ASR Basis Exclusive

ASR Audiosysteme is een product van Friedrich Schaefer uit Herborn in Duitsland. Friedrich moet een beul van een man zijn anders maak je je versterkers niet zo groot en zwaar. Want ik tilde mij een breuk aan de accuvoeding die bij de Basis Exclusive phono versterker hoort. 25 kilo voeding en 10 kilo versterker om, echt waar, alleen het signaal van uw pick up element naar lijn niveau te brengen. Niet alleen het gewicht is imposant, ook de manier waarop de ASR Basis Exclusive en de ASR Battery unit zijn gemaakt. Degelijkheid troef. Maakt degelijkheid ook muziek? Ik ga er verslag van doen.

Tot nu toe kende ik ASR van beurzen en van verslagen in diverse, voornamelijk Duitse, tijdschriften. Het is de eerste keer dat ik thuis kennis maak met ASR. De eerste indruk is overweldigend. Wat een enorme omvang voor een phono versterker. Als ik de bovenkant van de ASR Basis Exclusive verwijder staart de printplaat met 20 grote elco’s mij aan. Daarachter een rij Wima condensatoren, nog meer elco’s en dan een paar IC’s die de totale versterking verzorgen. De IC’s zijn grotendeels Analog Devices SSM2019.

Eén chip (per kanaal) heeft een opgebouwde koelvin en die sloop ik er niet voor u af, waarmee de chip onbekend blijft. Voor de XLR uitgangen gebruikt ASR Analog Devices SSM2142 balance line drivers. De versterker is dual mono opgezet en kent per kanaal twee onafhankelijk van elkaar in te stellen versterkers. Uniek voor de ASR is dat hij een pick up elementen accepteert die gebalanceerd zijn aangesloten. Uw arm bedrading moet daar wel voor geschikt zijn, maar gelooft u mij, het is de mooiste vorm om een MC element aan te sluiten. Dat er twee ingangen zijn, elk instelbaar voor RCA of XLR, maakt vergelijken van platenspelers en elementen eenvoudig. De uitgang is eveneens uitgevoerd in zowel XLR (gebalanceerd) als RCA (cinch en dus ongebalanceerd) en tegelijk bruikbaar.

Intern treffen we diverse dipswitches. Ten eerste een switch die het frequentiebereik naar beneden laat afvallen onder de 20 Hz. Zet u de switch om dan is 2 Hz bereikbaar. De tweede switch is om de impedantie in te stellen. Op vele waardes tussen de 5 Ohm en 1 kOhm. Voor mijn Benz Micro Glider L2 koos ik 300 Ohm. Een waarde die in de buurt ligt van mijn eigen phono versterker. Minder van belang voor MC elementen is de instelbaarheid van de capaciteit met de zelfde dip-switch bank. Dan is de versterking instelbaar. Op diverse waardes tussen de +32 dB en +64 dB. Wat overeenkomt met 40x tot 1600x versterken. Let wel, dit instellen kan per kanaal én per ingang. De ASR is daarmee uitermate flexibel van opzet. Opgemerkt dient wel te worden dat de Basis Exclusive uitsluitend geschikt is voor de versterking van MC elementen.

Vanaf de Basis Exclusive loopt een dikke en stugge Läpp kabel uit in een enorme stekker. Die stekker past in de losse voedingsunit, de Battery unit, waar hij op wordt vergrendeld met twee klemmen. In de Battery unit staan nog eens per kanaal 7 grote elco’s klaar. De totale buffering komt daarmee op 1,1 Farad. Verder een relatief kleine transformator en 6 Panasonic accu’s. De accu’s worden geladen vanuit het lichtnet (met behulp van het meegeleverde Läpp netsnoer). Als u niet speelt schakelt u de Basis Exclusive niet uit maar op ingang Line A of Line B, niet accu gevoed, en de accu’s worden geladen. Schakelt u door naar Batt A of Batt B, dan wordt het lichtnet afgeschakeld en werkt het systeem uitsluitend op accuspanning. Raken de accu’s leeg tijdens het spelen, dan schakelt automatisch de lichtnet voeding in. Ter indicatie, na drie dagen werken op alleen de accu’s waren die volgens de indicator nog niet eens half leeg.

