Musical Fidelity set


Werner Ero | 21 januari 2003 | Musical Fidelity

Musical Fidelity A3.2 geïntegreerde versterker en A3.2 CD-speler; Confronterend & dynamisch

Als er één land in Europa is waar al decennia lang keihard wordt gewerkt aan eigenzinnige audioproducten dan is dat Groot-Brittannie wel. De Britten zijn meesters in het bedenken van de meest vreemdsoortige creaties zoals bijvoorbeeld de fameuze Rogers LS3/5 luidsprekers. Deze kleine opdonders zijn misschien wel het mooiste voorbeeld wat je met een echt kleine luidspreker kunt bereiken.
Ook ver weg in het hoge noorden ontspruiten aan het brein van Ivor Tiefenbrunn – u weet wel van Linn – de meest bijzonder creaties, zoals de legendarische LP12 platenspeler die in de 70er jaren het levenslicht zag en anno 2003 nog steeds tot de top in zijn prijsklasse behoort! En vergeet ook niet de recentelijk geïntroduceerde Klimax componenten, welke met hun schakelende voeding zeer efficient kunnen werken en grote stromen uit een klein kastje kunnen genereren. Maar er is nog een ander product wat zeker in dit illustere rijtje thuis hoort. Om het te ontmoeten gaan we terug naar het jaar 1984. De meeste audiocomponenten waren toen groot en hoekig, de CD was net geïntroduceerd en van het hele high-end kabelverhaal met gouden en zilveren geleiders had nog nooit iemand gehoord. Het is in dat jaar dat ik een heel bijzonder apparaat tegen het lijf loop. Een versterker om precies te zijn. Het is er een met een fraaie styling en veel temperament want hij wordt gloeiend heet! Het ding levert met zijn compacte behuizing maarliefst 20 Watt pure klasse A en om de hitte nog enigszins in toom te houden is de hele bovenzijde één groot koellichaam! Weet u over welk product ik het heb? Het is de Musical Fidelity A1 geïntegreerde transistorversterker. De verhalen gaan zelfs de ronde dat de versterker zo heet kon worden dat je er een ei op kunt bakken. De strekking van het bovenstaande verhaal is dat de hier ter test aangeboden apparatuur uit een heel bijzondere stal afkomstig is. Een stal waar eigenaar/ontwerper Antony Michaelson de scepter zwaait.

Hoe het begon

Vooral bij Engelse fabrikanten lezen we vaak het verhaal dat hun bedrijf vanuit de keukentafel is ontstaan. Nu, bij Antony Michaelson is dit ook werkelijk waar. We gaan terug naar de lente van 1982 als Antony langzamerhand gestoord wordt van het alsmaar solliciteren bij nieuwe werkgevers. Zijn eerste bedrijfje waarbij hij met een compagnon buizenversterkers fabriceerde was al enige tijd daarvoor ontspoort en tot zijn ergernis zat hij nu opgescheept met een middelmatig klinkend product in zijn eigen audio set en zinspeelde hij op wat beters. Ontevreden als hij was begon hij aan zijn keukentafel maar opnieuw aan een eigenontwerp voorversterker en monteerde het geheel in een ruwe, niet behandelde aluminium behuizing.
Het was op dat moment überhaupt niet zijn bedoeling weer een nieuw bedrijf op te richten maar om in eerste instantie iets te hebben waar hij wél met plezier naar kon luisteren. Een bevriende kennis met een eigen audiozaak kwam toevallig in aanraking met zijn zelfbouwproject en vond het zo goed klinken dat hij er wel drie wilde hebben voor in zijn winkel, mits wel ondergebracht in een professionele, nette behuizing. Zo gezegd, zo gedaan en Anthony kocht met geld van zijn schoonmoeder, zijn vrouw en zijn toch al rood staande creditkaart onderdelen en behuizingen om de voorversterkers te gaan produceren.  De komende periode werd er aan de keukentafel dan ook keihard gewerkt om de apparaten af te krijgen en toen ze eenmaal gereed waren en bij de desbetreffende winkel waren afgeleverd bleek dat ze volgende zaterdag al alle drie waren verkocht!

