aangedaan; dat swingde al na enkele maten de pan uit. Deze Neats zijn gek op bouncy ritmesecties met vervlochten baslijn en tegenritme-percussie. Met name de droge, stuiterende drumslagen werden bijzonder energiek weergegeven. Ook met de donkerbruine brommen van de staande bas wisten ze raad terwijl het karakteristieke melodieuze en vloeiende toetsenspel van Hank Jones mooi werd uitgelicht, zonder te worden overbelicht. Voor swingende timing-meesters zijn de Motive SE2`s onverwacht volwassen en uitgewogen doorgeefluiken die op souverijne wijze te werk kunnen gaan. De track Queen Of Hearts werd dusdanig ontspannen, rijk en organisch over het voetlicht gebracht, dat er genoten werd als of één van mijn eigen weergevers de akoestische honeurs waarnam. Dat laatste is een groot compliment, komende van een Jazz- en BBC monitor-fan.

Pride Of Man, een relatief onbekend maar boeiend lied van van Gordon Lightfoot zorgde voor kippevel - iets wat tot nog toe enkel de ESL57s herhaaldelijk konden veroorzaken. Het bestaat simpelweg uit akoestische ritmegitaar, de zanger plus een diep grommende double bas. Deze muziek kan ofwel intrigerend zijn of klinken als het zoveelste singer-songwriter lied. Dit is een heruitgebrachte, ruim een halve eeuw oude opname wat men er altijd vanaf hoort. Dergelijke muziek wist kippevel te geven met de betere apparatuur uit dezelfde periode terwijl het dat niet altijd doet met moderne weergave-apparatuur (wellicht schoner, opener en meer politiek correct maar minder meeslepend). De Motive SE2`s weten beide werelden te verenigen door zo`n oude opname met overtuigende kernachtige energie en zeggingskracht weer te geven en daarmee het kippevel-effect naar voren te brengen. Dat kan voor muziekliefhebbers met bepaalde collecties wel eens een talent zijn wat ze elders tevergeefs zoeken. Voor de duidelijkheid; dit is een release uit de stal van The Bear Family; het grootste re-issue label van voornamelijk (populaire) Amerikaanse jaren `50 en `60 muziek uit de twintigste eeuw. Deze muziek werd via menig andere weergever beluisterd en helaas wisten slechts enkele hedendaagse weergever-ontwerpen met deze muziek de spijker op de kop te slaan, waaronder modellen van Harbeth, Sehring en Spendor. De Motive SE2 kan aan die lijst worden toegevoegd. Well done, Neat.

Conclusie

Er werd hier echt genoten van de Motive SE2`s en zelfs bij muziekweergave op tamelijk hoog afluisterniveau was er geen teken van stress. Ook tijdens lange luistersessies blijven ze boeiend en aangenaam om naar te luisteren, waar nog bij komt dat ze muziek royaal kunnen neerzetten qua ruimtelijk afbeelding. Ze zijn breed inzetbaar, wat betekent dat ze zowel met kamermuziek als rock uit de voeten kunnen. Met name bij de weergave van akoestische Jazz zijn het klasse performers. De Motive SE2 is duidelijk geen `one-trick pony` maar een veelzijdige muziekmaker. Een goedgeluimd doorgeefluik wat men steeds meer zal waarderen, naargelang men er meer naar luistert.

Aanvullende informatie:

Importeur Neat Acoustics: Latham Audio
Internet: www.latham.nl
Telefoon: 013-5082411

Paarprijs Neat Motive SE2: 1800,- Euro