De naam GP Acoustics zal wellicht weinigen wat zeggen, maar dat is met de door hen gevoerde merken KEF en Hegel natuurlijk een heel ander verhaal.
Het Engelse KEF volgt met zijn vooruitstrevende luidsprekerontwerpen al tientallen jaren een stabiel evaluerende koers. Iedere nieuwe generatie is substantieel beter dan zijn voorgangers, met de nog immer baanbrekende Blade modellen en LS50 monitor als trotse vaandeldragers. Bij het Noorse Hegel gaat het er bij hun elektronicaontwerpen ogenschijnlijk wat rustiger aan toe. Maar vergis u niet in deze knappe koppen uit Oslo, die sinds de laatste generatie een (veel) grotere functionaliteit aan revolutionaire gehoormatige prestaties weten te koppelen.
*UPDATE: er is nu ook een video van het tweedaagse event in de Wisseloord Studio's, inclusief interviews met pianiste Iris Hond, Johan Coorg (KEF), Sander van der Heide (Wisseloord) en Anders Ertzeid (Hegel).
GP Acoustics dealerdagen 2018
Op de jaarlijks gehouden GP Acoustics dealerdagen die ook dit jaar in de beroemde Wisseloord Studio’s in Hilversum plaatsvonden, konden dealers en pers buiten het bekende KEF- en Hegel-programma ook met livemuziek, een heuse mastering workshop en enkele uiterst geheime, later dit jaar te introduceren noviteiten kennismaken.
Ik weet zeker dat bij het lezen van deze intro werkelijk alle alarmbellen bij het Nederlandse GP Acoustics team beginnen te rinkelen. Vooral omdat al bij binnenkomst op één van deze 24 en 25 juni gehouden dagen iedere genodigde een geheimhoudingsverklaring moest tekenen om in ieder geval tot 16 augustus niets over deze als absolute primeur tentoongestelde producten te vermelden... Maar het persbloed kruipt natuurlijk waar het niet gaan kan, waardoor ik deze items met toestemming in ieder geval eerst van alle kanten op de lichtgevoelige sensor heb vastgelegd. Dus als u werkelijk als eerste alles over deze primeurs wilt weten, dient u het volgende te doen. Zodra het nieuws officieel bekend mag worden gemaakt, dient u als eerste dit verhaal er nog eens bij te nemen. Samen met de beelden en specificaties die u dan wel mag zien, heeft u meteen de voorlopig eerste gehoormatige bevindingen uit eerste hand paraat! Want laten we wel wezen, juist aan deze geheime noviteiten was een belangrijk deel van deze twee dagen gewijd en daarom…
Oog in oog
...Laat ik het heerlijke weer en de andere activiteiten van deze twee dagen nog even voor wat het is en stoom zoals het een goede journalist betaamt, meteen door naar de ruimte waar het allemaal zal gaan gebeuren. Zowel Johan Coorg van KEF als Anders Ertzeid van Hegel zijn als merkambassadeurs op deze dagen aanwezig en één van hen heet ons van harte welkom bij deze wereldwijd(!) eerste kennismaking met deze hagelnieuwe op het moment van schrijven nog uiterst geheime producten. Overal waar ik kijk zie ik dan ook aangeplakte leaflets met een doorkruist fototoestel. Dus het gehalte dat we hier dingen te zien en te horen gaan krijgen die nog geen dealer of journalist ooit eerder heeft kunnen aanschouwen is bijzonder hoog.
Wanneer mijn ogen eenmaal aan het relatieve duister zijn gewend, besef ik ogenblikkelijk dat hier wederom audiogeschiedenis zal worden geschreven. Want de ontwerpen die ik in hun volle glorie voor mij zie staan volgen enerzijds het evaluerende karakter van hun voorgangers, als slaan technologisch verrassend nieuwe wegen in. Het mooie is dat hierdoor eenzelfde soort productherkenbaarheid ontstaat als ook bijvoorbeeld een Mini Cooper of Porsche 911 door de jaren heen zo typeert. Met andere woorden een vertrouwd voorkomen, maar dan gekoppeld aan een indrukwekkend staaltje fijnslijperij dat zijn weerga niet kent. Zo is er van nog mooiere materialen gebruik gemaakt, blijkt het afwerkingsniveau nog verder te zijn verbeterd en is een fraaier en ranker lijnenspel ontstaan. Toch is het al snel vooral de weergave die de meeste indruk maakt.
