Densen Audio Technologies B-200 Plus en B-350 Plus

Mijn herinneringen aan Densen Audio Technologies nemen mij mee terug in de tijd, waarin twee van mijn vrienden speelden met een platte aluminium doos waar in het midden grote goudkleurige regelaars op waren aangebracht.

Toen nog onbekend met het merk kwam ik al snel tot de conclusie dat Densen versterkers weet te bouwen die evenzeer de muziekliefhebbers weten te raken als de persoon die gaat voor een designopstelling. Ik was mij toen al zeer bewust van het vermogen van Densen om je aan het dansen te krijgen. Ritme, emotie en luchtgitaar spelen, kernwoorden die nog steeds passen bij het merk. De komst van de Plus-versies van diverse types was aanleiding genoeg om het moois eens in de eigen luisterruimtes te laten spelen.

Van de toenmalige geïntegreerde Beat-100 versterker naar de huidige B-200 Plus voorversterker met zijn twee B-350 Plus monoblokken is qua uiterlijk geen cultuurschok. Het is eerder een déjà vu, zelfs met een zilveren volume regelaar in plaats van een goudkleurige. De behuizingen zijn nog steeds vrijwel schroefloze dubbele pizzadozen van zacht geborsteld aluminium. De kast van de B-200 Plus voorversterker is rechttoe rechtaan, de eindversterkers zijn van bovenaf gezien meer gestileerd, omdat de koelprofielen links en rechts op die manier zichtbaar zijn. De strakke behuizingen hebben wel als nadeel dat de randen behoorlijk scherp aanvoelen. De voorkant van de B-200 Plus bezit links en rechts van de volumeregelaar een paar druktoetsen voor ingangskeuze, mute en een processorloop.

Achterop is het wat drukker met zes ingangen, twee maal tape uit, processor in/uit en maar liefst vier uitgangen per kanaal naar eindversterkers. Het laatste lijkt erg overdreven, al die uitgangen naar de eindversterkers, maar in een aantal Densen apparaten (zoals de B-350 Plus) passen Densen SAXO elektronische scheidingsfilters voor het actief aansturen van luidsprekers. Tenslotte vinden we een D-Sub connector voor het onderling koppelen van Densen apparatuur en als laatste een netentree/schakelaar. Wie zich de moeite getroost de Gizmo afstandbediening te kopen kan elke functie uit de luie stoel bedienen. Ingangen worden elektrisch geschakeld via relais, waarna het signaal door de eerste trap van de voorversterker gaat, dan langs de volumeregelaar en vervolgens via een krachtige versterkerschakeling wordt uitgestuurd.

Het voordeel van deze opzet is, dat de uitgang van de bron nauwelijks wordt belast door de B-200 Plus en aan de eindversterkers kunnen lange interconnects worden gebruikt. Veel aandacht is gegeven aan de lay-out van de printplaat (zodat draad haast nergens nodig is) de voeding met zijn twee 20 VA transformatoren (signaal en logica), de toepassing van SMD-techniek en op klank geselecteerde onderdelen. De schakeling is vrij van terugkoppeling, zodat transparantie en dynamiek behouden blijven. In de B-200 Plus is ruimte voor het inbouwen van de Densen DP-01 phonovoorversterker. Zelfs opname in een multiroomsysteem is door Densen voorzien. Vandaar de twee rode vlakjes op de voorzijde van de B-200 Plus: communicatie via infrarood gaat twee kanten op.

De B-350 Plus monoblokken hebben twee ingangen: één voor directe koppeling, de andere ingang is bedoeld voor een eventueel ingebouwd SAXO elektronisch cross-over. Ook hier de D-Sub connectoren voor het doorkoppelen van signalen, verder een gain-schakelaar om de ingangsgevoeligheid aan te passen aan de voorversterker, en dubbele luidsprekerklemmen. Tenslotte de netentree/schakelaar voor de 230 Volt voeding. Intern vinden we een 750 VA transformator die via vier gelijkrichters een 100.000 µF condensatorbank vult. Veel van de feedbackvrije schakeling is gerealiseerd door te werken met de uitermate betrouwbare SMD-techniek. Vanwege de hoge stijgtijden die Densen weet te realiseren, kunnen we spreken van een “snelle” versterker met een frequentiebereik tot 400 kHz. Het vermogen is 125 Watt aan 8 Ohm, hetgeen keurig verdubbelt tot 250 Watt aan 4 Ohm.

