Op vrijdag 12 juli 2013 verwisselt Dr. Amar Bose, de man die het bedrijf Bose oprichtte, het tijdelijke voor het eeuwige. Een spijtige zaak, zoveel is zeker. Maar laten we het positief benaderen, en eens kijken welke invloed de man gehad heeft op de ontwikkeling van de hifimarkt. En in hoeverre Bose daar vandaag de vruchten van plukt.
Dr. Amar Gopal Bose werd geboren in Philadelphia, in 1929. Op zijn 27ste start hij aan het MIT – het Massachusetts Institute of Technology, een befaamde en beroemde universiteit in Boston – een onderzoek naar psychoakoestiek. Eenvoudig gezegd bestudeert deze tak van de wetenschap de manier waarop mensen geluiden waarnemen en ervaren. Het gaat dan met name over het spanningsveld tussen de objectieve, natuurkundige gegevens – lees: akoestische metingen – en de subjectief/psychologische data. Dr. Bose gaf ook zeven jaar college aan het MIT. In 1963 ontvangt hij daarvoor de MIT Baker Award. Dat is een prijs die uitgereikt wordt aan de meest geprezen leraar in een cursusjaar.
Dr. Amar Bose doceert ‘Iets Ingewikkelds’ aan het MIT
Bose Corporation
We schrijven 1964 als Dr. Amar Bose samen met Sherwin Greenblatt de Bose Corporation opricht. Uiteraard profiteert Bose (het bedrijf) van de eerder opgedane kennis en ervaring van Bose (de man). Zo lanceert het merk in 1968 een serie luidsprekers die gebaseerd zijn op het zogenaamde direct/reflecting principe. Deze technologie is een direct gevolg van het researchprogramma dat Dr. Amar Bose in de jaren ’50 voerde aan het MIT.
Het huidige Bose hoofdkwartier in Framingham, Massachusetts
Direct/Reflecting
Het principe van de direct/reflecting luidspreker houdt in dat er maar een deel van het geluid rechtstreeks naar de luisteraar gericht wordt. Het andere deel dient de luisteraar pas te bereiken nadat het weerkaatst is tegen de muren, de vloer en het plafond. Nu gebeurt dat sowieso bij elke luidspreker, maar bij de Bose direct/reflecting modellen is het effect veel sterker. Onder meer door luidsprekerdrivers achteraan in de luidsprekerkast aan te brengen. De hele idee achter direct/reflecting zit hem erin dat het geluid van muziekinstrumenten bij live concerten ook grotendeels weerkaatst wordt vooraleer het de luisteraar bereikt. Luidsprekers die diezelfde methodiek hanteren zorgen volgens deze theorie dus voor een meer realistisch live geluid.
Bose advertentie over het direct/reflecting principe
De 901 luidspreker
De beste en meest bekende Bose direct/reflecting luidspreker is de 901. Deze werd geïntroduceerd in 1968 en is vandaag – 45 jaar na datum! – nog steeds te koop (€ 2.239/paar). De versie die vandaag verkocht wordt, is eigenlijk een 901 Mk VI, maar in essentie is het nog steeds dezelfde luidspreker als die uit 1968. De 901 heeft acht full range drivers aan de achterzijde en slechts één aan de voorzijde. Dat resulteert in een afstralingsgedrag van 11% direct geluid en 89% gereflecteerd geluid.
Het systeem maakt gebruik van een speciale equaliser, die tussen de voor- en de eindversterker moet ingeprikt worden, of die kan worden opgenomen in het tape monitor circuit. Feit is dat zo’n 901’s heel anders – lees: stukken beter – klinken dan de supercompacte Acoustimass speakersetjes – in de volksmond ook ‘melkpakken’ genoemd - waar Bose vandaag mee geassocieerd wordt.
De 901 luidspreker met z’n acht full range drivers (er zit ook nog eentje aan de voorzijde) en z’n twee bassreflex ‘straalpijpen’
