REVIEW

Tom Tykwer

Met zijn briljante film Drei keerde de vooraanstaande Duitse filmmaker Tom Tykwer na wat internationale producties terug naar zijn oorsprong. Lumière brengt zijn eerste drie films opnieuw in roulatie: Die tödliche Maria, Winterschläfer en zijn grote hit en doorbraakfilm Lola rennt.

Tykwer heeft zich nooit bevreesd getoond voor het stempel pretentieus. Onbevangen stort hij zich op de grote thema’s van het leven, en stilistisch zowel als emotioneel pakt hij groots uit. De films in deze box geven een mooi beeld van de ontwikkeling die hij in de jaren 90 doormaakte.

Die tödliche Maria uit 1993 oogt nu nogal stug en klinisch, met een mild absurdistische toon die doet denken aan Alex van Warmerdam. Veel close-ups van de keukentafel en overal bloemetjesbehang. Maria is een stugge vrouw die zorgt voor een vervelende echtgenoot en haar verzuurde, ziekelijke vader. Haar dagen volgen een strikt, door de klok geregeerd ritme. Ze schrijft haar hele leven brieven aan een denkbeeldig persoon, die ze in een gleuf achter een vruchtbaarheidsbeeldje in het dressoir stopt. Als ze tevoorschijn komen zijn ze aanleiding voor flashbacks die haar trieste leven tonen, vanaf de bevalling waarbij haar moeder overleed. Ook zijn er enkele droogkomische momenten. Uiteindelijk laat de timide Maria zich van een verrassende andere kant zien.

In Winterschläfer uit 1997 is de invloed van de Canadees/Armeense filmmaker Atom Egoyan (recensie 1 en 2) duidelijk aanwezig. Liefde en dood als een emotionele achtbaan, net als in Drei, met een hoofdrol voor het toeval, niet zelden in zijn meest noodlottige vorm. Plaats van handeling is een skidorp. Twee meisjes delen een appartement en raken bevriend met een jaloerse ski-instructeur en een excentrieke filmoperateur. Een kind sterft en haar vader onthoudt een teken. Een geraffineerd, meeslepend verhaal waarin uiteindelijk alle emotionele registers open gaan. Een grootse film.

Franka Potente, de toenmalige partner van Tykwer, speelt de titelrol in Tykwer’s nog altijd fenomenale Lola rennt uit 1998. Vriendje Manni (Moritz Bleibtrau) heeft een zak geld in de metro laten liggen. Niet handig, want hij moet het over twintig minuten overhandigen aan zijn louche opdrachtgever. Dan zijn de rapen gaar. Hij belt Lola, die hem al rennend te hulp schiet. De film toont vervolgens drie manieren waarop de cruciale twintig minuten zouden kunnen verlopen. Want ja, dat toeval weer. Resultaat is een spectaculaire staalkaart van alles wat het medium film in de eeuw van haar geschiedenis heeft opgeleverd. Een collage van stijlen, inclusief animatie, swingend in hoog tempo gemonteerd op een soundtrack van pompende dance muziek. Net als bij de andere films grotendeels gecomponeerd door de regisseur.

Aanvullende informatie:
Regie, scenario en muziek: Tom Tykwer
Die tödliche Maria, 1993, 103 minuten
Met: Nina Petri, Josef Bierbichler, Joachim Król, Peter Franke
Winterschläfer, 1997, 116 minuten
Met: Ulrich Matthes, Marie-Lou Sellem, Floriane Daniel, Heino Ferch en Joseph Bierblicher
Lola rennt, 1998, 76 minuten
Met: Franka Potente, Moritz Bleibtrau, Herbert Knaup, Nina Petri, Armin Rohde
Uitgave: Lumière
Website Tom Tykwer


EDITORS' CHOICE