COLUMN

Te goed voor het geld (3): de Sony MDS-JE500

Rudy van Stratum | 12 oktober 2001

Laat ik eens een lans proberen te breken voor de minidisk. Ok, ik weet ook wel dat het formaat nu geen echt doorslaand succes meer kan worden. Daarvoor is het te laat, daarvoor is de cd-recorder of -brander al te dominant geworden. Jammer, echt jammer. Volgens sommigen maakt de minidisk nog een kans als SACD en/of DVD-audio doorbreken. Immers, theoretisch schijnen de ATRAC-converters nu zo goed te zijn dat de kwaliteit van de minidisk de oude CD voorbijstreeft. Volgens deze mensen is het niet uit te sluiten dat een minidiskopname (via de analoge uitgangen en ingangen van afspeel- resp opnameapparatuur!) van een SACD beter klinkt dan de originele bijbehorende Cd-uitvoering. Ik ben technisch onvoldoende op de hoogte om de laatste claim te kunnen beoordelen op realiteitsgehalte. Maar los daarvan geloof ik ook niet dat de minidisk hierdoor een nieuwe kans krijgt.

Een stukje persoonlijke geschiedenis dan maar. Ik heb vroeger vele cassettedecks en een aantal taperecorders gehad. Het enige doel dat die dingen bij mij hadden was het kopiëren van toen nog grammofoonplaten en af en toe radio-opnames. Ik heb het altijd maar zozo gevonden, een hoop gedoe, jank, ruis, matig geluid, het was gewoon leuk speelgoed en niet iets om serieus naar te gaan zitten luisteren. Het DAT-verhaal heb ik denk ik daarom overgeslagen. Ik vond de apparaten en de bandjes te duur, inmiddels kon ik ook gewoon alle originele Cd's kopen dus waarom zou ik? Ook het begin van minidisk heb ik niet bewust meegemaakt. Ook waren de aanvankelijke testen niet bemoedigend genoeg om direct naar de winkel te hollen. Pas toen Sony ergens rond 1995/1996 met een goedkoop homedeckje kwam en er enkele testen verschenen waarin stond dat de kwaliteit van de oude cassettedecks ruim werd verbeterd, heb ik mijn gezicht laten zien. Het werd de Sony MDS-JE500 die in 1996 voor een honderdje of zes in de winkels stond. De diskjes kostten me toen ergens tussen de 10 en 15 gulden per stuk.

In het begin was ik er niet zo mee bezig, met mijn Sony. Ik bouwde te veel eigen versterkers en moest de testen natuurlijk uitvoeren met originele platen en cd's, niet met kopietjes. Pas enkele jaren later, toen ik blijkbaar weer aan luisteren en nieuwe muziek toekwam en ondertussen een abonnement bij de plaatselijke bibliotheek had genomen, verwonderde ik me over de uitstekende kwaliteit van die goedkope Sony. Het klonk gewoon erg lekker, muzikaal zelfs. In A-B vergelijkingen met het origineel kon ik best wel wat verschillen waarnemen, met name het fijnste hoog viel iets af en de kopie was iets 'grofkorreliger'. Maar er was ruimte, losheid, warmte zelfs. Sommige opnames klonken door de toegevoegde warmte of eufonie van de minidisk zelfs lekkerder dan het origineel, heel vreemd. De met de PC gebrande cd-kopietjes die ik regelmatig van kennissen kreeg klonken beslist slechter dan mijn eigen minidiskopnames. Zoetjes aan werd ik een steeds fanatieker gebruiker van minidisk: de schijfjes zijn zeer compact, het bedieningsgemak is echt ongekend, de schijfjes zijn minder kwetsbaar dan Cd'tjes. Mijn bewondering voor het medium is alleen maar toegenomen sinds ik in het bezit ben van de Sony minidiskwalkman MZ-R30 (een aanrader, beter dan veel van zijn voorgangers en opvolgers, luister eens naar zo'n apparaatje met een high-end hoofdtelefoon zoals de Sennheiser HD600, eigenlijk heb ik niet veel meer dan dit nodig om echt te kunnen genieten van muziek).

En toen hield mijn inmiddels 5 jaar oude JE500 er zomaar in eens mee op. Het schijfje wilde niet meer naar binnen (of indien met geweld toch naar binnen: niet meer naar buiten). Reparatie zou me tussen de 250 en 300 gulden gaan kosten. Shit, dat leek het niet waard. Goed, dan maar een nieuwe kopen. Wat ik meestal doe, voor ik iets nieuws ga kopen, is even kijken naar de meningen van andere gebruikers op www.audioreview.com. Daar was men unaniem laaiend enthousiast over de nog verkrijgbare (maar inmiddels door de 940 opgevolgde) Sony MDS-JB930 recorder, volgens de schrijvers een godsgeschenk, een ES-product in een goedkoop jasje. Mmm, ik had twijfels omdat ik een jaartje of zo geleden een week lang de Sony 30ES in huis had gehad, een minidiskrecorder van bijna 2000 gulden. De 30ES klonk minder muzikaal (daar gaan we weer) dan mijn budget JE500-deckje. Remember: nieuwer en/of duurder is lang niet altijd beter.

De verleiding werd te groot toen ik bij Correct de 930 zag staan voor 699 gulden. De opvolger 940 is inmiddels met zijn 1200-1300 gulden flink wat duurder geworden. Het apparaat thuis aangesloten en … mijn oude geluid was beter, dit haalt het niet. Ook na een paar dagen luisteren, niet slecht hoor, eigenlijk best goed, nog niet om. Wat nu? Dan maar een tweedehands JE500 terugkopen. Binnen een week had ik via Marktplaats.nl voor minder dan 250 gulden weer een nieuwe oude 500 staan, ditmaal naast de 930. En ja, ik had mijn oude geluid weer terug. Klere, wat is dat deckje goed, dit is zelfs te goed voor het geld. Maar zoetjes aan begon de 930 ook beter te presteren, ook die had wel iets. Met de 930 klinkt het dan misschien niet zo 'vet' en 'vloeiend', er is wel meer finesse en in een A-B vergelijking met het origineel moet ik bekennen dat de 930 akelig dicht bij het origineel zit. En de 930 is natuurlijk wel veel mooier en degelijker gebouwd dan de 500. Goed, ik hou ze allebei, waarom ook niet, waar hebben we het over. Of je nu de 500 of de 930 neemt: het gemak en de kwaliteit is van een ongekend hoog niveau, iets waar we in de jaren 70 en 80 met die oubollige bakbeesten alleen maar van konden dromen, ongeacht de prijs die we er toen voor moesten betalen, Nakamichi of Revox of wat dan ook, altijd gedonder met bias en dolby en koppen die net niet recht stonden. En ik kan me niet herinneren dat ik ooit zo weinig voor een goede 'compactcassette' heb betaald als dat ik nu voor een minidiskschijfje betaal (een gulden of 3-4 voor een 74-minuten schijfje is geen uitzondering meer). Omdat ik iets voor de uitvinder Sony terug wil doen heb ik nu in de auto ook maar een minidiskspeler laten installeren. Ik schaam me er niet meer voor, I'm coming out!


EDITORS' CHOICE