U moet het nog even et beelden van buiten de deur doen...
Vooral wanneer de demonstrateur muziek afspeelt die ik al eerder op voorgaande modellen van dit merk heb beluisterd, valt mij de onverwacht forse kwaliteitstoename op. Meer definitie, gemak en onderhuidse kracht in het laag. Een betere timing, nog lagere vervorming en een nog grootser en beter gedefinieerd stereobeeld en zo kan ik nog wel even doorgaan. Kortom erg veel waar voor het gevraagde bedrag. De volgende onthulling is eigenlijk minstens zo schokkend, als zelfs nog lastiger om er in ‘mystery guest’ vorm over te schrijven zonder prijs te geven wat het nu eigenlijk is! Dit object voegt namelijk iets toe aan wat dit merk nog niet eerder bezat. Het is dus iets werkelijk nieuws en dat valt als eerste ook aan het uiterlijk af te zien. Vooral het aantal bij de nieuwste woontrends aansluitende afwerkingsvarianten is ongekend en geeft het product een unieke eigen uitstraling. Minstens zo aantrekkelijk is dat het ontwerp tevens een nieuw tijdperk qua gebruikersgemak en flexibiliteit inluidt. Zelfs terwijl de demomodellen de prototypefase nog niet eens waren ontgroeid, toonde deze eerste kennismaking al direct de enorme potentie. Kort gezegd zal dit direct na introductie een product gaan worden wat veel mensen graag zullen willen hebben. Volg dus aandachtig de persberichten van zowel KEF als Hegel indien zich inmiddels een (te) grote nieuwsgierigheid van u meester heeft gemaakt!
Hegel H590
Terwijl ik nog diep onder de indruk de ruimte weer verlaat, wacht er gelukkig in de majestueuze studio 1 nog ander letterlijk groot nieuws. Een introductie waar ik gelukkig al wel meer over kan en mag schrijven. Mensen die op de afgelopen high-end in München zijn geweest weten dan al vast dat ik het hier over de machtige H590 geïntegreerde versterker van het Noorse Hegel wil gaan hebben.
Deze versterker is daarbij niet alleen het nieuwe topmodel van deze pijlsnel groeiende fabrikant, maar ook meteen een frontale aanval op het bestaande vaak conservatief georiënteerde high-end bolwerk! Hoewel het binnenkort te verschijnen apparaat met zijn € 10.000,- winkelprijs natuurlijk nog steeds niet het koopje van de week is, krijgt u als consument wel heel veel waar voor het trouw gespaarde geld. Vooral omdat naast het erg specifiek opgegeven vermogen van maar liefst 301 watt per kanaal aan 8 Ohm (en netjes verdubbelend bij iedere halvering van de impedantie), deze 22 kilo wegende H590 ook is uitgerust met een plethora aan zowel analoge (single ended en gebalanceerde) als digitale aansluitingen. Alsof dat nog niet genoeg is blijkt de compleet nieuw ontworpen ingebouwde DAC (PCM tot 384 kHz en DSD256) ook nog eens de beste te zijn die Hegel ooit heeft vervaardigd en voorzien van coaxiale, USB, Toslink en ethernet (UPnP) ingangen. Spotify Connect en een zelf ontwikkelde Apple AirPlay implementatie zorgen tenslotte voor het draadloze gebeuren, terwijl deze machtige versterker tenslotte ook MQA ondersteunt.
Verbazing en euforie
Gehoormatig ben ik inmiddels door verschillende eigen testen, beurzen en fabrieksbezoeken, al vele jaren bekend met de ontwerpen van de geniale Bent Holter. Daardoor is het niet verwonderlijk dat ik ook nu gekoppeld aan een paar KEF Blades, min of meer eenzelfde soort signatuur verwacht maar dan nog beter? Ok, de ruimte is hier totaal anders qua akoestiek en ook veel groter dan ik normaliter gewend ben, maar gedemonstreerd door Hegel ambassadeur Anders Ertzeid is toch vanaf de eerste noten onmiskenbaar vast te stellen dat hier van een compleet ander niveau sprake is.