Dit is het feitelijke begin van het merk Musical Fidelity en aangezien deze voorversterker zijn eerste eigen audioproduct was, is het apparaat ‘The Preamp’ gedoopt.
In de jaren die volgden verhuisden de werkzaamheden naar een nabij gelegen garage (zonder eigen stroom!) en vervolgens naar steeds grotere onderkomens. Er verscheen nu ook een eigen eindversterker genaamd  naar ‘Dr Thomas’, de ontwerper van het product. Net als de meeste Engelse ontwerpers concentreerde Antony zich vooral op de goede klank en bekommerde zich minder om het uiterlijk. Tot de dag dat een Italiaanse redacteur zich verbaasd beklaagde dat hij niet kon begrijpen waarom zo’n mooi geluid toch in zo’n lelijke behuizing moest zitten. Deze opmerking zou een ommekeer vormen in zijn denkwijze en eenmaal thuis nam hij meteen een industrieel top ontwerper in de arm welke alle componenten opnieuw vorm gaf. De rest van het verhaal kunt u in de winkel aanschouwen want Musical Fidelity levert vandaag de dag producten af die niet alleen bijzonder klinken maar er ook fraai uitzien. 

Musical Fidelity set

Musical Fidelity A3.2 geïntegreerde versterker (1.650,- EUR)

Het eerste wat mij opvalt als ik deze opvolger van de A3 versterker aanschouw is zijn imposante uiterlijk en de oerdegelijke constructie. Overal waar je kijkt is het (massief) aluminium of metaal wat de klok slaat. Ontwerper Antony Michaelson heeft zijn lesje uit het verleden wel geleerd en de huidige producten van Musical Fidelity zijn bijzonder van styling en lijken haast wel gemaakt voor de eeuwigheid. Het front kent alleen de hoognodige bedieningsorganen welke logisch zijn gerangschikt. Vooral de volumeregelaar schijnt bij MF steeds maar grotere vormen aan te nemen en de knop heeft dan ook enorme afmetingen. Ook al is het apparaat met zorg afgewerkt de vormgeving is niet geheel mijn ‘cup of tea’. Hoewel wel lekker eigenzinnig doet de façade naar mijn smaak net wat té imponerend aan. Vooral het vele schroefwerk duizelt mij een beetje en kan volgens mij best wel wat minder. Gelukkig is het geborstelde goud in combinatie met aluminium van de Nu-Vista M3 versterker teruggebracht bij dit product naar één kleurig metaal. Ach, smaken verschillen gelukkig nu eenmaal.

Op de bovenzijde van de stevige kap vinden we links en rechts de nodige perforaties voor koeling. De breedte van het apparaat is met zijn 44cm zo’n beetje standaard te noemen. De hoogte is 10cm en met zijn 40cm diepte reikt de versterker wel behoorlijk ver naar achteren. Iets om rekening mee te houden met een mogelijke plaatsing in een kast of audiorack. De achterzijde is keurig opgebouwd en kent een duidelijke en overzichtelijke opzet. Alle connectoren en zelfs de luidsprekerterminals zijn verguld. Deze laatste zijn per kanaal mooi gescheiden zowel links- als rechtsachter gemonteerd en kunnen maximaal 4mm draad bevatten. Ook banaanstekkers en spades kunnen een plaats vinden bij deze connectoren. Omdat ik niet de juiste maat Torx schroevendraaier in huis heb kan ik jammer genoeg niet de kap te lichten voor een nauwkeurig inspectie van de binnenkant. Wat ik turend door de ventilatiegleuven in ieder geval wel kan zien is de strikt gescheiden opbouw per kanaal met een strak afgewerkte printplaat en voor ieder kanaal een aparte ringkern trafo van normale afmetingen.

