CEC TL-51/DX-51: verbindingen (vervolg)
CEC TL-51 transport & CEC DX-51 mkII 24/96 DAC: ook gebalanceerd en coaxiaal een « dreamteam”?
Superlink versus AES/EBU
Bij het vergelijk wordt gebruik gemaakt van een gebalanceerde dubbel afgeschermde Puresonic kabel van verzilverd koper met Neutrik connectoren.
De heerlijke stem van de Canadese zangeres Holly Cole komt, via de Superlink, op haar in 2000 verschenen en mooi opgenomen CD, “Romantically helpless” , op Alert Music nr. T&M 015, in al haar kracht, rauwheid, verleidelijkheid, sensualiteit en bekoorlijkheid uit de speakers. Via de gebalanceerde AES/EBU verbinding blijft het beeld mooi overeind,al lijkt de geplukte gitaar in het eerste nummer “One trick pony”wat schraler en kan ik haar aanbod in het nummer “Come fly with me”, met wat minder moeite naast me neerleggen dan via de Superlink het geval is. Het blijven echter zeer kleine verschillen.
Voor mij is Billie Holiday een van de grootste jazz zangeressen aller tijden. Er bestaan van haar vele opnames maar helaas zijn niet al die analoge opnames even onberispelijk overgebracht naar het digitale medium cd. Zo bezit ik een uit 1984 daterende cd uit “The silver collection” van Verve, op Verve 823 449-2, getiteld “Billie Holiday” waar veel van haar bekendste nummers op staan. Het zijn allemaal opnames van kleine groep sessies uit 1956 en 1957 waarin zij begeleid wordt door grootheden als de tenor saxofonist Ben Webster en de trompettist Harry “Sweets”Edison. In het eerste nummer blijkt al dat de Superlink de scherpe S klanken niet weg kan halen. Ben Webster klinkt ook op deze slechte digitale registratie heel sfeervol in “Body and Soul” waarbij goed te horen is dat hij zowel in als rondom de aangeblazen tonen veel lucht gebruikt. Hoewel ik de tijdens mijn huwelijksreceptie live door de Nederlandse saxofonist Ninaber gespeelde versie prefereer, klinkt de vocale uitvoering van “All or nothing at all” door Billie Holiday zowel coaxiaal als via de Superlink mooi ruimtelijk.
CEC TL-51/DX-51: verbindingen (vervolg)
Superlink versus Coaxiaal
In het nummer “Ghosts” van Holly Cole lijkt de synthesizer wat minder aanwezig wanneer gebruik gemaakt wordt van de coaxiale verbinding. Opnieuw; het gaat om nuances, de presentatie blijft overeind.
Overgeschakeld van Superlink naar coaxiaal klinken de brushes in “Loving you” van genoemde Billie Holliday wat minder zwaar; alsof het soortelijk gewicht plotseling afgenomen is. Ook het specifieke geluid van de dobro in nummer 12 klinkt via de Superlink het meest natuurgetrouw.
CEC DAC in combinatie met Rotel transport
Het Rotel RDP980 transport is het enige transport dat Rotel ooit gemaakt heeft en is al enige tijd niet meer leverbaar. De verschillen met het CEC transport liggen op het gebied van de aandrijving en de digitale output opties. Er wordt gebruik gemaakt van een Philips CDM 9 laadmechanisme terwijl er twee S/PDIF outputs zijn; coaxiaal en toslink. In dit geval wordt er slechts gebruik gemaakt van de coaxiale verbinding middels een kabel van Audioprism.
De cd van Billie Holiday ligt nog op tafel en daar wordt dan ook een begin mee gemaakt. “I wished on the moon” lijkt iets minder rust te genereren dan de CEC combo via dezelfde coaxiale Audioprism verbinding. “Moonlight in Vermont” klinkt even ruimtelijk als altijd.
