L`Art du Son reinigingsvloeistof

Omgekeerde evenredigheid

De wet

In de wereld van de betere muziekweergave geldt een belangrijke wet waarvan velen zich nauwelijks bewust zijn. Kort gezegd komt het er op neer dat, hoe hoger het prestatieniveau van de individuele audiocomponenten in een set is, des te meer kleine negatieve omgevingsfactoren (trillingen, resonanties, (micro)-akoestiek, strooivelden en wat dies meer zij) een steeds grotere negatieve rol gaan spelen in de kwaliteit van het uiteindelijke muzieksignaal dat het oor bereikt.

Om even in de culinaire wereld te blijven zoals Kilian Bakker die schetst in zijn artikel Introductie in Hifi: hoe beter het eten wordt dat ons wordt aangereikt, hoe belangrijker de combinatie van ingredienten, de wijze van bereiding en servering, de juiste temperatuur van het bord, de combinatie met de wijn, etc, etc, voor de uiteindelijke smaakbeleving wordt. Met andere woorden: de berehap uit de muur smaakt lekker uit de vuist even tussendoor. Een culinair hoogstandje, zoals een filet van de Turkmeense kwartel -ingelegd in een bedje van Roemeense sla geplukt in de morgen geflankeerd met bospaddestoelen uit het Vijlenerbos- zal als tussendoortje uit de muur zeker nooit die smaaksensatie teweeg brengen die het wel belooft.

Het resultaat is dus dat al deze storende omgevingsfactoren dus steeds meer aan invloed winnen bij het beter worden van de set. Deze belangrijke constatering noopt de serieuze muziekliefhebber serieus stil te staan bij schijnbaar kleine dingen die van steeds grotere invloed worden naarmate de set van hogere kwaliteit wordt. Problemen op dat vlak worden vaak, onbewust als men is van dit verschijnsel, opgelost met de aanschaf van een beter, dus in de meeste gevallen, duurder apparaat. Beter was het op zoek te gaan naar de oorzaak van het probleem in de set. 

In veel gevallen zijn problemen op te lossen door een betere opstelling van de luidsprekers, het doen van kleine aanpassingen in de akoestiek, een betere stroomvoorziening etc. Stuk voor stuk zaken die in veel gevallen weinig tot niets kosten en die vaak een beter resultaat opleveren dan de aanschaf van een duur apparaat. Waarmee dan immers het welbekende paard achter de wagen is gespannen: de kwaliteit van het duurdere apparaat wordt immers nog meer verstoord door de feitelijke problemen in de set en/of luisterruimte die bij het beter worden van het apparaat ook meer aan invloed hebben gewonnen …

Het product

U ziet, kleine dingen gaan, hoe beter de set wordt, een steeds grotere rol spelen. Eenvoudige ingrepen en tweaks kunnen uitkomst bieden in een nog verdergaande fijn-tuning van de set. Helpen om tot een nog hoger prestatieniveau te komen. Eén van die tuning producten is L’Art du Son, een nieuw cd-reinigingsmiddel dat ontwikkeld is door Martina Schoener (Loricraft Audio Europe). In tegenstelling tot veel reinigingsmiddelen bevat de vloeistof géén alcohol. De flacon bevat een inhoud van 100ml. In de praktijk zal me snel blijken dat hier vele, vele cd’s mee behandeld kunnen worden. De werking is heel eenvoudig: spuit de vloeistof op de cd, smeer de vloeistof, die net als water aanvoelt, met je vinger uit over de oppervlakte van de cd. Droog vervolgens de cd en voila, de cd is behandeld. Voor een optimaal resultaat, zo is althans lezen op de gebruiksaanwijzing op het etiket van de flacon, wordt geadviseerd beide zijden van de cd te behandelen.
Helaas valt niets te achterhalen van de gebuikte ingredienten, men volstaat te vermelden dat het goedje biologisch afbreekbaar is en dat het geen alcohol bevat. Het ruikt in ieder geval heel fris. Direct na het behandelen van een cd valt echter wel op dat de behandelde kant van de cd iets meer lijkt te spiegelen en minder dof lijkt.

De Methode

Nu is het testen en beoordelen van dit soort tweaks niet iets wat met “een half oor” geschieden moet. De eigen psycho-akoestiek kan een juiste beoordeling makkelijk negatief beïnvloeden. Het is dus zaak een testmethode te kiezen die de recensent in staat stelt goed en zo objectief mogelijk te kunnen vergelijken. Dit werd gerealiseerd door:

Iedere cd werd daarmee in staat gesteld optimaal te presteren in het systeem. Vervolgens kregen de cd’s uit mijn collectie een behandeling aan beide zijden met L’Art du Son, de cd’s uit de bieb niet.
Om zo objectief mogelijk te kunnen beoordelen werd besloten ieder gekozen muziekstuk drie maal te beluisteren. Eerst wordt de niet-behandelde cd beluisterd in twee etappes;  het muziekstuk werd ongeveer twee minuten beluisterd en vervolgens werd het begin van het muziekstuk ongeveer twintig seconden herhaald. De niet behandelde cd werd op dezelfde wijze beluisterd, om daarna wederom de behandelde cd op exact dezelfde wijze te beluisteren.

