New Audio Frontiers Absolute

Ik heb geen idee hoe de Italianen het iedere keer weer voor elkaar krijgen, maar hun ontwerpen zijn altijd iets bijzonders. Of het nu een nieuw model van Ferrari, Lamborghini of een goedkopere Alfa Romeo is, de ontwerpen oogsten altijd weer bewondering .

Ook in audioland speelt Italie op het allerhoogste niveau mee. De bekendste merken als Graaf, Unison Research en Audio Analogue kennen we allemaal wel. Stuk voor stuk visueel en technisch hoogstaande ontwerpen. Een merk dat al relatief lang bestaat maar nog niet echt bij de hifi-liefhebbers is doorgedrongen is het Italiaanse New Audio Frontiers.

Na een ritje naar Alkmaar werd ik uiterst vriendelijk en gastvrij ontvangen door Ben Hoedjes. In Alkmaar heeft Ben “Studio Alkmaar”, een winkel voor (hoogwaardige) audio-apparatuur. Het pand is zeer ruim van opzet en heeft een gezellige en bijna “knusse” uitstraling. Er zijn diverse luisterruimtes. In de grote luisterruimte staat een setje Avalon Osiris omringd door mooie versterkers van Jeff Rowland, Mark Levinson, Pass Labs en Krell. Elders nam ik merken als Bryston, Graaf en Ayre waar. Studio Alkmaar heeft niet alleen exoten, tussen al het dure high-end spul stonden ook betaalbare versies van Arcam, Musical Fidelity, Shanling, Lua en Unison Research.

Ben doet ook veel op kabelgebied en stroomvoorziening. Dat was te zien aan de grote hoeveelheid stekkerblokken, netkabels en de hier en daar op de vloer verspreidde hoopjes kabels. Het waren voor het merendeel inruil of demo-exemplaren. De tweede verdieping bestaat voornamelijk uit occasions en goedkope nieuwe apparaten. Tussen de vrij jonge occasions stonden ook enkele nostalgische exemplaren die bij menig audioliefhebber het hart sneller doen kloppen. Ik waande mij even een kleine jongen in een snoepwinkel. Lang duurde deze droom echter niet. Ik kwam immers om een “zeer bijzondere” voorversterker op te halen voor recensie. Want naast Studio Alkmaar zwaait Ben ook de scepter over Hi-Hat Audio. Hiermee importeert hij een aantal interessante merken waaronder New Audio Frontiers. Die “zeer bijzondere” voorversterker is de NAF “Absolute”. Volgens Ben een spectaculair apparaat. Nu heb ik wel vaker van diverse mensen gehoord dat een product het beste is en dat er geen betere te verkrijgen is, dus ik nam ik het maar voor kennis name aan. Bij mij geldt namelijk de stelling: eerst horen en dan geloven.

New Audio Frontiers wordt sinds 1980 gebouwd in het Italiaanse Viadana. Een plaatsje gelegen aan de Po vlakbij Parma. Net als de Italiaanse auto’s uit de topklasse worden ook de producten van NAF volledig met de hand gebouwd. Zeer strenge eindcontroles zorgen ervoor dat u als toekomstig eigenaar van NAF versterkers ongestoord en zorgeloos kunt genieten. Het merk biedt een vrij breed scala aan producten, waaronder luidsprekers, kabels, een voorversterker, een mono eindversterker en stereo en geïntegreerde versterkers. Er wordt altijd gebruik gemaakt van zeer hoogwaardige componenten. De eindversterkers zijn single-ended, zero feedback, klasse A schakelingen en beschikken over 845 eindbuizen. De geïntegreerde versterker maakt hier ook gebruik van maar heeft uiteraard een geavanceerde voorversterker ingebouwd op basis van de veelgebruikte E88CC buis. Het uiterlijk van het apparaat vind ik niet rijmen met de andere versterkers van dit merk. Geen opengewerkte versterker waar de buizen prominent op een glimmende topplaat staan, maar een strakke zwarte kast met in het front een chromen plaat. Op die plaat zitten drie grote knoppen. De linker is de on of mute knop, de middelste de volumeknop en de rechter is voor de bronkeuze. De aan- en uitknop bevindt zich aan de achterzijde. Nu we daar toch aangekomen zijn, de Absolute is geheel single-ended opgebouwd en beschikt daarom ook alleen maar over ongebalanceerde in- en uitgangen. Een afstandbediening ontbreekt, dat betekende voor mij dus veel heen en weer lopen.

