Primeur: Blacknote DSS30 Tube muziekserver

Het is alweer enkele maanden geleden dat ik tijdens de analoge dagen in Sneek voor het eerst oog in oog, of liever oor in oor kwam te staan met een digitale speler van het Italiaanse Blacknote. Zowel importeur Henk Niemeijer als de toen aanwezige ontwerper en eigenaar van onder andere dit audiofiele hifi-merk waren trots op het apparaat, de DSS30 Tube. En terecht.

Het merk Blacknote komt voort uit een afsplitsing van het bekende merk Bluenote. De producten die bekend staan onder Bluenote gaan door onder de naam Goldenote, met een flinke nadruk op de succesvolle reeks platenspelers, elementen en phonovoorversterkers. Maar ook blijven er versterkers, luidsprekers en cd-spelers verschijnen onder deze merknaam. Blacknote is vorig jaar opgericht met een nieuwe reeks producten. De ontwerpers hebben gekozen voor een duidelijk verschillend uiterlijke opbouw van de apparaten, die vooral digitaal geent zijn. Zwart, symmetrisch, flinke displays en een licht industrieel tintje geven de diverse componenten een geheel eigen gezicht.

Dit wil niet zeggen dat eigenaar en medeontwerper Maurizio Aterini niet de kwaliteit van de gebruikte componenten of de muzikaliteit van de apparatuur wilde ondermijnen. Dezelfde kwaliteit en puristische opbouw die gebruikers al kenden van de Goldenote-producten zijn terug te vinden in de Blacknote producten. Zo ook in het apparaat dat mij ter recensie geheel nieuw aangeleverd werd door importeur Sneek Hifi, de DSS30 Tube.

Geheel Digitaal

Hoe het nu komt dat een ontwerper van enkele flink vermaarde analoge producten zich toch zo toe wil spitsen op het digitale vlak? Welnu, uit de gesprekken die ik met Maurizio voerde tijdens de Analoge Dagen eerder dit jaar bleek allereerst dat hij ontzettend kundig is op het gebied van techniek en hier ook een studie in heeft afgerond. Ten tweede vindt hij dat het niveau van veel cd-spelers en andere digitale bronnen nog steeds ondergeschikt zijn aan hoe een feitelijke weergave behoort te zijn, wat duidelijk merkbaar wordt in het eerlijke maar vooral muzikale klankkarakter van zijn producten, maar daarover later meer.

De DSS30 Tube is dus een digitale speler. Niet voor cd’s maar voor zogenaamde ‘statische’ bronnen zoals een harde schijf, usb-stick of een netwerk.De naam van de reeks van dit merk komt dan ook van de benaming Digital Static Source af. De DSS30 Tube herbergt niet alleen een hoop technologie, maar ook een buizen uitgangstrap om het geluid nog nèt een beetje meer het warme analoge karakter mee te kunnen geven waar de producten van het Italiaanse bedrijfje hun succes aan te danken hebben. De droom van iedere audiofiel dus: een digitale speler met emotieoverdracht. Of de DSS30 Tube hieraan kan beantwoorden?

De Techniek

Het nieuwe apparaat is dus geheel digitaal, zonder loopwerk. Wat niet wil zeggen dat deze afspeeltechniek geen optie is met dit component; Blacknote kan desgewenst een bijpassend loopwerk leveren (dvd-rom) dat via een usb-poort verbonden kan worden met het toestel. U kunt als gebruiker het apparaat voorzien van de nodige ééntjes en nullen door verbinding te maken met een computer in uw thuisnetwerk, waarna de DSS30 al uw muziekbestanden kan bereiken. Ook voor updates is deze aansluiting erg handig. Verder bezit de speler vier usb-poorten, kan er op verzoek van de klant een intern (SD-) geheugen in worden geplaatst die middels een vijfde usb-ingang kan worden aangesloten op een PC en dient het apparaat niet in de laatste plaats als dac, waardoor ook de kwaliteit van een cd-loopwerk weer helemaal up-to-date kan worden gebracht en misschien wel drastisch verbeterd kan worden.

Het toestel kent intern een drietal voedingstransformators. Eén direct naar het digitale circuit, één naar het analoge gedeelte en één voor de buizen uitgangstrap. De omzetting van digitaal naar analoog geschiedt door middel van een dac die speciaal voor Blacknote is ontworpen door AKM en Burr- Brown. Door de speciale constructie is het mogelijk om 24bit audio weer te geven, terwijl een gewone cd blijft steken op 16bits weergave.