Luisteren

Cd 1 verdwijnt in de cd-speler. Pini di Roma, het –in mijn beleving- mooiste werk van Ottorino Respighi, uitgevoerd door het Pittsburgh Symphomy Orchestra (Sony Music, 1996). Het bijzondere aan deze opname is de keuze gebruik te maken van slechts enkele microfoons.  Een gematcht paar Bruël en Kjaer 4009 microfoons is ongeveer 3 meter achter de dirigent geplaatst en ongeveer 5 meter boven het orkest. Een paar Neumann TLM microfoons is gebruikt om het koper zo optimaal mogelijk te registreren.
De bijzonder opnametechniek maakt de opname veel natuurlijker dan bij de meeste klassieke opnames die ik ken. Ook de afbeelding van de orkestzaal is fenomenaal.
Hier valt na vergelijk een duidelijk verschil waar te nemen tussen de behandelde en niet-behandelde cd. Daar waar bij de onbehandelde cd het koper je bij vlagen door merg en been snijdt valt direct te horen dat de weergave op de behandelde cd vriendelijker is. Minder scherp, de warme tinten van het koper ontwikkelen zich nu veel natuurlijker als bij de niet-behandelde opname. Ook goed waarneembaar: de concertzaal wordt veel beter uitgetekend, zowel en diepte als in breedte lijkt de ruimte veel groter weergegeven als bij de onbehandelde cd te horen is. Overall lijkt het in eerste instantie dat het hoog minder adequaat wordt weergegeven maar dit blijkt slechts schijn. Snel wordt het duidelijk dat de scherpe randjes van het koper zijn afgehaald en op veel natuurlijker wijze deel uitmaakt van de weergave. Het tonale karakter wordt nu wat, natuurlijker, organischer weergegeven. “Warm” is niet het juiste begrip maar het totaalbeeld wint aan echtheid.

Dezelfde indruk bij Keith Jarret op de cd The Cure (ECM Records GmbH –1991). Een bijzonder mooie live-opname gemaakt in de Town Hall in New York. In het midden van het cd-boekje is een mooie foto te vinden waarin duidelijk zichtbaar is welke plek de drie musici, Keith, Jack en Gary, op het podium hebben ingenomen. Het mooie van de opname is dat, als je die foto bekijkt, deze exact in de opname is terug te horen. Je krijgt daadwerkelijk het gevoel de drie musici te zien.

Zat ik echter bij de niet-behandelde cd op de 5e rij, zit ik een paar rijen meer naar voren als ik de behandelde cd beluister. De ruimte wordt nog preciezer uitgetekend, ook hier zowel in diepte als ook breedte. De boventonen van de hogere octaven van het pianospel worden natuurlijker, transparanter weergegeven. Daar waar eerst vooral “snaar” te horen was, maakt nu opeens het “hout” deel uit van het instrument, waardoor de weergave van de vleugel meer in balans is, natuurlijker klinkt. Het fijne percussiewerk van Jack DeJohnette wordt meer uitgetekend. Met name het klankkarakter van de bekkens wint aan natuurlijkheid. De behandelde cd laat op een veel natuurlijker wijze de warme gloed van het metaal doorschijnen dan op de niet-behandelde cd.

Het Rosenberg Trio maakt er een feest van op de cd “Caravan” (Polydor, 1994). Een feest dat danig verstoord kan worden als de transiënt-weergave van de set danig te wensen over laat. Gitaren worden dan cirkelzagen die met het grootste gemak trommelvliezen opensnijden. In ieder geval stelt de muziek de nodige eisen aan de weergavekwaliteit van de set.
Gelukkig vind ik nergens cirkelzagen en kan er volop van muziek genoten worden. Ik kan plaatsnemen bij het haardvuur in het zigeunerkamp, ruik zowat het brandend hout als op de achtergrond Stochelo, Nous’sche en Nonnie in een stevige dialoog met elkaar en hun gitaar verwikkeld zijn.
Ook hier weer wint de weergave op de behandelde cd aan natuurlijkheid. De scherpe kantjes aan het bij vlagen felle gitaarspel gaan er nu duidelijk vanaf. Ook hier weer dezelfde indruk: eerst lijkt het alsof het hoog wat lijkt weg te vallen, plots daarna ervaar ik dat het hoog veel transparanter en natuurlijker wordt weergegeven. Briljant wordt zijdezacht zogezegd. Het resultaat is dat de gitaren veel levensechter klinken en meer zijn dan een plank waar snaren op gemonteerd zijn. De betere weergave van het hout en de klankkast maakt dat het instrument levensechter gereproduceerd wordt.

De conclusie

Keer op keer krijg ik dezelfde indruk bij elke cd die ik behandel. De klankverbetering is dan wel niet zo enorm groot, wel wint de weergave telkens aan iets aan natuurlijkheid. “Organisch” is misschien een beter woord. Het hoog wordt transparanter, stemmen worden vloeiender, de ruimteafbeelding wordt beter. Allemaal kleine stapjes die weliswaar niet enorm zijn, echter wel duidelijk waarneembaar. Ik betwijfel echter of de effecten in een niet uitgewogen set waarneembaar zijn. Voor iedereen met een uitgewogen set van goede kwaliteit en die zijn set nog wat meer wilt fijn-tunen beveel ik de  L’Art du Son cd/dvd reinigingsvloeistof van harte aan.

Prijs:
L’Art du Son cd/dvd reinigingsmiddel: 49 euro (goed voor 300 cd’s)