De Absolute is geen voorversterker die je even onder je arm mee neemt. Hij weegt een slordige 28 kg en daar bij komt ook nog eens de losse voeding van 10 kg. De voorversterker is niet exceptioneel groot en zal makkelijk in de meeste audioracks geplaatst kunnen worden. Mits deze stevig genoeg zijn uiteraard. De Absolute is een buizenontwerp op basis van een twin triode 12AU7. Op lijnniveau zorgen twee buisjes van het type 6J5 voor het ingangssignaal. Tussen al dat buizengeweld is ook nog een interne MM phono-trap te vinden. Die maakt per kanaal gebruik van de dual triode 12AX7/ECC83, gevolgd door een passief RIAA curve filter. De 12AX7 is een veelgebruikte buis in phono stages. Grote merken als Hovland en Aesthetix gebruiken dit type buis ook. De inputimpedantie is gesteld op 47 K Ohms hetgeen voor veel elementen een plezierige waarde is. Zo’n hoogwaardige voorversterker en dan een ingebouwde phono die slechts geschikt voor een MM? Het antwoord is eenvoudig ja. U zult zich vast ook afvragen waarom. De gedachtegang van de ontwerper is dat hij geen uiterst gevoelig MC phono-trap intern wil hebben maar wel vinylliefhebbers wil kunnen bedienen. Er valt iets voor te zeggen. Een high output MC element zal met de Absolute uit de voeten kunnen.


Configuratie

De Absolute vond, op de één na bovenste plank, een plaatsje onder een VPI Scout draaitafel. Het Creaktiv audiorack werd hierdoor met een gewicht van zo’n kleine 40 kg extra zwaar belast, maar gaf geen krimp. De VPI is voorzien van een Clearaudio Victory-H Gold element. De buizen B.A.T. VK-P5 phono versterker stond onder de Absolute om het signaal van de Victory op correcte wijze te versterken. Mijn Teac/Behringer/Apogee Mini-Dac nam het digitaal voor de rekening. Als krachtcentrale deden afwisselend een 2 x 250 watt PS Audio Classic transistor eindversterker en een Audio Research VT100 Mk II buizenbak dienst. Avalon Avatars hadden de verantwoording dit op een eerlijke manier weer te geven en daar, beste mensen, zijn zij echt voor geschapen. Ik weet, in deze prijsklasse en ver daarboven, geen luidspreker die mijn Avalons weet te verslaan. Omdat de Absolute voorzien is van SE in- en uitgangen had ik van de importeur nog enkele interlinks en stroomkabels meegekregen van de merken L.A.T. International en Elco. Ik moet zeggen dat met name de betaalbare L.A.T. zeer hoog scoorde in mijn set. Omdat ik volledig aan de buis ging was Ben ook zo vriendelijk om een stekkerblok van Powerlab mee te geven. De behuizing van dit stekkerblok is van koper en kent 8 geaarde contactdozen. Twee daarvan zijn voorzien aan- en uitschakelbare filters. Ook is de Powerlab Powershower voorzien van een faseaanduiding, altijd handig. De 8 contactdozen zijn gelukkig voldoende om mijn hele set aan te hangen.

Prestaties

Ik heb de afgelopen tijd weer verschrikkelijk veel geluisterd en genoten. Lange koude dagen en avonden werden gevuld met de warmte van de Absolute. Zowel analoog en digitaal vertoonden hun kunsten op zeer hoog niveau. De combinatie die de afgelopen weken in mijn luisterruimte stond te spelen bundelde de beste eigenschappen van apparaten die ik afgelopen jaren in huis heb gehad tot één muzikale mix. De kracht en controle van een Bryston 4B-SST, de charme en betrokkenheid van een Audio Research VSi55, de rust en het gemak van een ASR Emitter I en zo kan ik nog wel even doorgaan. Bij de vele apparaten die ik de afgelopen jaren in mijn luisterruimte heb gehad viel mij iedere keer weer op dat ze pas na een tijdje optimaal begonnen te klinken. Of buizen moesten zich opwarmen, of voedingen van transistors moesten zich volstouwen met stroom, of het loopwerk van de CD-speler moest zich gesetteld hebben. Bij de Absolute viel mij absoluut iets anders op. Ik zal u een korte omschrijving geven van de eerste indruk die de Absolute op mij maakte.

