Een complete Rega-set

Wat gebeurt er als je een high-end installatie voorschotelt aan een journalist die zijn muziek op een huis-tuin-en-keukenset luistert? Hifi.nl nam de proef op de som.

Twintig jaar geleden huilde ik voor het eerst om muziek. Ik was zestien en luisterde naar een radioprogramma waarin Jan Douwe Kroeske een gast interviewde over diens favoriete artiesten. Die avond vertelde Henk Jan Hofstede van de Nits onder meer over een Estse componist, Arvo Pärt. Aan het einde van dat verhaal draaide Kroeske Cantus In Memory Of Benjamin Britten. Zelden bracht muziek zo’n pure ontroering bij me teweeg. Maar erom huilen deed ik daarna nooit meer. Tot ik het nummer op een high-end installatie van Rega hoorde.

Plug & plezier

Onlangs kreeg ik een telefoontje van de redactie van hifi.nl. Of ik niet eens een recensie over een goede geluidsinstallatie wilde schrijven. Ja, natuurlijk, antwoordde ik zonder aarzelen. Even later begon ik te twijfelen. Was het wel zo verstandig om tijdelijk zo’n luxe hifiset in de woonkamer te plaatsen als je gewend bent aan een midiset? Is het leuk om een Opel Astra in te ruilen voor een Ferrari als je na een maand weer terug moet schakelen?
Een paar dagen later pak ik de dozen uit. De cd-speler (Rega Saturn) en boxen (Rega RS5) zijn binnen no time op de versterker (Rega Elicit) aangesloten. Plug & play dus in plaats van een systeem waar zelfs de gemiddelde expert zich een uur op moet concentreren.

Foto: Linda Korsten

Ik leg The Hard Shoulder van Marillion in de bovenlader en ga, enigszins zenuwachtig, in mijn gemakkelijke stoel zitten. Het geluid overdondert me onmiddellijk. Wat een dynamiek! Al tijdens het tweede nummer ervaar ik wat dit met je beleving doet. Slaat The Man From The Planet Marzipan na drie wervelende minuten altijd dood als bier in een plastic beker, op de Rega behoudt het wél zijn vibe. Dit smaakt natuurlijk naar meer.

Ademruimte

Misschien is het toeval, maar de klep van de Rega Saturn lijkt op de Stark Trek Enterprise ten tijde van kapitein Picard. Een toepasselijk ontwerp, want deze set neemt me mee op een ontdekkingsreis door mijn collectie. Zelfs cd’s die ik al meer dan honderd keer gedraaid heb, geven zich nu pas helemaal bloot. Tweede gitaren, achtergrondkoortjes, synthesizerriedeltjes, koper en hout: als uit het donker komen ze tevoorschijn.

Foto: Linda Korsten

Nu ieder instrument voldoende ademruimte krijgt, ervaar ik hoeveel diepgang pop, rock of zelfs minimalisme kan hebben. Zo blijken op de Rega alle verschillende tempi in de canon van Pärt’s Festina Lente perfect te onderscheiden. Het nummer klinkt niet langer plat, zoals ik gewend ben, maar driedimensionaal, waardoor de instrumenten als danseressen door de woonkamer zweven. Ik besef ineens hoe ongelooflijk getalenteerd Pärt is. Zoals mijn bewondering voor de meeste bands en componisten toeneemt, nu ik kan horen hoe hun muziek eigenlijk bedoeld is.

Slaaptekort

De Rega doet echter meer. Veel meer. Behalve duidelijker klinken de instrumenten namelijk ook natuurlijker. Zo puur zelfs, dat ik me vaak in een studio waan. Als ik mijn ogen sluit, zie ik Neil Finn de toetsen aanslaan tijdens Try Whistling This. Sta ik naast Björk als ze het IJslandse slaapliedje Vökuró zingt. Hoe intiem kan een cd klinken?
 

Foto: Linda Korsten

Vooral dit live-geluid transformeert muziek tot wat het eigenlijk is: emotie. Het levert veel intense momenten op. Van de tranen bij Pärt tot kippenvel aan het einde van Radiohead’s How To Disappear Completely. U2’s Sweet Fire Of Love neemt zelfs bezit van mijn lichaam. Het nummer stond nog nooit op één van mijn favorietenlijstjes. Sterker nog, ik vond het zelfs tamelijk doorsnee binnen het oeuvre van de band. Toch stamp en klap ik al snel op het ritme mee. Ik kan niet anders, het lijkt wel een reflex. En ja hoor, even later begin ik ook luidkeels te zingen.

Disclaimer

Rega draagt uiteraard geen verantwoordelijkheid voor eventuele slaaptekorten. Als ik de eerste vrijdagavond besluit nog één nummer te draaien, volgen er zo’n dertig. Alsof je een helling afrent en niet meer kunt stoppen. Ook stelt Rega zich niet aansprakelijk voor het overschrijden van de geluidsnormen. De muziek klinkt prima op een normaal niveau, maar daagt wel uit om de volumeknop een flinke zwiep te geven. Dus luister ik rond 1.00 Britney’s Toxic met een brandende afstandbediening in mijn handen. En een kwartier later brengt Cake’s The Distance me weer in verleiding.
Zijn de buren niet een weekendje weg?

Foto: Linda Korsten

Vooruit, ik ervaar ook het nadeel van een high-end installatie. Na een paar dagen is mijn beoordelingsstandaard al veranderd. Ik hoor bijvoorbeeld meer nuanceverschillen in productie. Sommige albums stijgen daardoor op mijn ranglijst, maar ik zie ook één favoriet heel hard vallen. De Rega is genadeloos en levert geen equalizer mee om dit effect enigszins te compenseren: het geluid staat volgens de fabrikant immers perfect afgesteld.

En dan is er natuurlijk de gewenning. De Rega versterkt mijn ervaring alsof ik van slappe thee naar dubbele espresso overstap. Nog een jaar luisteren zou dit effect wellicht iets afzwakken naar het niveau van een krachtige koffie. Zover komt het voorlopig niet. Ik heb de apparatuur weer ingeleverd bij de redactie. Parting is such sweet sorrow.