ARTIKEL

Back to Black - terug van (nooit?) weggeweest

Max Delissen | 22 augustus 2010 | Fotografie Max Delissen

Over langspeelplaten is zoveel leuks te vertellen dat je er gemakkelijk een serie artikelen aan kan wijden. Waarvan akte! De vorige keer ging het vooral over de algemene geneugten van het plaatjesdraaien, en de lol van het grasduinen in de tweedehandsbakken van de betere platenzaak. Terloops meldde ik dat de hedendaagse vinyldraaier voor de uitbreiding van zijn collectie niet alleen is aangewezen op de occasionmarkt, maar dat er ook een ruim aanbod is van nieuwe persingen. Laten we daar eens wat nader op ingaan.

Veel grote platenmaatschappijen hebben, na de introductie van de compact disc, de productie van langspeelplaten volledig stilgelegd. Het waren juist de kleinere labeltjes die stug doorgingen met het uitbrengen van lp`s. In eerste instantie was het overgebleven aanbod toch wat schraal, want het waren met name de deejay`s die gebruik bleven maken van het zwarte goud. Veel dansmuziek dus, en dan ook nog voornamelijk maxi-singles. Het belangrijkste was dat de perserijen in bedrijf bleven, zo zou later blijken. Want er waren ook `gewone` artiesten die hun nieuwe werk nog graag op langspeelplaat zagen verschijnen. Misschien om sentimentele redenen, misschien omdat ze (nog) niet overtuigd waren van de geluidskwaliteit van dat kleine, zilveren schijfje. Hoe dan ook, de lp bevond zich weliswaar lange tijd op de achtergrond, helemaal weg is hij nooit geweest.

Sinds pakweg een jaar of vijf is er sprake van een ware wederopstanding van de zwarte muziekdrager. Wie er precies mee begonnen is (het publiek dat naar vinyl bleef vragen of de maatschappijen die het aanbod verhoogden) is niet duidelijk, maar dat de nieuwe situatie tot wederzijdse winst heeft geleid is boven elke twijfel verheven. De grote platenmaatschappijen lijken eindelijk een medium te hebben gevonden dat niet één op één digitaal gekopieerd kan worden, en de muziekminnende medemens met nostalgische inslag kan zich tegoed doen aan een nog steeds sterk uitbreidende catalogus.

En zo kan het gebeuren dat, naast de specialistische en dure audiofiele heruitgaves die al jaren verkrijgbaar zijn, tegenwoordig tientallen oude en nieuwe titels per maand op vinyl verschijnen tegen vaak zeer interessante prijzen. In de meest uiteenlopende genres, van hardrock tot elektronisch, en van klassiek tot jazz. Mij hoor je daar in elk geval niet over klagen, want zoals de oplettende lezer na mijn vorige stukje zou moeten weten draai ik graag lp`s. En mijn verlanglijst is weer flink uitgebreid. Vooral Universal (met de Back to Black-serie) en Rhino (een label dat van oudsher gespecialiseerd is in fraai verzorgde heruitgaves) timmeren hard aan de weg, maar ook EMI, Warner en Sony/BMG hebben hun collectie langspeelplaten flink uitgebreid.

En dat zijn dan de grote jongens. De kleine, onafhankelijke labeltjes moeten er vast en beetje om lachen, want zij trekken die kar al jaren, al was dat soms tegen beter weten in. Vooral de avontuurlijk ingestelde luisteraar kan via internetwinkels de meest obscure maar fantastische muziek op de kop tikken, allemaal op vinyl, en allemaal van buitengewoon goede kwaliteit. Labels als Type, MORR, Leaf, R&S en Fat Cat, om er maar eens een paar te noemen, zijn dat lieve, ouderwetse medium altijd trouw gebleven. Dat ook de meeste mainstream-labels hun roots aan het herontdekken zijn bevestigt wat mij betreft alleen maar hoe levend en vitaal de langspeelplaat nog steeds is. En dat is niet slecht voor een zestigjarige; want het was al in 1948 dat de eerste langspeelplaat het levenslicht zag.

Ik durf me zelfs aan een kleine voorspelling met een dikke knipoog te wagen. Ik zie in mijn glazen bol dat we over tien jaar al voor een groot deel zijn overgeschakeld op online, on-demand muziek voor dagelijks gebruik, en dat de cd-speler dan bij veel mensen op zolder stof staat te vergaren. Op de plek waar eerst de platenspeler stond, want die draait dan weer zijn rondjes in de geluidsinstallatie beneden. Toekomstmuziek? Eerder het verleden op herhaling, want de platenspeler is nooit weggeweest. Uiteindelijk gaan we dus weer Back to Black. Nogmaals, mij hoor je niet klagen...


EDITORS' CHOICE