De CD “The Blues” van Keb’ Mo verdwijnt in de Teac, ik druk op play en neem plaats op mijn favoriete luisterplek. Het eerste nummer van deze CD begint rustig en relaxed met wat getokkel op een gitaar. Maar na een paar seconden vallen de drums en bas genadeloos hard en diep bij. Mijn mond valt open van verbazing en ik slaak een intens “wowwww” wat is dit? Krachtig, dynamisch, realistisch en vol overgave werd een beeld zo groot neergezet. Dit heb ik zelden gehoord. Ik verdwijn gewoon in de meeslepende zwarte Mississippi-Delta Blues van Keb’ Mo. Deze CD is in het laag nog zwaar en diep aangezet. De Absolute gaat erg ver en doet dit op zo’n manier dat de PS Audio niets anders kan dan het signaal in een klemmende houdgreep doorgeven aan de Avalons. Het laag is echt superstrak en er zijn basloopjes te horen die mij nog nooit eerder opgevallen waren. De gitaar staat onmiskenbaar tussen de speakers in de ruimte geklemd. De drum strak achterin. Er valt niet aan te twijfelen waar de instrumenten en stemmen zich bevinden. Fantastisch gewoon en dit is nog maar de eerste CD die ik draai. Ik ben enigszins verontrust waar het met vinyl heen zal gaan. Ik blijf echter nog even digitaal. Track 13 met de toepasselijke naam “It Hurts Me Too” kent een langzaam aanzwellende basloop. Beangstigend en tegelijkertijd meeslepend. Het doet me een beetje denken aan “Dogs Of War” van Pink Floyd. Ja het “Hurts Me Too” omdat ik nu al weet dat de Absolute op een gegeven moment helaas weer terug moet naar Ben, of … Ook Patricia Barber ontkomt er niet aan. Op de live CD “A Fortnight In France” zijn subtiele kraakgeluiden hoorbaar, vermoedelijk als zij op haar pianokrukje draait en beweegt. De zaal doet mee en heeft een extra dimensie gekregen. Het is gewoon een extra “instrument” geworden. Nergens een spoortje van hardheid, scherpte, muzikale moeheid of hoe die termen al niet mogen heten. “Café Blue” beleef ik opnieuw, ik zeg met opzet beleef. In deze configuratie luister je niet meer, je ondergaat het, je maakt er deel van uit.

Moet ik nog even doorgaan met complimenteren? Ja, ik vrees van wel want ik kan niet anders meer.
De stem van Enya is op “Shepherd Moon” als die van een engel. De vrijwel geheel door synthesizers geproduceerde muziek wordt zijdezacht en vloeiend weergegeven “zoals Enya het vast voor ons bedoeld heeft”. Altijd met een stuwende en gecontroleerde kracht. De synthesizers sterven zeer langzaam uit en lopen vloeiend in elkaar over, mysterieus en meeslepend. De Absolute is hierin net niet zo vloeiend en luchtig als bijvoorbeeld de Audio Research LS25 Mk II, die laat ze echt zweven en dansen. De controle in het laag van de Absolute is wel beter. Ik heb het hierbij over relatief kleine verschillen in een direct één op één vergelijk. De verwachte vinylschok blijkt nog groter te zijn dan ik had verwacht. In eerste instantie gebruik ik de B.A.T. om een goed beeld te krijgen waar de Absolute toe in staat is in een voor mij bekende analoge configuratie. Pink Floyd’s “Dedicate Sound Of Thunder” doet zijn naam eer aan. De gitaarsolo’s van David Gilmore en consorten denderen de ruimte binnen. In één ruk draai ik de dubbelaar, met als absolute hoogtepunten “Dogs Of War” en “Another Brick In A Wall”. Het gegrom en gebulder van de elektronische honden komt van ver en gaat diep.

De groeven worden haarfijn betast door de Victory en er gaat gedurende de tocht naar de Avalons weinig verloren. De Absolute speelt als een echte regelneef hierin een zeer belangrijke rol. Ook subtiele geneugten ontbreken niet. Of het nu de pinkkleurige LP van Tori Amos of “The Girl In The Other Room” van Diana Krall is. Stemmen zijn gedreven en krachtig, daar komt nog bij dat beide dames fantastische pianospeelsters zijn.