Diana Krall heeft bij mijn weten geen slechte cd’s gemaakt maar mijn onmiskenbare favoriet is “When I look in your eyes” op Verve 050 304-2 uit 1999. Een stem, even aantrekkelijk als het uiterlijk van de vrouw op het cd hoesje doet vermoeden, begeleid door vakkundige musici en met liefde voor muziek opgenomen. De gitaar, een moeilijk op te nemen snaarinstrument, komt in het titelnummer “When I look in your eyes” zeer natuurgetrouw over. De stem en mondbewegingen van mevrouw Krall, compleet met het geluid van haar ademhaling en het sluiten van de lippen aan het eind van een zin komen life-like bij mij binnen. Bij “I’ve got you under my skin” gebeurt het tegenovergestelde van wat de titel impliceert; ik voel haar onder mijn huid kruipen waarbij de piano die zij bespeelt als een grote glanzende klankkast rechts uit het midden voor mij blijft staan. Ook harp, gitaar, bas en percussie zijn goed te plaatsen. “I’ll string along with you” maakt altijd dat ik een goed gevoel over mezelf krijg en ook bij deze transport / dac combinatie gaat dat weer op. Oh, those brushes! De manier waarop Diana “faults” uitspreekt; licht slissend; brrrrrr, kippevel. Doorklinken en uitsterven van tonen. Ook hier lijkt sprake te zijn van een fractie minder rust dan bij de coaxiale verbinding tussen de beide CEC’s het geval was.
Wanneer Jeanie Bryson als zangeres niet de naam van haar moeder maar die van haar vader Dizzy Gillespie aangenomen had, zou haar naam misschien wat bekender zijn bij het grote (jazz) publiek. Dat enige bekendheid zeker op zijn plaats is bewijst zij op een cd uit 1996 getiteld “Some cats know” waarop zij songs van Peggy Lee zingt. Het Telarc label staat garant voor de opnamekwaliteit van deze onder nr. cd-83391 uitgebrachte cd. Op “Why don’t you do right?” klinkt de tenorsax van Red Holloway heerlijk “vet” terwijl in “You’re my thrill” miss Bryson me het gevoel geeft dat we samen dansen op de klanken van een latin orchestra waarin de acoustische gitaar van John Chiodini wel griezelig echt is. Zelfs het uitgesabbelde “Fever” weet Jeanie weer aantrekkelijk te maken,daarbij geholpen door de gestopte trompet van Ronnie Buttacavoli en de drums van Harold Jones. De tonen van de piano in “I’m in love again” sterven langzaam uit en als ik mijn ogen sluit zie ik de piano staan.
Een prachtige sfeervolle winter cd is die van het Noorse trio Kari, Ola & Lars Bremnes getiteld Soloye, uitgebracht in 2000 op het Noorse label Kirkelig Kulturverksted onder nr. fxcd 232. Het Noors, met uitzondering van enkele woorden zoals de titel van het laatste nummer “September”, zal voor de meeste bezoekers van deze site niet te volgen zijn. De kracht van deze cd ligt evenwel in de mooie sonore mannenstemmen, de schitterende vrouwenstem van Kari, de sfeer en de uitmuntende opnamekwaliteit. Zelf blijf ik de voorkeur geven aan de solostukken van Kari,zoals in het begin van het vijfde nummer “Lofotvals” De CEC / Rotel combo zet een mooi beeld neer met doorlopende tonen in het hoog, het middengebied en de bas, slechts beperkt door de ondergrens van mijn Sonus Faber Concerto’s. Ook al is de term beperking eigenlijk niet op zijn plaats. Zeker niet wanneer je bij nummer zes, “Umulig Sang”, de basdruk lijfelijk voelt.
CEC TL-51/DX-51: verbindingen (vervolg)
CEC transport in combinatie met Rotel DAC
De Rotel RDP980 DAC converteert 32, 44.1 en 48 kHz sampling frequencies waarbij gebruik wordt gemaakt van een 1 bit, 64 maal oversampling Delta Sigma conversion chip. Wederom wordt voor de verbinding gekozen voor de coaxiale Audioprism kabel..