Voor zover ik kan zien wordt er van goede componenten gebruik gemaakt zoals gasdichte relais voor de ingangskeuze en hoogwaardige elco’s van Jamicon. De versterker telt 6 paar ingangen waaronder de aan een revival bezig zijnde phonotrap welke bovendien omschakelbaar is van ‘moving magnet’ naar ‘moving coil’ elementen. Dit door middel van een aan de achterzijde geplaatste drukschakelaar. Er zijn twee uitgangen aanwezig waaronder één bedoeld voor een opnametoestel en de ander als pre-out. Onder de geperforeerde kap ontwaar ik de twee behoorlijk grote koellichamen waarop de zware Sanken eindtransistoren geplaatst zijn. Bij normaal gebruik worden ze maar net handwarm dus met de koelcapaciteit zit het wel snor. De op afstand bedienbare versterker kent een motorvolumeregelaar van het merk Alps welke door middel van een as wordt aangestuurd. Hierdoor is het voor de fabrikant mogelijk geweest deze regelaar een optimale plaats op de printplaat te geven.
Alle aanwezige schakelopties aan de voorzijde worden geïllustreerd door de in de mode zijnde blauwe led’s welke bij een opstelling op ooghoogte véél te fel zijn! Alle bezoekers die de set gezien en gehoord hebben maakte melding van deze priemende lichtbundeltjes die in het donker wel op mini zaklantaarntjes lijken. Fabrikant, mag dit niet een beetje minder?! Oh ja, de versterker levert een dikke 100 Watt per kanaal en is ook stabiel aan moeilijke lasten. Een stabiele voeding is trouwens één van de ontwerpspeerpunten van Musical Fidelity.

Musical Fidelity set

Musical Fidelity A3.2 CD-speler (1.650,- EUR)

Wanneer ik de A3.2 CD-speler uit de verpakking haal valt mij als eerste de stabiele constructie op. Het apparaat is met zijn 6 kg redelijk zwaar maar toch weer lichter dan je op grond van de forse afmetingen zou verwachten. De behuizing is ook hier weer erg fraai afgewerkt en voelt stevig aan. Meteen valt op dat het duidelijk familie is van de versterker. Dus ook hier het ‘schroefjesdesign’ wat zo karakteristiek is voor de meeste huidige MF ontwerpen. De bedieningselementen zitten redelijk logisch geplaatst maar toch had ik er liever ook symbolen (play, stop, next, etc. ) in plaats van alleen tekst bij gezien. Het display is helder, goed afleesbaar en fraai overzichtelijk opgebouwd maar wel met een groene (!!) kleur. Deze afwijkende tint is meteen dé grote misser van deze combinatie, want doordat beide apparaten zo helder afstralen valt dit enorme kleurverschil nogal pijnlijk op. Gelukkig is met de bijgeleverde afstandsbediening de display te dimmen of zelfs helemaal uit te schakelen. Buiten deze onhebbelijkheid valt er niet veel negatiefs te vinden aan deze speler. Hooguit is de ladeconstructie – die wel snel zijn werk doet – voor deze prijsklasse wat aan de labiele kant. Toch geloof ik niet dat dit in de toekomst problemen zal gaan geven.
Wanneer we het front laten voor wat het is en naar de achterkant verhuizen ontwaar ik hier uiterst hoogwaardige onderdelen. De vergulde cinch aansluitingen zien er duurzaam en goed verguld uit en zijn mooi ver uit elkaar geplaatst. Buiten een stel niet regelbare audio uitgangen kom ik hier zowel een coaxiale als een Toslink (optisch) exemplaar tegen. De euro netaansluiting laat weer losse netkabels toe. Prima dus.

Wat deze speler eigenlijk pas echt interessant maakt is de toepassing van de allernieuwste digitale technieken. Zo wordt het normale 16bit/44kHz signaal van de CD door middel van up-sampling naar 24bit/96kHz opgekrikt. Een theoretisch veel hogere resolutie is het gevolg. Of deze fraaie beloftes allemaal worden waargemaakt doe ik in het luisterdeel van dit verslag uit de doeken.
Als ik de binnenkant bekijk zie ik weer de strak opgebouwde printplaten vol met de modernste onderdelen
Zo wordt de d/a-conversie uitgevoerd door een 24 bit Delta-Sigma converter met Duel Differentiële 8-voudige oversampling. Hallo, bent u daar nog? Oftewel er is al het mogelijke aangedaan om een zo correct mogelijk signaal te verkrijgen. Vermeldenswaard is nog dat de jitter opgave fraai laag ligt. Jitter is een vervelend fenomeen. Iedere serieuze fabrikant zet dan ook zijn beste beentje voor om dit met bv. eigen kloksignalen zo laag mogelijk te krijgen. Wat ik bij het aanschouwen van de typisch herkenbare Sony display lay-out al verwachtte, is dat het loopwerk (weer) van Sony afkomstig is. Op zich prima loopwerken maar iedere keer valt mij op dat ze zo traag inlezen. Met weemoed denk ik terug aan de superieure loopwerken van Philips want het Sony mechaniek is wel een factor drie langzamer als het CDM-9Pro Philips loopwerk van mijn Duson! Tja, wat valt verder nog over deze speler te melden. De signaal/ruis waarden benaderen met meer dan 115dB het theoretisch haalbare en ook de afwijking van de converter is met slechts 0,2db bij –90db uitsturing fantastisch. Tot zo ver alle techniek.

