Polk RTi 12

Polk RTi 12
Een echte Idol

De goede ervaring die ik enige maanden geleden met een Polk speaker had kreeg een nieuwe impuls tijdens de introductie van de RTi lijn van deze fabrikant. Nieuwsgierig naar de prestatie van de grootste kasten uit de serie vroeg ik een recensie paar aan. Wetende dat het sjouwen zou zijn om ze naar boven te krijgen en wetende dat ze behoorlijk omvangrijk zijn. Spijt heb ik er niet van. Het was wederom een plezierige en aangename ervaring om met een echte USA sound aan de slag te gaan.

RTi 12

De complete RTi serie bestaat uit drie vloerstaanders, twee monitors, twee center speakers en twee surround speakers. Binnen de RTi serie is er geen subwoofer, die levert Polk los. Het is dus mogelijk om een complete home cinema opstelling te maken. In mijn geval heb ik mij beperkt tot de twee grootste vloerstaanders, al heb ik zeker van de mogelijkheid gebruik gemaakt een paar films te laten weerklinken. De RTi 12 is een forse jongen die 127 cm hoog is, bijna 20 cm breed en maar liefst 53 cm diep. Ondanks de royale afmeting oogt de speaker met het frontje gemonteerd vanaf de voorkant gezien als een slanke designspeaker. De inhoud, nodig om de woofers lucht te geven, is bereikt door de kast diep te maken. Dankzij het speciale poortsysteem kan de speaker dicht tegen de muur gezet worden en hoeft geen meter de kamer in de staan. Die ruimte winst maakt dat de Polk toch handelbaar en plaatsbaar is, ook in kamers zonder Olympische afmeting. De kast is intern verstevigd met braces en bestaat uit MDF met echt hout fineer. Kersen of zwart. Front en wanden zijn 18 mm dik. Onder de kast zijn twee voeten gemaakt die het risico op omvallen beperken. Meegeleverd worden grote kunststof spikes die zeker niet door vloerbedekking gaan.

Het front is afgewerkt met grijze kunststof en daarin zijn de 6 units per kant gemonteerd. Bovenin de kast twee middentoon units van elk 13 cm waartussen een 2,5 cm silk dome tweeter met Neodymium magneet een plek vindt. Daaronder drie 18 cm woofers die parallel geschakeld staan. Tenslotte onderaan de kast een flinke poort. Polk geeft niet zoveel informatie over de units zelf, behalve dat ze gemaakt zijn met een polymere conus en magnetisch zijn afgeschermd. Als ik de kast open tref ik flinke systemen aan met eenvoudige korven en grote magneten. De vorm en kleur van de conus, opgehangen in butyl rubber, doet mij denken aan een Franse fabrikant die erg veel aandacht besteed aan resonantie onderzoek en afstraalgedrag. Om de speakers zijn kunststof ringen gemonteerd die tijdens in de introductie voor controverse zorgden. De één vindt ze mooi want het geeft de speaker een “snel en jong” uiterlijk, de ander vindt ze lelijk. Wie serieus over dit uiterlijke aspect valt kan overwegen de ringen zelf een andere kleur te (laten) spuiten. Het zou in mijn optiek de speaker een veel chiquer uiterlijk kunnen geven.

Aan de achterzijde van de kast treffen we naast een bi-wire aansluiting de Polk reflex poort aan. Polk spreekt bij de RTi serie van een Power Port Plus. Power Port reduceert het geruis van een reflexpoort en geeft de mogelijkheid de speakers dicht bij de muur te plaatsen terwijl de poort toch aan de achterzijde zit. Het “Plus” gedeelte is in de kast te vinden. De twee poorten (voor en achter) zijn voorzien van ringen die met de kast een afstemming vormen. Aan de ingang van de poort ontstaat hierdoor een luchtversnelling, die teniet wordt gedaan in de poort zelf en in fase de laagweergave ondersteunt. Het resultaat zou volgens Polk leiden tot minder poortgeruis, minder vervorming en een diepere basweergave. In de kast heel weinig demping, slechts een enkele BAF deken tref ik aan. In de afgesloten kamer voor de middenspeakers zelfs helemaal geen demping.

Blijft over het filter. Ik heb het maar een klein stukje uit de kast kunnen krijgen zonder bedrading stuk te trekken. Ik zag kern- en luchtspoelen en bipolaire en mylar condensators. De bedrading is niet overdreven dik en eindigt bij de units in de door mij verafschuwde stekkertjes. Maar goed ik snap ook wel dat voor de prijs van de RTi zwaar draad en handgemaakte solderingen niet mogelijk zijn. De RTi 12 kost namelijk slechts 1000 euro per stuk. “Slechts” want tilt de 40 kilo kast maar eens van de vloer en kijk maar eens hoeveel techniek en units u voor het geld krijgt. En afwerking. En geluidskwaliteit, over het laatste straks meer.

