Meridian G91
Jack of all trades…and master of all
In het Engels is de uitdrukking "Jack of all trades and master of none" vergelijkbaar met het Nederlandse "Van alles iets en van niets alles". Dat het ook anders kan bewijst de Meridian G91.
Algemeen
De G91 die mij door Viertron in Barendrecht ter beschikking is gesteld wordt vergezeld van de kleinste DSP luidsprekers van Meridian, de DSP 33 en de MSR+ afstandbediening. Hoewel ik normaal vrij weinig over afstandbedieningen schrijf behalve een duim omhoog of naar beneden kom ik op de MSR+ later even terug (met twee duimen omhoog voor degenen die niet kunnen wachten).
Boven het Meridian logo staan 2 namen vernoemd: Boothroyd en Stuart. Beide heren zijn verantwoordelijk voor het ontwerp van alle Meridian producten waarbij de rolverdeling schijnt te zijn dat Boothroyd zich meer op de vormgeving toelegt en Stuart zich meer technisch bezig houdt. De G91 is, naar mijn mening, wederom fantastisch vorm gegeven en gebouwd voor het leven. Een van de kenmerken van de vorige ‘500’ serie was het glazen bovenpaneel en dat ‘zonnedak’ is ook weer terug te vinden in de G-series en staat ‘m goed.
In tegenstelling tot de ‘500’ serie heeft de G-serie wel de ‘de facto’ standaardbreedte van 44 centimeter. De 500 serie was met zijn 32 centimeter een stukje compacter.
Meridian heeft bij het ontwerp van de G91 geen hoekjes afgesneden of zich er gemakkelijk vanaf gemaakt. Waarbij sommige fabrikanten zich soms veroorloven een paar condensatoren en de voeding te vergroten, het woord ‘special edition’ of ‘limited edition’ erop te plakken, 30% duurder te maken en klaar is Kees, is Meridian naar mijn gevoel terug gegaan naar de tekentafel maar wel gewapend met alle kennis en ervaring uit het verleden. Het resultaat van deze inspanning is te zien en te horen.
Meridian houdt er op vele punten een eigenzinnig maar duidelijke productstrategie op na: upgradeable, mooi vormgegeven, goed bedienbaar en technisch geavanceerd.
Nu zijn er meer fabrikanten die dergelijke kretologie hanteren maar naar mijn mening maakt Meridian deze ook waar. Het meest subjectieve adagio, vormgeving, blijft altijd een kwestie van smaak maar het feit dat de 500 serie in de collectie van het Museum of Metropolian Art in New York opgenomen is zegt natuurlijk wel wat.
De Techniek
Misschien klinkt dit als een gruwel voor hifi puristen die niet verder willen kijken dan ‘een rechte draad met versterking’ maar in het geval van Meridian is het meer een kwestie van weten dan van horen. Dit volledig digitale geluidspad biedt een hoop voordelen en mogelijkheden boven analoge bewerking van het signaal. Zo is er een nauwkeurigere bewerking van het signaal mogelijk, biedt het veel meer mogelijkheden tot (meerkanaals-) bewerking en is er minder degradatie van het signaal tijdens die bewerking.
Om een klein voorbeeld te noemen: vrijwel alle fabrikanten hanteren voor de balance regeling het principe van het verzwakken van het signaal van de dichts bijzijnde luidspreker. Een eenvoudige oplossing die eigenlijk niet correct is. Indien de luisterpositie niet precies in het midden is moet het geluid niet alleen zachter maar vooral later de dichts bijzijnde luidspreker verlaten. M.a.w. rekening houdend met de afzwakking en snelheid van het geluid moet er een volume- EN looptijdcorrectie plaatsvinden. Dit is de manier waarop Meridian zijn balance regeling heeft ontworpen en dat is naar mijn mening de meest correcte manier.
Omdat de basis van de G91 in de kern een geavanceerde computer is met een eigen machinebesturingssysteem biedt dit de mogelijkheid tot upgrading van de gebruikte softwareversie. Zodra nieuwe standaarden ontstaan of verbeterde algoritmes ontdekt worden die bijdragen aan de geluidskwaliteit e/o mogelijkheden, zijn deze op de G91 te laden. Meridian voert gelukkig een beleid van gratis software upgrades in contrast met sommige producenten die hiervoor een rekening presenteren.
