Amphion Helium 520: eigenzinnige luidsprekers

Amphion is een Fins luidsprekermerk en vervaardigt sinds 1998 haar producten. In Nederland is het merk door diverse importeurs geprobeerd op de kaart te zetten, tot nu toe met matig succes. Jammer, omdat de nationale en internationale pers altijd lovende recensies schrijft over Amphion speakers. Al bij het afleveren laat de nieuwe importeur Robytone zien dat zij er alles aan doen het merk tot een succes te maken. Keurig op de afgesproken tijd staan ze voor de deur om de luidsprekers te brengen. Ook de voorafgaande correspondentie per email werd vlot en ter zake kundig afgehandeld: hier is duidelijk sprake van een professionele organisatie. 

Amphion voert diverse lijnen, voor de test krijg ik de beschikking over het vloerstaande exemplaar uit de Helium serie. De Helium serie bestaat verder uit de 510 monitor speaker, ook in te zetten als surround weergever in een meerkanaal opstelling, en de 520 Center. Met een setprijs van 1999 euro valt de Amphion Helium 520 in een felbevochten prijscategorie met ruime keuze. Ik ben daarom zeer benieuwd hoe deze Fin zich staande weet te houden.

Helium 520
De Amphion Helium 520 is een slanke vloerstaande luidspreker met een traditionele vormgeving. De exacte afmetingen zijn 1040x160x215 millimeter. Geen afgeronde hoeken of een taps toelopende kast voor deze Fin. De Helium 520 is voorzien van twee 5,25” mid/laag weergevers met een papieren conus. De tweeter is een titanium 1” dome exemplaar en zit tussen beide woofers, in een zogenoemde D’Appolito opstelling. Kenmerkend voor Amphion luidsprekers is dat de tweeter in een soort hoorn geplaatst is om een zo gelijkmatig mogelijk afstraalgedrag naar voren te creëren. Zelf noemt men dit het U/D/D, een afkorting voor Uniformly Directive Diffusion, principe. Dit houdt in dat reflecties van wanden en plafond tot een minimum beperkt worden en de luidsprekers makkelijker in de ruimte te plaatsen zijn. Alle units worden individueel beschermd door een niet afneembaar metalen rooster. Op speciale bestelling is het mogelijk de speaker met een conventioneel frontdoek te verkrijgen. 

De overgang van midrange/woofer naar de tweeter ligt op 1600Hz en het opgegeven frequentiebereik loopt van 40 tot 30.000Hz. Met een impedantie van 4 Ohm en een rendement van 90 dB vormt de Amphion Helium 520 een gemiddelde belasting voor de versterker. Met een gewicht van 16 kilogram per stuk vormt de 520 evenmin een te zware belasting voor de rug van de recensent. Amphion raadt versterkers aan met een vermogen tussen 10 en 150 Watt. Aan de achterzijde vinden we een set enkelvoudige stevige vergulde aansluitterminals geschikt voor spades, banaanstekkers en blanke draad. Beide laagunits hebben een poortje aan de achterzijde van de kast zodat ze vrij kunnen ademen. Bijna onder in de kast is ook nog een echte basreflexpoort geplaatst die beide woofers ondersteunt bij het weergeven van de lage tonen.

De Helium 520 is leverbaar in diverse kleuren: zwart, wit, volledig wit en in kersen, berken en walnoot fineer. Grappig is dat de importeur de marketing set heeft gestuurd. Hiervan is één exemplaar uitgevoerd in wit met een zwarte voet en zwarte metalen fronten en de andere volledig in de kleur wit. Zelfs een dergelijk subtiel verschil geeft de luidspreker al een totaal ander voorkomen. Mijn wederhelft is direct gecharmeerd van de compleet witte uitvoering terwijl ik zelf meer voel voor de combinatie zwart en wit. 

