Mark & Daniel Maximus Sapphire

De Mark & Daniel Sapphire is volgens zijn makers een "monitor-grade mini" oftewel: zowel voor Pro- als thuisgebruik geschikt. We hebben hier niet te maken met een uit MDF opgetrokken constructie, voorzien van `OEM` weergave-units. Alle Mark & Daniel units en de fraaie marmer-composiet behuizingen worden binnenshuis ontwikkeld en gefabriceerd.

Het ontwerp van de Sapphire is in feite gebaseerd op dat van de Maximus-Ruby terwijl het op een aantal belangrijke punten is doorontwikkeld. Zo heeft de kenmerkende (en zware) `Compound Marble` behuizing bij de Sapphire een verder verstevigde kastconstructie en twin-ports (waarmee een lagere poortruis wordt verkregen). Verder heeft de Sapphire een geheel nieuwe `SX` Super Xmax laag/lage middenfrequentie-unit met een volgens eigen formule vervaardigde papieren conus (en stofkap) met een bredere rollsurround.

De magnetische `motor` heeft een 40% sterkere magneet (ten opzichte van de Ruby LF unit) en een vrij lang magnetisch veld (3,3 centimeter). De spreekspoel bestaat uit een vlakke koper-ribbon die rond een glasvezel spoelvormer met een temperatuur-belasting tot 250 graden C. is gewikkeld. Deze SX laagfrequent-unit heeft een maximale (+/-) uitslag van maar liefst 1 centimeter en een aluminium chassis; de unit weegt op zichzelf al 1,6 kilo. De constructie en het materiaalgebruik zorgen voor een hoge maximale output en een goede controle/grip bij hoge afluisterniveau`s. Het Bi-Wire wisselfilter is opgebouwd uit grote luchtspoelen en hoogwaardigere condensatoren. De blikvanger van de Sapphire is zijn Dreams DM-4 hoog/middenfrequentie-unit met aluminium band-membraan (zijdelings gebaseerd op het door Oscar Heil ontwikkelde Air Motion Transformer principe); deze neemt het 900 Hertz tot 25 kiloHertz-bereik voor zijn rekening. De DM-4 Dreams unit werd ontwikkeld als universele breedband-unit met een bovengemiddeld goede prijs/prestatie verhouding ten opzichte van conventionele ribbon-units, aldus Mark & Daniel.

De DM-4 heeft een membraan met een relatief groot oppervlak (30 keer dat van een 2,5 centimeter dome). Dat membraan is van 32 lichtgewicht `micro-elements` voorzien (aluminium strippen) en is opgespannen in het magnetisch veld van maar liefst 14 individuele `NdFeB` magneten. Zijn maximale bereik loopt overigens van 700 Hertz op tot 25 kilohertz. De gevoeligheid van de Sapphire levert een geluidsdruk op van 83,5 dB (bij 1 Watt aansturing, op 1 meter afstand). De nominale impedantie wordt opgegeven als "tussen 3 en 6 Ohm" en is dus erg laag. Mark & Daniel geeft daarom een minimaal (RMS) versterkervermogen van 100 Watt op (M & D maakt overigens een eigen versterker, de A 400). Het opgegeven frequentiebereik loopt van 45 Hertz tot 25 kilohertz. De Sapphire meet net als de Ruby 29 bij 17 bij 21,3 centimeter (HXBXD) en hij weegt 9.5 kilo per stuk.

Luisteren

Het recensiepaar Sapphire`s werd geleverd met een paar Mark & Daniel stands, ook vervaardigd uit Compound Marble (in zwart en wit). Zowel de Sapphire`s als de stands waren fraai afgewerkt en tijdloos vormgegeven (alhoewel de als een klavertje-drie ogende voet van de stand niet ieders smaak zal zijn). De beste prestaties werden hier verkregen met een lichte toe-in (de middenlijnen een meter achter de luisterplek kruisend). Bij de Cyndee Peters versie van House Of The Rising Sun (opus 3) werden de bellen en triangel niet alleen kristalhelder maar ook flink impulsief weergegeven. De bekkens werden met een natuurlijke, luchtige  metaalruis gepresenteerd (geen fel gesis). De stem van Cyndee Peters kwam zeer gearticuleerd over maar het meest in het oor springende was de saxofoon-weergave; dat instrument werd met een natuurlijk vibrato en compleet los van de weergevers weergegeven. Het geheel kwam expressief en luchtig over maar miste wel wat aan `bloom` -iets waar Opus 3 opnames juist bekend om staan. Een open, drie-dimensionaal stereobeeld is een ander Opus 3 kenmerk en dat kwam met de Sapphire`s heel duidelijk naar voren.