Met name doordat het voorgaande topmodel H360 ondanks zijn vele kwaliteiten soms nog wel eens wat ‘dwingend’ in zijn presentatie over kon komen, terwijl daar bij de nieuwe H590 werkelijk niets meer van te bespeuren is. Nee, dit is veel meer de weergave die ik vooral bij veel hoger geprijsde high-end versterkers waarneem. Laag wat wel zo gemakkelijk, stabiel, diep en sonoor uit de weergevers vloeit, dat het niet meer door luidsprekers lijkt te worden weergegeven. Het midden en hoog bereik sluiten daar naadloos op aan en bieden een ruimte, ontspannenheid en overzicht, die ik niet snel aan deze prijsklasse zou koppelen.
Ook de ingebouwde DAC blijkt van hetzelfde zeer hoge niveau te zijn en bekende Hegel deugden als neutraliteit, betrokkenheid en souplesse te koppelen aan een volledig nieuwe overtuigingskracht, realisme en natuurlijke schoonheid. Nu weet ik uit eigen ervaring dat een werkelijk goed aangestuurde KEF Blade als geen ander in staat is compleet uit beeld te verdwijnen. Maar aangestuurd door de H590 blijkt ook de muzikale flow en energie volledig onaangetast te kunnen worden overgebracht. Samen met de al eerdergenoemde eigenschappen levert dit een bijna werkelijke 1:1 presentatie op en dat ook nog eens ongeacht het gekozen volumeniveau! Inmiddels is door GP Acoustics al toegezegd dat ik op korte termijn deze super Hegel thuis uitgebreid aan de tand zal kunnen gaan voelen, dus vol verwachting klopt mijn hart!
Iris Hond
Van Hegel H590 met KEF Blade naar één van de meest getalenteerde jonge concertpianistes van ons land, blijkt op deze GP Acoustics dealerdagen maar een kleine sprong te zijn. Terwijl ik nog stilletjes na zit te genieten van de indrukwekkend fraaie reproductie, blijkt het volgende onderdeel op het dagprogramma namelijk een optreden van componiste, tekstschrijfster, zangeres en bovenal concertpianiste Iris Hond te zijn! Natuurlijk had ik in de tijd dat ik in deze ruimte verpoos al wel de fraaie Steinway & Sons vleugel zien staan. Maar ik dacht eerlijk gezegd dat deze vooral als passende aankleding was neergezet en eigenlijk niet dat er daadwerkelijk op gespeeld zou gaan worden. Niet dus en het zou al snel tot een prachtige en vooral onverwachte verrassing van deze dag gaan uitgroeien.
Iris blijkt een bijzonder getalenteerde vrouw te zijn die veel van haar bewogen nog jonge leven in haar muziek weet te verwerken. Ondanks dat zij op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag tot klassiek pianiste is opgeleid, bleek al snel dat zij toch veel liever hier eigen composities wilde spelen. Voor haar eerste klassieke album genaamd Iris met werken van Chopin, Rachmaninov en Janácek op het legendarische Decca label, werd zij nog geheel volgens de daar geldende opnametradities opgenomen. Dit leverde zeker een prachtig en vooral gedegen resultaat op, maar was achteraf niet wat zij werkelijk met haar muziek wilde bereiken. Iris zocht achteraf namelijk een heel andere benadering. Eén waarbij de piano veel dichterbij, pakkender en meer theatraal klonk en de luisteraar veel sterker bij haar muziek kon betrekken. Toen ze op een dag het nummer ‘The great escape’ van Ilse de Lange hoorde, wist ze meteen dat dit de stijl was waar ze al zo lang naar op zoek was.