Opstellen en aansluiten
Het opstellen en aansluiten van de speakers is een vrij eenvoudige klus. Ze nemen 1:1 de plaats over van mijn normaal gebruikte Audiovector S3 Avantgarde Arreté luidsprekers. Dit houdt in dat beide speakers ongeveer twee meter uit elkaar komen te staan. De afstand tot de achterwand is ongeveer zeventig centimeter gerekend vanaf het front van de speakers. Ten opzichte van de zijwanden is er ook minimaal een zestig tot zeventig centimeter ruimte. Amphion levert de speakers met rubber dopjes en spikes die onder de voet geplaatst kunnen worden. Ik kies voor de spikes die op hun beurt weer rusten op metalen onderleggers die de fabrikant ook netjes mee verpakt heeft. De handleiding is volledig in het Fins gesteld maar de illustraties spreken voor zich. Hierin komt duidelijk naar voren dat de speakers voor een optimaal resultaat flink ingedraaid dienen te worden zodat het geluid van beide tweeters elkaar exact op de hot spot kruist. Natuurlijk wordt met het meer of minder indraaien nog geëxperimenteerd tijdens het beoordelen van de luidsprekers. De basreflexpoort aan de achterzijde van de speakers kan naar believen afgesloten worden met een foam dop. De Helium 520 speaker is voorzien van een enkele set aansluitterminals,daarmee is bi-wired aansluiten of bi-amped aansturen geen optie.

Met Inakustik LS1002 luidsprekerkabels wordt verbinding gemaakt met een vM PA535 eindversterker, mijn vM MA240 fungeert als voorversterker. Er zijn diverse bronnen beschikbaar waaronder een Funk Vector III draaitafel met Shelter 301 element, een vM SA230 (SA)Cd-speler en een NAD T577 Blu-Ray speler. Een aparte audiogroep met AHP klankmodule in de meterkast voorziet de volledige set van schone stroom. De overige bekabeling is van Siltech, Sharkwire en Supra. 

Luisteren

Het aan mij geleverde paar Helium 520’s is nagelnieuw en moet nog helemaal los gespeeld worden. De eerste week laat ik de speakers ongeveer 8 uur per dag op een gemiddeld niveau spelen en worden ook een paar films bekeken op een hoger volume. Na deze inspeelperiode klinken de speakers al wat losser maar ik heb het idee dat er meer in zit. Na nog een week spelen lijken de speakers hun vorm gevonden te hebben en kan er een aanvang genomen worden met het serieuze luisteren.

Ik besluit de 520’s een flinke vuurdoop te geven in de vorm van het R&B album Doo Wops and Hooligans van Bruno Mars. Dit album leunt heftig op overvloedig maar strak en diep doorlopend laag, een mindere speaker valt hierbij direct door de mand. De Amphion’s laten zich direct van hun allerbeste kant horen. Het laag blijft strak en loopt verrassend ver door zonder het totaalbeeld te overheersen. Ik moet hierbij aantekenen dat ik, gedurende de eerste twee weken, al gemerkt had dat de speakers in mijn situatie het best presteren met de foam doppen in de reflexpoorten geplaatst. Ondanks de vrije plaatsing werkt de luisterruimte toch een beetje tegen waardoor de laagweergave met open reflexpoort wat bonkerig overkomt. Daarnaast heb ik de Helium 520’s nog iets verder ingedraaid om een echt mooi 3D beeld te krijgen.