Na verloop van tijd is het moment gekomen dat ik besluit om de set geheel met buizen op te bouwen. De LS25 nam tijdelijk weer de plaats in van de Absolute en de Classic 250 verruilde zijn plaats voor een AR VT100. De laatste is voor mij geen onbekende, maar ik wilde deze configuratie nog even in mijn set als referentie. Vrij snel is te horen wat de 2 x 100 watt buizenbak doet met de Avalons. Daarom breekt ook snel het moment aan dat de Absolute weer “aan de kabels” gaat. Nadat alles klaar is voor gebruik verdwijnt Keb’ Mo opnieuw in de Teac en gespannen wacht ik af tot de eerste tonen vloeien. De klank lijkt iets “warmer en ronder” maar blijft daarbij strak. De breedte van het geluidsbeeld is wat toegenomen. Het laag gaat diep en klinkt gewoon echt lekker, zij het helemaal onderin iets minder gedetailleerd en transparant. Snel draai ik het ritsje van bekende CD’s en LP’s en iedere keer weer valt mijn mond open van verbazing. De klank is een fractie romantischer geworden en de instrumenten “hangen” nu meer los, duidelijk tastbaar in de ruimte. Het is misschien moeilijk te omschrijven maar ik denk dat het woord “vloeiend” op zijn plaats is als ik zeg dat de ene toon uitsterft en over gaat in de andere. De ruimtelijke afbeelding is daarbij fenomenaal. Tel er bij op dat de Absolute een beest is op het gebied van dynamiek en autoriteit. Hij overtreft hiermee zelfs de LS25.

Omdat de Absolute een ongebalanceerde voorversterker is heb ik veel gespeeld met ongebalanceerde kabels en de netkabel van L.A.T. International. Een voor het geld absolute topkabel die in een goed uitgebalanceerde set nimmer de zwakste schakel is. Kenmerkend zijn de homogene eigenschappen, waarbij ik hem nimmer op een scherp of rafelig randje heb kunnen betrappen. Tel daarbij op dat het detail nooit uit het oog verloren wordt.


Conclusie

Ik schaar de Absolute direct in het rijtje van de topvoorversterkers waarin ook bijvoorbeeld Audio Research, Hovland, Aesthetix, Mark Levinson en Spectral zich bevinden. De Absolute is fenomenaal op het gebied van drive, slam, dynamiek en een stuwende kracht in de keten. De versterker kent geen “warm exotisch” geluid maar is neutraal transparant. Daarbij heeft hij beslist het luchtige, ruimtelijke en vloeiende die vele (top)transistorvoorversterkers missen. De Absolute weet ieder detail aan de muziek te ontfutselen, mits de rest van de keten ook op een hoog niveau is. Hoe ver de volumeknop van de Absolute open gedraaid wordt maakt niet uit. De kracht en verfijning nemen alleen maar toe. De opnameruimte krijgt vorm en de stemmen worden levend.

Er wordt heel snel geroepen dat een set een bepaalde emotie brengt of heeft, maar ik ben het daar vaak niet mee eens. Maar neem de NAF Absolute. Daarvan staan de eigenschappen op een dusdanig hoog niveau, dat ik maar één ding kan zeggen: de “Absolute” is emotie. Om het niveau van de Absolute aan te kunnen geven wil ik in mijn slotconclusie een vergelijking maken met superauto’s.
De Absolute vergelijk ik schaamteloos met een Porsche 911 Turbo, terwijl de LS 25 meer de eigenschappen van een BMW M6 heeft. Supersportauto’s van het allerhoogste niveau met ultieme prestaties die ieder op hun eigen wijze de bestuurder gelukkig maken. De Absolute is Spartaans, levendig en recht door zee, en handhaaft de luxe en het vergeeflijke van een AR LS25.


Prijzen:
New Audio Frontiers “Absolute” (incl. MM phono) 7.750 Euro
Powerlab Powershower stekkerblok 540 Euro
L.A.T. International IC-300 analoge interconnect 379 Euro
L.A.T. International netsnoer AC-2 180 cm 224 Euro
Elco netsnoer HPC-10 netsnoer 120 cm 695 Euro


Importeur:
Hihat Audio Alkmaar
Telefoon: 072 5647577
Web: www.hihataudio.nl

Ingezonden mededeling van de fabrikant:
Dear Mr Van Deijk We wanted to thank you a lot for your test on the Absolute Preamplifier. We completely agree with anything you wrote. Just something to make clear: the remote control is already availble (on request-also if it sounds better without it...); the MC phono stage (not stepup stage) is already available (on request - we tune it for any cartridge.)