ARTIKEL

Alle geluidsdragers op een rijtje

Bjorn Mateijsen | 11 maart 2004

DVD-Video

Alle geluidsdragers op een rijtje: LP, CD, DVD-VidDigital Versatile Disc (oftewel DVD) is een doorontwikkeling op CD. Het schijfje ziet er bijna hetzelfde uit, maar voor de aftasting wordt een geavanceerdere laser gebruikt, die kleinere putjes kan aftasten. De hoeveelheid data die op een DVD gezet kan worden is hierdoor groter dan bij een CD, waardoor ook beeldopslag mogelijk wordt (vandaar de naam DVD-Video). We onderscheiden de volgende typen, ieder met een eigen capaciteit:

* DVD-5: enkelzijdig en bevat 1 laag, de opslagcapiciteit is 4.7 gigabytes
* DVD-9: enkelzijdig en bevat 2 lagen, de opslagcapaciteit is 8.5 gigabytes of dubbelzijdig, met 1 laag per zijde, de opslagcapaciteit is 9.4 gigabytes
* DVD-10: dubbelzijdig, met 2 lagen per zijde, de opslagcapaciteit is 17 gigabytes

Ter vergelijking: een CD heeft een capaciteit van nog geen 0,7 gigabyte! Omdat beeld nog steeds veel ruimte inneemt en er vaak ook meerdere geluidssporen aanwezig zijn op de schijf (PCM, ‘Dolby Digital’ en ‘DTS’ zijn het populairst), past men ‘compressie’ toe: de informatie wordt op een slimmere manier opgeslagen, o.a. door informatie die men niet hoort of ziet weg te laten. DVD-Video is perfect voor de opslag van films en concertregistraties. Beeld en geluid zijn vele malen beter dan van VHS en rivaliseren met de lokale bioscoop! Het ‘Surround’, ook wel ‘multikanaals’ genoemd, waarbij het geluid niet alleen van voren, maar ook van achteren komt, zorgt ervoor dat de luisteraar meer ‘in het geluid’ zit. DVD-Video disc’s kunnen niet worden afgespeeld in een CD- of SA-CD speler, tenzij deze een DVD-Video gedeelte heeft.

 
DVD-Audio

DVD-Audio is eigenlijk het muziek-gerichte broertje van DVD-Video. Bij DVD-audio wordt gebruik gemaakt van de DVD-technologie, maar wordt het geluid in de PCM-techniek (bekend van CD) opgeslagen, maar op een hogere resolutie (dus meer bits, tot maximaal 24) en met een hogere sampling frequentie (maximaal 192 Khz). Vaak wordt voor een tweekanaals opname gebruik gemaakt van de maximale resolutie, maar ook multikanaals opnamen zijn mogelijk. Verder biedt DVD-audio ook de mogelijkheid tot additionele ‘multi media’ toepassingen, waaronder beeldfragmenten, foto’s, een interactief menu, etc. Voor complete films is echter door de hoge kwaliteit van geluid geen ruimte meer. Op een DVD-Audio is vaak wel een DVD-Video gedeelte aanwezig, waardoor de disc dus afspeelbaar is in een DVD-Video speler. Dit is echter niet altijd het geval! Pas hier dus voor op! DVD-Video discs zijn wel in alle DVD-Audio spelers af te spelen. DVD-Audio disc’s zijn niet in een CD/SA-CD-speler af te spelen, tenzij deze een DVD-Audio gedeelte heeft.

Alle geluidsdragers op een rijtje: LP, CD, DVD-Vid

SA-CD

SA-CD is echt een nieuwe techniek en bedoeld als opvolger van de CD, maar dan zonder beeld (in tegenstelling tot DVD). Direct Stream Digital (DSD) is het geluidsformaat dat wordt gebruikt voor het opnemen van SA-CD discs. DSD gebruikt niet 16 of 24 bits, maar slechts 1-bit! De sampling frequentie is echter 2.8224 Mhz. Volgens de ontwikkelaars geeft deze techniek een betere benadering van het analoge origineel.

Marantz SA1

Een zogenaamde ‘hybride’ SA-CD bevat 2 lagen, waarbij er naast een SA-CD ook een CD laag op de disc staat, waardoor hybride SA-CD’s tevens op een normale CD-speler af te spelen zijn in PCM, dus zonder de betere geluidskwaliteit die DSD biedt!

SA-CD is een hoog resolutie medium dat net als DVD-audio niet alleen een stereo mix, maar ook een meerkanaals opname kan bevatten. De geluidskwaliteit van SA-CD en DVD-Audio zijn met elkaar vergelijkbaar.


EDITORS' CHOICE