Eastern Electric MiniMax phono
Soms loop je een product tegen het lijf dat je oprecht verrast, een product dat ondanks een relatief bescheiden verkoopprijs een prestatie neerzet die je eerder bij vele malen duurdere apparaten zou verwachten. Een product waarover je iedereen enthousiast wil vertellen. Zo`n product is de Eastern Electric MiniMax phono. Mocht je allergisch zijn voor schaamteloos positieve recensies, dan kun je hier beter stoppen met lezen, want nog nooit eerder was ik zo onder de indruk van een product dat in de categorie `betaalbaar` valt.
De Eastern Electric MiniMax phono (kortweg de MiniMax) is een buizen phonoversterker. Stevig gebouwd, slechts 28 cm breed en met vier buizen die trots staan te gloeien. Geschikt voor Moving Magnet en Moving Coil elementen, waarbij er voor MC elementen twee afsluitweerstanden beschikbaar zijn: een met een 47 Ohm en een met een 100 Ohm afsluitweerstand. De Moving Magnet input wordt afgesloten met een standaard 47 kOhm weerstand. Voor de versterking van het signaal gebruikt de MiniMax een drietal ECC83 buizen: de middelste dient als eerste versterkertrap, de linker- en de rechterbuis versterken de respectievelijke kanalen. Een 6X4 buis wordt ingezet als gelijkrichter.
Eastern Electric moedigt gebruikers van de MiniMax trouwens aan te experimenteren met het wisselen van buizen. Tijdens deze recensie heb ik NOS Telefunken`s, zeldzame TechTubes en nieuwe productie buizen geprobeerd. Met als opmerkelijke conclusie dat de buizen die standaard in de MiniMax gebruikt worden uitzonderlijk goed presteren. Met andere buizen is zeker een andere klanksignatuur te bewerkstelligen - de MiniMax laat feilloos iedere buizenwissel horen - maar het enorme gemak, de tonale rijkdom en de enorme breedte van het geluidsbeeld komt misschien nog wel het beste tot zijn recht met de standaard buizen. Alleen een bezetting met een TechTube in de eerste versterkertrap - de middelste van de drie buizen - en twee NOS Telefunken`s in de tweede stage presteerde zowel ruimtelijk als dynamisch beter. En dat is een enorm compliment voor Eastern Electric, want zelden heb ik zulke fraaie standaard buizen aan mogen treffen in een relatief betaalbaar product. De luisterimpressie is derhalve volledig gebaseerd op de bezetting met de standaard Eastern Electric buizen. Tube Rolling afficionados zouden zichzelf tekort doen als ze de standaard buizen niet serieus beluisteren.
De MiniMax is oerdegelijk gebouwd, heeft een dik frontpaneel, solide aansluitbussen en maakt gebruik van een met Mu-metaal afgeschermde step-up trafo om de spanning van MC elementen naar het gevraagde niveau te brengen. Ik heb de MiniMax niet opengeschroefd, maar foto`s van de binnenkant laten een zeer nette opbouw zien. De buizenschakeling is zelfs volledig hardwired uitgevoerd. Alles aan dit ontwerp roept high-end... en toch is de MiniMax met zijn advies verkoopprijs van 1125 euro relatief betaalbaar.
Ik ben verliefd
Al bij de eerste tonen die uit de opgewarmde MiniMax vloeien is duidelijk dat het hier om een bijzonder fraaie phonoversterker gaat: de MiniMax heeft een enorme tonale rijkdom in het middengebied, maar is zeker niet `buizig` te noemen. Sterker nog, de MiniMax is dynamisch, snel en weet een goede `punch` aan het laag te geven. Als ik The Colour Of Spring van Talk Talk uit de kast trek en de naald in de groef zakt om Happiness Is Easy ten gehore te brengen word ik aangenaam verrast door de druk van de kickdrum. De warme klanken van de piano vallen even later bij om de gedragen stem van Mark Hollis te ondersteunen. Maar `warm` is eigenlijk niet de juiste benaming: misschien valt het beter te omschrijven door te stellen dat het `tonaal rijk` is. Waar slecht ontworpen buizenversterkers een soort sepia foto maken is de MiniMax eerder een HDR camera die alle gebieden perfect belicht en met intense, natuurlijke kleuren weergeeft. Met de ogen dicht lijkt het kinderkoor in het refrein haast in de huiskamer te staan. De MiniMax laat zelfs feilloos horen dat een van de kinderen nog even door blijft zingen als de andere kinderen in het koor al zijn gestopt. Ook de geplukte baslijnen zijn perfect te volgen en de woodblocks worden meters buiten de speakers neergezet. Nergens is een spoor van scherpte te horen, maar nooit wordt het overmatig warm of saai. Ieder instrument heeft zijn eigen plek in het geluidsbeeld, en de opbouw in de diepte is extreem goed. De weergave is dermate fraai dat het lastig is te stoppen met muziek luisteren.