Als volgende stap trok ze de stoute schoenen aan en zocht contact met Ilse. Van haar kreeg ze vervolgens de naam van de beroemde Amerikaanse producer en componist Patrick Leonard mee. Een muzikale grootheid die buiten nummers voor Ilse, ook voor muzikale beroemdheden als Madonna, Pink Floyd en Leonard Cohen schreef. Iris richtte nogmaals haar rug en zocht onder het motto niet geschoten is altijd mis, contact met Patrick door hem enkele nummers van haar eerdere werk op te sturen. Maar de gedachte dat hij vast niet zou reageren omdat ze nog zo onbekend was…
Droom gaat in vervulling
...Bleek al snel wezenlijk anders uit te vallen, want Patrick zocht na het beluisteren van de muziek en het lezen van haar wensen, al snel enthousiast contact met haar en van het één kwam het ander. Vooral het feit dat ze zich mede door zijn invloed steeds meer open durfde te stellen en kennis te nemen van voor haar nieuwe muziekstijlen, bleek ontzettend waardevol te zijn. Het eindresultaat van deze samenwerking is het album Dear World uit 2016. Een muzikaal kleinood vol met eigen composities, geheel in de sound die ze zo beoogde en waarin ze buiten haar eigen verhaal ook op knappe wijze klassiek met allerlei wereldinvloeden wist te verweven. Om aan te tonen hoeveel invloed de microfoonopstelling op het uiteindelijke pianogeluid in een opname heeft, komt ineens de bekende en succesvolle Wisseloord mastering engineer Sander van der Heide ten tonele.
Hij vertelt ons dat het pianospel van Iris tegelijkertijd met een drietal verschillende microfoonopstellingen zal worden geregistreerd, zodat we met eigen oren de grote verschillen in muzikale beleving en zeggingskracht kunnen ervaren. Het eerste wat mij eigenlijk al tijdens het inspelen al opvalt, is de behoorlijk droge klank van deze studio. Hierdoor ontstaat er veel minder vermenging van de akoestiek met de prachtige pianoklank dan ik normaal gewend ben, maar Sander verklaard al snel dat dit een bewuste keuze van de studio is. Vooral doordat hierdoor veel meer controle over de klank zelf kan worden uitgeoefend en er bijvoorbeeld achteraf akoestiek naar keuze kan worden toegevoegd.
Forse verschillen
Terug nu weer naar het eerste resultaat waarbij een paar rondomgevoelige microfoons dicht bij de pianosnaren is geplaatst. Teruggespeeld over de Hegel H590/KEF Blade combinatie blijkt ondanks de zeer realistische afbeelding en natuurgetrouwe weergave van het systeem zelf, deze microfoonopstelling te leiden tot een tonale balans die weliswaar verrassend goed met de echte vleugel overeenkomt, maar het instrument tevens te groot afbeeldt. Ook de dynamische contrasten en de bovenharmonischen van de Steinway vleugel, treden door deze opstelling te nadrukkelijk voor het voetlicht, daarbij al snel een bepaalde onrust en luistermoeheid achterlatend. We vervolgen dit interessante experiment met de weergave van het simultaan meelopende tweede microfoonpaar. Een duo wat dit keer niet in maar direct naast de vleugel staat opgesteld.
Qua natuurlijke balans, perspectief, dynamische contrasten en vooral betrokkenheid, is deze opstelling zeker boven het eerstgenoemde paar de prefereren. Alleen missen we nu wel de kleinste en fijne details die juist zo mooi openheid en expressieve spanning aan de muziek kunnen geven. Als derde en laatste paar gaan we over naar een zogenaamd ‘ambiance’ paar. Deze microfoons staan helemaal vooraan in de studio en nemen alleen de akoestische interactie tussen piano en ruimte op. Ondanks een afstand van wel 15 meter valt wat ik hoor helemaal niet tegen. Ok, het klinkt natuurlijk minder gedefinieerd en meer diffuus en van echte details valt nog maar weinig te bespeuren. Maar het ‘ademen’ van de weergave, schaalgrootte en het ontspannen ruimtegevoel zijn nu wel maximaal! Sander gaat vervolgens verder met het stellen van vragen hoe we al deze verschillen hebben ervaren en vooral op welke wijze we deze registratie zouden kunnen verbeteren. De oplossing ligt uiteindelijk in het slim combineren van de drie verschillende microfoonparen, waarbij de weergave inclusief later toe te voegen nauwkeurig gedoseerde galm, helemaal kan worden afgestemd op het door de muzikant beoogde einddoel. Mede door de enorme accuratesse en het fraaie transparante karakter van de KEF/HEGEL combinatie, is het eindresultaat tenslotte bijna niet meer van de echte concertvleugel te onderscheiden. Wauw!