Op de sampler The Dali CD Vol.2 staan vijftien tracks van uiteenlopende artiesten met een grote variatie aan muziek. Dit maakt de cd bij uitstek geschikt om apparatuur en speakers te beoordelen. The Gates of Istanbul van zangeres Loreena McKennitt roept een mix van Ierse, Griekse en Turkse sferen op. Het nummer opent met een Bouzouki en Lyra, de opname is vrij direct en dat wordt versterkt door het directe karakter van de Amphion speakers. Hierdoor wordt de betrokkenheid bij de muziek intenser en krijg je echt het gevoel erbij te zijn. Niet alleen is er betrokkenheid, ook is het geluid dynamisch dik in orde. Heel gemakkelijk worden er sprongen gemaakt van hard naar zacht wat het echtheidsgevoel nog eens extra versterkt. Het beeld dat de speakers weten op te bouwen is groot(s) en reikt ruim buiten de kasten De muziek komt echt los van de speakers. Wanneer Loreena na het lange instrumentale intro inzet heeft haar stem wat minder warmte dan ik gewend ben, en dat terwijl de Audiovector S3 speakers vergaand neutraal zijn in het middengebied. De Amphions klinken in dit bereik wat koeler zonder dat het kaal, kil of overdreven analytisch wordt. Het laagfundament is stevig en blijft echt retestrak, zelfs met gesloten reflexpoorten weten ze de woonkamer van ruim vijfendertig vierkante meter moeiteloos met muziek te vullen. 

Van een heel ander kaliber is de golden oldie Take Five van het Dave Brubeck Quartet. Wederom is er het lekkere dynamische geluid met veel ruimtelijkheid. Net als bij de stem van Loreena klinkt de, virtuoos door Paul Desmond bespeelde, alt saxofoon wat minder warm dan ik gewend ben. De drum kit staat fraai afgebeeld in de ruimte en knalt en spettert dat het een lieve lust is. De vier maal duurdere Audiovector speakers laten de snaredrum net iets strakker klinken maar dat mag gezien het forse prijsverschil. 

Spanish Harlem uitgevoerd door het Willy DeVille Acoustic Trio laat horen hoe goed de Amphion Helium 520 luidsprekers in staat zijn een driedimensionaal geluidsbeeld op te bouwen. Willy staat rechts op het podium met een flinke portie lucht eromheen. Kleine nuances in de zang en het raspende ademhalen in de pauzes zijn goed te horen. 

Dat de speakers goed in staat zijn kleine verschillen te laten horen blijkt opnieuw wanneer ik halverwege de recensie periode mijn Funk Vector draaitafel wissel voor een nieuwe Vector III. Met gemak laten de 520’s horen dat de Vector III meer informatie weet door te geven dan de basis versie. Er is een duidelijke toename in detaillering en het opgebouwde geluidsbeeld is groter geworden. Het swingende en onderhoudende karakter van de originele Vector werd al prima weergegeven door de Amphion Helium 520’s, die met snelheid en ritme geen enkele moeite blijken te hebben. De Vector III klinkt ritmisch een tandje strakker iets dat de speakers feilloos laten horen. Plaat na plaat vindt zijn weg naar het plateau van de draaitafel. 

Ik laat me meevoeren op de breekbare klanken van Janis Ian’s At Seventeen. De tekst is goed verstaanbaar, wat in combinatie met de ietwat directe weergave en karaktervolle stem zorgt voor een rilling over de rug. Het subtiele gitaarloopje is goed te volgen, een mindere luidspreker zal dat maskeren. Van klein en subtiel naar groot, krachtig en bombastisch is makkelijk te realiseren.

Het volstaat om het Janis Ian album om te ruilen voor Pink Floyd’s Dark Side Of The Moon. Deze klassieker is in klank en op muzikaal gebied een referentie en daardoor een graag geziene gast op het Achromat plateau van de Funk draaitafel. Het album opent met Speak To Me/Breathe en laat een hartslag horen die heel zacht begint en in volume toeneemt. De Amphion Helium 520 weet dit heel krachtig neer te zetten waarbij het diep doorlopende laag strak blijft en in verhouding tot de bescheiden 13 centimeter woofers voller is dan je zou verwachten. In de track Money is het geluid van kassa’s en rinkelende munten te horen. Met de Helium 520’s als weergevers klinkt het open en helder en hebben de munten een duidelijke metaal klank. 

