Shure V15VxMR element

Een telg uit een oud geslacht

Heel lang geleden waren mijn platenspelers veelal uitgerust met Shure elementen. De M75 en de M95 hebben met diverse naalden in diverse armen gespeeld. De V15 serie, die toen al bestond (eind jaren 70) was altijd ver buiten mijn budget. Op het moment dat het grote geld wel beschikbaar kwam voor hifi, had ik met een baan en een bijbaan zoveel geld uit te geven dat ik de V15 voorbij liep en doorstapte naar een kostbare MC. Maar zoals meer dingen die mij vroeger intrigeerden kriebelt het om de V15 eindelijk aan de tand te voelen.

V15VxMR

De VxMR is de nieuwste uitvoering van een lange rij V15’s. De V15 is een moving magnet element en geeft daardoor gemakkelijk een output van 3 mV bij een snijsnelheid van 5cm/sec. De spoelen zullen van koperdraad zijn omdat Shure dat niet specificeert. Het element heeft een beryllium cantilever met een heel kleine effectieve massa, ondanks de hoge stijfheid. De diamant is een Micro-Ridge geslepen naakte diamant, gelijmd op de cantilever. De MR slijpvorm wordt onder meer toegepast door Dynavector. De vorm zorgt voor een relatief groot contactoppervlak met de groef aan de voorkant, terwijl de zijflanken een minimaal contact houden. Ten gevolge daarvan is de groef optimaal te volgen en kan het laatste beetje informatie worden gewonnen. Vooral de hoge tonen profiteren daarvan. De optimale druk ligt tussen de 0,75 en 1,25 gram. 1 gram wordt aanbevolen. De afsluitweerstand is zoals gebruikelijk 47 kOhm bij 250 pF, wat de vlakste frequentie karakteristiek garandeert. Noch de statische noch de dynamische compliantie wordt door Shure opgegeven. In het dagelijkse gebruik zal een middelzware arm als de Pro-ject 9 of Rega 250/300 goed voldoen.

Aan de voorkant van de V15VxMR is een beugeltje te vinden dat een paar functies combineert. Het beschermt de naald als het element niet speelt en er zit en minuscule borstel aan vastgemaakt. De borstel kan werken als een demper om ruwe bewegingen door oneffenheden en hobbels op het plaatoppervlak netjes te dempen. Aan de voorzijde van het element is dit de enig juiste plek. Zoiets hoor je niet in de lagering van de arm op te vangen. Nadeel is altijd dat er contact geluiden ontstaan. Om die reden is het beter de borstel niet te gebruiken als uw platencollectie en arm dat toelaat. Shure geeft op de website uitvoerige informatie over het element voor geïnteresseerden. De prijs voor het element bedraagt 428 euro in Nederland. Een vervangingsnaald kost u 287 euro. Gezien de lage naalddruk bij het afspelen is de verwachte levensduur van de diamant bij normaal gebruik vele jaren. Daar werkt bovendien de MR vorm aan mee. Het kan overigens nooit kwaad regelmatig een dealer even te laten controleren of de diamant nog goed is.

Shure V15VxMR element

Opgehangen

De Shure heb ik gemonteerd in een Pro-ject Perspective met aluminium 9 inch arm. Het borsteltje heb ik geen werk laten doen, daar ben ik nogal allergisch voor. Altijd bang voor bijgeluiden. Ik maak de platen wel goed schoon voor ze draaien. De naalddruk stel ik eerst in op 1 gram, maar latere experimenten tonen aan dat 1,2 gram optimaal is. De aftasteigenschappen gaan dan met sprongen omhoog. Aan de Pro-ject een Siltech New York MXT interconnect. Daarachter een Transrotor phono amp. Ingesteld op 47 kOhm en een versterking voor doorsnede MM elementen. Met een tweede New York ga ik naar de voorversterker. Omdat ik geen andere apparatuur in huis heb dan een geleende dac en dus de eigen set volledig speelt, verwijs is u naar de opsomming onderaan voor de rest van de gebruikte middelen om te luisteren. Als tegenspeler van de Shure fungeert een Highphonic MC element op een Garrard met eveneens een 9 inch Pro-ject arm (carbon versie).

Op 45 toeren

De eerste plaat die onder handbereik staat is een oude direct-to-disk recording van Laurindo Almeida. Op 45 toeren uitgebracht geperst maagdelijk vinyl. De muziek is nu niet direct iets voor een feestje maar de opname is fabuleus. Vooral de xylofoon mag zeer doordringend en met veel detail klinken. Dat geeft de Shure ook netjes weer. Ik heb wel twee neigingen, ten eerste alles steeds harder te zetten om wat leven in de brouwerij te brengen en daar tegenover wil ik het volume knijpen vanwege de plaatruis. De Shure laat hier nogal wat van horen. Wat mij tegenvalt gezien de naaldvorm. Dire Straits met Brothers In Arms is en blijft mooie muziek. Net als bij Almeida is de weergave aan de vlakke kant, hoewel ruim voorzien van details. Het doet mij sterk denken aan zoals ik mij de oudere Shure elementen herinner, goed, degelijk maar nooit op de toppen van de weergave. Oh ja er is echt wel ruimte te horen en diepte met een robuust beeld. Het probleem zit hem in het gemak, het gebrek aan sensatie. Erg gladjes allemaal.