Verdorie, de MiniMax phono is echt bijzonder en laat mijn gemodificeerde Rega P5 met Lyra Dorian element klinken als nooit tevoren. Experimenteren met de twee beschikbare MC-ingangen - een 100 en een 47 Ohm - laat duidelijk verschil horen, en mijn voorkeur gaat uit naar de 47 Ohm (MC Low) ingang. De 100 Ohm ingang is dynamischer, helderder en krachtiger, maar de iets grotere muzikaliteit van de MC Low ingang doet me zwichten.
Het zwaar ondergewaardeerde album 29 van Ryan - zonder B - Adams heeft op kant B twee opeenvolgende nummers staan die me, op de juiste set afgespeeld, tot tranen toe weten te roeren: Elizabeth, You Were Born To Play That Part - met een waanzinnig mooie overgang halverwege het nummer - en Voices. En ja, met de MiniMax is er geen houden meer aan. Als een klein kind zit ik te snikken als Ryan uitroept "Don`t You Listen To The Voices In The Past, They Lied. When You See The Light, Don`t You Dare Go In." De muziek raakt me in het hart, zeker als het zo levensecht wordt weergegeven als met de MiniMax. De stem van Adams krijgt een soort tedere warmte, alsof hij alleen voor mij zingt.
Hoe goed de MiniMax ook overweg kan met intiem materiaal, het stevige werk wordt niet geschuwd. Weak And Powerless van het A Perfect Circle album Thirteenth Step wordt met veel drive weergegeven, de stem van Tool-zanger Maynard James Keenan klinkt zeker niet zoals de titel doet vermoeden. Dit album nodigt uit tot het omhoog schroeven van de volumeknop, en de MiniMax laat dat maar al te graag toe. De druk in de drums maakt het geheel dynamisch en lekker knallend, terwijl de muziek toch melodieus en open blijft klinken. Terwijl er nu toch echt serieus ruitenrinkelend luid geluisterd wordt. Maar ook op laag volume blijft de druk haast voelbaar. Snel duik ik in de platenkast voor een ander - en heftiger - plaatje van Maynard James Keenan: Lateralus van Tool. De drive en kracht van de weergave doet je vergeten dat je naar een buizen phono aan het luisteren bent. Buizenversterkers soft in de laagweergave? Dacht het niet! Dit `knalt` als de beste Solid State versterker, maar blijft open en aangenaam klinken. Best of both worlds? Wat mij betreft wel.
Conclusie
Ik ben verliefd! Verliefd op een stuk staal met gloeiende buizen. De - overigens uitstekende - documentatie die geleverd wordt bij de MiniMax claimt dat 2011 het jaar van Eastern Electric gaat worden. Daar kunnen ze wel eens gelijk in gaan krijgen. De MiniMax phono heeft mijn hart in ieder geval veroverd. En de MiniMax DAC die ik een begin dit jaar bij een multitest van collega Eric de Boer mocht beluisteren was al even bijzonder. Hoe komt het toch dat een phono-versterker die inmiddels ettelijke jaren op de markt is niet meer aandacht van de vakpers heeft gekregen? Eastern Electric verdient in ieder geval alle lof met de MiniMax phono. Zeer (!) warm aanbevolen.
Anvullende info:
Importeur NL: MP Audio
Importeur BE: TOAC
Prijs:
Eastern Electric MiniMax Phono: 1125 euro