Een paar opmerkingen. Ten eerste is het uitermate belangrijk hoe u de Basis Exclusive afstelt. Na de correcte keuze van versterkingsfactor en afsluitweerstand werd hij volkomen stil. Ten tweede heeft u een behoorlijke plek nodig op uw rek om de versterker en de voeding kwijt te raken. Het zijn zeker geen kleine jongens. Bovendien loodzwaar, dus denk om uw rug. Laatste waarschuwing, pas goed op als u de stekker tussen voeding en versterker loshaalt. Interne LED’s (en dat zijn er nogal wat) moeten uit zijn, anders krijgt de versterker een spanningsstoot vanuit de elco’s. Mijn indruk dat de ASR zwaar over gedimensioneerd is raak ik niet kwijt. Mijn ultra dunne Piccolo phono kabels vallen in het niet ten opzichte van de Läpp kabel. De voeding is enorm. De buffer van 1,1 Farad is groter dan ik ooit in een eindversterker zag (uitgezonderd een Dynaco ST400 uit 1975). En dat allemaal voor een paar IC’s. De prijs van het geheel is navenant, al valt de prijs nog mee als ik zie hoeveel aandacht aan de bouw is besteed. De combinatie kost met deze dubbele ingangen, een betere behuizing dan standaard. een betere connector voor de voeding, reiniger voor perspex en wat sleuteltjes om de kast te openen, de lieve som van 3930 euro. De garantietermijn is twee jaar.

Setup

Als bron voor de Basis Exclusive dient een Garrard 301 loopwerk met afwisselend een Funk Firm Achromat of een Loricraft cork mat. De console voor de Garrard is van eigen hand. Als arm is een Pro-ject 9 Carbon gemonteerd. In de arm een Benz Micro Glider L2, netjes en exact afgesteld met een Walter E. Schön sjabloon, een waterpas en een naaldkrachtmeter. Tussen de interne armbekabeling en de phono versterker en tussen de phono versterker en de voorversterker zit een Crystal Cable Piccolo interconnect. De voorversterker zelf is een Marsh Sound Design P2000b, die via een Crystal Cable Connect Reference een PrimaLuna ProLogue Five eindversterker (met JJ KT-88 buizen) van signaal voorziet. Lange lengtes luidspreker kabel, wederom van Crystal Cable, naar Focal-JMlab Electra 927Be luidsprekers. Ondersteund door een Focal-JMlab Electra SW900 actieve subwoofer. Aan de stroomvoorziening is veel aandacht besteed met Kemp Balanced Source Isolator en Kemp Powersource, naast Kemp, Crystal Cable en Läpp netsnoeren. Het geheel is een set die ik door en door ken en waaruit alleen de phonotrap is getrokken ten gunste van de ASR Basis Exclusive.

Luisteren met de accu aan

Het kost dagen om de unit te laten komen tot het niveau waarop ik geen verbeteringen meer ga waarnemen. Wacht u die tijd niet af, dan is de Basis Exclusive erg terughoudend in zijn presentatie en weinig opwindend. Niet vanuit het lichtnet, niet vanaf de accu’s. Wel zijn direct zeer veel details waarneembaar tegen de doodse stilte van de versterker zelf. Gelukkig heb ik de tijd en geef de ASR alle rust voordat, ik met het aantekenblok in de hand, Wolfgang Amadeus Mozart onder de Benz doorglijdt. Het is een nieuwe opname op het Tacet label, dat garant staat voor absolute kwaliteit. De Basis Exclusive zet een zeer gedetailleerd en krachtig beeld neer. Overtuigend in dynamiek en expressie. Het ligt aan de opname dat links en rechts nadrukkelijk worden weergeven en het midden een beetje stiefkind is. Dat ik enige passie mis komt omdat het apparaat nagelnieuw uit de doos is gekomen. Daar staat tegenover dat de basweergave nu al ongekend goed is. Het vormt een stevig fundament waarop het orkest kan bouwen.