Musical Fidelity set

Luisteren 1 – Musical Fidelity A3.2 versterker + A3.2 CD-speler  

Nadat beide componenten een week zijn ingespeeld ben ik reuze benieuwd wat voor klankmatige kenmerken deze nieuwste generatie Musical Fidelity producten oplevert. Uit het verleden (A1 en A100) herinner ik mij nog de prettige, muzikale klank met een warme, smeuïge toonvorming en een tikje laid-back karakter. Om te beginnen kies ik weer voor het grootste verschil. Dus de zeer bekende Duson referentieset wordt weer afgekoppeld en de twee Britse tegenhangers nemen hun plaats in. Verheugend zijn de stevige chassisdelen van zowel de cinch connectoren als de luidsprekerterminals. De Siltech Forbes Lake interlinks kunnen hierdoor stevig worden aangedraaid. Als de apparaten onder netspanning staan draai ik nog zonder de muziek te starten de volumeregelaar helemaal open. Op de lijn ingangen is alleen wat lichte ruis te horen en geen brom. Op de phonotrap (MM en MC) hetzelfde beeld alleen met natuurlijk veel meer ruis. De ruis laat meteen al een levendig en groot ruimtebeeld waarnemen en dat is een goed teken. Wanneer het combo een week is ingespeeld start ik het serieuze luisteren. Als eerste CD verdwijnt - met het oog op het verwachte rustige karakter - het album Mother Earth van de symphonische rockgroep Within Temptation in de A3.2 CD-speler. Deze CD kent vol geïnstrumenteerde nummers en vraagt een hoog oplossend vermogen van de aangesloten componenten.

Wanneer ik op de afspeeltoets heb gedrukt ontvouwt zich een extreem assertief klankbeeld voor mij. Ik heb het gevoel dat de rockgroep met zijn rollende en drijven klanken mij onverhoeds als een tijger weet te bespringen. Ja bespringen, een ander woord kan ik er niet voor verzinnen. De Musical Fidelity combo geeft wel zo’n enorm open, dynamisch en confronterend geluid zoals ik dat nog maar zelden heb gehoord en al helemaal niet in deze prijsklasse. Bijna nooit heb ik zo’n groot verschil tussen mijn Duson referentie en een ander merk gehoord. Op verschillende fronten lijken de klankkenmerken wel bijna 180 graden in omgekeerde richting te staan. Heel bijzonder. Misschien verwacht u nu dat ik met afschuw naar dit geluid luister maar het tegendeel is waar. Ontwerper Antony Michaelson is er met zijn ontwerpteam in geslaagd een totaal andere maar toch ook correcte geluidsweergave te creëren.
Welke eigenschappen zijn voor deze heel andere klank verantwoordelijk en op welk vlak liggen deze verschillen? Als we de ruimtelijke weergave analyseren horen we een groot, gul stereobeeld. Niet echt veel anders als de referentie. Breedte wordt met 95% fraai breed weergegeven en ook het dieptebeeld  heeft deze zelfde score. Bij de weergave van hoogte worden wat meer veren gelaten maar 80% is in deze prijsklasse nog steeds prima.
Een groot verschil wordt veroorzaakt door de klankbalans. Waar de Duson set een drukvol, stevig en warm beeld weet neer te zetten met erg veel ‘analoge’ muzikaliteit gooien de Musical Fidelity’s het over een heel andere boeg. Clean, pakkend en assertief zijn hier de kenmerken. Met assertief bedoel ik hier een soort van uitdagendheid, ja zelfs arrogantie die je in weergave zelden zo uitgesproken tegenkomt. De kristalheldere stem van zangeres Sharon den Adel van Within Temptation wervelt energiek over de bühne en alles bulkt van de kracht en energie. De druk in het laag is fraai en goed afgebakend en de versterker komt hier zeker geen adem tekort. De CD-speler weet uit het plaatje erg veel akoestische details te ontfrutselen en het beeld is écht sprankelend. Bijzonder is dat de zangeres in haar eigen akoestische ‘bel’ is te horen. Het is een soort van apart te lokaliseren akoestiek in de akoestische omgeving van het grote geheel. Toch treedt door de duidelijke, cleane weergave bij deze CD na een aantal nummers wat luistermoeheid op. Elektrische gitaren gaan steeds meer op elkaar lijken en het beeld met deze CD is toch wel heel erg energiek en fris.