Inmiddels verhoog ik de naaldkacht naar 1,2 gram. Dan is de tracking toch lekkerder op mijn speler. Voor het geluid maakt het niet uit, de aftastvervorming neemt gedurende moeilijke passages wel af. Ik pak Die Röhre, een Duitse opname gemaakt met buizenapparatuur van microfoon tot snijtafel. De Shure voelt zich zeker thuis met klassieke componisten. Veel detail, veel golvende en oorstrelende muziek. De plaat is een schoolvoorbeeld hoe vinyl kan klinken. Solo piano beluister ik via Keith Jarrett. De piano gaat helaas niet mijn oor in als een grote concertvleugel in een flinke zaal. Het is te hard en te afstandelijk, een tegenvaller na de klassieke muziek. Als Jarrett op het podium gaat meestampen met zijn eigen spel gebeuren er twee dingen. Het valt me op dat het podium heel goed hoorbaar is. En dat het podium geslonken is tot een plankier. De dreun die normaal in de akoestiek van de zaal galmt is verdwenen. Erg droog. Vreemd dat de solo piano het niveau niet haalt van wat ik ben gewend. Eenvoudige muziek kan goed weergegeven worden zoals ik beluister met Juliette Greco. Haar stem komt tot leven “Sous Le Ciel De Paris”. Wat ik niet voor ogen kan toveren is het stokbrood, de wijn en de terrasjes van Parijs. Een MC element is meer aan mij besteed. MM, een reden dat ik al jaren een MC bezit, maakt het totaal te rond. Ik wil op het randje van de stoel luisteren. Achterover leunen doe ik pas als ik daar de leeftijd voor krijg.

Ik hobbel terug naar de pop lp’s. Sade met Promise. Het rockt. Daar is veel mee gezegd. Waar ik anders geniet van percussie en kleine geluidjes laat de Shure mij in de steek. Het laag mist de power die in de basgitaar hoort te klinken. Degelijk waar swing hoort te zijn. Net zo als bij Clannad. Stemmen laten zich definiëren en als solo zang weergeven, de Keltische mystiek komt slechts moeizaam uit de groef. Ik sluit voorlopig de indruk af met Taj Mahall die de blues recyclet. Mag ik hier een onderscheid maken tussen muziek en techniek. De Shure is technisch erg fraai, laat door transparantie veel horen en trekt het beeld uit elkaar. Spoort op 1,2 gram als een trein door de groef zonder zich van snijsnelheden veel aan te trekken.In muzikale zin blijft hij achter. Het geluid van vele jaren geleden herken in je in dit element. Is steriel dan het juiste woord? Nee, ook dat dekt niet de lading.

Shure V15VxMR element

Mixed emotions

Shure is gedeeltelijk met zijn tijd meegegaan. De MR naaldvorm op een beryllium cantilever is modern en staat in combinatie met de lage naaldkracht borg voor een lange levensduur van element en lp. De naaldvorm heeft als leuke bijkomstigheid dat veel oude platen nog prima klinken omdat in het verleden gebruikte naaldvormen dit stuk van de groef niet raakten en dus ook niet beschadigden. De compliance zal in veel armen niet leiden tot vervelende resonanties en het eigen gewicht is gunstig. Shure heeft met de lange ervaring achter zich kans gezien gebruik te maken van moderne materialen en technieken. Meettechnisch in orde en bestand tegen een stootje. Voorzien van de nodige accessoires en een goede handleiding.

De Shure V15VxMR is een goed en mooi moving magnet element. Voor wie houdt van een rustige, detailrijke weergave op redelijk hoog niveau. Klassiek doet het prima, met uitzondering van piano waar ik toch echt meer van kan genieten via andere elementen. Pop wordt een “middle of the road” geheel zonder dramatische fouten maar helaas ook zonder dramatische spetters. De liefhebber van de klassieke Quad elektrostaat vindt zijn of haar weg wel met de Shure. Een jongere en moderne generatie zal het mijns inziens allemaal te bezadigd vinden. Ik laat het driedelige kostuum voor wat het is en swing liever mee met wat een goed moving coil element (helaas ook vaak kostbaarder) kan bieden. Het voelt als terug in de tijd met Shure. Mijn vader zou blij zijn met dit ouderwetse genoegen. Als ik bij hem op bezoek ga kan ik meeluisteren, alleen zal ik niet extra lang blijven vanwege een mij boeiende weergave van zwart goud.

Meer informatie: http://www.shure.com/phono_cartridge-design.html