ARTIKEL

Modificeren deel 3; een concreet project

Frank Speet | 13 november 2000 | Fotografie Frank Speet
Bouwen

Bij het opbouwen van de printen met de nieuwe componenten hoefde maar weinig in de lay-out verandert te worden. Sommige plaatsen bleven leeg, andere werden voorzien van een brugdraadje. Aangezien de haakse printconnectoren waarmee oorspronkelijk de versterkerprinten op de basisprint zaten, verwijdert waren, heb ik de printen voorzien van haaks omgebogen stukken draad die in de basisprint vastgesoldeerd konden worden. De transistoren van de stroombron stuurtrap moesten, aangezien ze op een extra koelplaat kwamen te zitten, met bedrading worden aangesloten. Om het hoogfrequentgedrag van de versterker niet al te zeer nadelig te beïnvloeden, heb ik de drie aalstuitdraden van elke transistor in elkaar gevlochten om zo min mogelijk capaciteit tussen deze draden te krijgen. De drivertransistoren zijn types waarvan ik bij toeval ontdekte hoe goed ze waren; het zijn feitelijk transistoren die bedoeld waren om als verticaaleindtrap in een televisie te functioneren. Ze hebben uitmuntende hoogfrequenteigenschappen en kunnen veel stroom leveren.

Uiteraard is de voeding uitgebreid voorzien van polypropyleencondensatoren. De stabilisator-schakeling was prima en is daarom alleen van nieuwe transistoren voorzien, maar verder ongemoeid gelaten. Om klankmatige redenen is de gehele print met de buffer/faseomkeerschakeling en volumeregelaars verwijdert. Vanaf de ingangs-connectoren komt het signaal direct op de eindversterkerprinten. Op basis van de voedingsspanning meende ik een aanzienlijk toename van het uitgangsvermogen te kunnen realiseren; origineel levert de BA3000 170 Watt per kanaal bij elke impedantie. Dit omdat bij dit vermogen een begrenzerschakeling ingrijpt. Deze schakeling heb ik verwijderd en op basis van het vermogen van de toegepaste powertransistoren meende ik tegen de 300 Watt per kanaal bij 4 Ohm te kunnen verwachten. Aangezien de voedingstransformator van een 500 VA type bleek, was hiervoor eenvoudig niet voldoende voedingsvermogen ter beschikking en bleef de versterker uiteindelijk steken op een nog steeds respectabele 200 Watt aan 4 Ohm.

Luisteren

Na uitgebreid op de testbank te hebben proef- en warmgedraaid en te zijn afgeregeld kwam het grote moment; hoe zou het ding klinken? Op de testbank liet de versterker al een goed en rustig hoogfrequentgedrag zien in de vorm van een 10 KHz blokgolf zonder enige overshoot. Een geringe afronding was het gevolg van de inductie van de bedrading naar de stroombrontrap die op een extra koelplaat gemonteerd moest worden.
Deze rust kwam ook terug in het klankbeeld, gepaard gaande met een enorme autoriteit en dynamiek in het laag als gevolg van het grote uitgangsvermogen. Zowel op lage als op hoge volumes is de versterker een plezier om naar te luisteren. Hij verdwijnt als zodanig uit het geluidsbeeld en levert puur muziek af met een vanzelfsprekend gemak en een rust die verslavend werkt. De detaillering is zeer goed, maar als de versterker met minder bedrading zou kunnen worden opgebouwd zou dit waarschijnlijk beter kunnen zijn.

Conclusie

Dit modificatieproject is met name als een technische uitdaging aangegaan; de BA3000 is origineel al een goede versterker en ik kan bezitters ook warm aanbevelen zuinig te zijn op hun exemplaar. De ingrijpende modificatie die ik heb uitgevoerd op mijn exemplaar heeft een duidelijke klankmatige verbetering te weeg gebracht en vertegenwoordigd ongeveer het uiterste wat je met een bestaande versterker kunt doen. Dit soort modificaties zijn voornamelijk interessant als je zodanig irrationeel gehecht bent aan een apparaat dat je voor geen prijs wil dat het uit je interieur verdwijnt, maar toch hedendaagse topprestaties er van verlangt, ongeacht de prijs. Deze BA3000 verwezenlijkt voor mij zowel het in bezit krijgen van een jeugddroom alsook het grootste modificatieproject wat ik ooit heb uitgevoerd. Het aardige is dat dit project uiteenvalt in allerlei deelmodificaties. De mooiere drivertransistoren bijvoorbeeld, of de verschilversterker aan de ingang, zijn allemaal modificaties die zowel in BA3000’s als in andere versterkers kunnen worden toegepast en daar een klankmatige verbetering kunnen bewerkstelligen. In dat opzicht is deze BA3000 een proeve van bekwaamheid voor mij waar ik u graag voor uitnodig om naar te komen kijken en vooral, luisteren.


EDITORS' CHOICE