De Richard Thompson CD Mock Tudor werd tevoorschijn gehaald om de track Dry My Tears And Move On optisch af te tasten. Thompson`s droeve stem werd heel natuurlijk weergegeven door de kleine M&D monitoren, beter dan door de meeste weergevers die hier de revue zijn gepasseerd. Het plukspel van meesterbassist Danny Thompson kwam op tegelijkertijd plastische en zeer solide wijze naar voren. Alhoewel het fundament in eerste instantie slank overkwam, werd het met een verbluffend goede grip weergegeven. Het geheel klonk zowel soepel als strak, met elk instrument duidelijk uitgelicht zonder dat er sprake was van segmentering.

Van de Sara K. SACD Hell Or High Water werd de track Set You Free beluisterd. Sara K.`s zang werd op vrij compacte maar uitgewogen wijze gepresenteerd, met een goed te volgen ademhaling. De piano kwam met expressief grommende linkerhand partijen en een grootschalige, vrije afbeelding goed uit de verf. Bij haar gitaarspel was elke snaarpluk en greepwisseling met gemak te volgen terwijl de piano-solo zo soepel als zijde uit de weergevers rolde. Het geheel werd met een uitstekende drive, controle en focus weergegeven, zij het met een minder diep stereobeeld als met de Stirling Broadcast LS 3/5A-V2.

Van de O Brother, Where Art Thou CD werd de track Man Of Constant Sorrow beluisterd. De vrij direct opgenomen stem van Dan Teminsky werd zonder een spoor van dichtloop gepresenteerd (wat bij deze opname kan gebeuren). Bij het gitaarspel kwam het nazoemen van de snaren goed uit de verf en de achtergrondzangers werden goed gedifferentieerd weergegeven. De `kleine studio`-sound van deze opname werd door de Sapphire`s goed overgebracht. Het was een schoolvoorbeeld van een tadeloze monitor-weergave; er was geen spoor van uitschieters, vaagheid of maskering. Wat wel in lichte mate ontbrak, was de aanstekelijke cadans die sterker aanwezig was bij de LS 3/5a en Studio 2SE mini-monitoren.

Als altijd blijft weergave (althans voor een gedeelte) een kwestie van smaak. De weergave van de Sapphire kan in het kort worden omschreven als een mooie combinatie van articulatie en flow, met een uiterst stabiele afbeelding. Ze gaan niet te werk met een klassieke Britse (laid-back) presentatie maar het zijn ook zeker geen zenuwpezen met bloedarmoede. Wie een rijke klank met veel bloom zoekt zal wellicht eerder voor een Harbeth of Spendor vallen maar voor mensen die altijd hebben gesmacht naar Apogee magnetostaten zouden deze mini`s wel eens een verleidelijke, praktische en relatief betaalbare optie kunnen zijn.            

Conclusie

In veel opzichten zijn deze Mark & Daniel`s top-performers. De uitstekende middentonen weergave is voor een groot gedeelte te danken aan de Dreams ribbon-unit die ook bij middelmatige opnames prettig op het gehoor blijft, waardoor men niet ineens erg selectief in de muziekkeuze hoeft te worden. Dat is namelijk de tragiek van menig High End audiosysteem; hoe verder je gaat, hoe minder opnames genietbaar zijn. De zeer natuurlijke en stressvrije stemweergave van deze weergevers is van een dusdanig hoog niveau dat het op zich al een goede reden is om ze te gaan beluisteren.



Importeur Mark & Daniel: Terrason Audio; www.terrason-audio.nl / 06-2677 6787
Paarprijs Mark & Daniel (Maximus) Sapphire: 1750 euro
Paarprijs Mark & Daniel Maximus Stands: 600 euro