Hmm, wat heel anders dan. Christy Baron met haar bijzonder warm klinkende album ‘Steppin’ verdwijnt in de speler. Deze CD bestaat uit covers die op een geheel eigen wijze door Christy worden vertolkt. Ik kies voor het prachtige – oorspronkelijk van Peter Gabriel afkomstige – ‘Mercy Street’, één van de sterkste nummers van het plaatje. Dit volle en met vele stemmen weergeven nummer wordt door de Musical Fidelity combo fraai neergezet. Het intro met de luide percussie laat mij weer even schrikken door de wijze waarmee het de kamer inkomt maar daarna gaat het prima. Het laag is fijn gedetailleerd en kent een goede verhouding tussen ‘push’ en ritmegevoel. De stemmen worden erg goed uit elkaar gehouden met als bijzonderheid weer die opvallende eigenschap om iedere stem in een soort van eigen akoestiek te plaatsen. Deze fraaie eigenschap blijkt bij nader onderzoek door de A3.2 CD-speler veroorzaakt te worden en in wat mindere mate door de A3.2 versterker. De Duson CD100 maakt het beeld wat voller en analoog klinkend. De speler weet wat meer samenhang en realiteit te bieden zonderhet extreem oplossende niveau van de A3.2 CD te halen. Toch is het juist deze eigenschap die door A3.2 versterker wat te veel wordt geaccentueerd. Hierdoor kan door alle hoge detaillering en het schone geluid wat schraalheid ontstaan. Zelden heb ik een CD om deze reden helemaal uit kunnen draaien. Veel gehoormatige eigenschappen liggen er naar mijn smaak net wat te dik bovenop waardoor je jezelf bij sommige CD’s in een ietwat te helder afgestemde elektrostatische hoofdtelefoon waant. Het is een volledige, complete klankbalans. Superstrak, zeer gedetailleerd en schoon van weergave maar toch lijkt er af en toe wat te ontbreken. Nu denk ik dat mijn MC-M3 luidsprekers dit keer eens niet de ideale partner voor deze set elektronica vormen. Want ook de M3 kent een aantal van deze bovenstaande eigenschappen zoals een hoge detaillering, strakke weergave en een schoon geluid. Van verschillende kanten hoor ik dat het luidsprekermerk Sonus Faber met hun veel meer gedempte en wat mattere klinkende weergavers de ideale combinatie zou vormen en daar kan ik mij veel bij voorstellen.

Musical Fidelity set

Luisteren 2 – Musical Fidelity A3.2 versterker + Rega P25 platenspeler met diverse elementen (MM+MC)

In deze 2e ronde voel ik de analoge kwaliteiten van de A3.2 versterker aan de tand. Als bronsignaal dient een fraaie Rega P25 draaitafel met afwisselend het Sumiko Blue Point Special MC element en het Rega Exact MM element. Wanneer de eerste klanken van de Nederlandse Time Bandits weerklinken blijkt meteen dat met de phono trap van de versterker niets mis is. Deze swingende LP met glorie uit de tachtiger jaren heeft heel wat te bieden. Naast het bekendere werk als I’am Specialized in You en Live It Up zijn het vooral de onbekendere nummers zoals Good Timin’ en Sister Paradise die de pan uit swingen. Het stereobeeld weet hier goed te overtuigen met drijvende baslijnen en fanatiek bespeelde slaggitaren. Het beeld is ongeveer hetzelfde als de lijn ingangen en al snel wordt duidelijk dat die typische wat confronterende klank voor een groot deel door de versterker wordt gegenereerd en in mindere mate van de CD-speler afkomstig is. Door deze andere weergave is het verschil tussen de platenspeler ingang van de Duson referentie zelfs nog wat groter als bij de lijn ingangen. Bij de Duson klinkt de ‘vinyl ingang’ nog wat vriendelijker en zachter terwijl de Musical Fidelity versterker ook hier zijn assertieve karakter weer laat gelden. Toch vindt ik hier ook een heel positieve kant aan zitten. Door deze wat afwijkende klanksignatuur valt er voor de consument nu meer te kiezen en kan iedereen de voor hemzelf juiste benadering kiezen. Prima toch?!
Buiten de op hun eigen klankeigenschappen berustende verschillen laten de twee elementen niets verbijsterends horen. Het Sumiko Blue Point Special element laat zijn mooi homogene klankbalans en zijn fraaie ruimtelijkheid horen en het Rega Exact element toont zijn voortreffelijke spooreigenschappen (onder andere lage vervorming), de open klankbalans en vastere grondtoonweergave. Grappig is dat ik bij de Duson voortrap voor het Rega element kies terwijl ik bij de Musical Fidelity duidelijk meer neig naar de Sumiko met zijn onopvallendere weergave.