Tenslotte wat technische gegevens van Polk zelf. Het frequentie bereik ligt tussen 18 Hz en 27 kHz met -3 dB punten op 30Hz en 26 kHz. De scheidingsfrequenties geeft Polk niet op. Nominale systeem impedantie is 8 Ohm. De gevoeligheid is 90 dB voor 1 watt op 1 meter afstand. Aanbevolen worden versterkers met een vermogen van 50 tot 500 watt.

Polk RTi 12

De set erachter

Mijn eigen speakers ruimden het veld voor de RTi 12. Vanwege de ongelijkheid van de vloer staan speakers bij mij op dikke glasplaten met spikes. Waterpas zetten is dus nooit nodig en de meegeleverde Polk spikes bleven in de doos. Mijn kamer is in tweeën gedeeld en op de scheiding staan de Polk’s. Als het ware tussen de imaginaire schuifdeuren. Niet de meest optimale positie in de kamer, maar wel een leefbaar en genietbaar compromis. De Polk wordt aangesloten met aan elke stereokant een Siltech LS-110 Classic kabel van 10 meter. Gezien de kosten van de kabel is bi-wire voor mij geen optie. De versterker komt van Marsh Sound Design en is een P2000b voortrap met een A200s eindversterker. Goed voor 2 x 100 watt per kanaal aan 8 Ohm.

De bronnen bestaan uit een Teac/Monarchy Audio/Assemblage/Apogee cd combinatie waarin de jitter is onderdrukt en het signaal naar 24 bit 96 kHz is omgezet voor het de dac bereikt. Twee analoge bronnen ditmaal. Veel is gedraaid met een Nottingham Analogue Hyperspace met Space arm, een Benz Micro Glider M2 element en een Graaf GM-70 phonotrap. Analoge back-up is een Garrard/Pro-ject/Benz Micro Glider L2 met Linn Linto phono. Het gros van de interlinks zijn Siltech SQ-88 Classic types en MXT New York. Het geheel draait op een netfilter van Kemp. Siltech, Kemp en Sign Audio netsnoeren hangen aan de apparatuur. Slechts her en der wat tweaks als Master Base en Acoustic Analysing TVA dempers. Twee Standesign meubels dragen de set en verbergen de kabels.

Driving home for Christmas

Het is in de donkere dagen voor kerst dat Polk het interieur domineert.et Het  De kerstliedjes blijven vooralsnog in de kast om Eva Cassidy op lp ruimte te geven. De muziek komt goed los van de grote speakers en kleeft daar niet aan vast. We starten al lekker met een behoorlijke diepte in het geluid. De stem van Eva valt al helemaal niet tegen. Afgebeeld op ware grootte en de juiste hoogte. Het geluid komt nauwelijks buiten de speakers en blijft binnen de 2,5 meter ruimte tussen de kasten. Daar staat tegenover dat het van geen kanten staat te bonken ondanks het geweld dat met zes woofers bereikbaar is. De RTi 12 klinkt evenwichtig, met een lichte neiging naar de donkere kant. Het is zonde om een Nottingham Analogue werkeloos te laten staan en dus mag de lp van Getz & Gilberto op het plateau. De sax van Getz is heel levendig en voelt zich uitermate thuis in de luisterruimte. Helder en transparant. De zware mannenstem is niet altijd verstaanbaar, wat de wijten is aan de ruimte. Als ik veel later met een subwoofer experimenteer en die licht in tegenfase zet, heft dat probleem zich op. De weergave van slagwerk is aan de terughoudende kant als het gaat om bekkens. De uitstraling van de Polk is echt Amerikaans, stevig laag, goed midden en de balans meer naar het laag dan het hoog. Althans in mijn ruimte die toch niet overmatig gedempt is.

Ik heb een schitterende opname van Aaron Copland liggen. Niet helemaal mijn muziek maar door de pure weergave zeer de moeite waard. Het dragende fundament waartoe de Polk in staat is valt het meest op. De te kleine weergave van de vleugel is het meest negatieve aspect. Daartussen zit een licht gecomprimeerde dynamiek, veel kracht en veel transparantie. Al met al imponerend zeker in relatie tot de prijs van de RTi 12. Met de Garrard krijg ik een andere toonbalans. De piano is veel meer vleugel. De dynamiek neemt toe al is er over het geheel minder verfijning. Het geheel is lichtvoetig met voldoende druk en nadruk. Wat aangeeft hoe ver een set te tunen is met een andere bron. Het is en blijft dus gevaarlijk speakers zo maar eigenschappen toe te dichten. Veel meer en veel beter kun je omschrijven wat je waarneemt en in welke context.