Aan de voorzijde prijken naast de eerdergenoemde usb-ingangen een helder display en zes kleine bedieningstoetsen. Het display is in staat om niet alleen de naam en het nummer weer te geven, maar ook de tijdsduur en het opslagformaat worden erop vermeld. Aan de achterzijde van de DSS30 Tube zit de hoofdschakelaar voor de stroomtoevoer, de overige drie usb-poorten, een ethernet- en een rs232 poort voor verbinding met een netwerk, dat optioneel zelfs draadloos kan geschieden. Verder een digitale coaxiale verbinding (in en uit), een analoge verbinding en een gebalanceerde XLR-output. Aansluitmogelijkheden te over.

De bijgeleverde afstandsbediening is gelijk aan die van een cd-speler. Evenals het knopje PPE (wat staat voor Play, Pause en Enter), een knopje vooruit en achteruit, de toets ‘Back’ en ‘Stop’ is de bediening een gemak en kan door vrijwel iedereen met een beetje gevoel voor logica bediend worden. Het had Blacknote echter niet misstaan om voor de DSS-serie een eigen afstandsbediening mee te geven, maar je kan niet alles hebben… Zo is op de toets ‘back’ op het toestel gelijk aan de ‘eject’ toets op de remote. Het went gelukkig snel.

De door de speler ondersteunde audioformaten zijn WAV, FLAC, AIF, AIFF, ISO, MP3, AAC en ALAC (Apple Losless). De ondersteunde resoluties zijn 8-16 bit en 24 bit, aan een sample rate van 44,1, 48, 88,2 en 96 KHz. Voor FLAC is zelfs 192 KHz beschikbaar. Wie WMA wil gaan afspelen met de DSS serie moet nog even wachten, want er is nog wat gesteggel met betrekking tot de licentie die Microsoft aan Blacknote moet leveren. Volgens Maurizio zal er direct een software update komen als dit het geval is.Het opgegeven frequentiebereik loopt van 20 tot 20.000 Hz aan een dynamisch bereik van 125 dB. De uitgangsspanning is 2 volt en niet regelbaar. Het acht kilo wegende apparaat is maar 24 centimeter breed bij 12 centimeter hoog en dus makkelijk te plaatsen. De gebruikte buisjes voor de uitgangstrap zijn standaard ECC88 buizen, maar ook daar kan de eindgebruiker in een later stadium gerust mee tweaken om de DSS naar zijn of haar smaak aan te passen. Binnenin het apparaat zien we een zeer verzorgde opbouw en scheiding van de verschillende componenten. Ook hier wordt het handwerk duidelijk; alle verbindingen hier zijn enkel met de hand aan te sluiten. Zelfs de verschillende –prima ontkoppelde- printplaten zijn vervaardigd door Akamai, het moederbedrijf van Blacknote en Goldenote.

Aansluiten en… eerst maar even inspelen!

De DSS30 Tube komt geheel nieuw in de verpakking bij mij aan en de ervaring leert dat apparatuur –zeker als er buizen in zitten- eerst flink moet inspelen. Tijd om de Engelstalige gebruiksaanwijzing even door te nemen. Importeur Sneek Hifi is zo vriendelijk geweest om ook een usb-stick (met Blacknote-logo en fluwelen verpakking!) bij de speler te leveren. Hierop staan zowel 16bits al 24bits high definition audio tracks in het prettig luisterbare FLAC-formaat en WAV-bestanden op, met veel bekende en ook wat minder bekende muziek. Deze stick is trouwens ook los leverbaar, voor wie eens wil ‘proeven’.

De DSS30 Tube speelt al aardig in het begin, maar nog niet om over naar huis te schrijven, laat staan op deze website te plaatsen. De komende weken draai ik veelvuldig muziek over het apparaat en kies uit eigen collectie enkele cd’s die ik overzet naar het formaat FLAC met het gratis te downloaden programma Exact Audio Copy. Zorg er wel voor dat u als u dit gebruikt ook de kwaliteit (compressie) zo goed mogelijk instelt, anders worden niet alleen de bestanden kleiner, maar daalt ook de weergavekwaliteit.

Vervolgens kies ik de definitieve aansluiting van het apparaat naar mijn voorversterker middels Audio Selectief L100MJ bekabeling. Als stroomsnoer dient een Cassiopeia Power X1 netsnoer (geheimtip van dit moment). De rest van de gebruikte componenten vindt u zoals gewoonlijk onderaan deze recensie.

