Focal Profile 918

Volgens een deel van de internationale audio vakpers zijn er in de wereld nog maar twee toonaangevende luidsprekerfabrikanten (als het gaat om grote volumes). Deze twee steken elkaar technologisch voortdurend naar de kroon. Het gaat daarbij vooral om het bouwen van de meest innovatieve en best klinkende tweeter.

De merken waarover het gaat zijn B&W en Focal. Voorheen was Focal vooral bekend onder de naam JMlab en was Focal als merknaam uitsluitend in gebruik voor de verkoop van losse units in het zelfbouw en OEM circuit. Toen Focal enige tijd geleden met zijn eerste Be (Beryllium) tweeters op de markt kwam was B&W er als de kippen bij om D (Daimond) tweeters in hun nieuwe series toe te passen. B&W speakers met een Daimond tweeter heb ik nog niet beluisterd, de Be tweeters van Focal heb ik inmiddels al diverse malen gehoord en hiervan weet ik dat ze tot heel mooie dingen in staat zijn. De speakers die mij dit maal ter recensie worden aangeboden zijn niet voorzien van Be tweeters maar zijn daar wel van afgeleid. De speaker in kwestie is de Profile 918, de kleinste vloerstaander uit de nieuwe reeks. Met de Profile serie mikt Focal duidelijk op een publiek waarbij naast een uitstekende geluidskwaliteit de vormgeving ook een grote rol speelt. Bij ondergetekende thuis viel de speaker bijzonder in de smaak. Met zijn afgeronde vormen en fraaie kleurstelling, in mijn geval de “Style” uitvoering, harmonieerde de speakers perfect met de tussen de speakers geplaatste zilvergrijze televisie en het in de hoek staande audiorack. Naast de kleurstelling zorgt ook de van boven naar beneden schuin weglopende baffle ervoor de dat de speaker kleiner oogt dan hij in werkelijkheid is. In het geval van de Profile serie zegt een foto echt meer dan duizend woorden. Oordeelt u zelf.

Profile 918
   
Naast de 918 vloerstaander bestaat de Profile serie uit de 908 monitor speaker, de 928 vloerstaander, de CC908 center en SW908 subwoofer, zodat het mogelijk is een complete surroundset op te bouwen. Later volgt nog een SR908 surroundspeaker. Alle speakers maken gebruik van dezelfde nieuwe tweeter. Het betreft een aluminium/magnesium inverted dome met een uitzonderlijk groot frequentiebereik voor dit materiaal, dat loopt van 2600Hz tot boven 30kHz. De tweeter is geplaatst in een aluminium behuizing, die er voor zorgt dat de unit optimaal gedempt is en bovendien biedt deze behuizing de mogelijkheid om de unit in de kast te monteren, zonder dat er aan de buitenzijde schroefjes te zien zijn.

Voor de midden en laagweergave worden twee units met een doorsnede van 15 centimeter ingezet. Het zijn 2e generatie “W “ cone sandwichconstructies (glasvezel op foam). Aan de voorzijde vinden we verder de basreflexpoort. Doordat de poort aan de voorkant gemonteerd is kan de speaker gemakkelijker in de ruimte geplaatst worden. De grille vormt een intergraal onderdeel van het totale ontwerp en Focal adviseert de speakers met grille te beluisteren. De tweeter, inclusief de fraaie aluminium behuizing, valt precies in een uitsparing in de grille en is in volle naaktheid te bewonderen. Aan de achterzijde zijn de aansluitterminals te vinden, Focal gelooft niet in bi-wire of bi-ampen en de terminals zijn daarom enkelvoudig uitgevoerd. De terminals zijn van uitstekende kwaliteit en kunnen met de hand goed vastgedraaid worden. Het onderdeel waarin de terminals geplaatst zijn volgt exact de ronding van de kast, dus ook hier blijft de vormgeving in tact.

De naar achter taps toelopende kast is uiterst stijf en opgebouwd uit zes lagen MDF. Intern voorzien van diverse verstevigingen. Door deze constructie is de functie zeker niet opgeofferd ten faveure van de vorm. De ronding van de kast zorgt er bovendien voor dat staande golven minder optreden en dus minder invloed hebben op de geluidskwaliteit. Naast de Style uitvoering zijn er nog twee kleurstellingen beschikbaar, te weten: Classic en Signature. Wie van de hoed en de rand wil weten over de constructie en over de 2 jaar durende ontwikkeling wil lezen van deze serie kan een kijkje nemen op de internetsite van Focal. Waarop onder andere te lezen is dat de ontwerpers zich ten doel stelden dat de uiteindelijke prestaties van de Profile serie van hoogstaand niveau in relatie tot de prijs dienden te zijn.