Even wat cd werk. Barber uiteraard. Haar cd “Nightclub” bevat het mooie “Alfie” dat ik graag beluister. De toonzetting is nogal bruin. Donker met weinig ruimte voor detail in het laag. De subtiliteit die bij Barber vaak een grote rol speelt is moeizaam bereikbaar. Het is allemaal niet slecht maar ook niet briljant. Gewoontjes is het juiste woord. Met de subwoofer weer bij de hand is er te tunen en krijgt het laag meer diepgang en detail. Hoewel de ruimte dus debet is aan de weergave kwaliteit lijkt de Polk niet het meest optimaal voor dit soort muziek. Pop daarentegen is heerlijk. Dire Straits op “Love over gold” zet zes woofers voluit aan het werk. Zo mag ik het horen. Kracht en overtuiging. Toegankelijk en een hoog gehalte aan meewippen met de benen. De Polk vreet zich rond aan energie en zet een concert weergave neer. Meer pop passeert de revue en de indruk blijft overeind. Liever iets rauwer werk dan subtiel jazz gepriegel op de vierkante centimeter voor een RTi 12.

Van Clearaudio heb ik wat klassieks staan in de vorm van de lp “Bestsellers”. Het zijn piano concerten waarbij de Polk een flink instrument weet te maken. Mooi en maar een beetje te iel. Wel is er snelheid en openheid in de weergave. Heel aangenaam en met voldoende emotie om de luisteraar lang te boeien. Ik probeer met de Polk de verschillen tussen de twee draaitafels onder woorden te brengen en de luidsprekers laten heel goed horen waar de plussen en minnen in de bronnen aanwezig zijn. Geen vlakke “altijd goed” weergave derhalve van deze grote jongens. De resolutie van de Polk is voldoende al valt die niet te vergelijken met een hoogwaardige mini monitor. Dat is ook niet ingesloten in het concept. Waar de Polk scoort is overtuiging zonder overdrijving, niet storend en gemakkelijk om mee te leven. Even later horen we op de plaat een viool met een piano. De viool staat keurig wat hoger afgebeeld dan de piano. Het is een ontoegankelijk werk waar de Polk toch een bepaalde swing aan geeft die een luisteraar nodig heeft.

Omdat de RTi serie sterk gericht is op surround draai ik wat films. In stereo weliswaar. De bron is een Marantz DV6200 speler die mijn Apogee dac voedt. De receiver staat tijdelijk achter de bank omdat die plaats moest maken voor de draaitafels. Geen subwoofer ditmaal. Ook al ontbreekt de center, de dialogen zijn zeer goed verstaanbaar. Te danken aan het sprekende en makkelijke midden van de Polk. Effecten laten zich graag van hun beste kant zien. En denderen kan als dat nodig is zoals in “Ice Age”. Ook zonder een subwoofer. Het zou toch leuk geweest zijn als ik een center en surround speakers van Polk in huis had gehaald. Ik denk dat een zeer bevredigende filmweergave mijn deel zou zijn.

Polk RTi 12

Idol

De Polk heeft heel wat muziek weer kunnen geven. Pop, jazz en klassiek werden afgewisseld met de radio, met films en met kerstliedjes. In geen enkel geval heeft de RTi 12 mij in de steek gelaten. De ervaring was steeds aangenaam en mijns inziens is de prijs/kwaliteit verhouding erg hoog. Veel waar voor het geld en veel uitstraling. Jazz is niet de voorkeurmuziek voor deze RTi. Andersoortige muziek kwam veel beter uit de verf.

Laat ik het zo zeggen, zou de Polk meedoen aan de Idols verkiezing dan zou het jury oordeel zijn: “zang goed, uitstraling goed, performance goed, dus door naar de volgende ronde”. En zo is het ook. De RTi 12 zet geen super performance neer, is geen winnaar in absolute zin en geen volwaardige high end weergever. Maar wel een verdraaid goede speaker voor 1000 euro per stuk die met overtuiging een luisteraar laat genieten van muziek en film. Zonder moeilijk te doen, zonder krankzinnige eisen aan de bron of versterker te stellen en met verve. Kortom, wie plaats heeft voor echt grote jongens en de neus optrekt voor een mini monitor heeft zijn favoriete Idols kandidaat gevonden. Een jeugdig uiterlijk gecombineerd met een “big American wall of sound”. Dat de prijzen van een Polk RTi surround opstelling alleszins meevallen, maakt ze nog eens tot extra aantrekkelijke weergevers.

Prijs:
RTi 12 vloerstaanders 2000 euro per paar
Uitvoering in kersen of zwart eiken

Distributeur:
Bissiness
Borgercompagnie 194
9631 TM Borgercompagnie
Tel: 06 52 421324
Fax: 0598 634981
E-mail info@polkaudio.nl
Web www.polkaudio.nl  of www.polkaudio.com