Dynamic Solutions: Master, GamuT, Marsh en Nirvana

Vindt de meester in het moeras de staat van verlossing?

De Nederlandse hifi importeurs brengen heel veel mooie producten ons land binnen. Regelmatig vindt zo’n apparaat ook de weg naar woonkamer en set van deze recensent. De ene keer heb ik mijn zinnen gezet op een specifiek apparaat, de andere keer attendeert een importeur mij op het bestaan van een product dat hij graag onder de aandacht van de lezers van HiFi.nl zou willen brengen. Ditmaal heb ik ervoor gekozen om een importeur, in dit geval Rick Paap van Dynamic Solutions (zie foto), uit zijn totale aanbod aan hifi producten zelf een set samen te laten stellen. Op mijn verzoek heeft Rick daarbij de door hem ontworpen en gebouwde Master Four luidspreker als uitgangspunt genomen. Mijn reden hiervoor is dat ik deze luidspreker reeds eerder getest heb in mijn eigen set en ik benieuwd ben naar de klankmatige prestaties van deze luidspreker wanneer hij gecombineerd wordt met duurdere elektronica, bekabeling en netsnoeren.

De Set

De door Rick Paap samengestelde set met een totale verkoopwaarde van fl. 46.080,38 ziet er als volgt uit. Als bron fungeert de door de Deen Ole Christensen ontworpen CD1 cd speler van GamuT. De versterking is in de capabele handen gelegd van de Amerikaanse ontwerper Richard N. Marsh. Zowel zijn MSD-P2000 als zijn MSD-P2000T worden als voorversterker ingezet, terwijl zijn MSD-A400S de eindversterking voor zijn rekening neemt. Interlinks, luidsprekerkabels en het netsnoer van de cd speler is van het Amerikaanse merk Nirvana. De overige netsnoeren zijn van het merk Belden. De luidsprekers zijn, als gezegd, de slanke vloerstaanders Master Four.

GamuT CD1

Volgens mijn “Oxford advanced learner’s dictionary” betekent GamuT “the whole range of musical notes”. Teneinde dit te kunnen bereiken heeft bij het ontwerpen van deze 12 kilogram wegende cd speler het elimineren van vibratie veel aandacht gekregen. Zowel de cd drive als de belangrijkste circuit boards zijn op rubber isolatiemateriaal gemonteerd. Een ander punt waar de ontwerper rekening mee houdt is het tijdsdomein, iets wat volgens hem door andere fabrikanten vaak niet meegenomen wordt in het ontwerp. Hoe hij daar rekening mee houdt wordt overigens in de folders niet duidelijk gemaakt. De gebruikte DA converter is een Crystal 24 bit 96 kHz met gereduceerde jitter gevoeligheid. Het front paneel is vervaardigd van 10 mm dik aluminium met een in gepoetst koper uitgevoerd tekst paneel. Dit koper is ook terug te vinden in de versterkers van dit merk. Hoe een Deens ontwerper dit kan verzinnen is mij volstrekt onduidelijk. Maar goed, dat is een kwestie van smaak. Links is de cd lade gesitueerd en rechts het in rood oplichtende display. Omdat in het midden een blauw oplichtende LED geplaatst is begrijp ik de keus voor een rood oplichtend display in dit verband niet zo goed. Midden onder zijn degelijke drukknoppen geplaatst met van links naar rechts de functies; back, forward, eject, stop, pause en play. De breedte van de speler is 431 mm, de diepte 408 mm en de hoogte 112 mm.Het uitgangssignaal is 4 V. Output impedantie is 75 Ohm. Aan de achterzijde tref ik vergulde RCA en XLR sockets aan. Digital out is via BNC. Een 75 Ohm afsluitweerstand wordt bijgeleverd teneinde meer rust en omlijning in het beeld te krijgen wanneer deze digitale output niet gebruikt. De prijs van deze speler is fl. 7492,62.

Dynamic Solutions: Master, GamuT, Marsh en Nirvana

Marsh Sound Design: MSD-P2000

De MSD-P2000 is een 4,6 kilo wegende, dual mono opgebouwde, pure classe A, high resolution line amplifier met 7 rca ingangen. De prijs is fl. 4750,- inclusief afstandsbediening. Er wordt gebruik gemaakt van bi polaire Field Effect Transistors (FET) Gebruikte Audiocap en Exotica Capacitors zijn van de hand van Marsh en door hem ontworpen worden ook in andere gerenommeerde merken, bijvoorbeeld Wilson, gebruikt. Verder is deze veelzijdige man in het verleden betrokken geweest bij Monster en MIT en heeft hij geschreven voor o.a. het gezaghebbende Amerikaanse hifi blad Stereophile. Maar goed, terug naar de versterker.