Aansluiten en opstellen

Met zijn nominale impedantie van 8Ohm, die nergens zakt onder de 3 Ohm, en een rendement van 90dB is de 918 makkelijk aan te sturen. Op de al eerder genoemde single-wire aansluitingen wordt tijdens de recensie periode uitsluitend gebruik gemaakt van mijn vM MA240 geïntegreerde versterker en bleef de extra eindversterker buiten spel. De verbinding loopt via vM SC3R luidsprekerkabels. Als bron diende een Clearaudio Champion draaitafel en een Cambridge 540D DVD-speler gecombineerd voor CD weergave met een M-Audio 2496 Superdac. Alle interlinks waren Sharkwire types SSC-L03 en SSC-BMD1. Ter vergelijk zijn ook Siltech SQ88G5 MKII interlinks aangesloten. Navraag bij de importeur voor wat betreft de juiste plaatsing resulteerde in een opstelling circa 50 centimeter van de achterwand, tussen 70 centimeter en een meter van de zijwanden en de speakers licht ingedraaid. De al eerder genoemde grilles bleven op hun plaats. Vergeet u echter niet om het op een grille gelijkende kapje voor de tweeter te verwijderen alvorens te gaan luisteren. Uiteraard werd gebruik gemaakt van de meegeleverde spikes om de speakers van de grond te ontkoppelen. In mijn huiskamer vormde de op deze manier opgestelde speaker en fraai geheel met de overige apparatuur en huisraad, zonder prominent aanwezig te zijn.

Het eerste deel van de doelstelling van Focal, het ontwerpen van een visueel aantrekkelijke speaker, is in ieder geval gelukt. Maar nu toch snel maar wat muziek luisteren om te horen of het 2e deel van de missie ook gelukt is. Ik hoef niet lang te wachten, want de set die in huis staat heeft al diverse dealer demo’s achter de rug en is voldoende ingespeeld. Mocht u de speakers gaan beluisteren bij een dealer, verzeker u ervan dat de speakers ook daar voldoende speeltijd achter de rug hebben. De speakers hebben echt een fiks aantal uurtjes nodig om volledig los te komen.

Luisteren en conclusie

Eindelijk mag er muziek aan en dat blijkt geen straf te zijn. Al bij de eerste CD blijkt hoe ver Focal is met het ontwikkelen van tweeters, de weergave is zijdezacht met een ongekende hoeveelheid detail. Was bij de vorige logees, de B&W705N monitors, het midden hoog al het sterke punt, deze Profile 918’s gaan daarin nog een stap verder, niet helemaal onlogisch gezien het prijsverschil maar toch! De eerste avond geniet ik slechts van de weergave zonder aantekenblok en schrijfgerei in de buurt. Wanneer na een uurtje mijn vrouw ook op de bank plaatsneemt en ik op haar verzoek “Angel” van Sarah McLaghlan aanzet, gebeurt er iets wat niet snel voorkomt. Met ingehouden adem beluisteren we samen het nummer dat we al vele malen hebben gehoord op diverse speakers. Als ik, wanneer de laatste klanken uitgestorven zijn, naast me kijk zie ik dat de tranen over haar gezicht lopen. De speakers zijn als geen ander in staat de emotie in de muziek over te brengen naar de luisteraar. Die avond gaan we veel te laat naar bed na een hele stapel CD’s beluisterd te hebben.

Pas na twee weken puur genieten van muziek kan ik mezelf er toe zetten aantekeningen te maken bij het draaien van diverse CD’s en LP’s. De eerste LP die op het plateau van de Clearaudio draaitafel belandt, is de MTV Unplugged sessie van Nirvana op 180 gram vinyl. De kwaliteit van de opname is grandioos, waar de uitstekende persing nog wat extra’s aan toe voegt. Het vierde nummer van kant één, een cover van David Bowie’s “The man who sold the world”, begint met een gesproken inleiding van Kurt Cobain. Het lijkt alsof hij recht voor me in de luisterruimte staat, plotseling worden er klappen op het drumstel gegeven en een gitaar aangeslagen. De dynamiek sprong en de echtheid hiervan doen me bijna van de bank rollen. Wanneer het nummer verder gaat is de ruimte perfect te horen de kreten en het applaus van het aanwezige publiek klinken bijna alsof er in surround geluisterd wordt. Op de LP “Tarot Suite” van Mike Batt staat het nummer “Plainsong”. In dit nummer wordt gebruik gemaakt van een grote trom, niet te verwarren met de basdrum van een drumstel, waarop plotseling klappen gegeven worden. Wederom is er alle snelheid en dynamiek die nodig is om dit geloofwaardig weer te geven. Van een heel andere orde is het fragiele en zoete nummer “Marlena on the wall” van Suzanne Vega. Haar stem klinkt breekbaar en ijl, volkomen los van de achtergrond, midden in het geluidsbeeld. De bekkens van het drumstel achter haar lijken los in de ruimte te hangen en klinken vele malen langer door dan ik gewend ben. Ook is daar weer perfecte overdracht van de emotie in het nummer. Een gouwe ouwe die aantreedt is het onvermijdelijke “Brothers in Arms” van de Dire Straits. Wederom een beeld dat breed en diep is, percussie wordt losjes geplaatst en is uitstekend van elkaar te onderscheiden.