Ritme en emotie

Densen belooft ritme en emotie, zonder kleuring, en vanwege de hoge bereikbare stijgtijden in de schakelingen een snel en dynamisch geluid. De belofte wordt al waargemaakt met het eerste muziekstuk, Vivaldi gespeeld door Ofra Harnoy op cello, waarbij duidelijk is hoeveel bewaard blijft van de aanzet van instrumenten. Belangrijk voor een natuurlijke weergave die dicht bij het origineel komt. De muziek is fraai in de ruimte neergezet, zonder aan de speakers te plakken. Soepel en losjes met een behoorlijke diepte in het stereobeeld. Vanwege Ofra speelt de cello de boventoon, de klanken van een orgel dragen muziek. De cello heeft echt een body van hout met een zuivere klank. Waar violen naar voren komen, hebben die een even natuurlijke klank, zonder een spoor van scherpte. Misschien wel iets te lief, maar dat kan evengoed te danken of te wijten zijn aan de opname. Het geheel speelt levendig en vol pit, met een soepele draagkracht in de lage regionen. Zelfs op een relatief kleine vloerstaander als een PMC GB1i ontstaat een volwaardige weergave die kracht genoeg in huis heeft.

Meer cellowerk, nu van Pieter Wispelwey die werken van Bach vertolkt. Dit is een vele malen beter opgenomen CD dan die van Ofra en daardoor komt het instrument vooral in solostukken nog beter naar voren. Opnieuw is er de kracht en zuiverheid, gecombineerd met een heel natuurlijke weergave. Een track later laat het luchtgeruis van het orgel zich heel duidelijk beluisteren. De Densen-set brengt de muziek heel dicht bij de luisteraar, die zich op een paar meter afstand van de musici mag wanen. Wederom goed los, iets naar beneden geplaatst in het stereobeeld. Het kost weinig moeite om instrument en bespeler visueel voor te stellen. Ik kan hier heel erg van genieten, vooral omdat de weergave zo schoon is. Beethoven met Janine Jansen is de volgende CD in de lade van een PrimaLuna ProLogue Eight. Zelfs op een bescheiden volume nog steeds heel compleet, iets dat bijna alleen bij grote versterkers met veel zuiver vermogen mogelijk lijkt. Veel dynamiek in de opname maakt weergave ongeschikt voor laat in de avond, wanneer de buren al naar bed zijn.

De Densen pompt zijn vermogen soepel de luidsprekers in. Pas na bijna 10 minuten spelen krijgt Janine echt de ruimte voor een solo, waar ik intens naar luister. Geen seconde vermoeit de weergave die steeds soepel blijft en rijk aan klanken en details is. Het vuur van het spel van Jansen komt uitstekend naar voren. Cecilia Bartoli zingt liederen van Maria Malibran, onder andere gecomponeerd door Vincenzo Bellini. Castagnettes en orkest met daarboven de stem van Bartoli. Deze CD zet definitief de toon voor de weergave van klassieke muziek en klassieke zang op de Densen-set. Levendig en helder, nooit te helder, met een uitstekende definitie en transparantie zonder een greintje van overdrijving. Heel fijn om naar te luisteren en lang van te genieten. Waar dynamische sprongen aan de orde zijn, worden die soepel genomen zodat de weergave spannend en speels blijft. De Densen levert zijn vermogen daartoe snel genoeg aan de weergevers.

Ik speel nog steeds op PMC GB1i luidsprekers als Jennifer Warnes met Famous Blue Raincoat in de speler ligt. De eerste track is First We Take Manhattan waarop slagwerk gelijk fors inzet en explosief klinkt. De scherpte aan stem en instrument, die op de CD staat, lijkt door Densen heel beheerst in de hand te worden gehouden. Dat is maar al te vaak anders en dan is Warnes knetterend schel. Bird On A Wire laat helemaal de ballen van Densen beluisteren. Drums staan daar zó zwaar op, dat het met regelmaat niet gemakkelijk is om daar de stem en de rest van de instrumenten goed onderscheiden te houden, maar het lukt de B-200 Plus/B-350 Plus combinatie prima. Het resultaat is een vette sound, precies zoals die bedoeld is op de CD.

De titeltrack Famous Blue Raincoat is een stuk rustiger en tegelijk indrukwekkender om te beluisteren. Prachtig hoe de stem weergegeven is en hoe de dynamiek behouden blijft in de opname op deze heruitgave op een gold CD. Een sax staat heel ruimtelijk en vrij, iets dat goed naar voren komt. Lang leve een krachtige versterker die in het laag en in het laag/midden weet door te zetten. Het geeft een instrument en een stem zoveel meer impact. Meer ingetogen muziek komt van The Rain van Melody Gardot. Heerlijk die ruimte om haar stem en om de instrumenten. Het staat groots in de kamer. Een heel teder nummer dat precies de juiste snaar weet te raken. Dat doet ernaar verlangen de hele CD te draaien, waar ik track na track veel plezier aan beleef. Intussen genietend van de stem die zo netjes en duidelijk voorop staat. Waar andere versterkers de zaak wel eens zodanig maskeren dat alles als één brij gaat klinken, heeft de Densen het vermogen iedereen en elk onderdeel de ruimte te geven voor een eigen solistisch optreden. Verdikkeme, die Gardot knalt van levendigheid echt de speakers uit. Kwaliteit, meneer Thomas Sillesen!