Het front is van aluminium en heeft een, vind ik, fraaie styling. Het komt ook mooi uit in het gebruikte Creaktiv audio rack dat opgebouwd is uit aluminium en zwart berkenhout. In het midden een wat groot uitgevoerd venstertje ten behoeve van de afstandsbediening. Een plastic afstandsbediening die ik trouwens eerder verwacht aan te treffen bij een Yoko setje dan bij een zo prachtig gebouwde voorversterker als dit is. Rechts een Led dat lichtblauw oplicht wanneer het apparaat netspanning krijgt. Wanneer de power knop ingedrukt wordt gaat deze LED feller branden. Met name wanneer deze voorversterker samen met de eindversterker in één rack staat vind ik het storend dat bij het ene apparaat de led rechts en bij het andere apparaat de led in het midden zit. Datzelfde geldt dan trouwens ook voor de pootjes. Die van de eindversterker en die van de voorversterker staan niet even ver van elkaar. In klankmatige zin niet belangrijk maar mij storen dit soort details. Drie knoppen, ALP controls, sieren het front en ze lijken afkomstig van dezelfde fabrikant die Audio Research voor deze onderdelen inschakelt. Links zit de volumeknop, daarnaast de balansregeling en rechts de inputselector waarbij gekozen kan worden voor, van links naar rechts, cd, tuner, dvd, video, line 1 en line 2. De twee drukknoppen rechts zijn respectievelijk voor tape en power. Aan de achterkant een IEC netsnoer aansluiting, twee RCA outputs, een RCA tape en een RCA video opnameaansluiting en 7 RCA inputs te weten tape, line 2, line 1, video, dvd, tuner en cd. Nog wat opgegeven specificaties: Frequency response, 20-20000 Hz: +/- 0.1 dB Input Impedance is 50 kOhms, maximum gain: 14.4 dB. Power consumption: 14 W. Afmetingen zijn 8 x 48 x 33 cm ( H x B x D ) Een Belden netsnoer wordt meegeleverd.

Marsh Sound Design: MSD-P2000T

De MSD-P2000T is een 5,8 kilo wegende Tube-Fet Hybrid line amplifier met 5 RCA inputs die voor fl. 6500,- van eigenaar verwisselt. In de trans-mu amplification stage worden per kanaal 2 triode buizen met push pull output voor een lage output impedantie gecombineerd met FET. Het front lijkt veel op dat van de P2000. Ook hier de, wat kleiner uitgevoerde, blauwe LED in het midden.Bij aansluiting op het net gloeit deze LED bescheiden op. Pas wanneer het apparaat bedrijfsklaar is, en dat is voor een hybride al verbazend snel, gaat hij feller branden.Linksonder zit een tape drukknop.De twee grote knoppen links zijn de selector voor van links naar rechts cd, tuner, dvd, video en line. Daarnaast de keuze tussen Reverse, Stereo en Mono. Het nut van de reverse stand waarbij je links en rechts om kunt wisselen, een feature dat je ook tegenkomt bij andere Amerikaanse merken als Spectral en Audio Research, ontgaat mij volledig. Ik ben geneigd te zeggen; laat dit weg en maak het product goedkoper of stop het geld in een zinvoller onderdeel. Van de twee grote knoppen rechts is de linker de balansregeling en de rechter de volumeknop. De twee kleine drukknoppen rechtsonder zijn mute (links) en power. De lay-out van de achterkant is gelijk aan die van de MSD-P2000 met dien verstande dat er hier 5 inputs zijn. Zoals ook uit de foto blijkt zien de print en de verdere interne opbouw er fraai verzorgd uit. Enkele door de fabriek opgegeven specificaties: Frequency response, 20-20000 Hz: +/- 0.1 dB. Input impedance is 50 kOhms, maximum gain: 23 dB. Power consumption: 30W. Afmetingen zijn 10 x 48 x 33 cm. ( H x B x D ) Een Belden netsnoer wordt meegeleverd.