Om te beoordelen of de speakers ook raad weten met ruigere muziek pak ik het Queen album “The Game” erbij. Het nummer “Another one bites the dust” zit vol elektronisch geweld in de mix en dat wordt boven verwachting ontrafeld. Ook is er een superstrak loopje op de basgitaar te horen, het geheel gaat niet superdiep, maar dat is mede te wijten aan mijn ietwat harde luisterruimte. Tijdens de VAD show afgelopen oktober heb ik in de kamer van Focal de speakers ook kunnen beluisteren. Die ruimte was duidelijk meer gestoffeerd en het laag van de speakers was daar dieper en meer aanwezig zonder te verzanden in boembas. Terug naar de ervaringen in de eigen ruimte met een LP van America. Het (de ouderen onder u bekende) nummer ‘A horse with no name” wordt met verve weergegeven. De mandoline die normaal gesproken enigszins gemaskeerd is klinkt nu volkomen helder ten opzichte van de overige instrumenten. Diverse percussie instrumenten hebben ieder hun eigen plek in het stereobeeld. Het geheel klinkt transparant, open en toch volkomen homogeen. De fraaie samenzang klinkt vloeiend terwijl de stemmen individueel volgbaar zijn. Dan is het de beurt aan Pink Floyd om kunsten te vertonen. Het album “The Wall” is werkelijk volgepakt met geluidseffecten, dynamieksprongen en gitaargeweld. Met de Focal 918’s is het gewoon een feest om te luisteren. Vanaf de derde track van kant één gaat het werkelijk compleet los. Helikopters scheren door de kamer en overal zijn geluiden te horen, surround? Laat me niet lachen, dit is gewoon een perfecte jaren ‘70 opname. Ergens in de ruimte klinkt opeens een huilende baby, onze slapende hond schiet wakker en staat met een schuin koppie voor één van de speakers te zoeken waar de baby is. Het kinderkoor in de track “Another brick in the wall” heb ik nog nooit zo groot in de kamer gehad, zonder dat het overigens onrealistisch wordt. Alle stemmetjes zijn individueel te volgen terwijl het toch een geheel blijft. De bijtende tekst wordt volmaakt overgebracht. Om wat tot rust te komen draai ik ter afsluiting van de avond nog “Don’t cry for me Argentina”, in de uitvoering van Sinead O’Conner. Het correct weergeven van de stem van Sinead is een pittige opgave voor veel luidsprekers, vaak wordt het geheel scherp met aangezette S en T klanken. Zoniet met de 918’s, de stem houdt zijn uitgesproken karakter zonder een spoortje scherpte. De plaatsing op deze uitstekende opname is formidabel, het grote orkest staat als een huis en alle instrumenten zijn individueel aan te wijzen.

Conclusie

Tussen de regels doorlezend zal het u waarschijnlijk al duidelijk geworden zijn dat ik bijzonder onder de indruk ben geraakt van deze speakers. De vormgeving is in mijn ogen buitengewoon geslaagd en maakt de speakers visueel kleiner dan dat ze in werkelijkheid zijn. De geluidskwaliteit is mogelijk nog overtuigender, dit is met een straatlengte verschil de mooiste speaker die ik in huis gehad heb. Slechts de nog duurdere Penn Audio monitor die hier ooit stond kan zich met deze Focal’s meten. De tweeter is transparant, vloeiend en zonder enige vorm van scherpte. De perfecte aansluiting met het middengebied zorgt er voor dat stemweergave van een ongekende schoonheid is. Probleemloos wordt de in de muziek aanwezige emotie aan de luisteraar doorgegeven. Is dat eigenlijk niet het enige wat telt? Afhankelijk van de ruimte waarin de speaker geplaatst is varieert de laagweergave van slank tot wat forser, zonder uit de pas te lopen met de rest van het spectrum. Mijzelf realiserend dat 1299 euro per stuk best een boel geld is, durf ik toch zonder enig voorbehoud de speaker aan te bevelen. Focal-JMlab heeft de lat weer hoger weten te leggen ten opzichte van concurrenten en is een, al is het maar vrijblijvende, luistersessie meer dan waard. Met lede ogen zag ik de speakers aan het einde van de recensieperiode mijn woning verlaten. Zodra het saldo op mijn spaarrekening voldoende gegroeid is plaats ik mijn bestelling bij een dealer voor een set.

Importeur:
Heijmans Sound & Vision
Wetering 7
1261 ND Blaricum
Tel: 035-5247075
Fax: 035-5247319
E-mail: kantoor@heijmanssoundenvision.nl
Web: www.jmlab.nl