REVIEWSugden

Sugden A21SE & CD21SE

René van Es | 06 april 2006 | Sugden

Het Engelse merk Sugden bestaat sinds audiofiele heugenis en is onlosmakelijk verbonden met de betere hifi uit Engeland. Een klein bedrijf, waar met de hand en met veel liefde audio apparatuur wordt gebouwd. Op een heel erg traditionele manier, zonder enige haast, waarbij één enkele werknemer verantwoordelijk is voor een gereedgekomen apparaat.

Producten gaan lang mee van Sugden en zijn weinig aan verandering onderhevig. Was tot voor kort een versterker met afstandbediening “not done” bij Sugden, met enig oog voor realiteit is zelfs Sugden bezweken voor nieuwigheden. Met als gevolg een Special Edition met beperkte remote functie van de oer A21 versterker. Waar een fraaie CD21SE CD speler bij hoort als fish bij chips.

Sugden

De A21SE is een toonbeeld van: “hoe bouw je een versterker”. Vier printplaten met slechts her en der een draadbrugje en geheel discreet opgezet. Print één bezit ingangen, relais geschakeld om signaalwegen kort te houden. De voorversterker print (2) heeft zijn eigen voeding aan boord. Daarop een ALPS Blue motorgestuurde volumeregelaar. De eindversterker printen (3 + 4) lopen langs de zijkant van de zware aluminium kast. Direct verbonden met (per kanaal) slechts twee eindtransistoren. De ruststroom is instelbaar met een kleine regelaar. Elke print wederom voorzien van een eigen voeding. Centraal komen de voedingslijnen samen bij de ruim bemeten, in metaal ingekapselde voedingtransformator. Achter op de kast vier zware WBT luidspreker klemmen en een euro connector voor de netspanning. Vijf lijn ingangen in totaal. Daarnaast een tape out en een pre out (hulde voor dat laatste, denk aan bi-amp of een subwoofer). De voorzijde is sober. Een aan/uit knop, de IR ontvanger, de volume regeling, een LED en een ingangkeuze schakelaar zonder opschrift. U zult dus moeten onthouden waar welk apparaat op zit aangesloten. Specificaties die Sugden opgeeft zijn onder meer een gevoeligheid aan de ingang van 110 mV, iets dat helaas veel en veel te hoog is, waardoor de volumeregelaar nauwelijks uit de hoek komt en de AB slecht bruikbaar is. Vermogen is 2 x 30 Watt aan 8 Ohm en 2 x 48 aan 4 Ohm. Het frequentie bereik is 12 Hz tot 140 kHz binnen +/- 3 dB met een bandbreedte van 6 Hz tot 280 kHz. Het totale gewicht is 14 kilo, de afmetingen zijn 115 x 430 x 360 mm. De uitvoering is titanium of grafiet zwart.

sugden

De versterker staat ingesteld in volledig klasse A. Dat is voor het geluid heel fraai, bovendien geheel in de traditie van Sugden. Een klasse A instelling heeft twee nadelen: het kost u stroom en de versterker wordt heet. De Sugden net niet te heet om beet te pakken, maar goede koeling is noodzaak en houdt hem uit de buurt van kleine kinderen. Plaats niets boven op het apparaat, en als u een “torentje” bouwt zet dan de versterker speler bovenaan. Houdt u zich hieraan, dan geniet u van de voordelen van echte klasse A waar eigenlijk nog steeds geen andere techniek tegen op kan.

De CD speler in zijn volledig aluminium behuizing heeft aansluitingen aan de achterzijde voor analoog en digitaal via cinch. Op de voorzijde zien we toetsen voor: stand-by, laden, volgende, vorige, stop en start. Jammer dat de kleur van het display totaal afwijkt van de kleur van de LED op de versterker. De speler is opgebouwd rond een Philips VAM1202 longloader loopwerk, dat alleen CD en CDR volgens de Red Book standaard accepteert. De conversie is voorzien van een Burr Brown d/a converter die 8 bit multi-bit werkt en 8 bit in bitstream modus.

sugden

Om de sample frequentie weg te halen is geen serie filter maar een GIC parallel filter ingezet. Met als gevolg dat het tere audiosignaal niet door filters naar de klasse A analoge versterker in de speler wordt gevoerd maar rechtstreeks. Voor de voeding staat een behoorlijke ringkern in de kast en zijn de nodige lokale spanningstabilisators op de printen te vinden.
Het uitgangssignaal is 1,55 volt. Het frequentiebereik is binnen +/- 0,25 dB recht tussen 20 Hz en 20 kHz. De speler weegt 8,5 kilo en meet 115 x 430 x 315 mm. Net als de versterker leverbaar in titanium en grafiet zwart.