Musical Fidelity set

Conclusie  

Met haar nieuwe A3.2 serie is Musical Fidelity nieuwe paden ingeslagen. Het verschil met de oudere mij bekende ontwerpen zoals de A1 en A100 versterkers is groot. Waar de oudere ontwerpen zeer muzikaal maar misschien ook wat wollig konden klinken is de nieuwe generatie meer op snelle signaalverwerking en  een frisse, open klankbalans afgestemd. Door deze afstemming worden de apparaten behoorlijk kritisch ten aanzien van de aan te sluiten weergevers en eventuele andere bronnen en zijn zeker geen allemansvrienden. Toch duidt het op durf en visie om als fabrikant iets heel anders in de markt te zetten. De apparaten zijn uitstekend afgewerkt, intern strak en nauwkeurig opgebouwd en er is gebruik gemaakt van goede tot zeer goede componenten. De bedrijfszekerheid is hoog. Allebei de componenten hebben in de testperiode hun werk zonder enige aarzeling of storing volbracht. Tja, de vormgeving  is een kwestie van smaak maar wel heel herkenbaar. De zeer grote kleurafwijking tussen de display van de CD-speler en de led’s van de versterker verdient niet de schoonheidsprijs en is een punt waar de fabrikant toch wel aandacht aan zou mogen schenken. Ook de ontzettend felle blauwe led’s mogen best wel wat minder afstralen maar dat is iets wat ik ook bij verschillende andere fabrikanten tegenkom.

Als u er de juiste, passende luidsprekers bij zoekt of deze reeds in uw bezit heeft is de Musical Fidelity A3.2 geïntegreerde versterker en A3.2 CD-speler een prima keuze. Het geluid is schoon en snel met meer dan voldoende vermogen om ook moeilijke luidsprekers aan te sturen. Beluister echter wel van te voren of in uw eigen opstelling en akoestiek de klank niet te confronterend wordt. Wanneer aan al deze eisen is voldaan staat niets meer het genieten van muziek in een dynamische zeer pure vorm in de weg.

Meer informatie:
Zie onderstaande links en ook www.viertron.nl

Gebruikte apparatuur

Luidsprekers - MC-Systems M3 (1e generatie)
CD-speler - Duson CD100
Draaitafel - Rega P25
MM Element - Rega Exact
MC Element - Sumiko Blue Point Special
Voorversterker - Duson C1000
Eindversterker - Duson A10
Interlink CD speler - Siltech Forbes Lake
Interlink Voor-/eindversterker - Siltech Forbes Lake
Netkabels - NBS monitor IV
Stekkerdoos - Kronenberg
Audiorack - Standdesign

Gebruikte CD`s

Christy Baron - Steppin    Chesky JD201
Christy Moore - King Puck    Pinorekk Records CD-5015
Within Temptation - Mother Earth     DSFA 1021
Claire Martin - Take my Heart    Linn AKD 137
Susanne Pena - Sentimiento    FXCD 153

Gebruikte LP`s

Time Bandits - Time Bandits    CBS CX 25324
Ula Meinecke - Wenn schon nicht für immer dan wenigstens für ewig RCA PL 28545
Andreas Vollenweider -    …Behind the gardens – behind the wall – under the tree… CBS 85545