Violen zijn voor Benz begrippen zijdezacht en natuurlijk, zonder het gevoel te hebben dat het hoog is afgerond of het middengebied gedempt. Meer klassiek, ditmaal van Beethoven, op een 45 toeren LP. Het gaat om een piano sonate, nr. 8 opus 13. Ik beluister een echte vleugel die met kracht en overtuiging is neergezet. De dynamiek, ondersteunt door de 45 toeren snijtechniek, is groot, de klank is vol. Maar tevens fijntjes als de muziek daarom vraagt. De vingers glijden virtuoos over de toetsen. Nog steeds geef ik een hoger cijfer voor de techniek achter de ASR dan voor passie. Wat ik netto overhoud is levensechte muziek, snel en knap neergezet door zowel de pianist als de ASR.

Als er één vrouw is die op LP mijn gevoel en mijn ziel weet te raken dan is het Juliette Gréco. Mits de omstandigheden daarnaar zijn. Tot in de kleinste details is elk instrument hoorbaar achter Juliette. Elk instrument geeft bovendien alle informatie weer die het biedt. Juliette zelf is wat te groot afgebeeld en staat dicht bij de luisteraar. Toch blijft ze afstandelijk en weet niet een acute vernieuwing van verliefdheid op te roepen. Ik geef toe, daar is de Benz Micro Glider mede debet aan, maar niet uitsluitend. Ik verlang naar wat meer harmonie, een vloeiender weergave, desnoods ten koste van al die voorgeschotelde details.

Techniek maakt veel goed, daar is de ASR een meester in, maar net niet alles in mijn combinatie. Ik mis helaas de optie om b.v. een Bluenote met Jan Allaerts element aan de Basis Exclusive te hangen. Weg van de vrouwenstem en op naar Tsuyoshi Yamamoto die met een veel te direct opgenomen plaat "Misty" de kamer in drijft. Zoals het hoort. Hard, dynamisch, snijdend, schrikwekkend en snel. Hamers die de snaren van de vleugel slaan alsof het spijkers zijn. Geen krimp komt over de lippen van de ASR. Geen greintje oversturing valt te beluisteren. Laag is wederom zeer strak, hoog is zacht in de zin van zijdezacht (niet in volume) en het midden gaat wijd open. Technisch perfect en daarom heel goed neergezet. Yamamoto is geen gevoelige speler op deze LP, eerder een beul die de piano martelt.

Als het laag zo strak is, de laagweergave zo diep gaat en zoveel detail vrijgegeven wordt, dan moeten de Weavers een succes vormen. En dat doen ze dan ook. Het gaat in de eerste plaats breed. Met medewerking van het publiek dat voor het podium uit volle borst meezingt. Waarin individuele stemmen waarneembaar en volgbaar zijn. De getokkelde snaarinstrumenten staan meer dan goed in de huiskamer. Met een klank die overeenkomt met de klank tijdens live concerten. Niet van de Weavers uiteraard, daarvoor ben ik nog te jong. Dat het laag diep gaat neem ik waar via de podium geluiden. Mijn speakers halen de laagste octaven niet en steunen daarvoor op een actieve subwoofer die later nog meer van zich laat horen. Het gaat om voetgestommel en het meestampen op het podium op de maat van de muziek. Niet zo heel belangrijk, maar tekenend voor de sfeer op de LP. Dat ik track na track laat doordraaien zonder op te staan is een goed teken. Eigenlijk is deze heruitgave van de Weavers de eerste plaat die mij echt diep in het hart raakt via de ASR Basis Exclusive. Ik noemde de sub al. Stelt u zich even mijn kamer voor, links en rechts voor mij staan de vloerstaanders, gedwongen door leefgenot links naast mij een subwoofer. Dat is eigenlijk te ver uit elkaar tenzij een sub slechts "mee ademt". Tot ik Sara K. draai. Dat laag is onovertroffen tot nu toe en het brengt heel wat systemen in de problemen. Ik hoor ineens separaat van mijn vloerstaanders de sub spelen. Zo diep gaat de ASR. Slechts "Amused to death" van Roger Waters presteerde dat eerder, die keer via mijn CD speler. Verder is Sara K. in deze opstelling heel wisselend. Van afstandelijk tot bijna intiem. Zonder meer mooi en boeiend. Naar mate ik speel ga ik meer en meer op in de sound die de ASR Basis Exclusive biedt.