De 5995 euro voor de G91 zal niet bij velen tot een impulsaankoop leiden en is in absolute termen een hoop geld. Maar als je de functies van de G91 in verschillende losse ‘dozen’ zou kopen zou de boodschappenlijst er zo uit zien:
1) Stereo voorversterker (analoog en digital)
2) Surround processor (digital)
3) CD/DVD(-A) drive
4) FM/AM of FM/DAB tuner
5) Upsampler
6) Videoswitcher/videoscaler
Ik zal de verschillende functies van de G91 punt zoals bovenstaand aangegeven doornemen mede aan de hand van mijn ervaringen met het configureren van de G91. Dit is namelijk een zeer handige aspect van de G91: de mogelijkheid de configuratie via een PC uit te voeren. Geen ingewikkeld gedoe met allerlei menu’s, instellingen, knopjes maar gewoon vanaf een PC met behulp van een Windows programma via de seriële poort de boel instellen. Gezien de vele mogelijkheden en instellingen en software upgrades is dit een goede keuze.
De G91 als voorversterker
Een van de eerste keuze die je maakt is hoe je de G91 wilt gebruiken:
De G91 valt op twee manieren in te zetten als voorversterker: analoog of digitaal. Als analoge voorversterker worden alle analoge bronnen intern gedigitaliseerd maar weer analoog uitgegeven aan de uitgangen. Op deze manier is de G91 aan te sluiten op een willekeurige eindversterker en dito luidsprekers of een set actieve luidsprekers. Alle meerkanaalsformaten die via de DVD drive afgespeeld worden, worden ‘down mixed’ naar 2 kanalen (eventueel met actieve subwoofer).
Als digitale voorversterker doet de G91 eigenlijk hetzelfde maar dan wordt het uitgangssignaal digitaal aangeboden. Deze setting is alleen te combineren met Meridian’s eigen DSP serie luidsprekers of een andere surround processor. (Waarom je dit laatste zou willen doen is gezien het gebodene van de G91 me op dit moment een raadsel, maar goed als je dat wil kan het dus).
De G91 als surround processor
In deze rol worden alle ‘features’ van de G91 op meerkanaals gebied (max. 5.1 kanalen) tot leven gebracht: Dolby Digital, DTS (naar keuze met of zonder THX postprocessing), PrologicII en diverse Meridian specifieke DSP programma’s zoals Ambisonic en Trifield zijn dan aanwezig. Hier komt wel een element naar voren dat specifiek voor deze G91 is: de multikanaals route met de G91 kan (nog) niet zonder dat Meridian’s eigen DSP luidsprekers betrokken zijn. Het meerkanaals signaal wordt namelijk digitaal uitgegeven waarbij slechts twee analoge uitgangen ook actief kunnen zijn. Deze zijn te configureren voor de voorkanalen, achterkanalen of center/sub. In die laatste configuratie kun je dus een actieve sub aansluiten en een actieve center of eindversterker voor het center kanaal. Een 5.1 opstelling met de G91 in deze configuratie heeft dan twee sets Meridian DSP luidsprekers nodig. (De Meridian G68AH heeft overigens wel ‘gewone’ analoge uitgangen voor surround).
Het configureren van een surround processor kan soms een frusterende en tijdrovende kwestie zijn. Niet met de Meridian via de PC. Onderstaand screenshot geeft een overzicht hoe dit te doen is: alle bronnen selecteren voor de audio- en de videoconnecties…naam geven, bewaren, uploaden naar G91 en klaar.
De CD/DVD-A drive
Meridian gebruikt in haar G91 (net zoals in de top-of-the-line) 800 serie een DVD-ROM loopwerk die je ook in PC’s aantreft. Dit type loopwerk wordt door Meridian toegepast vanwege de hoge aftast nauwkeurigheid en goede foutcorrectie. Het loopwerk in de G91 beschikt over de eigenschap om de snelheid te variëren en gedeeltes meerdere malen langzamer (en dus acurater) in te lezen bij een moeilijk leesbare disc. Op deze manier wordt een zeer hoge aftast nauwkeurigheid gerealiseerd.
SACD staat niet op de menulijst bij Meridian en dus ook niet bij de G91. Ik neem aan dat dit een strategische keuze is gezien het gebruik van Meridian’s Losless Packaging (MLP) technologie bij DVD-Audio.
Meridian heeft gekozen voor een technocratische manier om digitale vervorming (jitter) te voorkomen. Sommige fabricanten zoeken dit in een mechanische demping van het loopwerk (bijv. ophangen in spanbanden of rubber), Meridian kiest voor een drievoudige buffering van het digitale signaal.
FM/AM of FM/DAB tuner
De G91 heeft naar keuze een ingebouwde FM/AM of FM/DAB tuner. Omdat de interne werking volledig digitaal is wordt het analoge radio signaal (van FM of AM) geconverteerd naar een digitaal 96 kHz/24 bits signaal die het weer mogelijk maakt het door een aantal DSP programma’s te laten lopen. Voor het digitale DAB signaal is natuurlijk geen analoog-digitaal conversie nodig en dit wordt volledig digitaal verwerkt.