Op Phil Collin’s album But Seriously zijn op bijna alle nummers blazers te horen. Ook die klinken krachtig en open maar zouden een fractie meer bite mogen hebben, nu blijft het iets te netjes. Een andere combinatie van apparatuur en kabels kan dat natuurlijk licht veranderen maar het geeft wel aan dat de gebruikt tweeters niet agressief klinken. Langer luisteren naar muziek vormt geen enkel probleem, de speakers zullen je niet snel vermoeien.

Film en conclusie

Naast het weergeven van muziek zijn de 520’s ook ingezet als frontspeakers in een meerkanaal set-up. Een NAD T577 Blu-Ray speler zorgt er voor dat DTS HD Master Audio soundtracks in volle glorie beluisterd kunnen worden. Een dergelijke opstelling stelt hoge eisen aan een luidspreker, zeker wanneer je op realistische, lees hoge, volumeniveaus luistert. Tijdens de logeerperiode werden diverse films bekeken waaronder de animatie film Despicable Me van Illumination Entertainment. Waar Pixar en Dreamworks tot voor kort het monopoly hadden op animatie gebied weet Illumination met deze film door te stoten naar de top. Zowel het beeld, geluid als het verhaal zijn van hoge kwaliteit. De Amphion luidspreker weet de top soundtrack uitstekend weer te geven. Wanneer hoofdpersoon Gru, een schurk met een gouden hart, met een zelfgebouwde raket richting de maan vertrekt zorgen de speakers voor een stevig laagfundament. Alleen een verstokte filmfanaat die het onderste uit de kan wil zal nog naar een subwoofer verlangen. Kleine details blijven hoorbaar en worden niet ondergesneeuwd door het volle laag. 

De zeer realistische televisieserie  Band of Brothers van de hand van Steven Spielberg  is beschikbaar op Blu-Ray disc en voorzien van een DTS HD Master Audio soundtrack. Het explosieve oorlogsgeweld wordt uitermate dynamisch weergegeven door de Amphion speakers. De overgang van zacht gefluister door de soldaten naar de enorme klappen van inslaande granaten wordt moeiteloos ten gehore gebracht. Het zware motorgeluid van de Amerikaanse Tiger tanks weerklinkt angstig echt met een flinke portie druk in het laag. Het is duidelijk dat de luidsprekers zich ook binnen een surround opstelling prima van hun taak kwijten.

Conclusie
Mijn eerste langdurige luisterervaring met Amphion speakers is meteen een positieve. Een lekker eigenzinnig luidsprekermerk dat er niet voor terug deinst bepaalde dingen anders te doen. De Helium 520 kent een direct geluid met een hoge mate van betrokkenheid bij de muziek. Het maakt de muziek spannend, boeiend en vol emotie. De speaker weet dit te realiseren zonder de luisteraar te vermoeien. Het licht naar een koele weergave neigende middengebied kan er voor zorgen dat niet ieder versterker deze speaker optimaal tot zijn recht doet komen. Dit is zeker geen negatief punt, een luidspreker als deze Amphion Helium 520 verdient een met zorg samengestelde set. De gebruikte elektronica hoeft niet per definitie duur te zijn, de speakers stellen geen extra zware eisen aan de versterker door het relatief hoge rendement en vriendelijke impedantieverloop, maar de versterker moet wel van goede kwaliteit zijn. Door zijn bescheiden fysieke afmetingen (voor een vloerstaande luidspreker) zal de speaker in nagenoeg iedere woonkamer of luisterruimte een plaatsje kunnen vinden. Bovendien is er een uitgebreide keuze aan uitvoeringen hetgeen de WAF factor verhoogt. Deze Amphion Helium 520 is het meer dan waard om beluisterd te worden indien u in de markt bent voor luidsprekers in deze prijsklasse. Een aangename verrassing deze fraaie Fin.  


Prijzen:
Amphion Helium 520 vanaf 1999 euro per set

Importeur:
Robytone BV International
Gerard Bildersstraat 4a
5733 DE  Deurne
Tel. 0493-744020