Eine deutsche Kindergeschichte, zo luidt de ondertitel van de veelbekroonde nieuwe film van Michael Haneke. Nauwgezet wordt het leven in een zwaar religieus dorp aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog gereconstrueerd. De sfeer is er extreem beklemmend. Verzet kan in zo’n door schuld doordrenkte wereld alleen op extreem verborgen manier vorm gegeven worden. Hoe een basis voor het fascisme gelegd werd.
Het verhaal wordt verteld door de onderwijzer, de man die het dichtst staat bij de kinderen, onderaan de machtshierarchie die het dorpsleven domineert. Bovenaan staan de baron, de dominee, rentmeester en de dokter. Vrouwen hebben niets te zeggen. De dominee is nog het meest obsessief in zijn Spartaanse opvoedingsmethode. Zijn kinderen moeten, als ze even niet met de roede geslagen worden met een witte band om lopen, zodat ze er steeds aan herinnerd worden hoe ze hun onschuld bezoedeld hebben. De dokter verdwijnt al in de openingsshot het ziekenhuis in omdat hij met zijn paard over een gespannen draad valt. Daders worden niet gevonden, maar steeds wanneer er een ongeluk gebeurt in het dorp is de hechte groep dorpskinderen in de buurt.
Alles in het dorp is doordrenkt van een hemeltergende hypocrisie, camouflage voor een gruwelijke wreedheid. Als in al zijn films is Haneke genadeloos in zijn portrettering van het burgerleven. Deze film bekijken betekent ruim twee uur kromme tenen. Expliciet geweld en de gevolgen daarvan zijn consequent buiten beeld gehouden, maar komen alleen maar extra hard aan. Het verhaal laat zich daarbij gemakkelijk vertalen naar het heden, bijvoorbeeld in de uitwassen van religieuze praktijken.
Ook qua vorm is Das weisse Band bijzonder en rijk gelaagd. De zwart-wit beelden doen denken aan oude foto’s. Ze zijn extreem scherp en extreem gedetailleerd, waarbij de hoge resolutie van het Blu-ray formaat erg van pas komt. De opslagcapaciteit van het schijfje wordt verder gebruikt voor maar liefst 108 minuten aan bonusmateriaal dat in de DVD versie op een apart schijfje staat.
Zowel in een biografische documentaire, de making of als het verlag van het festival van Cannes waar Haneke de Gouden Palm won staat het beeld centraal van de immer strenge, maniakaal gedreven filmmaker. Geen gemakkelijk mens, maar zonder dat compromisloze karakter zou zijn unieke oeuvre nooit tot stand gekomen zijn.
Aanvullende informatie:
Duitsland/Oostenrijk/Frankrijk/Italie, 2009
Speelduur: 144 minuten, extra’s 108 minuten
Regie: Michael Haneke
Scenario: Michael Haneke, met adviezen van Jean-Claude Carriere
Productie: Stefan Arndt, Veit Heiduschka, Margaret Menegoz, Andrea Occhipinti
Camera: Christian Berger
Montage: Monika Willi
Art direction: Christoph Kanter
Met: Christian Friedel, Ulrich Tukur, Burghart Klaussner, Leonie Benesch
Extra’s: Documentaire: portret van Michael Haneke; Making of; Tijdens het festival van Cannes.
Beeld: 1080P, 16:9 anamorf
Geluid: DTS 5.1
Uitgave: Cinéart
Distributie: Twin Pics