Dynamic Solutions: Master, GamuT, Marsh en Nirvana

Marsh Sound Design: MSD-A400S

Deze 20 kilogram wegende eindversterker heeft eenzelfde strak aluminium front als de voorversterkers.Centraal is een blauwe LED geplaatst en een grote power drukknop. Hij levert 200 W per kanaal bij 8 Ohm en 330 W per kanaal bij 4 Ohm. Power consumption is 1200 W max. Per kanaal zijn 6 Motorola bi polaire power transistors van elk 200 Watt beschikbaar. Hoewel de voorversterkers geen gebalanceerd uit kennen is er op de eindversterker wel een gebalanceerde ingang. Verder zijn er twee sets luidspreker aansluitingen zodat speakers bi-wired aangestuurd kunnen worden of een tweede paar luidsprekers aangesloten kan worden. Wat mij dan weer stoort zijn de in mijn ogen knullige plastic knoppen (die je, in tegenstelling tot sommige fraai vergulde exemplaren, overigens met een steeksleutel wel goed vast kunt draaien) waarmee je de luidsprekerkabel vast moet zetten. Voor fl. 9000,- mag U deze kolos met de afmetingen 17 x 48 x 46 cm (H x B x D) de Uwe noemen.

Master Four

De Master Four is de meest recente door Rick Paap ontworpen luidspreker. Het is een slank, vloerstaand tweeweg systeem met de maten 1000 x 210 x 260 mm (H x B x D) dat standaard gespoten wordt in een zwart/blauwe kleur die ik, toen ik de speaker voor het eerst zag, abusievelijk aanzag voor zwart (RAL 5004). De basisprijs is fl. 4958,35 per paar. Tegen meerprijs zijn zowel alle RAL kleuren als fineer uitvoeringen in de houtsoorten Alfin, Peren, Myrthe wortel en Amerikaans kersen mogelijk. De ter test aangeboden exemplaren met hun in kersenfineer uitgevoerde behuizing en standaard blauw/zwart gespoten baffle (fl. 6390,76) ogen slank naast het Creaktiv audio meubel.

In het ontwerp wordt gebruik gemaakt van Scan Speak units. De tweeter is een 28 mm metal dome en de woofer een 149 mm paper woofer. Nominale impedantie is een versterkervriendelijke 8 Ohm en de gevoeligheid is 88 dB/m/W. Op de achterzijde bevinden zich onderaan de aansluitpunten voor de luidsprekerkabels. De 15 kilo wegende speaker kan alleen single wired aangesloten worden. Het frequentiebereik loopt van 40 tot 20.000 Hz +/- 3 dB.

Nirvana

Nirvana is een Amerikaanse kabelfabrikant die, in tegenstelling tot veel andere kabelmerken, al jarenlang hetzelfde, overzichtelijke, complete aanbod in huis. Het bestaat uit:
S-L Series Interconnect met RCA of XLR connectoren die afhankelijk van de lengte variëren in prijs van fl. 2199,- voor 50 cm. tot fl. 3999,- voor 3 meter.
S-X Series Interconnect met een prijs van fl. 3999,- tot een prijs van fl. 7999,-
S-L series loudspeaker cable van 1,5 mtr met spades voor fl. 3250,- tot 4 mtr met spades voor fl. 7500,-
Shotgun series loudspeaker cable van fl.6999,- tot fl. 11.999,-
Digitale interconnects variëren in prijs van fl. 2500,- tot fl. 3750,- en powercords van
fl. 2250,- tot fl. 2799,-
Voor de test heeft Rick een PC digital plus ac powercord van 1,5 meter (fl. 2250,-) ten behoeve van de cd speler meegeleverd en twee S-L1.0 interconnects (fl 2499,- per stuk) voor de verbinding van de cd speler naar de voorversterker en voor de signaaloverdracht van de voorversterker naar de eindversterker. Ook is een set SLL-2.5 luidsprekerkabels van 2,5 meter bijgeleverd (fl. 4699,-).