Enen en nullen in actie

Ik trap de uiteindelijke luistersessie af met een track vanaf de bijgeleverde usb-stick. Hierop staat het album The Ultimate Demonstration Disc Volume Two van het fameuze Chesky Records label. Een fijn nummer, geheel vocaal, is de interpretatie van U2’s Angel of Harlem door The Persuasions. Een meerstemmige a capella versie in een negroïde vijfstemmige ‘doo-wop’ uitvoering. Heerlijk losjes begint een bassige stem ver buiten mijn weergevers met het aangeven van de maat. Geheel vrij van stress weergegeven vervolgt de track zijn weg, waarbij ieder zuchtje hoorbaar is. Iedere stem is te plaatsen en het geheel is omhuld door een diepe zwarte achtergrond. Rust pur sang.

Een andere bekende referentie op de stick van Blacknote is Patricia Barber’s liveregistratie Companion. Hoewel grijsgedraaid door ganse audiofiele volksstammen, een prima referentiepunt want ik bezit het album op zowel hoogwaardig vinyl als sacd. Use Me is een track beginnend met een ware solo op de bas die wederom feilloos door de Blacknote mijn ruimte in wordt geprojecteerd. Geheel stressvrij en eigenlijk met een stuk meer plaatsing dan mijn eigen sacd-loopwerk het weergeeft. Een tikkeltje meer warmte dan ik van een digitale bron gewend ben, maar wel feilloos weergegeven. Patricia’s zwoele stemgeluid klinkt wat dieper de ruimte in, terwijl sommige instrumenten een stuk meer detail lijken te hebben dan ik van cd-weergave gewend ben. Het leuke van een dergelijk medium is dat je alle kans op vervelende zaken als jitter of reflecties elimineert, simpelweg omdat er geen loopwerk draait en er foutcorrectie toegepast moet worden. Ieder pluk aan de snaar, het nadreunen van een drum of de vreselijk hoge uithalen van een Hammondorgel, het klinkt haast natuurlijk en vanzelfsprekend in mijn oren en stilzitten is gewoon moeilijk bij zoveel live gevoel…

Ook klassiek kan de DSS30 Tube met verve aan. Missa in Nativitate Domini (Julemesse/ Fredrik Otterstad) bestaat uit orgelmuziek en kent een diep, erg diep maar strak en doortekend laag, weer die zwarte omlijsting om het geluid, dat vol mijn luisterruimte inkomt. De echo’s van de kerk waar de opname is gemaakt zijn hoorbaar, maar niet overdreven. Ook vioolconcerten geeft de speler prima weer. Wel eerlijk, zo kan een viool af en toe wat hard klinken, wat een high definition weergave dan ook duidelijk laat horen. Snelheid is totaal geen issue voor de speler, wat naar voren komt in Mozart’s Violin concerto in D major KV 218.

Een nog erg veel door mij gedraaide plaat en cd (ook deze bezit ik beide) is de 20-jarige jubileumuitvoering van Jennifer Warnes’ Famous Blue Raincoat. De gelijknamige titelsong is een melancholische track met ondermeer piano, bas en de indringende stem van Jennifer. Het zal u niet verbazen dat ook hier (omgezet in FLAC) de rust en de immens hoge afspeelkwaliteit mij als luisteraar geheel geboeid hielden tijdens de sessie. Zo dat ik even vergat mijn bevindingen op te schrijven en de track nog eens moest draaien om alles precies te noteren. Wat ik uiteindelijk maar achterwege liet, want is het niet een vorm van perfectie dat een component of apparaat juist dat bewerkstelligt met zijn luisteraar? I rest my case.

Innige band, het oordeel en de twijfel…

De tijd dat de DSS30 Tube bij mij mocht logeren, is een heuglijke en dankzij de goedheid van de importeur gelukkig ook een lange geweest, waarvoor mijn dank. Je bouwt toch wel een innige band op met de toegankelijke sound van de DSS30 Tube. Ik heb mezelf afgevraagd of de speler nu klankmatig bij een qua prijs vergelijkbare platenspeler zou komen en moet u het antwoord schuldig blijven… Een groot deel van de vreugde van het draaien van lp’s is namelijk het tastbare van het medium, de bijna heilige handeling van het opleggen van de naald boven de groef, het omdraaien van de plaat et cetera. Ik heb er eigenlijk een hekel aan om te praten over een ‘analoog klinkend’ apparaat, maar als u me zou dwingen zou ik denk ik deze Blacknote noemen. Ieder medium heeft zijn eigen charmes en handigheden, zo ook de DSS. Spelend op een heel erg hoog niveau, levendiger dan menig cd-loopwerk uit een veel exclusievere prijsklasse en erg divers. Enkel en alleen maar hulde voor de Blacknote? Zeker niet. Allereerst had ik graag het display groter gezien, want de vele informatie op het scherm is vanaf meer dan twee meter ’s avonds bij sfeerlicht slecht uit te lezen. Een ‘eigen’ afstandsbediening mag je naar mijn mening ook wel verwachten in deze prijsklasse, in plaats van een erg standaard uitziende versie voor een cd-speler. En het stoort me af en toe dat de DSS30 een buffer opbouwt van 2 tot 4 seconden per track, maar wel doortelt op het display. Liefhebbers met een grote cd-collectie zouden daarbij wel eens erg lang bezig kunnen zijn met het ‘digitaal’ opslaan van hun kostbare zilver. Gelukkig zijn er steeds meer websites die HD-kwaliteit downloads aanbieden.