Workshop Mastering
Na dit buitengewoon verhelderende en zelfs emotionele concert, waarbij met name Iris terecht veel lof krijgt toebedeeld, is het tijd om onszelf naar de andere kant van het Wisseloord complex te begeven. Daar bevinden zich namelijk de state of the art masteringruimtes, waarvan Sander er één van onder zijn hoede heeft. Ook hier maken in dit geval KEF Blade Two weergevers met wederom Hegel’s fameuze H30 eindversterkers de dienst uit. Een gegeven dat gezien de enorme nauwkeurigheid en natuurgetrouwheid van deze combinatie, natuurlijk niet voor niets is. Want zeker bij het mixen en masteren moet je werkelijk alle informatie kunnen waarnemen die op het bronmateriaal aanwezig is. De basisuitspraak van Sander dat mastering feitelijk het polijsten van een ruwe diamant is, vind ik daarbij een heel treffende. Vooral wanneer hij aan de hand van enkele muzikale voorbeelden kan laten horen tot welke grote hoogte hij het muzikale bronmateriaal weet te krijgen, maakt flinke indruk. Van in ons geval relatief donker, dik en bedeesd, naar inspiratievol, wijd opengetrokken, muzikaal bezielend en veel spannender.
Ongevraagde bemoeienissen
Toch wordt de sfeer in een volgende fase van de workshop ineens een heel stuk grimmiger wanneer Sander begint te vertellen over het vervaardigen van de verschillende masters voor verschillende toepassingen. Dat de master voor CD en vinyl verschillend dienen te zijn, zal iedereen gezien deze in technische zin sterk verschillende media wel begrijpen. Maar wist u ook dat voor bijvoorbeeld Spotify, Tidal, MQA, een aantal radiostations en nog meer partijen, ook allemaal verschillende varianten moeten worden aangemaakt? Toch wordt het pas werkelijk bizar wanneer blijkt dat veel partijen ook daarna het door Sander aangeleverde origineel, nogmaals door hun eigen bewerkingssoftware halen! Het moge duidelijk zijn dat in al deze gevallen nog maar weinig van ‘origineel’ sprake is.
Om te illustreren neemt Sander zijn origineel van een bepaald nummer en zet daar de verschillende andere varianten 180 graden in fase gedraaid tegenover. De muziek zelf dooft daarbij als het ware uit, waarna enkel de verschillen overblijven. Voor mij en de andere aanwezigen komt wat we vervolgens horen werkelijk als een schok. Want wat is dit in hemelsnaam?! In plaats van de beoogde stilte, worden we onaangenaam verrast door een scala aan vreemde klik- en knispergeluiden, ruis en zelfs agressief klinkende vervorming! Sander verklaard dat deze afwijkingen door allerlei aspecten zoals bijvoorbeeld extra toegevoegde compressie, limiters, het aanbrengen van een watermerk en ga zo maar door worden veroorzaakt. Wanneer je het eenmaal op deze wijze losstaand hoort, is het vervolgens veel gemakkelijker om het daarna ook zelf in veel muziek te herkennen. Wat het helaas ook aantoont is dat verschillende partijen zelfs na het aanleveren van een officiële goedgekeurde master, zonder enig overleg nogmaals aan de slag gaan om het naar eigen smaak en behoefte aan te passen! Probeert u als consument dan nog maar te achterhalen wat nu werkelijk de goede of ‘echte’ versie is. De beste tip die hiervoor kan worden gegeven wanneer u echt kwaliteitsbewust bent, is om nog steeds de originele CD’s te kopen en die vervolgens te rippen voor uw streaming toepassingen.
Conclusie
Na deze uiterst leerzame workshop, is het dan tenslotte de hoogste tijd om ons gezamenlijk naar het in blakende zon verkerende buitenterras van de Wisseloord Studio’s te begeven. Niet alleen een heerlijke plek om van een goede lunch of kop koffie te genieten, maar ook ideaal om in dit geval met collega’s en winkeliers van gedachten te wisselen. Want wat een feest om achter elkaar van het zinderende liveoptreden van pianiste Iris de Hond te genieten, de toekomt van de merken KEF en Hegel letterlijk te ondergaan, als getuigde te zijn van de kennis en confronterende feiten van ‘masteringkunstenaar’ Sander van der Heide! Mij rest afsluitend niets anders dan zowel het GP Acoustics team als de meewerkende Wisseloord medewerkers te complimenteren met zowel de opzet van deze dealerdagen als het uiterst boeiende bereikte eindresultaat.
Importeur
GP Acoustics GmbH
www.kef.com, sales@gpaeu.com