Opstellen en aansluiten

Voor deze gelegenheid heb ik een Creaktiv audio rack tegen de zijwand van mijn huiskamer geplaatst. Op de bovenste plank wordt de cd speler geplaatst, daaronder de MSD P2000t, daaronder de MSD P2000 en helemaal onderop de MSD-A400S. Onderling zijn ze met elkaar verbonden door Nirvana interlinks, de speakerkabel is eveneens Nirvana, net als het netsnoer van de cd speler. Versterkers zijn met het net verbonden door Belden netsnoeren. Alle componenten zijn in fase aangesloten. De installatie heeft de gehele periode dat hij bij mij in huis was aan het net gehangen en ik ben pas de tweede dag echt voor het luisteren gaan zitten. Afwisselend heb ik de solid state of de hybride voorversterker gebruikt waarbij de andere voorversterker dan gewoon aan het net bleef. Helaas heb ik de set maar enige dagen in huis kunnen houden waardoor ik niet de gelegenheid gehad heb om afzonderlijke onderdelen om de beurt in mijn eigen referentie systeem op te nemen. Alle luisterindrukken zijn dan ook opgedaan met de Dynamic Solutions componenten.

Dynamic Solutions: Master, GamuT, Marsh en Nirvana

Eindelijk; ogen dicht en oren open!

Vooraf was ik met name nieuwsgierig naar het geluid van de hybride voorversterker. Zou deze het typische “warme” geluid van buizen hebben of zou hij meer neigen naar neutraal met een vleugje buizenmagie. Het geluid dat ik hoorde verraste me op aangename wijze. Er was weliswaar sprake van een wat donkerder aandoend middengebied, maar van een echte buizenklank en een daarmee gepaard gaand zwalkend laag was geen sprake.

Een van de cd’s die ik de eerste avond tijdens mijn gesprek met Rick al op de achtergrond gedraaid had zonder dat ik daar echt goed naar geluisterd had gebruik ik wederom als ik mijn luistersessie begin. Het is Mary Stalling. Niet alleen om te beoordelen of ik de netsnoeren wel goed aangesloten heb maar ook om te genieten van haar warme, typisch negroïde stem. Dol als ik ben op de stem van Billie Holiday draai ik “Fine and Mellow” en ik smelt ter plekke. De magische buizengloed is er en hij verleent de stem een stukje extra warmte die het goed doet in combinatie met de vol aangeblazen sax van Noel Jewkes. Het minimal miking principe verleent de opname heerlijk veel ruimte en er is erg veel lucht om instrumenten en stem. Het is duidelijk dat de versterking gebeurt door een echt power house.

Dat dit power house ook in staat is om subtiel en muzikaal nuances weer te geven blijkt wel wanneer ik een cd van het viool concert van Philip Glass opzet. De virtuoos Gideon Kremer ontlokt zeer subtiele nuances aan zijn viool en de eindeloos herhaalde patronen, ik krijg bijna medelijden met Gideon, komen er prachtig genuanceerd uit. In de stukken waarop hij alleen speelt is de rust in de opname evident. Het orkest komt vanuit het, als het ware opnieuw gedefinieerde, niets opzwellen en groeit tot een machtige, fraai gelaagde berg van geluid. Toch heeft het geluid een bepaalde tactiele zachtheid. Mogelijk komt die voort uit het gebruik van authentieke instrumenten maar het kan ook samenhangen met de buizen in de voortrap of met de uitgewogen kabelkeus. Wanneer ik later deze opname opnieuw draai middels tussenkomst van de transistor voorversterker heb ik het idee dat deze zachtheid even groot is. Toch de instrumenten en/of de kabels?

Ook het orkest wat door Giuseppe Sinopoli gedirigeerd wordt in zijn begeleiding van Martha Argerich wordt groot neergezet. Het beeld wordt prachtig opgebouwd en de subtiele weergave van het pianospel ontroert me enorm. Het systeem heeft een hoge resolutie en de pianoklanken klinken heel lang door. Langer dan ik gewend ben. Ook de violen zingen. Prachtig zijn de dynamiekschommelingen die door de MSD-A400S magistraal onder controle worden gehouden. De kleine hard werkende woofertjes van de Master Four’s krijgen geen kans te ontsnappen uit deze ijzeren greep.
De zaal wordt prachtig weergegeven bij het afspelen van een nummer van “The Weavers”. “Goodnight Irene”laat de afzonderlijke stemmen van de groepsleden en bij dit nummer heeft nu eens niet Pete Seeger het hoogste woord. Lee Hays klinkt prachtig sonoor en de snaarinstrumenten waaronder de banjo klinken levensecht.