Tot een set

Een versterker en een CD-speler maken samen geen audioketen. Daar heb je nog wat kabels voor nodig, stroomvoorziening en luidsprekers. Kabels gebruik ik van Crystal Cable, de Connect Reference en van Inakustik een heel goedkope tegenhanger onder de naam Black & White NF-102. Luidspreker kabels zijn Crystal Cable Speak Reference. Netsnoeren of Crystal Cable of Läpp Ohlflex. Om rommel uit het lichtnet te verwijderen gebruik ik een Kemp Elektroniks Balanced Isolator Source scheidingstrafo met daarachter een Powersource netfilter. Het elektrische signaal omzetten naar bewegende lucht doet een set Focal-JMlab Electra 927 Be luidsprekers. Ter vergelijk en om combinaties te vormen speel ik verder met een Ayon Audio 300B geïntegreerde buizenversterker en een Lua Cantilena SEL CD-speler. Andere bronnen vormen een Magnum-Dynalab MD-90 tuner en een platenspeler. De laatste met Garrard 301 loopwerk, Pro-ject 9C arm, Benz-Micro Glider L2 element, Transrotor puck en Funk Firm Achromat mat. Waar een Van Medevoort PHM3 phono versterker bij hoort en twee sets Crystal Cable Piccolo interconnects.


Vast en los

De Sugden A21SE en CD21SE vormen visueel en op het gehoor een mooie combinatie. Maar er zitten meer aansluitingen op en dus kan ik diverse randapparaten aansluiten. Dan krijg ik een indruk wat de versterker op zichzelf in mijn set presteert. Eerst komen LP’s aan de beurt. Getz & Gilberto zorgen voor een imposant stukje vakwerk dat met veel overtuiging tot leven komt. Zowel stemmen als bas en percussie hebben een duidelijke plaats in het geheel, dat op brede wijze de huiskamer vult. Zeer compleet, een lichte overdrijving in de basweergave met als gevolg extra warmte. Het karakter van zovele klasse A versterkers. De sax van Getz zit vol vuur, met regelmaat ook vol met spuug dat je hoort bubbelen. Het is een heerlijk nostalgisch album met een modern hoog oplossend vermogen. Pure muziek, waar de Sugden graag zijn steentje aan bij draagt.

sugden

Van jazz naar klassiek. Op het Tacet label verscheen een Schubert strijkkwartet. Ook dat is een heel fraaie opname die in deze opstelling puurheid en zuiverheid aaneensmeedt. Het is een natuurlijke presentatie van de muziek, overtuigend en detailrijk, speels en schoon. Dat er kracht en overtuiging uit de versterker spreekt wil niet zeggen dat de muziek niet lichtvoetig kan zijn. Integendeel, de A21SE past zich aan als een kameleon. Hij wekt de indruk veel groter te zijn dan de bescheiden 2 x 30 Watt die hij kan leveren. Met de verfijning die kleinere versterkers juist kenmerkt. Het brede frequentie spectrum dat de Sugden naar de lage tonen kant heeft en de gloedvolle bas leidt er helaas tot dat rumble van de plaat en de speler naar de voorgrond treedt. Ach, daar is mijn Garrard en de opname debet aan, niet de A21SE. Aansluitend speel ik de “Psalms of David”, Engels koorwerk waar het bedrijf Sugden zich vast in kan vinden. Het kerkorgel dat het koor begeleidt laat een zwaar stempel achter in het geheel. Het koor vormt verder een mooie eenheid, die zich niet verliest in eentonigheid of een brei aan stemmen. Al zweven de stemmen losjes door de kerk akoestiek, de wat donkere indruk laat niet onverlet dat de klank balans typisch Engels en een tikje ouderwets aandoet. Sugden volgt niet de huidige tendens naar ultra open hoog.

De conservatieve opstelling van de A21SE zal zeker een wat oudere luisteraar en muziekliefhebber aanspreken. Lichtvoetiger werk met twee van mijn favorieten. Gréco en daarna Dire Straits. Met Gréco komen dit keer de instrumenten meer in the picture dan Juliette zelf. Ze lijkt een beetje op een automatische piloot te zingen. Dat is politiek correct, echter ik wil kippenvel voelen. Nee, deze dame in combinatie met deze versterker raakt mij niet in de ziel, klassiek werk doet het aanmerkelijk beter. En pop dan? Met het debuut album van Dire Straits bereik ik een zeer hechte en complete weergave. De band zet stevige rock neer. Leunend op akoestische en elektrische gitaar heeft de Sugden ogenschijnlijk een makkie. Niet flitsend snel. De versterker legt vooral de nadruk op een hechte eenheid en controle over de luidspreker. Met een paar heldere speakers, zoals mijn Focals zijn, komt het zeker tot swingen


EDITORS' CHOICE