“Let’s fall in love” zingt Diana Krall en nu CEC en Rotel van plaats verwisseld zijn klinkt het resultaat nog steeds fraai. Pas bij goed doorluisteren lijken verschillen met het eerder gebruikte koppel op te treden. Het snaaraangedreven transport brengt een stukje rust terug. “Popsicle toes” laat horen dat de elektrische gitaar van Russell Malone wat minder doortekend is en daardoor minder “bijt” heeft. Daarentegen klinken de bekkens van Jeff Hamilton aan het eind van het nummer even zinderend als in de vorige combinatie. Ook de brushes aan het begin van “I’ve got you under my skin” klinken levensecht. De piano; overtuigend, aanwijsbaar aanwezig. Alleen lijkt mevrouw Krall deze keer iets minder diep onder mijn huid te kruipen. Het voor mijn eigen installatie zo kenmerkende ruimtelijke karakter blijft ook in combinatie met het CEC transport fraai behouden.
De tenorsax van Joe Henderson klinkt mooi ingetogen in de begeleiding van Laverne Butler op het tweede nummer “I cover the waterfront” van haar in 1993 als gold cd nr. JD 91 door het kwaliteitslabel Chesky uitgebrachte “No looking back”. De stem van deze bevallige Amerikaanse zangeres klinkt mooi doortekend al blijft het iets achter bij de via het Rotel transport & CEC DAC gehoorde versie. Ook lijken de klanken minder lang uit te klinken. Op “Sunday in New York” klinkt de, nu door Chris Potter wat krachtiger aangeblazen, tenorsax overtuigend naast de in dat nummer goed loskomende Laverne. De “S”klanken van miss Butler zijn wat scherper dan ze in de vorige combinatie klonken maar toch weet “Speak low” de weg naar mijn gevoel te vinden. Percussie van Mark Sherman klinkt fraai ruimtelijk.
Op het uit 1995 daterende Ierse feestje van The Chieftains op de cd “The Long Black Veil” , RCA 74321 25167 2, waar een aantal internationaal bekende grootheden als Rolling Stones, Mike Knopfler, Sting en Tom Jones meespelen en zingen begint het derde nummer overweldigend met het geluid van drums en “Galician pipes”, aangevuld met de ijle stem van de fragiele Sinead O’Connor en de snaarinstrumenten van de Amerikaan Ry Cooder. Het karakteristieke stemgeluid van Van Morrison is te horen in het vierde nummer “Have I told you lately that I love you?” en klinkt als op de vorige combinatie. Ook het zo karakteristieke gebroken stemgeluid van Marianne Faithful in “Love is teasin’ “ klinkt niet anders.
Fado liefhebbers zullen misschien Misia kennen,een Portugese zangeres die zich een waardig opvolgster van Amalia Rodrigues toont, zij het met een totaal andere stem. De Portugese gitaar in het openingsnummer “Unicornio” van haar uit 1995 daterende cd “Tanto menos tanto mais” klinkt, net als op mijn eigen Rotel combinatie, metalig hard. Ook de stem van Misia heeft, op momenten dat zij echt uithaalt, in het hoog een onnatuurlijke hardheid die bij sommige nummers interfereert met het luistergenot. Onderling is er wat dat betreft ook geen verschil tussen de hier gebruikte combinaties wanneer zij verbonden worden door een coaxiale kabel.
Conclusie
Op theoretische gronden was voor aanvang van deze test al te verwachten dat de CEC Superlink verbinding, met zijn gescheiden kanalen, bij een vergelijk met de S/PDIF verbindingen, als de kwalitatief betere uit de bus zou komen. In de praktijk blijkt dat ook zo te zijn al moet gezegd worden dat het om nuanceverschillen gaat. Zeker wanneer je vergelijkt tussen Superlink en gebalanceerde AES/EBU. Dit zullen ook de verbindingen zijn die de meeste kopers in dit marktsegment zullen gebruiken. Wanneer de CEC componenten coaxiaal verbonden worden met de Rotel componenten wordt duidelijk dat de rust van het geluidsbeeld op het conto van het CEC loopwerk behoort te worden bijgeschreven terwijl de doortekening en het uitlopen van klanken eerder voortkomt uit het arsenaal van de CEC DAC. Door deze kwaliteiten twijfel ik er niet aan dat er voor beide CEC’s, ook onafhankelijk van elkaar, geïnteresseerde kandidaat-kopers zullen zijn.
|
Gebruikte apparatuur CEC CD transport TL-51 serienummer OWC 9300165 |