“The nearness of you”is vooral bekend geworden in de uitvoering van Sarah Vaughan. Maar ik vind persoonlijk de versie op flugelhorn van Roy Hargrove evenmin te versmaden. De set portretteert een echt flugelhorn geluid, niet te verwarren met dat van een trompet, met alle warmte die het instrument eigen is. Een typisch geluid voor dit jaargetijde. Ook de andere instrumenten klinken overtuigend en ieder op zijn vaste plek.

En nu denkt U natuurlijk; waar blijft hij met zijn dames?
Want inderdaad ben ik met name verslingerd aan het horen van stemmen van vrouwen, de meest heerlijke wezens op deze aarde. Een negroïde stem die ik altijd weer hartverwarmend vind is die van Ella Fitzgerald. Via de hybride voortrap klinkt “All through the night “ krachtig en warm zonder wollig te worden. Het orkest heeft zowel kracht als finesse. Geleidelijk wordt mij duidelijk dat, hoewel ik het geluid van de hybride voortrap zeer aangenaam vind klinken, ik toch de voorkeur geef aan de transistor uitvoering. Dat geldt zowel voor de weergave van de volle, wat donkere, stemmen van de dames Cassandra Wilson en Rachelle Ferrell, als voor de meer heldere varianten zoals die van de Noorse zangeres Kari Bremnes of de fragiele Rebecca Pidgeon.

Rachelle Ferrell klinkt in nummer 8 “ My funny Valentine “ heerlijk gevoelig ingetogen. De bas van Tyrone Brown is strak en alle nuances van stem en instrument komen prachtig door. Tonen klinken lang na in een prachtige ambiance. In “ I can’t stand the rain “ wordt Cassandra Wilson begeleidt door Chris Whitley op een National resophonic guitar. Dit instrument vormt een prachtige aanvulling op of misschien wel tegenwicht voor de stem. Beiden staan fraai los in de ruimte en weer is er die zwarter dan zwarte achtergrond, die stilte, van waaruit het geluid oprijst. De stem van Holly Cole markeert een overgang naar de wat meer heldere stemmen. Haar stem in de live uitvoering van de bekende “Train Song”staat op een grote stage in een zaal met publiek. Je hoort de grootte van de zaal in het St. Denis Theatre in Montreal, de reacties van het publiek op die 28e juni 1995, een zich over het podium bewegende Holly Cole en de diep afdalende bas van David Pilton. Strak, melodieus, gecontroleerd in al zijn nuances. De ademhaling en het breekbare, slanke stemgeluid van Rebecca Pidgeon in het nummer “The Raven” laat de rillingen over mijn lijf lopen. Zo helder, zo genuanceerd, zo tastbaar aanwezig dat het bijna eng wordt. Een aantal van de in het Engels gezongen nummers van de cd “Norwegian Mood” van Kari Bremnes heb ik op andere cd’s ook in Noorse uitvoeringen. Zo’n nummer is “En Elsker”. Aanvankelijk moest ik enorm wennen aan de door mij nog steeds als a-muzikaal ervaren Noorse taal. Wanneer je daar echter op een gegeven moment doorheen kunt luisteren valt op met hoeveel meer kracht en passie de zangeres de Noorse versies brengt. In dit mooie systeem komt de prachtige opname van Jan Erik Konshaug van de Rainbow Studio, en daarmee de heerlijke stem van Kari, volledig tot zijn recht.

Afsluitend

Van een ontwerper die voor nog geen 5000 gulden een speaker bouwt die qua klankmatige prestaties uitstijgt boven de gelijkgeprijsde concurrentie, mag je aannemen dat hij in staat is om als importeur een productenpakket samen te stellen dat klinkt als een klok. Het hier geteste systeem zet met autoriteit een schoon, faserein, neutraal, analytisch beeld neer waarin sprake is van een grote mate van transparantie, gedetailleerdheid en natuurgetrouw afbeelden van stemmen en instrumenten. Wanneer de transistor voortrap vervangen wordt door de hybride voorversterker wordt het beeld wat donkerder van klankkleur zonder dat er evenwel sprake is van de nadelen die geassocieerd worden met het gebruik van buizentechnologie. Geheel in stijl met de speakers presenteren ook de versterkers een beeld dat je eerder zou verwachten bij een combinatie waar je als consument het dubbele bedrag voor neer moet tellen. Mijn aanmerkingen op esthetisch niveau vallen hierbij dan ook volledig in het niet. Voor de liefhebber die zoekt naar dit type geluid; een prachtset!