Tijd voor wat groters

Tijd om de Densen op een grotere luidspreker los te laten en verder te recenseren. Van de ene PMC naar de andere, op naar de fact.8. In een opstelling met betere kabels, een betere stroomvoorziening en de beste digitaal/analoog converter van het huis, op zijn beurt van signaal voorzien door een RipButler media center. Eerst Talking Hands van Deborah Henson-Conant, omdat daar de snelheid van de Densen zo mooi op uitkomt. Muziek rijk aan kleine details en in dit geval met heel verstaanbare stemmen. Het stereobeeld is nog een klasse beter dan in de andere kamer, breed en ruim, reikend tot ver buiten de luidsprekers in hoogte, breedte en vooral ook diepte. Er is genoeg muzikale snelheid, al ontbeert de Densen de soms eindeloze dynamiek van een buizenversterker. In ruil daarvoor krijg ik superstrakke lage tonen met een volledige controle over de luidsprekers. Luidsprekers die uit beeld verdwijnen, waarna zich een virtueel proces voor de luisteraar afspeelt.

Dat net genoemde zeer goede stereobeeld blijft in stand met Dead Can Dance in The Ubiquitous Mr. Lovegrove. Inclusief de controle en snelheid van daarnet. De track wordt gevolgd door The Wind That Shakes The Barley. Hier komen aspecten als het afhandelen van een enkele stem met echo aan de beurt en hoe snel of langzaam tonen uitsterven. De echo is echt op afstand van de stem naar achteren geplaatst en sterft inderdaad redelijk langzaam uit. Het kan nog iets beter, maar dat heb ik eerlijk gezegd nog nooit uit een transistorversterker horen komen. De elektronenbuis, in een goed buisontwerp, is op dat gebied vaak superieur. Niettemin een uitstekend resultaat met deze CD. Toots Thielemans met het heerlijke Bluesette, waarvan ik aanneem dat het gros van de lezers dat ooit heeft gehoord. Een live opname met een nog jonge Toots op het hoesje. Naast de juiste toon van de mondharmonica is bij dit soort muziek het ritme een belangrijk onderdeel. Zoals Densen zelf zegt, het leven is te kort om je er in te vervelen en dat hoeft ook helemaal niet met de set van de B-350 Plus/B-200 Plus. De muziek werkt aanstekelijk genoeg om heerlijk op de bank te zitten swingen.

In de lijn van jazz ligt een huidige favoriet, het Tsuyoshi Yamamoto Trio met Midnight Sugar. Diepe bas, razendsnelle piano en licht slagwerk. Al lang niet meer op LP verkrijgbaar, dus behelpen we ons met de gestreamde CD-versie. Pianotonen weerklinken, die een goedkope versterker geheel over de rooie kunnen jagen waardoor deze flink zal vervormen. De B-350 Plus heeft er geen moeite mee: snel aangezet weerklinkt het met behoud van de volle dynamiek. Voor zulk werk kan het ruime vermogen van de B-350 Plus geen kwaad. Ooit hebben we wel eens gemeten wat een piano doet en een harde pianonoot kan zomaar ineens het 20-voudige van het gemiddelde vermogen vragen. Juist het afhandelen van de aanzet van de noot, het moment dat de hamer de snaar raakt, maakt dat een versterker correct weergeeft of achterblijft. Gelooft u mij, de Densen is uitermate capabel om piano realistisch in de luisterruimte te herscheppen.

De verhouding tussen de B-200 Plus voorversterker van 1.700 Euro en de B-350 Plus monoblokken die per paar 7.500 Euro kosten leek me in eerste instantie nogal vreemd. In de praktijk heb ik echter niets kunnen merken van enige beperking van de kant van de voorversterker. De set speelde goed genoeg om de totaalprijs van 9.200 Euro te rechtvaardigen. De snelheid en het gemak dat de Densen combinatie in zich heeft, maakt muziek beluisteren tot een aangename gebeurtenis. De concurrentie zal echter hevig zijn in dit segment en dat maakt het moeilijk voor Densen om zich te bewijzen. Want kwaliteit laat zich pas horen na een lange luistersessie. Met een Densen luister je lang, langer dan met menig andere versterker. Muziek vloeit op een natuurlijke manier, omarmt de luisteraar en vult de luisterruimte. Vervolgens mag je Densen afrekenen op bedieningscomfort en betrouwbaarheid. Dat Densen aan de eerste eigenaar levenslange garantie geeft op zijn producten zegt voldoende over kwaliteitcontrole en de keuze van onderdelen. Met Densen ga je niet over één nacht ijs, Densen is zo betrouwbaar als het ijs op de Bonkevaart tijdens de Elfstedentocht. Waar het ijs smelt, blijft Densen staan. Vele, vele jaren, waardoor de investering over zo’n lange tijd ineens erg blijkt mee te vallen.

Aanvullende informatie:

Prijzen:
Densen B-200 Plus voorversterker 1.700 Euro
Densen B-350 Plus (mono) eindversterkers 7.500 Euro per paar
Densen Gizmo afstandbediening 200 Euro

Importeur:
D&D Audio
Vlaardingen