Upsampler
Ja, ja, de Meridian doet aan upsampling. Analoge bronnen worden intern digitaal omgezet naar een 176,4/192 kHz digitaal signaal en een 88,2/96 kHz signaal wordt weer uitgegeven. Allemaal in 24 bits. Op deze manier vindt de filtering plaats boven de grens van het menselijke gehoor wat ten goede komt aan de geluidskwaliteit.
Videoswitcher/videoscaler
De G91 heeft 2 composite, 3 s-video en 1 (interlaced) component video ingangen. Gebruik makend van Meridian’s eigen video technologie en de inmiddels bekende Faroudja DCDi chip worden deze video signalen progressive via een component uitgang of via een scaled HDMI uitgang weergegeven. Dat is een hele mooie oplossing die in de praktijk goed uitpakt omdat je geen rekening hoeft te houden met de oorsprong van het videosignaal en dit op je monitor of beamer te selecteren. Ik heb even mijn Playstation2 geprobeerd die ik via een simpele s-video aansloot om deze later progressive op mijn beamer te bekijken. Ik blijf een kluns met het spelen van die spelletjes maar optisch het ziet er wel indrukwekkender uit…
De MSR+ afstandbediening
Zoals ook al in de inleiding aangegeven kom ik specifiek even terug op de afstandbediening die bij de G91 geleverd wordt, de Meridian System Remote (MSR)+. Buiten de besturing van Meridian componenten (natuurlijk) valt de MSR+ ook te programmeren voor de bediening van ander AV spul. Dit gebeurt via het ingeven van een aantal systeemcodes, een soort van zelflerend vermogen of het programmeren van de infraroodcodes. Allemaal mooi maar wat me opvalt is de werkelijk prachtige vormgeving van dat ding met z’n blauwe achtergrondverlichting. Ik heb avonden lang hiermee zitten spelen en aangezien hij ook op mijn eigen Meridian 500 apparatuur werkt ga ik er asap één aanschaffen…dan maar een keer minder uit eten J
Concurrentie
Concurrentie is gegeven het concept van de G91 te verdelen in twee kampen: de losse componenten en de geïntegreerde ontwerpen (zoals de G91 zelf). In de laatste categorie valt dan bijvoorbeeld de Linn Undisk SC (geen tuner, wel SACD) die ik zelf ook onder handen heb gehad. Voor de Linn spreekt dat je ‘m kan combineren met niet Linn specifieke versterkers en luidsprekers en de lagere prijs. De Meridian is echter de meer geavanceerdere machine van de twee en heeft een neuslengte voor met betrekking tot de bouwkwaliteit (en een fikse voorsprong m.b.t. de meegeleverde afstandbediening). Gehoormatig heeft de Linn het bekende ritmische Linn geluid, de Meridian heeft een meer high-endig, mooi gedetailleerd karakter.
Conclusie
Ik heb tijdens de logeerpartij van de G91 een soort van respect voor deze machine gekregen. Het concept, de techniek, de mogelijkheden, het uiterlijk en de klank laten mij een buiging maken richting Meridian. De heren Boothroyd en Stuart en hun team laten zien dat Meridian in het topsegment een van de (weinige) partijen is die bepalend is. Bepalend voor wat er nu en in de toekomst op AV gebied gebeurt. Velen zijn volgers, Meridian is leider.
Wat me opvalt aan de Meridian is de ‘gelaagdheid’ waarmee het apparaat te bedienen valt: wil je je niet bezighouden met alle technische zaken, mogelijkheden etc dan is het, eenmaal ingesteld, een zeer eenvoudig te bedienen apparaat. ‘Set and forget’. Maar wil je je wel helemaal laten gaan dan biedt de G91 bijna ongekende mogelijkheden voor het experimenteren met instellingen door de veelheid aan parameters. De vergelijking met een intelligente videogame komt bij me op: steeds weer nieuwe interessante levels om te onderzoeken.
Ook qua uitbreiding zijn de grenzen niet snel bereikt. Buiten de genoemde software upgrades is de rol van de G91 steeds weer te upgraden. Van analoge voortrap tot digitale surround processor. Wel dient opgemerkt te worden dat in de multikanaals route vooralsnog Meridian DSP luidsprekers aanwezig moeten zijn. Vanuit Meridian’s productstrategie een begrijpelijke keuze maar wel iets om rekening mee te houden in het budget.
De G91 is een prachtig vormgegeven machine, die voortreffelijk presteert. Gezien de prestaties, technische geavanceerdheid en combinatie van verschillende functies die de G91 vervult is die 5995 euro opeens een stuk relatiever dan dat het op het eerste gezicht lijkt. High end in een mooie jas, beauty AND brains…