Als laatste gaat Astrud Gilberto op de mat. Wat presteert de ASR als je de accu afschakelt en de netvoeding alleen het werk laat doen. Al is die optie slechts bedoelt voor het onwaarschijnlijke geval dat u de accu leeg gespeeld heeft. Dat hoor je gelijk, het geluid worden "harder", niet luider maar scheller. Micro details verdwijnen, de rust gaat voor een deel uit het geluid en de body raakt verloren. Niet op een dramatische manier, daar is de ASR te goed voor, meer op een manier alsof je van een nieuw asfalt wegdek op een ouder stuk komt in een goed geveerde en comfortabele auto. Je merkt het, je hoort het, je voelt het. Harmonie raakt naar de achtergrond en die oneindig diepe laagweergave verliest een octaaf. Het is duidelijk, de accu doet zijn werk naar behoren en maakt een wezenlijk onderdeel uit van de combinatie. Technisch gezien klopt dat ook, immers met de accuvoeding en de batterij elco’s slaagt de maker erin een stroompoel te vormen vrijwel zonder inwendige weerstand. Daaruit kan grenzeloos worden geput door de IC’s, een ideale situatie.

Conclusie

Mijn wereld, met andere woorden mijn audio rek, is niet geschapen voor de ASR Basis Exclusive. Hij is te omvangrijk om kwijt te kunnen en de voeding kan niet eeuwig naast de bank op de grond staan. Zou ik hem kwijt kunnen dan liefst in een setup bestaande uit uitsluitend ASR producten om de lijn voort te zetten. De importeur zegt over de schakeling dat hij zo ontworpen is om ook met lege accu’s nog goed te presteren en de accu "na te bootsen". Zonder de zware accu voeding is de phono versterker trouwwens niet leverbaar. Blijft een feit dat mijn logica en technische achtergrond het nog steeds overdreven vinden dat een handvol IC’s zo’n buffer nodig hebben. Aan de andere kant, ik ken de schakeling niet zonder die buffer en probeer daarom dat vooroordeel weg te poetsen door nuchter en objectief naar de ASR Basis Exclusive te kijken. Wat ik voor mij zie is een technisch vrijwel volmaakt ontwerp dat in staat is minieme details, afkomstig van een MC element, te versterken zonder ze te versluieren laat staan te laten verdwijnen.

Volledig opgebouwd rond gebalanceerde schakelingen, ruim instelbaar, met zijn twee ingangen uitermate flexibel en berekend op elk denkbaar MC element. Hij kan met gemak het hart vormen van een high end vinyl systeem en komt zeker tot zijn recht voor luisteraars die gewend zijn details te zoeken en volmaaktheid. Het enige manco dat ik de ASR toedicht is het zoeken naar dat laatste stukje passie in mijn set. Het lastigste in muziekweergave. Mijn hart sloeg met regelmaat sneller bij het draaien van LP’s, maar nooit welden de tranen op in mijn ogen. Iets wat ik wel eens meer denk te voelen/willen dan dat collega recensenten dat doen. De combinaties die eerder in mijn huis stonden konden dat soms wel. Maar die gingen weer niet zo diep, gaven vaak niet die overvloed aan detail of braken het belangrijke middengebied niet zo gemakkelijk open. Het is weer eens het oude liedje. Hoe hoger je de ladder van high end bestijgt, hoe lastiger het wordt om een set te componeren die aan alle kanten klopt. Zeker als je geen winkel met apparatuur ter beschikking hebt en eindeloos kunt zoeken en proberen. Roeiende met de riemen die ik heb beschouw ik de ASR niet als "duur". Niet als ik kijk naar de hoeveelheid elektronica en niet als ik kijk naar wat het systeem presteert, beide ten opzichte van de concurrentie. Aan u de ultieme test: voelt de ASR Basis Exclusive zich thuis in uw omgeving? Zo ja, dan heeft u een dijk van een versterker en een zere rug van het sjouwen. Ik zou het gewoon proberen, u bent in ieder geval een ervaring rijker.

Prijzen:
ASR Basis Exclusive, met 2x RCA in, 2x XLR in en 1x RCA uit en 1x XLR uit, inclusief accu voeding, betere behuizing en betere connector voor de voeding: 3930 euro.

Importeur:
Audio Benelux b.v.
Email: audiobenelux@tiscali.nl