Dat gezegd hebbende moet ik u op het hart drukken dat die feiten c.q. constateringen eigenlijk futiel zijn op het moment dat je de Blacknote DSS30 Tube aanzet en zijn kunsten laat vertonen. Ik weet niet hoe ze het doen daar in Italië, maar het leven moet er verdraaid goed zijn wil je zulke mooie producten kunnen ontwerpen en afleveren. Voeg daar de luxe aan toe van deels handgemaakte apparaten en je hebt een exclusiviteit gelijk aan die van een witte truffel. Met bijpassende service van een gebruikersforum en een up-to-date website als die onmisbare wijn bij een exquise hoofdgerecht, natuurlijk. Binnenkort verschijnt er een nog luxer versie in de DSS-serie van Blacknote, de DSS35.Het laat mij in ieder geval benieuwen wat Blacknote nog meer voor muziekgenieters in petto heeft.

Aanvullende informatie:

Blacknote DSS30 Tube (zwart of zwart/ zilver): 2999 euro
Blacknote heeft meerdere types DSS leverbaar. Check de website voor meer info.
Info: www.sneekhifi.nl/ www.blacknote.eu

Naschrift van de fabrikant

Noot van de redactie: Naar aanleiding van deze test stuurde auteur Eric de Boer een beknopte vertaling van zijn verhaal naar Blacknote directeur Maurizio Aterini, die hij afgelopen jaar ontmoette tijdens de Analoge Dagen in Sneek. Maurizio stuurde de volgende reactie, die wij voor u vertaalden in het Nederlands:

Beste Eric,

Dank je voor de email met de vertaling van de leuke recensie.

Ik ben van mening dat je een erg realistische opvatting hebt over de DSS30 Tube. Ik moet je wel zeggen dat je wat nieuwe informatie mist in je artikel, wat logisch is, juist omdat het ook echt nieuws is.
Ten eerste hebben wij een geheel nieuwe afstandsbediening uitgebracht voor de hele DSS-lijn. Je had helemaal gelijk wat betreft de eerder bijgeleverde versie, die inderdaad bedoeld was voor cd-spelers. Dit komt omdat we in eerste instantie niet bedoeld hadden om het apparaat op afstand bedienbaar te maken. De nieuwe afstandsbediening is enkel voor de DSS-serie bedoeld en veel stijlvoller. Daarbij is met de nieuwe afstandsbediening de DSS zelfs in te zetten als voorversterker met volumebediening en balansfunctie. Eigenaren van een DSS met de `oude` afstandsbediening kunnen deze natuurlijk kosteloos laten omruilen via de leverancier in hun land. In ieder geval hebben we dat punt dus geheel opgehelderd.

Ten tweede het display. Dat is inderdaad kleiner, wederom door de oorspronkelijke intentie om het toestel alleen handbediend te produceren (mede in verband met de kosten van de DSS). Omdat je hem in eerste instantie met de hand zou bedienen, hoefde het display niet zo groot te zijn. Maar de wensen in de markt verschuiven, dus hebben we zoals eerder aangegeven besloten om de DSS wel met een eigen afstandsbediening te gaan leveren. Door het wat kleiner uitgevallen display op het apparaat hebben we daarom besloten om een extra accessoire op de markt te brengen: een 15 centimeter extern display van vier regels grootte, die middels een kabelverbinding op de RS232 poort kan worden aangesloten. Deze is ook gemakkelijk te plaatsen. Later dit jaar zal zelfs een versie met een Touch Screen bediening leverbaar zijn.

Met vriendelijke groet,

Maurizio Aterini

Blacknote Italy